Morgunblaðið - 06.12.1981, Blaðsíða 16

64
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. DESEMBER .198&'' '
Línurnar í dönskum stjórn-
málum skýrast trúlega ekki
að marki í kosningunum
ÞAÐ HEFUR komið æ skýrar í Ijós eftir því sem
nær dregur þingkosningunum í Danmörku á
þriðjudag, að valið stendur ótvírætt á milli tveggja
kosta: áframhaldandi stjórnar jafnaöarmanna undir
forystu Anker Jörgensens eöa borgaraflokka
stjórnar sem leídd yrði annað hvort af Henning
Christophersen eða Poul Schluter. í skoöanakönn-
un sem dönsk blöð birtu rétt fyrir helgina og gerð
var á vegum Kasper Vilstrup stofnunarinnar virðist
fylgistap jafnaöarmanna veröa meira en búizt var
við og geti svo farið, að þeir missi 14 þingsæti af 68
sem þeir hafa nú. Radikale venstre-flokkur Christ-
ophersen er spáð eins þingsæta fylgisaukningu og
heföi flokkurinn þá 11 aö kosningum loknum og
íhaldsflokkurinn myndi samkvæmt könnun þessari
bæta við sig fjórum og fá samtals 26.
í skoðanakönnun sem gerö
var viku áöur var ihaldsflokknum
spáö þrjáfíu þingsætum, svo aö
heldur viröist draga úr straumn-
um yfir til þeirra. Venstre er spáö
því aö hann missi einn og hafi 21
eftir kosningarnar, kommúnist-
um er spáö fylgisaukningu og fái
þeir fjóra kosna, Réttarsam-
bandiö missi einn og fái fjóra
kjörna, enn er Sósialiska þjóöar-
flokknum spáö fylgisaukningu
eöa sjö þingsætum, heföi þá 18
eftir kosningarnar, Miödemó-
kratar sem fram að þessu hafa
verið lítiö í sviösljósinu eiga aö
bæta viö sig og fara í níu úr sex,
Kristilegi þjóöarflokkurlnn missir
einn og hefur fjóra, Vinstri sósial-
istar bæta viö sig einum og fá þá
sjö og Framfaraflokkurinn missir
einn og fær nítján þingmenn.
Hefur hagur Framfaraflokksins
vænkast ögn, því aö áöur haföi
verið taliö aö hann missti a.m.k.
tvö þingsæti. Framfaraflokkurinn
fær ekki aö bjóöa fram í einu
stóru kjördæmi, Ribe, vegna
þess aö flokksmenn voru of sein-
ir aö leggja þar fram tilskilin
gögn. i þessum kosningum bjóöa
1129 frambjóöendur sig fram í
103 kjördæmum og á kjörskrá
eru 3,8 milljónir.
Poul SchlUter
og kona
hans, Lisbeth
Spjótum veriö beint
aö Glistrup
Eins og alkunna er var kveöinn
upp dómur yfir Mogens Glistrup,
formanni Framfaraflokksins, rétt
eftir bæja- og sveitastjórnar-
kosningarnar. Var hann dæmdur
í fjögurra ára fangelsi og miklar
fjársektir fyrir skattsvik og hvers
kyns fjármálamisferli. Glistrup
hefur ekki látiö þetta á sig fá og
haft aö engu dóm landsréttar um
aö hann megi ekki starfa viö
lögfræðistörf, hann auglýsir sig
óspart og lögfræöistofu sína eftir
sem áöur og hefur þaö mælzt
misjafnlega fyrir.
Þess var beðiö meö talsveröri
eftirvæntingu hvernig viöbrögö
yröu hjá hinum almenna kjós-
anda vegna dómsins yfir Glistr-
up. Margir forvígsmenn flokksins
óttuöust fylgishrun, en að svo
stöddu bendir ekkert til aö þaö
veröi og niöurstaöa landsréttar
varð reyndar greinilega til aö
þjappa þingmönnum flokksins
saman um formann sinn, en áöur
Anker Jörgensen og Henning Christophersen.
haföi veriö sýnt aö ekki voru allir
þingmennirnir sérlega ánægöir
með formann sinn.
Þaö hefur lika vakiö athygli,
hversu ótæpilega forystumenn
annarra stjórnmálaflokka hafa
lagt mikiö kapp á aö ráöast á
Glistrup, og Anker Jörgensen
forsætisráöherra gekk svo langt
á dögunum aö líkja honum viö
Hitler.
Sömu stefnumál —
en ólíkar leiöir
Anker Jörgensen varö aö
boöa til kosninga vegna þess aö
hann haföi ekki meirihluta um
áætlun sem fól í sér aö lífeyris-
sjóöir, tryggingafélög og bankar
legöu af mörkum 15 milljaröa
króna árlega fram til 1984 sem
lán til atvinnuveganna, einkum
iönaöar og landbúnaöar, meö
mjög lágum vöxtum. Töldu jafn-
aöarmenn aö meö þessu gætu
þeir útvegaö 50 þúsund nýjum
starfskröftum vinnu á ári. Var
þetta í reynd hluti af efnahags-
málapakka ríkisstjórnarinnar,
sem fyrst og fremst miöaðist aö
því aö berjast gegn atvinnuleys-
inu í Danmörku, sem hefur aukizt
stööugt og eru nú um níu prósent
atvinnubærra manna atvinnu-
lausir.
Þaö fer ekki á miili mála aö
atvinnuleysiö er mesti bölvaldur-
inn í Danmörku nú og allir flokk-
arnir hafa þaö mál á stefnuskrá
sinni. En þá greinir á um leiöir.
Borgaraflokkarnir vilja ná þess-
um markmiðum meö því aö
draga mjög úr ríkiseyðslu, lækka
skatta á einstaklingum og fyrir-
texti: Jóhanna Kristjónsdóttir
■
r
i.. a
■ ■ m
Glistrup
MOGENS GUSTRUP]
LANO9RETSSACF0fTÍR
Mooiner rom h»jkst*r*t
SVEN HORSTEN
AOVOKAT
MDDERKT ron
Auglýsingin sem Glistrup birtir
að staöaldri um lögfræöiskrif-
stofu sína.
tækjum og gera umbætur á at-
vinnuleysisbótakerfi Danmerkur,
sem er nú mjög þungur baggi á
efnahag landsins. Sumir ganga
svo langt aö staöhæfa aö meö
stefnu jafnaöarmanna hafi mynd-
ast sá mórall hjá atvinnu-
leysingjum, að þeir leggi lítiö upp
úr því aö fá sér vinnu, vegna þess
hve atvinnuleysisbætur eru þar
fullkomnar. Borgaraflokkarnir
telja þaö skipta sköpum fyrir
framtíöarþróun atvinnuveganna
aö í sameiginlegri efnahagsáætl-
un veröi aö tryggja aö ekki fylgi
launasprenging í kjölfarið sem
muni aftur leiöa til skattahækk-
ana á næsta ári. Meö þvi aö létta
skattabyröina séu rauntekjur
bættar án þess aö tilkostnaöur
og útgjöld aukist, þar með batni
samkeppnisstaðan og fleiri geti
fengiö atvinnu.
Þrettán flokkar
bjóða fram
Þrettán flokkar bjóöa fram og
þaö hefur komiö fram bæöi viö
bæja- og sveitastjórnarkosn-
ingar og síöan í skoöanakönnun-
um aö hvorki jafnaöarmenn né
borgaraflokkarnir hafa mögu-
leika til aö ná meirihluta í þjóö-
þinginu. Þar sitja 175 þingmenn
og (síöan fjórir frá Færeyjum og
Grænlandi) og óttast því margir
aö sú ringlureiö og ruglingur sem
hefur verið minnki ekki. Jafnaö-
armenn segjast gera sér grein
fyrir aö þeir kunni aö missa
nokkuö fylgi og það er nokkurn
veginn víst aö ihaldsflokkurinn
vinnur, á eins og fram hefur kom-
iö, en þaö mun þó hvorugum
duga til meirihluta í þinginu og
ugglaust vanta mikiö á. Þar af
leiöir aö bæöi borgaraflokkarnir
og jafnaöarmenn yröu að leita til
ýmissa smáflokka um stuðning
og þaö hefur komiö á daginn síö-
ustu árin, aö slíkar stjórnir eru
ekki langlífar í Danmörku: þetta
eru sjöttu þingkosningarnar á tíu
árum, þótt kjörtímabiliö eigi aö
vera fjögur ár. Engin ríkisstjórn
hefur setið út kjörtímabiliö í
Danmörku frá lokum síöari
heimsstyrjaldarinnar.
Nú eiga tíu flokkar menn á þingi
og bjóða allir fram og aö auki
þrír vinstriflokkar, kommúnistar
sem fengu ekki nægilegt at-
kvæöamagn til aö koma manni
inn 1979, og tveir nýir flokkar
Kommúniski verkamannaflokk-
urinn og Sósialiski verkamanna-
flokkurinn. í skoöanakönnun
þeirri sem í upphafi var greint frá
var aö vísu taliö aö kommúnistar
myndu koma aö fjórum mönnum,
en hinir tveir þykja ekki líklegir tii
aö draga til sín mikiö af atkvæð-
um.
Öllum ber samant um aö
stjórnarmyndun aö kosningum
loknum geti oröiö erfiö og taki
langan tima, hvor blokkin sem
ber hærri hlut. Það er mjög vafa-
samt aö jafnaöarmenn treysti sér
til aö starfa meö Sósialiska þjóö-
arflokknum og Radikale venstre
er heldur ekki líkiegur samstarfs-
flokkur nú. Þeir flokkar sem
ákveöa aö mynda ríkisstjórn
veröa án efa aö slá töluvert af og
þaö getur orðiö hiö mesta púslu-
spil aö koma saman málefna-
samningi sem menn sætta sig
viö.
I kosningunum 1979 var kjör-
sókn um 88-89% og þrátt fyrir
kosningaþreytu danskra kjós-
enda er búizt viö aö kjörsókn
veröi góö, en þaö breytir því ekki
aö fátt bendir til að línur skýrist
aö nokkru gagni í danskri pólitík.
Heimildir: Ib Björnback, frétta-
ritari Mbl. í K.höfn, Associated
Press, dönsk dagblöö.)
Jólabingó
Hiö árlega jólabingó Framsóknarfélags Reykjavíkur veröur í Sigtúni í kvöld kl. 20.30. Húsiðopnaö kl.
19.30.
ALLT GLÆSILEGIR VINNINGAR