Morgunblaðið - 06.12.1981, Blaðsíða 42

94
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1981
VER
Fangelsun kínversku stúlkunnar
hneykslaði Frakka. Hér eru við-
brögð skopteiknara Le Monde.
ÍÞRÓTTIR:
í raun réttri hafa kínversk stjórnvöld bannað Kín-
verjum að ganga í hjónaband með útlendingum. Þykir
þessi fullyrðing nokkurn veginn sönnuð, þótt opinberir
aðilar þræti fyrir hana.
Ung, kínversk kona, Li Shuang að nafni, var nýlega
dæmd til „endurhæfingar í vinnubúðum" og skyldi hún
dveljast þar í tvö ár. Kona þessi hafði áður búið með
Emmanuel Bellefroid, frönskum stjórnarerindreka, og
þegar dómurinn hafði verið kveðinn upp yfir henni,
kom fram hörð gagnrýni erlendis frá. Þessari gagnrýni
vísuðu stjórnvöld eindregið á bug. Hins vegar herma
fréttir, að dag einn hafi opinberir aðilar stöðvað alla
afgreiðslu á beiðnum um, að Kínverjar og útlendingar
fengju að ganga í hjónaband. Næsta dag var Li Shuang
handtekin í grennd við íbúð Bellefroid. Að mati er-
lendra sendifulltrúa í Peking, svo og ýmissa kín-
verskra heimildarmanna, er þessi afgreiðslustöðvun
talin jafngilda banni á hjónabönd Kínverja og útlend-
inga.
Aldrei hefur verið gert uppskátt um þann glæp, sem
Li Shuang er dæmd fyrir. Á hinn bóginn eru ýmsir
framámenn kínverskir sagðir álíta hana „vændis-
konu“, er selt hafi sjálfa sig fyrir vesturlenzkan mun-
að. I tilkynningu frá Peking segir m.a.: „Greinilegt er,
að til eru Kínverjar, sem taka ekkert mið af þjóðlegri
reisn og fyrirgera þjóðareinkennum sem og eigin sið-
gæði og leggjast svo lágt að selja sál sína.“
Þó að Kínverjar þræti ákaft fyrir útlendingahatur,
hefur það löngum þótt loða við þá. Öldum saman hefur
það þótt særa þjóðarstolt þeirra, ef ástarsamband hef-
ur tekizt með erlendum körlum og kínverskum konum.
Slík sambönd eru litin enn alvarlegri augum nú á
tímum, þar sem vændi er afar sjaldgæft. í þessum
efnum eru karlar frá Afríku taldir mjög viðsjárverðir,
og hafa komizt á kreik ýmsar ljótar sögur, þar sem
þeir eiga í hlut. A.m.k. einn blökkumaður hafi verið
myrtur, en það orð lék á að hann hafi svívirt kínverska
námskonu.
Emmanuel Bellefroid hefur komizt svo að orði, að
dómurinn yfir unnustu hans hafi verið „miskunnar-
laus“. Eru Kínverjar afar óánægðir með það orðaval.
Segja þeir, að erlendir sendimenn hafi á sínum tíma
fengið leyfi til að skoða vinnubúðir þar sem endurhæf-
ing fer fram, og hafi þeir allir lokið miklu lofsorði á
hið mannúðlega hugarfar, sem ríki, þar sem afbrota-
mönnum sé breytt í „nytsama borgara".
Þá hafa Kínverjar brugðist illa við þeirri ásökun
Bellefroid, að fangelsun Li Shuang beri keim af
menntamannaofsóknum. Þeir segja, að þetta komi út-
lendingum ekkert við. Hér sé aðeins um að ræða unga
konu, sem gerzt hafi brotleg.
Ekki er samt víst að málið sé svo einfalt. Vitað er að
Rauðir varðliðar drápu afa Li Shuang og gáfu honum
að sök, að hann væri kapítalisti. Foreldrar stúlkunnar
voru bæði háskólakennarar, og urðu fyrir stöðugum
ofsóknum frá árinu 1957 og til loka menningarbylt-
ingarinnar. Li Shuang hefur fengizt töluvert við mál-
aralist. Eitt sinn sýndi hún verk sín á hinum
svonefnda lýðræðisvegg í Peking, þar sem Kínverjar
fengu um hríð að tjá sig á veggspjöldunum sællar
minningar. Fundum þeirra Bellefroid bar saman á
sýningu, þar sem hún sýndi nokkur verka sinna.
— JONATHAN MIRSKY
HNEYKSLISMAL: I
Quebec-fylki hefur lengi gegnt
mikilvægu hlutverki í kana-
dískri kvikmyndasögu og á fjöl-
unum í Montreal hafa margir
frægir leikarar unnið sína
fyrstu sigra. Sú stofnun, sem að
undanförnu hefur vakið mesta
athygli þar vestra fyrir kvik-
myndaleik, er þó ekki eitt af
þessum venjulegu leikhúsum,
heldur sjálft þjóðþingið í
Ottawa, þingmönnunum til mik-
illar hrellingar. Það hefur nefni-
lega komið í Ijós, að sjónvarps-
búnaðurinn, sem notaður er til
að senda út beint frá umræðum
á þingi, hefur verið notaður til
að gera klámmyndir!
Beinar sjónvarpssendingar
frá þinginu í Ottawa hófust í
október 1978 og beinist sú rann-
sókn lögreglunnar að tveggja
ára tímabili fram í nóvember
1980. Það var „flokksvörður"
þingmanna F’rjálslynda flokks-
ins, sem skýrði frá þessu
hneykslismáli í spurningatíma í
þinginu, og sagði þá m.a.: „Að
því er ég best veit var hér ekki
um að ræða einstaka uppákomu,
heldur skipulagða starfsemi."
Fagurlega skreyttur þingsal-
urinn í þjóðþinghöllinni í
Ottawa er þekktur sem „le salon
bleu“, blái salurinn, en hvort
þessar bláu kvikmyndir, sem svo
eru stundum nefndar, voru ger-
ðar þar á væntanlega eftir að
koma í ljós við rannsókn lög-
reglunnar. •
I Kanada ganga nú alls konar
sögusagnir um þetta hneyksli.
T.d. sú, að einu sinni hafi hátt-
settur ráðherra komið í þing-
Þingið var
vettvangur
klámmynda
húsið þegar verið var að taka
þar klámmynd og máttu berr-
assaðir leikararnir hafa sig alla
við að komast í felur.
Marc-Andre Bedard, dóms-
málaráðherra í Kanadastjórn,
hefur viðurkennt, að auk
klámmyndatökunnar kunni
tækjabúnaðurinn einnig að hafa
verið notaður til „ólöglegs eftir-
lits“ og þá á hann við það, að
einkasamtöl þingmanna hafi
verið hleruð.
Fyrir mánuði komst hljóðrit-
unarbúnaður þjóðþingsins einn-
„Blái salurinn“ íþinginu í Ottawa
her nafn með rentu
ig í fréttirnar og var það vegna
þess, að vélritunarstúlka, sem
annaðhvort þjáðist af ólækn-
andi ástarþrá eða var að drepast
úr leiðindum, setti saman krass-
andi ástarbréf, sem seinna
komst í þingtíðindin.
Sá kunni nú
að kríta liðugt,
karlinn sá!
Það er stundutn sagt, að það séu
einkum þrjár ástæður fyrir því að
fólk Ijúgi: í fyrsta lagi til að öðlast
aukin völd, í öðru lagi lil að græða á
því og í þriðja lagi í áróðursskyni.
Það var þó ekki þetta, sem vakti
fyrir lygalaupunum tólf, sem fyrir
skömmu komu saman á lítilli krá í
Wasdale í Cumbriu á Knglandi. Þar
kepptust þeir við að Ijúga hver ann-
an fullan, en bara sjálfum sér og
öðrum til skemmtunar og ekki síst í
virðingarskyni við minningu þess
manns, sem þeir vlja helst taka sér
til fyrirmyndar: Stórlygarann Will
Ritson, kráareiganda í Wasdale,
sem lést árið 1890, 83 ára að aldri.
Sagt er, að Will gamli hafi einu
sini fallist á að hafa skipti á prestun-
um í Wasdale og Buttermere. Þegar
hann kom til Buttermere var hann
hins vegar einn á ferð og bar því við,
að prestinum hefði tekist að nudda
af sér beislið á leiðinni og skokkað
því búnu heim aftur.
Þá var það sagan um rófurnar
hans ('lem Mossops, sem voru svo
stórar, að naut, sem át sig inn í eina
þeirra, týndist, og fannst aldrei aft-
ur. Clcm notaði hins vegar aðra hola
rófu fyrir hænsnahús þar til hún
sprakk einu sinni í miklum gaddi.
Bændurnir í Wasdale héldu refin-
um í skcfjum með því að eðla saman
refahund og örn. Ilvolparnir, sem út
úr þessum bræðingi komu, voru með
vængi og áttu því auðvelt með að
uppræta refinn, sem ekki hefur síð-
an sést í Wasdale. Eða svo sagði
hann Will gamli Ritson.
Sá, sem bar sigur úr býtum á síð-
asta ári í keppni lygalaupanna, Tom
Purdham frá Wasdale, var líka með-
al þátttakendanna að þessu sinni, en
fyrir nokkrum árum vann hann mjög
glæsilegan sigur þegar sjónvarpsfólk
frá BBC kom til að taka mynd af
sigurvegaranum.
Klerkurinn náði af sér tjóðrinu.
Þegar sjónvarpsliðið mætti á stað-
inn, tók Purdham á móti því með
þessum orðum: „Ég mun ekki taka
þátt í þessari keppni,“ og það þótti
sennilegasta lygin þetta kvöldið, því
myndasmiðirnir tóku saman pjönkur
sínar og héldu heim við svo búið.
Frá árinu 1974 hefur lygalaupa-
keppnin verið haldin á vegum sveit-
arstjórnarinnar í Copeland, sem
hreykir sér af því að hafa innan hér
aðsins a.m.k. 36 fyrirbæri, sem séu
ýmist mest eða minnst á Englandi.
Þar á mcðal eru hæsta fjallið, dýpsta
vatnið, minnsta kirkjan, elsta verk-
smiðjan, nyrsta korkeikin, stærstu
ncðansjávarnámurnar og stærsta
varp svartkollóttra máva í allri Evr
ópu. Keppnisstjórinn, Wesley Park,
heldur því einnig fram, að í sumum
afskekktum dölum megi enn finna
risastórar, holar rófur, sem breytt
hafi verið í fjallakofa fyrir ferða-
langa.
Þessi keppni er eingöngu ætluð
lcikmönnum — stjórnmálamönnum,
lögfræðingum og blaðamönnum er
því stranglega bannað að taka þátt í
henni.
- TOM SHARATT
LÆKNAVISINDIN:
Skurðlæknar við Karólínska-
sjúkrahúsið í Stokkhólmi munu inn-
an skamms gera fyrstu tilraun, sem
gerð hefur verið til að fjarlægja
óvirkar frumur úr hcila manns og
koma þar fyrir virkum í staðinn.
Frumurnar, sem fluttar verða í hcil-
ann, verða teknar úr nýrnahettunum
og sprautað í mann, sem þjáist af
Parkinsonsveiki, og eiga þar að taka
við því hlutverki að framleiða dopa-
min, en skortur á því virðist valda
þessum sjúkdómi.
Læknanefnd við sjúkrahúsið,
sem fylgist með því að allar að-
gerðir séu í samræmi við siðaregl-
ur og læknaeiðinn, hefur lagt
blessun sína yfir þessa tilraun
með því skilyrði, að allar aðrar
lækningaaðgerðir á sjúklingnum
hafi engan árangur borið. í þessu
sambandi koma þrír sjúklingar til
greina og nú einhvern tíma fyrir
árslok mun skurðlæknirinn Erik
Backlund velja einn þeirra fyrir
aðgerðinna.
Að baki þessari aðferð, sem
beitt verður við tilraunina, eru
miklar rannsóknir og tilraunir,
sem gerðar hafa verið á dýrum,
bæði í Bandaríkjunum og í Sví-
Frumur
fluttar í
heilann
þjóð. Dr. Lars Olson, einn lækn1
anna, sem hafa unnið að þessu,
sagði í viðtali við tímaritið „Folket
í Bild“, að aðgerðin ætti ekkert
skylt við „heilaflutning".
„Við flytjum aðeins til örlítinn
frumuhóp til að bæta heilanum
upp skort á ákveðnu efni. Sjúkl-
ingurinn öðlast enga nýja eigin-
leika og ef hægt verður að merkja
einhverjar breytingar á sálarlíf-
inu, mun það aðeins stafa af þeim
góðu áhrifum, sem heilbrigður lík-
ami hefur á sálina," sagði dr. Lars.
Parkinsonsveiki er tiltölulega
algengur heilasjúkdómur og verð-
ur oftast nær vart við hann þegar
fólk er komið yfir fimmtugt. Ein-
kenni veikinnar eru riða, fólk á
erfitt með hreyfingar, lútir gjarn-