Morgunblaðið - 26.04.1979, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 1979
Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiósla
Auglýsingar
hf. Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aóalstræti 6, sími 10100.
Aðalstræti 6, sími 22480.
Askriftargjald 3000.00 kr. á mónuði innanlands.
I lausasölu 150 kr. eintakið.
Farmanna
verkfallid
Verkfall yfirmanna á far-
skipum skall á í fyrri-
nótt. Ef marka má ummæli
samningsaðila standa því
mið'ur litlar vonir til þess, að
það leysist fljótlega. Þannig
sagði Ingólfur Ingólfsson,
formaður Farmanna- og
fiskimannasambandsins, í
viðtali við Morgunblaðið í
gær, að síðustu hugmyndir
vinnuveitenda um lausn deil-
unnar gæfu „hvorki tilefni til
frestunar né vonar um, að
þetta deilumál leystist mjög
fljótlega". Þorsteinn Pálsson,
forstjóri Vinnuveitendasam-
bandsins, sagði, að ekki hefði
gefizt tími til að fullvinna
tilboð vinnuveitenda, sem
fjallaði um ákveðna kerfis-
breytingu, en hefði ekki í för
með sér kostnaðarauka fyrir
útgerðina. Þá hefur sam-
bandsstjórn Vinnuveitenda-
sambandsins gefið fram-
kvæmdastjórn þess heimild
til að grípa til verkbanns og
er það nú til athugunar,
hvort svo skuli gert.
Deiluaðilum ber mjög mik-
ið á milli. Frá sjónarmiði
farmanna snýst deilan um
það, hvort þeir skuli njóta
sambærilegra kjara og laun-
þegar í landi, sem ganga
vaktir allan sólarhringinn.
Vinnuveitendur telja, að í
hugmyndum sínum felist 40
stunda vinnuvika, en far-
mönnum reiknast til að þær
séu 56.
Þessi deila staðfestir það,
sem Morgunblaðið hefur áður
sýnt fram á, að sú launa-
málastefna, sem ríkisstjórnin
og legátar hennar innan
verkalýðshreyfingarinnar
hafa svo mjög gumað af, er
orðin að engu. Lausn flug-
mannadeilunnar. sem var í
samræmi við tilboð sátta-
nefndar ríkisstjórnarinnar,
fól í sér allt að 270 þús. kr.
hækkun mánaðarlauna. Þá
hafa verzlunarmenn og
vinnuveitendur lagt ágrein-
ingsefni sín fyrir gerðardóm.
Önnur launþegasamtök
hugsa sér einnig til hreyf-
ings. Þannig hefur Benedikt
Davíðsson, formaður Sam-
bands byggingarmanna, sagt
í viðtali við Morgunblaðið, að
þeir hljóti að taka kjaramál-
in upp að nýju við viðsemj-
endur sína, þar sem ríkis-
stjórnin hafi ekki staðið við
desembersamkomulagið. Og
Snorri Jónsson, forseti Al-
þýðusambands Islands, held-
ur öllu opnu í þessu sam-
bandi. Þá hafa ýmsir forystu-
menn láglaunahópa talið, að
úr loforðunum um félags-
legar umbætur hafi lítið sem
ekkert orðið.
Eins og fram hefur komið
munu hafa verið áform uppi
um það innan ríkisstjórnar-
innar að fresta boðaðri
vinnustöðvun farmanna og
Steingrímur Hermannsson
formaður Framsóknarflokks-
ins sagði í Morgunblaðinu í
gær, „að það næði ekki nokk-
urri átt, að þeir, sem hæst
hefðu launin, ryfu þá sam-
stöðu, sem náðst hefði um
launamál og ríkisstjórnin
sæti aðgerðarlaus hjá, þegar
það gerðist."
Þessi ummæli dómsmála-
ráðherra hljóta að koma
mjög á óvart, enda stangast
þau algjörlega á við það, sem
forsætisráðherra lýsti yfir á
Alþingi í sambandi við efna-
hagsaðgerðirnar, er hann
lagði áherzlu á, að rétturinn
til nýrra kjarasamninga yrði
í engu skertur. Um það er
raunar ákvæði í sjálfum lög-
unum, þar sem tekið er fram,
að ákvæði þeirra breyti „í
engu rétti til að gerðir séu
nýir kjarasamningar jafnt
um grunnlaun sem verðlags-
bætur á laun“.
Svo gæti farið, að bein
íhlutun ríkisvaldsins nú gæti
gert farmannadeiluna og
lausn kjaramála í heild enn
erfiðari viðfangs eins og mál-
um er háttað — eða eins og
forseti Farmannasamband-
ins hefur komizt að orði: „Ég
vona, að ríkisstjórnin beri
gæfu til að fremja ekki nein
heimskupör í þessu sam-
bandi, því að þetta er heitara
en svo, að hún þoli það á
hendurnar."
Eins og áður segir bendir
því miður margt til þess, að
farmannaverkfallið verði
langt og strangt. Það hefur
víðtæk áhrif á alla þætti
þjóðlífsins og getur, ef sam-
komulag næst ekki innan
tíðar, valdið útflutningsat-
vinnuvegunum og bændum
margvíslegum erfiðleikum og
tjóni.
Með afskiptum sínum af
launamálum hefur ríkis-
stjórnin skapað margvíslegt
misræmi og óréttlæti milli
stétta og þannig gert að engu
þann hljómgrunn, sem vissu-
lega var fyrir hendi hjá
verkalýðshreyfingunni um að
unnið yrði á verðbólgunni
með samstilltu átaki. Eins og
nú er komið bendir margt til
þess, að langvinnar vinnu-
deilur fari í hönd á vinnu-
markaðinum.
Atvinnuástai
Þórshöfn
19 manns skráðir
atvinnulausir á
einum eftirmiðdegi
• HÉR LEPJA menn dauðann úr skel, meðan þetta ástand varir eí svo
má að orði komast, sagði Ólafur Rafn Jónsson, nýráðinn sveitarstjóri
á Þórshöfn er Morgunblaðið spurði hann um atvinnuástand á staðnum
í vikunni. Á hádegi á þriðjudag lauk vinnslu þess hráefnis, sem komið
hafði til vinnslu í frystihúsinu í Þórshöfn og 15 manns, starfsfólk í
frystihúsinu, Iét þá þegar skrá sig á atvinnuleysisskrá og einnig 4
vörubflstjórar.
Jóhann Jónsson framkvæmdastjóri frystihússins sagði að miklir
erfiðleikar hefðu steðjað að Þórshafnarbúum undanfarið ár og virtist
ekki ein báran stök í þeim efnum. — Aprílmánuður hefur undanfarin ár
alltaf verið bezti mánuðurinn hér hjá okkur, en ætli við höfum ekki
fengið um 100 tonn til vinnslu í húsinu síðan ísinn lagðist upp að um 20.
marz sagði Jóhann. — Á þessum tíma hefðum við getað unnið 5—600
tonn.
— Þetta var að byrja að snúast hjá okkur aftur eftir alla erfiðleikana
með Fontinn, en þá kemur þetta. Við höfum aðeins einu sinni fengið fiski
ekið hingað og atvinnutryggingasjóður hefur ekki fallist á að taka þátt í
flutningskostnaði á hráefni til að við getum haldið uppi atvinnu.
Ráðamenn þar vilja greinilega heldur borga fólkinu bætur. Nú eru
þungatakmarkanir komnar á vegi og ef við ættum að flytja fisk hingað
landleiðina hleypti það kostnaði upp úr öllu valdi, þar sem aðeins lítið
má setja á hvern bíl. Er kostnaðurinn þó nógur fyrir. Auk landfólksins
eru bátasjómenn hér einnig atvinnulausir, bátarnir eru ýmist lokaðir
inni í höfninni hér, inni í Krossavík vestast í Þistilfirðinum eða í slipp á
Neskaupstað.
— Annars erum við bjartsýnir á að ísinn hætti fljótlega að hrjá okkur
og þá hýrnar um leið yfir mannskapnum hér. í marzmánuði öfluðu
bátarnir vel þar til ísinn kom og við vitum að það er nógur fiskur hér
fyrir utan okkur, en eins og staðan er núna erum við bundnir í báða skó
og getum okkur hvergi hreyft, sagði Jóhann Jónsson að lokum.
Úr frystihúsinu á Raufarhöfn, en ekkert hráefni er þar til að vinna
þessa dagana.
Siglt í gegnum fshraf 1 inn Bakkafjörð.
Orn O. Johnson forstjóri Flugleiða:
Takmörkuð eigna
ins að flugrekstri
MORGUNBLAÐIÐ hefur leitað
til Arnar ó. Johnson forstjóra
Flugleiða og spurt hann álits á
þeim undirtektum, sem fram hafa
komið við þeirri hugmynd hans
að ríkissjóður eignist stærri hlut
í Flugieiðum. Örn svaraði Mbl. á
þessa leið:
Það eru nú liðnar tvær vikur frá
aðalfundi Flugleiða og ég hefi
verið mikið fjarverandi síðan, svo
ég veit nú lítið um viðbrögð al-
mennt við þessari hugmynd, sem
ég viðraði á aðalfundinum. Ég hefi
þó séð tvo leiðara í dagblöðunum,
sem fjallað hafa um málið, þ.e. í
Þjóðviljanum 12. apríl og Vísi 18.
apríl og fæ ég ekki betur séð en að
höfundar þeirra misskilji eða
rangtúlki mál þetta mjög verulega.
Það er því rétt að byrja á því að
endurtaka þau orð í ræðu minni,
sem um þetta atriði fjölluðu, en
þau voru sögð í kjölfar lýsingar
minnar á þeirri óeiningu og þeim
átökum, sem að undanförnu hafa
en einstakl-
ingsframtak-
ið verður að
vera í
verulegum
meirihluta
átt sér stað innan Flugleiða. Það
sem ég sagði var:
„Þjóðin mun efalaust skilja nei-
kvæðar afleiðingar lítt viðráðan-
legra vandamála, sem að utan
steðja, svo framarlega sem við
þeim er brugðið af festu og skyn-
semi svo fljótt sem kostur er, en
hún mun hvorki skilja, né fyrir-
gefa, ef samgöngumál hennar eru
höfð að leiksoppi vegna hags-
munabaráttu fárra einstaklinga
eða hópa. Samgöngurnar eru
tvímælalaust eitt þýðingarmesta
og verðmætasta fjöregg þjóðarinn-
ar og hún mun eðlilega ekki líða,
að því sé varúðarlítið kastað milli
andstæðra fylkinga með þeim
hættum, sem af því geta leitt.
Það er mín skoðun að nú þurfi
þjóðfélagið sjálft að skerast í
þennan leik. Það gæti t.d. gerst
með því að ríkissjóður eignaðist
stærri hlut í félaginu en þau 6%,
sem hann á nú. Enn er nokkuð
magn af hlutabréfum í félaginu
óselt, eða sem svarar 6% af heild-
arhlutafénu, sem ég tel að nú eigi
að bjóða ríkissjóði til kaups. Hon-
um væri einnig í lófa lagið að festa
frekari kaup á hlutabréfum félags-
ins hjá ýmsum aðilum, sem nú
vilja selja sína hluti.
Ég er andvígur ríkisrekstri sem
slíkum, en ég tel fullkomlega
eðlilegt, sérstaklega úr því sem
komið er, að ríkissjóður eignist t.d.
20—25% í félaginu og gæti hann
þá skipað jafnvægisafl innan