Morgunblaðið - 25.06.1981, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. JÚNÍ1981
11
Áhrif eignaskatts og
fasteignagjalda á út-
leigu íbúðarhúsnæðis
eftir dr. Pétur H.
Blöndal, stærðfræðing
Mikið hefur verið kvartað und-
an ófremdarástandi á leigumark-
aðnum og það ekki að ósekju.
Mikil skortur er á leiguhúsnæði og
leigjendur telja 'eiguna of háa. Þó
er framboðið allt of lítið. Hvað
veldur? Hafa menn séð skuggan af
krumlu ríkisvaldsins, sem hér
hefur hönd í bagga eins og víðast
annarsstaðar. Hér er átt við eign-
arskatta og fasteignagjöld. Eign-
arskattar eru nú 1,212% af fast-
eignamati íbúðar og hafa hækkað
nýverið um helming. Þessi pró-
senta svarar til 0,8% af verðmæti
eignarinnar, þegar tekið er tillit
til þess að þessir skattar eru
eftirágreiddir og að verðbólgan er
um 55% sem stendur. Þetta þýðir,
að ríkið hirðir allar íbúðir, sem
eru umfram ákveðið skattfrjálst
lágmark á 125 ára fresti.
En hver eru áhrif þessara
Vorblót
Bandalags ísl
listamanna
BANDALAG íslenskra listamanna
heldur vorblót sitt þann 27. júni.
Fer það fram í Laugardalshöllinni
og stendur frá kl. 21—03. Er
ætlunin að hafa einhvers konar
markaðsstemningu og verða tjöld
útimarkaðarins á Lækjartorg flutt
inn i höllina þar sem seldar verða
úr J>eim veitingar.
A markaðinum verður margt
fágætra muna. Þar verða uppákom-
ur, leikatriði, söngur, hljóðfæra-
leikur og ný og gömul dansmúsik
með jasslegum tilþrifum. Dansað
verður fram eftir nóttu. Ennfremur
má búast við uppboði á listaverk-
um. Á veitingamarkaðnum verður
lögð sérstök áhersla á fjölbreyttu
pizzaúrvali og léttum vínum, jafnt
rauðum, hvítum sem freyðandi.
Verður allt á kostnaðarverði.
Öll aðildarfélög BÍL leggja fram
sinn skerf til hátíðarinnar en aðild
að BÍL eiga flest félög listamanna á
íslandi og má þvi búast við fjöl-
breyttri dagskrá. Allir listamenn og
listunnendur eru velkomnir á þessa
samkomu.
Unnið að stofn-
un menningarsam-
taka Norðurlands
Fjórðungssamband Norðlend-
inga efndi til ráðstefnu um menn-
ingarmál i desember sl. Á ráð-
stefnunni kom fram eindrcginn
áhugi á að stofna til samtaka um
menningarsamskipti i fjórðungn-
um og efla núverandi menningar-
lif sem þó er furðanlega burðugt
miðað við aðstseður. í lok ráðstefn-
unnar var kjörin undirbúnings-
nefnd til að vinna að frekari
athugunum á möguleikum slikra
samtaka. Nefndina skipa: Kristinn
G. Jóhannsson, formaður, Einar
Njálsson, ritari, Jón Hlöðver Ás-
kelsson og örn Ingi.
Nefndin hefur síðan haldið fundi
og kemst að þeirri niðurstöðu að
skynsamlegast sé að erindreki fari
um fjórðunginn frá Þórshöfn til
Reykja í Hrútafirði til upplýsinga-
öflunar á allri aðstöðu til menning-
arhalds og menningarlífs hvers
héraðs, ásamt því að kanna enn
frekar hug manna til stofnunar
samtaka um menningarsamskipti
fjórðungsins í víðtækasta skilningi
þess orðs. Ákveðið er að Örn Ingi
listmálari fari þessa ferð á vegum
Fjórðungssambandsins, segir í frétt
frá sambandinu.
skatta á leigumarkaðinn? Yfirleitt
munu þeir, sem leigja út húsnæði,
búa sjálfir í eigin húsnæði og
leigða eða leigðu íbúðirnar eru
umfram eignarskattfrjálsa eign.
Því má reikna með, að af leigu-
húsnæði þurfi að greiða fulla
eignarskatta. En hvaða leigutekj-
ur þarf eigandinn að hafa til þess
að borga þessa skatta? Við skulum
gefa okkur dæmi: Umrædd íbúð er
fjögurra herbergja íbúð í blokk.
Fasteignamatið hafði verið kr. 300
þús (gkr. 30 millj.) um síðustu
áramót og fasteignagjöldin hafi
verið kr. 2400 núna fyrir 1981.
Eignarskattarnir verða því á
þessu ári kr. 3600 eða kr. 300 á
mánuði og fasteignagjöldin verða
kr. 200 á mánuði. Gera samtals kr.
500 á mánuði. En hér er ekki öll
sagan sögð. Leigutekjurnar eru að
sjálfsögðu tekjuskattskyldar og
því rennur enn stærri hluti leig-
unnar til ríkis og bæja áður en
eigandinn fer að sjá krónu.
Til þess að fá tekjuskattana inn
í myndina, má reikna með að
þessar tekjur lendi í hæsta skatt-
stiga enda er hann ekki svo ýkja
hár. Ef tekið er tillit til þess, að
tekjuskattar eru greiddir eftirá,
10% af tekjum eru frádráttarbær-
ar til tekjuskatts og að fasteigna-
gjöld eru frádráttarbær á næsta
ári og að verðbólgan sé 55% á ári,
þá þarf eigandi íbúðarinnar að fá
kr. 490 í leigu á mánuði, en hann
borgar af þeirri upphæð kr. 190 í
tekjuskatta jafnóðum, til þess að
eiga kr. 300 í eignaskattinn. Einn-
ig verður hann að fá kr. 260 á
mánuði í leigu, en af þeirri
upphæð fara kr. 60 jafnóðum í
tekjuskatta, til þess að borga
ofangreindar 200 kr. í fasteigna-
gjöld. Þannig þarf eigandinn að fá
kr. 750 á mánuði í leigu til þess að
standa ríki og bæ skil á sköttum
af íbúðinni, áður en hann fer að
sjá krónu sjálfur. Og af því, sem
umfram er, fara að sjálfsögðu ca
Æ- JB
„Eignarskattar eru nú
1,212% af fasteignamati
íbúðar og hafa hækkað
nýverið um helming.
Þessi prósenta svarar
til 0,8% af verðmæti
eignarinnar, þegar tek-
ið er tillit til þess að
þessir skattar eru
eftirágreiddir og að
xtrðbólgan er um 55%
sem stendur. Þetta þýð-
ir að ríkið hirðir allar
íbúðir, sem eru umfram
ákveðið skattfrjálst lág-
mark á 125 ára fresti.“
39% í útsvar og tekjuskatta jafn-
óðum. Þannig fær eigandinn 61%
af því sem er umfram kr. 750, til
þess að eiga fyrir afskriftum
viðhaldi og ávöxtun þess fjár, sem
í eigninni er bundið. Ef eignin er
leigð á kr. 1500 á mánuði, þá fær
eigandinn 61% af 1500—750 = 750
eða kr. 460 á mánuði eða kr. 5520 á
ári í þessum tilgangi eða tæp 2%
af verðmæti eignarinnar í árs-
byrjun.
Nú kynni einhver að segja, að
eigandinn græði einhver ósköp á
því að eignin hækki svo mikið í
verði á hverju ári. En staðreyndin
er sú, að fasteignir hafa ekki
hækkað eins mikið og almennt
verðlag og því í raun Iækkað eilítið
í verði. Sér í lagi kemur fasteign
illa út í samanburði við ávöxtun
þá, sem spariskírteini ríkissjóðs
hafa gefið af sér.
Aðrir kynnu að segja, að þeir,
sem eigi eignir, borgi eignarskatta
hvort sem er. Ekki aldeilis. Ef
eigandinn ’seldi fasteignina sína
og keypti fyrir andvirðið spari-
skírteini, eða leggði upphæðina á
verðtryggðan reikning, þá er eign-
in eignarskattsfrjáls og vextirnir
(allt að 3,5%) tekjuskattfrjálsir.
Þegar þessi skattbyrði á leigu-
húsnæði hefur verið skoðuð i
þessu ljósi, þá skyldi engann
undra það ófremdarástand, sem
ríkir á leigumarkaðnum. En íbúðir
í leigu hins opinbera eru að
sjálfsögðu bæði tekju- og eignar-
skattfrjálsar.
I DAG HEFST
FARÞEGAFLUG
ISCARGO (ISAIR)
TIL AMSTERDAM í
...og verðið.? Kr.: 2.098.-
AMSTERDAM
Glaðvær borg
með fjölbreytt mannlíf
og miðstöð lista
Þetta er lægsta flugfargjald sem boðið er
upp á héðan og til Evrópu.
Okkar lága Apex flugfargjald til Amsterdam
er þinn lykill að samgöngumiðstöð Evrópu.
Þaðan liggja allar leiðir opnarf
Fyrstu ferðirnar eru á sérstöku
kynningarverði: Kr.: 1.750,- (báðar leiðir)
LANGI ÞIG TIL MEGINLANDSINS í SUMAR
ÞÁ ER OKKAR TILBOÐ ÞITT HAPPf
ISCARGO
Félag, sem tryggir samkeppni i flugi!
SKRIFSTOFA: AUSTURSTRÆTI 3, S 12125 og 10542.