Morgunblaðið - 28.09.1978, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. SEPTEMBER 1978
„Þau spyrja hvort ekki sé
bráðumað komafrí hjámanniy,
í kaffistofu starfsfólksins í
Fiskvinnslustöð KEA í Hrísey
varð allt í einu margt um manninn
því það var komin pása. Klukkan
var um tvö og kvenfólkið settist
við borðin þar sem hver virtist
eiga sitt ákveðria sæti. A borðun-
um voru töskur með kaffibrúsum
0(í nestispökkum, kókflöskur, sæl-
ítæti og vindlingar. Okunnug kona
vakti litla athygli, en hver um sig
hefur haft sitt að hugsa um því
vinnudagurinn var hálfnaður og
minnst sex tíma vinna eftir.
Snæfellið, skuttogari Hríseyinga,
var í viðgerð svo aflinn var ekki
’mikill þeása dagana og því ekki
unnið til hálf ellefu á kvöldin eða
um helgar. En nóg hlýtur það að
vera samt að standa upp á endann
og rýna í fiskinn í tíu tíma á dag
og áður en haldið er heim er
nauðsynlegt að þvo og þrífa fyrir
morgundaginn. Þær voru ekkert
áfjáðar í að tala við blm. en
Áslaug Ólafsdóttir og Jóna
Jóhannsdóttir tóku það þó í mál og
við tókum tal saman. Eitt vakti
athygli mína á meðan við röbbuð-
um saman þarna í kaffistofunni
eftir að allar hinar voru farnar að
vinna. Verkstjórinn, ungur karl-
maður, kom fjórum sinnum inn á
tuttugu mínútum til þess að reka á
eftir því að stúlkurnar færu að
vinna. Það þótti mér undarlegt því
eins og ég segi þá var enginn
landburður af fiski sem vinna átti
þennan daginn, því Snæfellið var í
slipp. En kannski hefur hann
aðeins borið þeirra hag fyrir
brjósti því þarna er unnið eftir
bónuskerfinu. Ég kunni ekki við að
spyrja hann.
Aslaug er Hríseyingur en Jóna
frá Árskógssandi. Báðar eiga eitt
barn og hafa í mörg ár unnið í
fiski.
Ég spurði þær fyrst hvort þær
kysu frekar að vinna við annað en í
í vegaframkvæmdir í Hrísey fara ekki stórar fjárhæðir.
í salnum eru konurnar ...
fyrstihúsi ef önnur atvinna byðist
í eynni.
„Mér finnst ágætt að vera hérna
og mundi ekki leita eftir öðru
nema það væri alveg eins mikið
upp úr því að hafa.
Vinnan erfið? Hún getur verið
ósköp leiðinleg. Það liggur oft við
að ég kvíði fyrir því að fara hingað
niður eftir. Það er svo margt sem
fylgir svona vinnu. Vöðvabólga,
kuldi og annað og þess vegna er
þetta erfitt." Þannig svaraði Ás-
laug spurningunni. Jóna tók ekki í
sama streng.
„Ef unnið er samfellt í heila
viku, segjum frá átta til hálfellefu,
þá er maður alveg búinn að vera
líkamlega og andlega. Ef annað
byðist mér þá hugsaði ég ekki um
launin. Þó þau væru ekki þau
sömu, tæki ég samt annarri vinnu.
Annars er ágætt að búa hér í
Hrísey, en það er þetta með
atvinnumöguleikana. Þeir eru eng-
ir aðrir en fiskurinn. Ég er
reyndar að hugleiða að fara til
Reykjavíkur að minnsta kosti um
tíma og reyna fyrir mér með
atvinnu.“
Ég spurði þá um launin.
„í síðustu viku var unnið frá
8—5 og voru launin um 46 þúsund
krónur. Þetta fer náttúrlega eftir
því hvað bónusinn er mikill, en
einu sinni svo ég nefni nýlegt
dæmi fór ég yfir 70 þúsund krónur
á viku og þá með eftirvinnu og
kannski vinnu á laugardegi," sagði
Áslaug.
Hvað með börnin þegar þið
vinnið svona mikið?
„Hér í Hrísey er mjög gott að
vera með barn. Lítil umferð og
litlar fjarlægðir. En það getur oft
verið erfitt, þegar mamman er
lítið heima. Þau verða voðalega
örg á því og spyrja hyort ekki sé
bráðum að koma frí hjá manni.“
Um þetta voru þær sammála. En
báðar kváðust þær eiga góða að.
Móðir Áslaugar passar fyrir hana,
en Jóna hefur barnapíu.
Hvernig eyðið þið frítímanum?
„Hér er lítið um að vera um
helgar,“ sagði Jóna og Áslaug
bætti við: „Nú þá þvær maður
þvott og þrífur til og reynir svo
eftir beztu getu að slappa af því
næsta vika á eftir ber mikla vinnu
í skauti sér.
Félagslífið? Það er bingó hálfs-
mánaðarlega og spilakvöld í hverri
viku. Og svo auðvitað böll af og til,
bæði hér og uppi á landi“, sagði
Áslaug. Aðspurð játti Jóna því, að
hún hefði tekið þátt í leikstarfi hjá
Kröflu, leikfélaginu, en hefði sjálf
ekki verið á sviðinu. „Jú, ég hef
haft mjög gaman af því.“
Þá spurði ég um jafnrétti
kynjanna á vinnustað. Hvort
eftirlitið væri kannski í strangara
lagi?
„Hér er engin kona t.d. verk-
stjóri. — Það er líka einhvern
veginn eins og það sé meira passað
upp á okkur kvenfólkið t.d. með
pásur. Það er meira fylgst með því
þegar við förum frá en strákunum.
Það má segja að strákarnir
vinni oft meira en við t.d. þeir sem
eru á tækjunum. Þeir eru oftar
kallaðir út um helgar og á
kvöldin," sagði Jóna.
„Ég veit ekki fyrir hvað
karlmennirnir eru t.d. ekki látnir
„Ég vil ekki
sjá ævisögu
mína skrifaða”
Spjallað við Guðrúnu Friðfinnsdóttur á Dalvík
„Þegar ég fyrst tók til við
saumaskap, var ég ákveðin í því
að geta saumað brúðarfötin
sjálf. Það var alltaf þannig að ef
ég setti mér eitthvað takmark,
þá vann ég að því öllum árum að
ná því,“ sagði Guðrún Friðfinns-
dóttir í byrjun samtals við blm.
Guðrún er níutíu og tveggja ára
gömul og annar elsti íbúinn á
Dalvík. Hún er fíngerð og falleg
gömul kona og af myndum af
henni ungri sést að hún hefur
verið einhver sú fallegasta kona
sem Island hefur alið. Guðrún
var í fjölda ára húsfreyja á
Böggustöðum í Svarfaðardal.
Hún er nú ekkja, en eiginmaður
hennar var Loftur Baldvinsson
og varð þeim hjónunum fjórtán
barna auðið og eru tíu þeirra á
lífi, en það elsta verður sjötíu
ára í vetur. Á Böggustöðum var
landbúnaður stundaður og jafn-
framt útvegur. Menn sögðu mér
það að í húsfreyjutíð Guðrúnar
á bænum sem var einn sá
reisulegasti í dalnum, hafi
enginn sá sem sótti þau hjónin
heim haldið svangur á braut.
Aldrei voru þar færri í heimili
en tuttugu manns.
i
Guðrún Friðfinnsdóttiri „Því
miður má ekki alltaf segja
sannleikann..
Ég sá Biblíuna við rúmstokk-
inn hjá Guðrúnu og spurði hana
þá hvort hún væri trúuð kona.
„Jú, ég er trúuð með sjálfri
mér, án nokkurra milliliða. Guð
hefur hjálpað mér í mínum
erfiðleikum." Þá sagði hún mér
að hvern dag fletti hún upp í
bókinni og læsi stuttan kafla, þó
að sjónin væri farin að daprast
gæti hún lesið hana vegna
letursins sem er stórt.
Þá spurði ég hvort hún ætti
sér einhverja hugsjón. „Nei,
bara trú á guð og Jesú — og á
því að gefast aldrei upp. Ég hef
margt fólk á minni bænaskrá og
á sumum séð nokkurn árangur
og engan á öðrum. En ég gefst
aldrei upp. ég veit það er um að
gera að gefast aldrei upp.“
Dreymir þig fyrir atburðum?
„Já, en draumarnir mínir eru
lengi að koma fram. Þú mátt
segja með vægum orðum að
maður sé draumspakur; mig
hefur dreymt fyrir óorðnum
hlutum.“
Sjálf hefurðu fætt 14 börn í
þennan heim og átt núna 75
afkomendur. Lífið hefur verið
viðburðaríkt?
„Viðburðaríkt? Ég vildi ekki
sjá ævisögu mína skrifaða, — ég
er búin að reyna margt. Maður
lifir ekki í þessum heimi til þess
að allt dansi á rósum. Ég var
líka svo heppin að geta miðlað
nokkru til fátækra — og það var
sagt að ég hefði mikinn mat.
Eg átti feikilega vandaðan og
góðan mann. Það er gott því það
gengur í ættina. Það er mikil
guðsgjöf, það fer aldrei svo að
fólkið mitt sæki það ekki til
hans.1*"-.
Hvað hefur veitt þér mesta
ánægju í lífinu?
„Mesta ánægju? Það var
þegar hvert barn var fætt og
lagt á brjóst mitt — og svo
þegar börnin komu heim með
prófmiðana sína úr skóla, — því
þeir voru allir fallegir. Öll
börnin mín sem komust á legg
fóru í skóla, — og það gekk
öllum vel að læra. Það var mér
svo mikil ánægja. Maður má
ekki segja sannleikann því að þá
er eins og maður sé að grobba.