Morgunblaðið - 06.12.1981, Blaðsíða 10

58
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1981
Steinar Berg við hlið
myndar af plötunni You
and I, aem Steinar hf.
hafa gefiö út í Japan ný-
lega og einnig eru á
veggnum nokkrar af
gullplötum Steina.
Ljósmyndir Mbl.: RAX.
lenzkra hljómplatna veriö þriöj-
ungur af plötusölunni en tveir
þriöju erlendar plötur. Á tímabili
uröu íslenzku plöturnar ódýrari og
síöan dýrari, en nú ríkir jöfnuöur
aö mestu. Hlutfalliö milli íslenzku
og erlendu hljómplatnanna hefur
þó haldizt. Varöandi tónlistaráhug-
ann, þá er þaö staöreynd hvort
sem menn vilja trúa þvi eöa ekki
aö 95% þess efnis sem selzt flokk-
ast undir popp og almenna daeg-
urtónlist, en 5% er þaö sígilda.
Dægurtónlistin ræöur feröinni, en
vissulega eru til undantekningar
þar sem hiö sígilda flýgur upp. Má
þar nefna Pavarotti, en hins vegar
selja Rolling Stones t.d. margfalt
meira af plötum en Pavarotti. Hiö
sígilda skipar sinn ákveöna sess
og fólk vill hafa verk meistaranna í
góöum útgáfum, en öll verulega
hreyfingin er í sambandi viö léttara
efniö. Þaö hefur hins vegar oröiö
sú breyting aö fólk á öllum aldri er
margs konar hljómplötur, en áöur
áhuga fólks í þessum efnum og
þaö mætti snúa viö blaðinu og
taka miö af staöreyndum. Þetta
hefur nokkuö iagast að undan-
förnu, en þeir eru þó langt frá þvi
ennþá aö starfa í takt viö tímann.
Stefnuleysi útvarpsins í þessum
efnum er í rauninni furöulegt fyrir-
bæri. Þeir eiga þaö til aö leika jafn
mikiö af tónlist frá hinum og þess-
um stööum án nokkurs tillits til
vinsælda sem hafa merkilega lítinn
forgang og útvarpiö hefur alls ekki
sinnt nógu mikiö íslenzkum
hljómplötum. Áriö 1977 var ís-
lenzkt tónlistarefni aðeins 9—10%
af þeirri tónlist sem flutt var og
þótt íslenzk hljómplötuútgáfa ykist
stórlega næstu árin á eftir minnk-
aöi hlutfall íslenzkrar tónlistar
niöur í 7—8% af tónlistarefni út-
varpsins. Þar fyrir utan er þaö
lenska aö flytja nær eingöngu
gamalt íslenzkt tónlistarefni í út-
varpinu, en þaö skal viöurkennt aö
þetta er aö breytast þótt taka veröi
mun meira á ef duga skal."
Hafa framleitt 60 ísl.
plötur á 6 árum
„Hvað hafið þiö gefið út marga
titla af hljómplötum?"
„Viö erum búnir aö gefa út rúm-
lega 60 LP-plötur íslenzkar á 6 ár-
um og 11 45 snúninga plötur og á
„Hljómplötuútgáfan mergsogin, en
bækurnar, þær eru eitthvað fyrir andann.a
„Með lögum skal land byggja,“ segir Steinar hf. gjarnan í auglýsing-
um sínum um nýjar hljómplötur og vitnar þar til ummæla í sjötugasta
kafla Njálu. Þar var fjallað um landsins lög en lög þau sem Steinar
býður eru dægurlög og annað á vettvangi tónlistargyðjunnar. Steinar
hf. er rekið af ungu fólki, það hefur blómstrað og eflst á undanförnum
árum, enda tónlistin alþjóðlegt og vinsælt tungumál fyrir alla aldurs-
hópa. Viö ræddum við forstjóra Steina, Steinar Berg Isleifsson, og
inntum hann eftir frásögn af starfi hans og fyrirtækis hans.
jz-vC'/r mi
Opna úr einu þekktasfa hljómlistartímariti í Japan, þar sem platan Þú
og ég var nýlega gefin út með enskum texta og hefur strax vakiö
athygli.
Steinar flytja inn hundruð tonna af hljómplötum á ári.
„Það má segja," sagöi Steinar,
„aö ég byrji i þessum bransa þegar
ég ákvaö aö hætta námi í Bret-
landi 1971, en ég haföi útskrifast
úr Verzlunarskóla íslands fyrr á ár-
inu og fór til framhaldsnáms í Bret-
landi. En „hlíöin" kallaöi og ég fór
heim til starfa hjá FACO í jólaatinu
sem eins konar jólasveinn í ný-
stofnaöri hljómplötudeild fyrirtæk-
isins og þar teygöist úr, því ég
starfaöi hjá FACO í 4 ár. Hljóm-
plötudeildin hóf aö flytja inn hljóm-
plötur og lagói áherzlu á aö vera
fyrst meö nýjustu plötur á markaö,
það tókst en þýddi aö plöturnar
voru dýrari en hjá öörum sem voru
með eldra efni. Fólk mat þó þjón-
ustuna og þetta gekk vel, en fram
aö þessu má segja aö einn aöili á
landinu hafi veriö meö allt að því
einokun á þessum innflutningi, þ.e.
vegna þess aö aörir fluttu ekki inn.
íslenzka efnið of
mikil áhætta eitt sér
Þegar ég hætti störfum hjá
FACO haföi ég starfaö sem verzl-
unarstjóri um skeið, en ég hætti
beinlínis til þess aö stofna eigiö
fyrirtæki, fslenzka útgáfu, og
reyndi viö þaö verkefni í heilt ár
eingöngu meö íslenzkum hljóm-
plötum. Þaö gekk ekki vel og sýndi
sig aö þaö er allt of mikil áhætta
aó halda sig eingöngu vió íslenzka
efnió. Á þessu tímabili hafói ég
nægan tíma til aö sinna öörum
verkefnum einnig og ákvaö þvi aö
færa út kvíarnar. Ég kom aö máli
viö eigendur Karnabæjar og seldi
þeim helminginn í mínu fyrirtæki,
Steinum hf. og stöan höfum viö
unniö saman, en eina breytingin er
sú að Steinar hf. keypti fyrir einu
og hálfu ári allar þrjár hljómplötu-
búðir Karnabæjar og rekur þær,
búöina f Glæsibæ, aö Laugavegi
66 og Austurstræti 22, en hjá fyrir-
tækinu vinna nú 16 manns.
Jú, verksviöiö er innflutningur,
útgáfa og smásala og þegar fram-
leiðsla hófst á plötum í Hafnarfiröi
fyrir um þaö bil ári gjörbreyttist öll
aóstaöan, en fyrr höföu hljómplöt-
ur ekki veriö pressaöar og steyptar
á islandi.
íslenzka framleiðslan
hefur lækkað plötuverð
Framleiöslan f Hafnarfiröi hefur
lækkaö hljómplötuverö hjá okkur
þaö mikiö aö vió getum nú boðiö
plötur á sama veröi og um síöustu
jól. Þessi leiö var farin til þess aö
sleppa viö tollana og komast nær
skandinavíska veröinu, en drauga-
gangurinn í íslenzka kerfinu er
samur viö sig og nú fyrir skömmu
var tekiö upp á því aö skella 30%
vörugjaldi á alla innlenda fram-
leiðslu á erlendum plötum. Þetta
er svo forkastanlegt aö maöur
kemst f vont skap viö þaö eitt aö
hugsa til meöhöndlunar stjórn-
valda á þessum málum.
Skepnuskapurinn
í kerfinu
Tollar og vörugjald ofan á inn-
kaupsverö á hljómplötum var
tæplega 140% og þegar viö fund-
um þessa leiö aö hefja framleiöslu
hér heima til eflingar öllum inn-
lendum aöilum sem eiga hlut aö
máli og ekki sfzt viöskiptavinunum,
þá halda þeir skepnuskapnum
blákalt áfram án nokkurrar skyn-
semi. Þaö liggur nefnilega fyrir aö
hljómplötuinnflutningur hefur
minnkaö um 40% á milli ára
1977—1980 og vörugjaldiö sem
átti aö vera tekjuaukning hefur leitt
af sór tekjutap fyrir ríkissjóð þar
sem svo mikiö hefur dregiö úr söl-
unni. Viö höfum bent á þessi mis-
tök í tvö ár, en þeir halda vöru-
gjaldinu inni ennþá og berja þann-
ig höfðinu við steininn í gríö og
erg. Birgir isleifur hefur nú í þriöja
sinn lagt fram tillögu á Alþingi þess
efnis aö þetta veröi leiörétt og lag-
fært en hvort árangur veröur er því
miöur óvíst."
Erlendir aðilar vilja
sinna þessu litla landi
„Hverjir eru helztu viöskiptaaöil-
ar ykkar erlendis?"
„Viö framleiöum fyrir brezku út-
gáfufyrirtækin Chrysalis, Virgln og
Stlff, en eftir áramót hefjum viö
einnig framieiöslu fyrir hin kunnu
fyrirtæki CBS og WEA og svo K-
Tel. Þrjú fyrsttöldu fyrirtækin eru
sjálfstæö fremur smá fyrirtæki í
Bretlandi, en mjög vaxandi. Jafn-
hliöa flytjum viö inn frá þeim fyrir-
tækjum.
Markmiö okkar í dag númer eitt,
tvö og þrjú er aö lækka plötuverö
og ég tel aö hljómplötuverö nú sé
mun hagstæöara en þaö hefur ver-
iö í langan tíma og jafnhliöa þessu
er þaö stefna okkar aö skapa á
íslandi íslenzkan markaö fyrir ís-
lenzkar og erlendar plötur í sam-
bandi viö framleiöslu okkar hér
heima. Vissulega þarf skipulag og
áræöi í þessum verkefnum og
persónulegt samband viö viö-
skiptaatila okkar og þá sem vinna
á þessum vettvangi skiptir miklu
máli og menn skyldu varast aö
vanmeta þaö. Viö höfum áþreifan-
lega oröiö varir viö aö staöa okkar
gagnvart erlendum aöilum er sífellt
aö styrkjast. Til dæmis tóku er-
lendir aöilar mikiö mark á okkur
þegar okkur tókst aö selja mikið
magn af plötum frá þeim, og má
þar nefna aó þeir hjá CBS göptu af
undrun þegar okkur tókst aö selja
13000 eintök af Meatloaf-plötu ár-
iö 1977, þá vaknaði áhugi þeirra á
því aö sinna þessu litla landi."
95% tóniistar sem
selzt af léttara tagi
„Hvert er þitt mat á þvi hvaöa
tegund tónlistar höföar mest til
fólks í dag?“
„Helmingur hins vestræna
heims er alinn upp viö Presley,
rokkiö og allar þær stefnur sem
hafa sprottiö allt um kring og
jjessar stefnur eru allar í gangi í
dag, tónlistin veröur sífellt fjöl-
breyttari. Þetta er í rauninni eitt og
sama tréð í tónii.stinni, en greinun-
um fjölgar sífellt og þaö er í raun-
inni merkilegt aö engin þeirra skuli
hafa lognazt út af. Samkvæmt inn-
flutningsskýrslum hefur sala ís-
var þaö aöallega ungt fólk sem
verzlaöi í almennum hljómplötu-
verzlunum. Nú nær heldur engin
plata metsölu nema aö hún höföi
til allra aldurshópa. Þaö er þó
merkilegt i sambandi vió sígilda
tónlist aö söluhlutfall hérlendis er
5—6% á sama tíma og hlutfallið er
2—3% erlendis. Þetta sýnir aö
áhugi á sígildri tónlist er hlutfalls-
lega meiri hér en erlendis. Meö
viðskiptum viö CBS á næsta ári
munum viö hefja innflutning á sí-
gildri tónlist einnig.
Furðulegt stefnuleysi
útvarps í tónlistinni
Hitt er svo aö útvarpið hór er
langt frá því aö hljóma viö vilja og
þessu ári höfum viö framleitt milli
20 og 30 erlendar plötur á Islandi
síðan í maí og aö auki nemur inn-
flutningurinn nokkur hundruö
tonnum. Viö höfum taliö þaö
skynsamlegt aö fækka nokkuö titl-
um, en hins vegar höfum viö náö
aö lækka verðiö meö því aö leggja
meiri áherzlu á plötur sem eru lík-
legar til almennra vinsælda. Þetta
teljum viö til góös fyrir alla, því þaö
er öllu sinnt sem skiptir máli. Fólk
hér ætlast til þess aö hér séu til
plötur hvaðanæfa aö, grískar,
austur-evrópskar, brezkar, banda-
rískar og svo framvegis, en þaö
ræöur auðvitað enginn viö aö
bjóöa upp á allt. Viö vinnum þetta
skipulega og þaö er þannig í þess-