Morgunblaðið - 12.08.1978, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 1978
27
stráklingar í báti seint um kvöld
og hugðust reyna net sitt. Það var
tekið að skyggja, enda orðið áliðið
sumars, en maður nokkur, sem var
á ferð í bíl, sá til strákanna. Þar
sem netaveiði var þá hætt, var
manninum ljóst að hér voru
veiðiþjófar á ferð, svo hann beið
rólegur þangað til að strákarnir
sneru aftur að landi. Þá vatt hann
sér út úr bílnum og hljóp í átt til
strákanna, en mikið fát kom á þá,
er þeir sáu til mannaferða og þeir
hlupu út í kvöldhúmið. En maður-
inn hellti bensíni á bátinn og netið
og bar síðan eld að. Er það í
síðasta sinn, sem reynt hefur verið
að veiða í net í Hólsá.
Núna leigir stangveiðifélag
Hólsá, en veiðirétt í henni og
ánum sem í hana renna eiga
bændurnir sjálfir. Eg er félagi í
stangveiðifélaginu, en félagar
munu alls vera um 170. Við höfum
sleppt laxaseiðum í ána, en hún
eyðilagðist að mestu í Heklugos-
unum 1947 og 1971. Nú veiðást í
Hólsá á milli 1000 og 1200 fiskar á
ári og þar af er lax um 12% “ segir
Magnús, um leið og við þökkum
fyrir okkur og höldum á brott.
stærð og lit. Langmest er ræktað
af rauðum rósum, ætli það séu
ekki 75% af framleiðslunni, en
ræktaðar eru fimm tegundir af
rauðum rósum. Einnig er mikið
ræktað af gulum rósum. Þær
bleiku seljast hins vegar illa og
mér er ómögulegt að skilja hvers
vegna.
Framleiðslan
mismunandi
eftir árstíma
Framleiðslan er mjög mismun-
andi eftir árstíma. í janúar og
febrúar er ekkert ræktað, en mest
er ræktað á vorin og á haustin.
Yfir sumarið dregst framleiðslan
nokkuð saman, við erum vanir að
hvíla nokkur rósabeð þá. Við
skerum fimm „holl“ á ári, eins og
við köllum það. Á milli „hollanna"
líða fimm til sjö vikur, en það er
breytilegt eftir árstíma.
Fyrir nokkrum árum seldum við
rósir í Fagrahvammi, en því var
hætt. Það var of mikið fyrirtæki
að vera að binda einn mann við
afgreiðslustörfin. Nú seljum við
rósir til allra blómabúða, en þó
aðallega til Reykjavíkur. Ég held
að blómabúðirnar þar séu orðnar
35. Einnig er mikið selt til
Akureyrar.
Dýrustu rósirnar, sem hér hafa
verið ræktaðar, voru seldar út úr
búð á 670 krónur stykkið, en
annars erum við nýbúnir að lækka
verðið á rósunum. Verð þeirra er í
dag allt frá 180 upp í 400 krónur í
smásölu, en ódýrustu rósirnar
seljum við á 62 krónur. Verð þeirra
fer eftir stærð, þær litlu eru
ódýrari en þær stóru.“
Markaðshlutdeild rósanna frá
Fagrahvammi er stór, en Ingimar
taldist svo til að um helmingur
allra rósa kæmi frá stöð þeirra
feðga. Þess ber hins vegar að geta
að Fagrihvammur er eina garð-
yrkjustöðin á Islandi, þar sem
rósir eru ræktaðar eingöngu.
„Ég gæti vel trúað að því allt að
90% af þeim rósum, sem seldar
eru í verzlunum, sé ætlað til
gjafa," segir Ingimar. „Fólk kaupir
sáralítið handa sjálfu sér, en það
er þó heldur að aukast. Kaupend-
urnir eru á öllum aldri og af öllum
stéttum."______________________
Rósir geta
stadið í
Þrjár vikur
Rósir standa mismunandi lengi
og að sögn Ingimars er það alveg
undir meðferðinni komið. Þær eiga
Á Þessari mynd sóst vel hversu vel hefur tekizt til viö skógræktina í
Fagrahvammi.
ekki að standa í sól eða nálægt
heitum ofni. Rósirnar endast
lengur, ef þær eru látnar standa á
köldum stað yfir nóttina.
Rósaplöntur geta orðið mjög
gamlar, þótt svo meðalaldur plant-
nanna í Fagrahvammi sé aðeins
um sjö ár. Vitað er með vissu um
eina rós í Vestur-Þýzkalandi, sem
er 1100 ára gömul, en þær elztu
hjá Ingimar eru 11 til 12 ára.
Þótt svo aðeins séu ræktaðar
rósir í Fagrahvammi til sölu, er
einnig ræktað ýmiss konar græn-
meti, sem fjölskyldan notar til
eigin þarfa. „Við ræktum hérna 38
tegundir af grænmeti og ávöxt-
um,“ segir Ingimar og bendir sem
dæmi á vínberjaklasa á vínviði í
einu gróðurhúsanna. „Einnig eru
ræktuð hérna jarðarber, agúrkur,
tómatar, baunir og hafrar, svo
aðeins nokkrar tegundir séu
nefndar," heldur Ingimar áfram.
En það er ekki aðeins að ræktað
sé grænmeti, ávextir og blóm,
skógrækt er einnig mikil í Fagra-
hvammi og að sögn Ingimars eru
elztu trén nú orðin 40 ára. „Greiiið
þarna fór illa í páskahretinu 1963,
en þessi birkitré eru orðin alveg
sæmilega há miðað við hæð birkis
á Islandi," segir hann og bendir á
fimm metra háa björk í garðinum
í Fagrahvammi. Og víst er það að
trén hafa vaxið vel hjá þeim í
Fagrahvammi og sést það bezt ef
skoðaðar eru myndir frá því um
1930. Þá voru engin tré í Fagra-
hvammi, sem kallazt gætu því
nafni, en nú er þarna kominn hinn
myndarlegasti skógur, sem mikil
prýði er að.
„Hag-
kvæm-
astað
rœkta
eina
tegund
blóma”
að geta staðið allt upp í þrjár
vikur, en rétt meðferð á rósum er
þessi: Volgt vatn er látið í hreinan
vasa. í vatnið er' látin ein teskeið
af borðediki og einn sykurmoli í
hvern lítra vatns. Þá á að að
klippa einn til tvo sentímetra af
stilkunum niðri í vatni og látar
rósirnar síðan í vasann. Vasinn á
Magnús Sigurlásson vió fyrirtæki
sitt. Lengst til hægri á myndinni
sést í sláturhúsið
lendingafjórðung, að Vestmanna-
eyjum meðtöldum, en þá þótti mér
líka nóg um. Þetta hlýzt af því að
telja rétt og heiðarlega fram til
skatts.
Hvað afurðasöluna varðar sel ég
kjöt og mjólkurvörur, en mjólkin
er flutt frá bændunum hér á
Selfossi, þar sem hún er geril-
sneydd. Það er ódýrara að flytja
hana þangað en að selja hana
beint úr mjaltafötunni, það gera
niðurgreiðslurnar."
Um 1930 var stofnað Kaupfélag í
Þykkvabæ, en ekki átti fyrir því að
liggja að verða langlíft. Eftir
nokkur ár var rekstri þess hætt,
enda sagði Magnús að Þykkbæing-
ar væru harðir einstaklings-
hyggjumenn.
Holsá leigö
stangveiðifélagi
Rétt við Þykkvabæ rennur
Hólsá, en svo nefnist áin eftir að
Ytri-Rangá og Þverá koma saman.
Við innum Magnús eftir því hvort
bændur veiði eitthvað í net í ánni.
„Nei, svo er ekki,“ svarar Magnús.
„Síðast var veitt í net í Hólsá, svo
vitað sé um, 1949. Þá fóru tveir
Þeir eru víðáttumiklir yfir að líta kartöfluakrarnir í Þykkvabænum e
Þessi mynd var tekin, Þegar kartöfluupptaka Þar stóð sem hæst
fyrra.
Lízt vel á
uppskeru,
ef ekkert
áfall verð-
ur í ágúst
INGVI Markússon. hóndi í
Oddsparti í Þykkvahæ. var að
draga hey inn í hliiðu. er við
heilsuðum upp á hann. Ingvi
stundar kartöflurækt í félagi
við tengdason sinn. Ilörð
•Júlíusson. en hann á einnig
nokkrar kindur.
„Við erum með 18 hektara
saman og skiptist eignaraðildin
jannig að ég á 40% landsins, en
Hörður 60%.,“ sagði Ingvi.
„Þetta fór nokkuð vel hjá okkur,
við þöktum kartöflurnar með
húsdýraáburði eftir að við
settum niður og áburðurinn
hlífði þeim alveg. Hingað til
hafa engin næturfrost verið og
við reiknuðum með að við
sleppum alveg við þau í ár. Eins
og er lízt mér því nokkuð vel á
þetta, ef ekkert áfall verður í
ágúst.
í fyrra var uppskeran afskap-
lega léleg. Þá settum við niður
500 hundruð poka, en uppskár-
um ekki nema 1800. Ef vel á að
vera verður maður að uppskera
sjöfalt, það sem sett er niður.
1974 var aftur á móti gott ár, en
uppskeran þá var níföld.“
Éins og fyrr sagði er Ingvi
einnig með kindur og munu þær
vera um 100 talsins. Fram til
ársins 1971 var hann einnig með
nokkrar kýr, en þá hætti hann
við þær. „Við vorum orðin ein og
ég hefði þurft að byggja allt
upp,“ segir Ingvi, „og því ákvað
„í fyrra var uppskeran ákaflega
léleg.“
ég að einbeita mér að rollunum
og kartöflunum." Kindur Ingva
ganga í Safamýrinni, en það er
gamalt land, sem eingöngu er
notað til haga.
„Heyskapurinn hefur gengið
svona upp og niður," segir Ingvi
er hann er inntur eftir hey-
skaparhorfunum. „Það var al-
mennt byrjað að slá um miðjan
júlí, en ég var að leika mér
þegar aðrir voru í slætti og
byrjaði ekki fyrr en nokkru
síðar. Það sem vantar núna er
góður þurrkur. Ekki vantar
hlýindin, en þurrkurinn lætur
standa á sér “