Morgunblaðið - 23.06.1979, Blaðsíða 21

_____________________ÚTGERÐIN
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. JÚNÍ 1979 2 1
þessi veiöileyfi, þá myndu þeir,
sem á endanum ekki gerðu út,
vegna þess aö útgerð þeirra væri
óhagkvæm, samt sem áður fá allt
sitt tjón bætt, því þeir myndu
selja veiðileyfin.
Allir eiga að
geta hagnast
Kjarninn í þessu máli er sá að
það eiga allir að geta hagnast.
Málið er það að talað er um að
taka upp hagkvæma fiskveiði-
stefnu sem eykur arðinn af veið-
unum umfram allan kostnað, ef
það verður arður af veiðunum þá
er hægt að bæta öllum upp það
tjón sem þeir verða fyrir, það eiga
allir að hafa það betra. Það er
aðeins spurning hvernig þeim
tekjum verður dreift á milli
manna. Þetta ákvarðast þó að
nokkru af því hvaða stjórnunar-
leið er farin. Hins vegar skiptir
það miklu máli að velja kerfi sem
er þannig, að samkv. því sé unnt
að sjá til þess að enginn beri
skertan hlut frá borði. Þar koma
helst til greina tvær leiðir, annars
vegar það að ríkið selji veiðileyfin
og hins vegar auðlindaskatturinn,
sem er skattur á aflamagn.
— Hvaða efnahagslega þýðingu
hefur breyting á fiskveiðistefnu
þeiri sem nú ríkir yir í æskilega
fiskveiðistefnu fyrir þjóðfélagið?
„Það er engum blöðum um það
að fletta að slík breyting hefur
geysilega efnahagslega þýðingu
fyrir þetta þjóðfélag. Það má setja
fram í þessu sambandi ákv. kenn-
ingu, sem virðist vera rétt. Stærsti
hluti okkar efnahagsstarfsemi
byggist á nýtingu á sameiginlegri
náttúruauðlind, slík nýting leiðir
alltaf til offjárfestingar og of-
sóknar, fyrirtækin eru þéss vegna
hagnaðarlaus, síðan kemur til að
þetta er sveiflukenndur atvinnu-
vegur, vegna verðlags á erlendum
mörkuðum og vegna náttúrulegra
sveiflna á fiskistofnum og veður-
fari. Ef það verður sveifla niður á
við þá kemst atvinnuvegurinn í
þrot, og er honum þá bjargað
vegna mikilvægis síns með gengis-
fellingu. Það veldur aftur á móti
verðbólgu. Vegna gengisfellingar-
innar batnar hagur útgerðarinn-
ar, hún fer að fjárfesta á nýjan
leik, þá fer hagur hennar aftur
versnandi efnahagslega séð. Síðan
hlýtur að koma að því fyrr eða
síðar að það verður sveifla niður á
við, þá verður að fella gengið á
nýjan leik, með aukinni verðbólgu
í kjölfarið.
Verðbólgan rýrir
hag útgerðarinnar
Þessi þróun gerist alltaf hraðar
og hraðar og sjálf verðbólgan
flýtir fyrir því að hagur útgerðar-
innar komist aftur í lágmark. Það
má leiða að því gild rök að þessi
sívaxandi verðbólguhraði sem við
búum við, stafi einmitt af þessu
vandamáli. Sívaxandi verðbólgu-
hraði, stöðugur og sívaxandi
rekstrarvandi útgerðarinnar þrátt
fyrir alger metár, en samt eru
rauntekjur almennings ekki miklu
hærri en þær voru fyrir allmörg-
um árum, við erum að dragast
aftur úr öðrum þjóðum í því efni.
Öll þessi hringrás verður aðeins
leyst með því að taka upp skyn-
samlega fiskveiðistefnu. Verði það
ekki gert höldum við áfram á
þessari hnignunarbraut, sívaxandi
verðbólgu, stöðugu neyðarástandi
í sjávarútvegi og of lágum raun-
tekjum landsmanna. Þetta er, að
niínu áliti, stærsti þátturinn í
þessari eilífu verðbólgu sem við
búum við, það er okkar megin
atvinnuvegur byggist á nýtingu
endurnýjanlegrar náttúruauðlind-
ar. Ef við ætlum að reyna að ráða
niðurlögum verðbólgunar verðum
við að ráðast gegn rótum mein-
semdarinnar og breyta skipulag-
inu á nýtingu þessarar auðlindar.
- ÓJ.