Morgunblaðið - 05.12.1982, Blaðsíða 28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. DESEMBER 1982
76
??Ekki fer ég að láta
mig vanta í vinnu, þótt
ég verði níræðuríé
Rabbað við Hannes Jónsson fyrrum
bónda 1 Flóanum og nú starfsmann hjá Víði
Hann kemur á móti
mér, lágvaxinn mað-
ur og hæglátur í
fasi, en kvikur í
hreyfingum, það er
skrítið að ímynda sér að Hannes
Jónsson hafi verið að leggja af
stað á tíræðisaldurinn. Enn vinn-
ur hann fullan vinnudag, í Tré-
smiðjunni Víði, var nýkominn
heim og blés ekki úr nös. Hannes
bjó í áratugi austur í Flóa, stund-
aði sjómennsku á yngri árum, en
fluttist til Reykjavíkur þegar
hann var 72ja ára, þá orðinn
þreyttur á baslinu og heldur klénn
til heilsunnar. En ekki er að orð-
lengja það, að eftir nokkurn tíma
fór hann allur að hressast, sótti
um vinnu í Víði og hefur verið þar
síðan.
— Ég er fæddur í Meðalholti í
Flóa, er víst af Bergsættinni kom-
inn, segir hann — þann 24. nóv-
ember 1892. Þar var ég heimilis-
fastur í sjötíu og fjögur ár, eða þar
til við fluttum búferlum til
Reykjavíkur. Áður voru þrír bæir
á Meðalholtsjörðinni og bjuggu
þar um 20—30 manns. Nú eru þar
eftir tveir menn. Meðalholt var
kirkjujörð og ekki að tala um að fá
hana keypta. Ekki fyrr en eftir að
við vorum farin. Þá lá hún á lausu.
Nei, ég var ekki með stóran bú-
stofn, 10 kýr þegar mest var og
þetta 70—80 kindur. Alltaf átti ég
hesta. Ég tók við jörðinni af for-
eldrum mínum, sem þar höfðu bú-
ið. Konuna Guðrúnu Andrésdóttur
fékk ég frá Vestri-Hellum i Gaul-
verjabæjarhreppi.
— Það þótti sjálfsagt að ungir
menn sæktu sjóinn, færu á vertíð-
ir, að minnsta kosti meðan þeir
höfðu ekki fest ráð sitt. Svo var
það í minni sveit og víðar. Og faðir
minn stundaði sjó frá Loftsstöð-
um og Baugsstöðum, var með átta
manna bát. Þarna framundan var
mikill fiskur, aðallega ýsa, en um
aldamótin komu svo ensku togar-
arnir og sópuðu öllu upp. Þá var
það búið. Faðir minn átti þó
(Ljósm. EBB.)
vísu mikil vinna en langtum betra
kaup og betra og fjölbreyttara
mataræði. Menn sóttu í að komast
á togarana eins og allir vita, þetta
var hátíð á móts við það sem
margir þekktu. Vökulögin voru
komin, svo að þetta var hreint
ekki slæmt. En ég furða mig á
hvað varð þó bið á þeim. Það er
undarlegt, að skipstjórarnir
skyldu ekki sjá það sjálfir, að það
var ekkert vit í því, hvernig menn-
irnir voru látnir vinna. Og menn
afkasta varla miklu eftir vökur
svo skiptir sólarhringum. Eftir
þetta hætti ég sjómennskunni,
enda farinn að búa og fór ekki
ýkja langt frá Meðalholti næstu
áratugina, að minnsta kosti ekki
til langdvalar.
— Um svipað leyti og ég hóf
búskap var að verða breyting á
túnaræktun. Það er um árið 1924
og ekki leið á löngu unz ég fór að
nota tætara til að slétta með, þá
var ekki lengur skorið ofan af þúf-
unum og það var mikil bót. Trakt-
orstætarar voru þetta víst og
þættu líkiega frumstæðir nú, en
komu að góðu gagni. Basl var
þetta og streð, eða fólki þætti það
núna. Þá var þetta bara venjulegt
Heima í Drápuhlið.
(Ljóam. KAX.)
Hannes með fósturdóttur sinni Ásdísi og sonardóttur,
Ásdísi Ólafsdóttur. (Ljónm. kax.)
skektu áfram. En það var ekkert
fiskerí lengur miðað við það sem
var.
Ég var sautján ára þegar ég fór
á skútu frá Reykjavík. Þetta var
1910, skútan hét Akkorn og út-
gerðarfélagið Sjávarborg. Ég var
ekki lengi á Akkorn, frá 11. maí og
fram yfir Jónsmessu. Næstu ver-
tíð á eftir var ég kokkur á annarri
skútu, Hafsteini. Ekki líkaði mér
kokkamennskan, en ekki hægt að
segja að eidamennskan væri
margbrotin eða byði upp á fjöl-
breytni, það var hafragrautur,
soðning og stundum kjöt. Okkur
var öllum vigtaður skrínukostur,
brauð, sykur, kaffi, margarín og
svolítið kjöt. Á skútunni var
20—30 manna áhöfn. Kallarnir
töluðu stundum um kokkinn, sem
hafði verið næstu vertíð á undan,
kölluðu hann Dodda og ekki var
talað beint fallega um hann, enda
lenska að bölva kokksa fyrir allt.
Það var ekki fyrr en mörgum ár-
um seinna, að ég vissi að Doddi
kokkur var reyndar Þórbergur
Þórðarson, hann hafði verið for-
veri minn í starfi. Ég fékk þarna
55 krónur, en aðrir fengu helming-
inn af því sem þeir drógu. Nú
hafði ég fengið nóg af skútulífinu
réð mig þrjár vertíðir á 4ra tonna
bát sem var gerður út frá Þor-
lákshöfn og seinna var ég fjórar
vertíðir í Selvogi, þá var gott fisk-
erí og ekki langt að sækja. Að lok-
um fór ég svo á togara þrjár ver-
tíðir. Baldur frá Reykjavík. Það
var mikil og góð breyting frá
þrælapiskeríinu á skútunum. Að
Við störfin
Málari blíðnnnar
Fdgurbókum málamnn Þómrin B.Þorlák$son
íbókinni erfjöldi heilsíðu lit-
mynda afverkum Þórarins sem
Valtýr Pétursson hefur valið,
en hann ritar jafnframt grein
um listamanninn. Einnig
skrifar Guðrún Þórarinsdóttir
grein um föður sinn.
Fögur bók eins og fyrri lista-
verkabækur Helgafells.
fjetgafdl
Þórarinn B.
Þorláksson