Morgunblaðið - 11.02.1983, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. FEBRÚAR 1983
23
F.y. Guðmundur Jónsson, óperusttngrari, Helgi Þorgils Friðjónsson,
myndlistarmaður, Bríet Héðinsdóttir, leikstjóri, Þuríður Baxter, útgáfu-
stjóri Máls & menningar (f. Guðberg Bergsson), Erlendur Sveinsson,
kvikmyndagerðarmaður, Pétur Ingólfsson, verkfræðingur.
Sex hlutu menn-
ingarverðlaun D V
í DAG voru Menningarverðlaun Dagblaðsins Vísis afhent fimmta sinni,
við hádegisverðarboð i Þingholti, Hótel Holti, að viðstöddum formönn-
um hinna ýmsu listamannasamtaka, gagnrýnendum og fulltrúum DV.
Verðlaunin voru að þessu sinni glermunir sem glerlistamennirnir Sig-
rún Ó. Einarsdóttir og Sören Larsen gerðu, sex talsins eða einn fyrir
hverja listgrein. Áður hafa margir helstu keramikhönnuðir landsins
unnið þessa verðlaunagripi fyrir blaðið.
Veittar voru viðurkenningar
fyrir afrek sem unnin hafa verið
í íslenskum bókmenntum, tón-
list, myndlist, leiklist, bygginga-
list og kvikmyndagerð á árinu
1982. Jafnmargar dómnefndir
fjölluðu um þessar listgreinar,
en þær voru skipaðar gagnrýn-
endum DV, listgagnrýnendum af
öðrum dagblöðum, svo og list-
áhugafólki utan blaðanna. Aðal-
steinn Ingólfsson annaðist
stjórn Menningarverðlaunanna,
eins og öll undanfarin ár.
Eftirtaldir aðilar hlutu Menn-
ingarverðlaun DV árið 1983:
Bókmenntir: Guðbergur
Bergsson, fyrir skáldsögu sína
„Hjartað býr enn í helli sínum"
(Mál & menning).
Leiklist: Bríet Héðinsdóttir,
fyrir leikgerð sína að „Jómfrú
Ragnheiði" eftir Guðmund
Kamban.
Tónlist: Guðmundur Jónsson,
fyrir túlkun sína á hlutverki
gluggapússarans í óperu Atla
Heimis Sveinssonar, „Silki-
tromman".
Myndlist: Helgi Þorgils Frið-
jónsson, fyrir framlag sitt til ís-
lenskrar myndlistar á árinu.
Byggingalist: Pétur Ingólfsson,
á brúardeild Vegagerðar ríkis-
ins, fyrir hönnun brúar yfir
Svarfaðadalsá nálægt Dalvík.
Kvikmyndir: Erlendur Sveins-
son, fyrir þátt sinn í uppbygg-
ingu Kvikmyndasafns íslands.
Hafa nú rúmlega þrjátiu ein-
staklingar og hópar hlotið þess-
ar viðurkenningar DV á undan-
förnum fimm árum og eru þær
að verða fastur liður í íslensku
menningarlífi.
— Fréttatilkynning.
Guðbjörg ÍS í sér-
flokki skuttogara
— 14 af minni togurunum komu með yfir 4 þúsund tonn að landi 1982
SKUTTOGARINN Guðbjörg ÍS 46
var í miklum sérflokki á síðasta ári.
Ekki aðeins að þeir feðgar Ásgeir
Guðbjartsson og Guðbjartur Ásgeirs-
son skipstjórar og þeirra menn kæmu
með mestan afla að landi, heldur var
aflaverðmæti einnig mun meira en
hjá öðrum togurum og skiptaverðmæti
á úthaldsdag talsvert meira en hjá
þeim togara, sem kom næst á eftir.
í yfirliti, sem Landssamband ís-
lenzkra útvegsmanna hefur tekið
saman um afla togaranna á síðasta
ári, kemur fram, að 14 af minni
skuttogurunum komu að landi með
yfir 4 þúsund lestir, og fimm af
stóru skuttogurunum fengu meira
en 4.500 lestir. Hér fer á eftir tafla
yfir aflahæstu skuttogarana. Þar er
ekki að finna skuttogara af Aust-
fjörðum, en Hólmanes SU 1 frá
Eskifirði kom með mestan afla á
land í þeim fjórðungi, eða 3.787
lestir, meðalskiptaverðmæti 51.643
kr. á úthaldsdag og brúttóverðmæti
19,8 milljónir kr.
Togari Aflamagn Meðalskipta- verðm. pr. úthaldsd. kr. Brúttóv. þús. kr.
Guðbjörg ÍS 46 6.154 80.403 31.671.9
Ottó N. Þorláksson RE 203 6.142 67.016 24.788.9
Páll Pálsson ÍS 102 5.132 74.476 27.121.9
Júlíus Geirmundsson ÍS 270 5.101 65.612 25.953.0
Haraldur Boðvarsson AK 12 4.981 56.889 20.703.7
Sveinn Jónsson KE 9 4.741 51.994 19.903.2
Bessi ÍS 410 4.563 62.066 23.510.0
Breki VE 61 4.436 62.707 25.045.7
Gyllir ÍS 261 4.408 56.285 21.686.2
Tálknfirðingur BA 325 4.211 55.066 19.802.0
Sigurbjörg ÓF 1 4.110 56.894 21.662.3
Sigurey SI 71 4.058 47.012 19.456.0
Arnar HU 1 4.016 52.765 20.006.4
Ásgeir RE 60 Stærri skuttogarar 4.007 43.117 16.418.3
Kaldbakur EA 301 5.134 66.521 23.734.0
Snorri Sturluson RE 219 4.772 64.630 23.522.9
Vigri RE 71 4.749 62.995 29.895.1
Harðbakur EA 303 4.590 57.419 21.277.0
Sléttbakur EA 304 4.519 53.596 20.217.4
Kosið um áfengisút-
sölu á Sauðárkróki
Saudárkróki, 9. febrúar. AP.
LAUGARDAGINN 19. febrúar nk.
greiða Sauðkrækingar atkvæði um
hvort opna skuli áfengisútsölu í bæn-
um. Þetta er í þriðja sinn, sem bæj-
arbúar ganga að kjörborðinu þessara
erinda.
Árið 1974 var kosið um málið sam-
hliða bæjarstjórnarkosningum og þá
var áfengisútsölu hafnað með 443 at-
kvæðum gegn 339 atkvæðum. Þátt-
taka I atkvæðagreiðslunni var
79,6%.
f júní 1979 var kosið öðru sinni og
þá aðeins um þetta tiltekna mál.
Kosningaþátttaka var þá 64,3%. Þá
voru 414 andvígir opnu vínbúðar en
410 henni meðmæltir. Það var því
mjótt á mununum.
Engu skal spáð um úrslit að þessu
sinni, en ekki verður þess vart, að
áhugi fólks sé almennt mikill, hvorki
með né móti. Þetta kann þó að breyt-
ast þegar nær dregur kjördegi.
Skagfirðingar kaupa áfengi aðallega
frá áfengisútsölu ATVR á Siglufirði,
einnig frá Akureyri og Reykjavík.
Finnst mörgum það óþarfa umstang
og aukakostnaður og telja eðlilegast
að hér sé opin útsala fyrst áfengi er
selt í landinu á annað borð. Aðrir
óttast aukna vínneyzlu, verði fólki
auðvelduð kaup á áfengi. Þótt áfeng-
isútsala sé ekki á Sauðárkróki er hér
vínveitingahús, sem allir geta sótt
sem náð hafa lögaldri. Auk þess er
algengt að vínsala sé á árshátíðum
hinna ýmsu félaga og klúbba með
levfi yfirvalda.
— Kári.
Guðmundur H. Garðarsson um bann við loðnuveiðum í vetur:
Hefur mikil áhrif á af-
komu fólks og fyrirtækja
— Árið 1979 voru fryst loðna og loðnu-
hrogn seld til Japan fyrir 16 milljónir
dollara, en hvalafurðir voru fluttar
út fyrir 8,3 milljónir það ár
EKKI er reiknað með því, að loðnuveiðar verði leyfðar á þessari vetrar-
vertíð. Formleg ákvörðun verður þó ekki tekin fyrr en að loknum loðnu-
leiðangri Hjálmars Vilhjálmssonar fiskifræðings á rannsóknarskipinu
Bjarna Sæmundssyni. Útflutningur á loðnu til manneldis í Japan hefur
verið umtalsverð undanfarin ár og sagði Guðmundur H. Garðarsson hjá
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna aðspurður í gær, að bann við loðnuveiðum
í vetur hefðu mikil áhrif fyrir hundruð manna á sjó og landi og gæti haft
ófyrirsjáanlegar afleiðingar á Japansmarkaði, en Norðmenn, Kanada-
menn og fleiri hafa sótt inn á þessa markaði síðustu ár.
Guðmundur sagðist vilja vísa
til greinar Eyjólfs ísfeld Eyj-
ólfssonar, sem birtist í Morgun-
blaðinu 1. febrúar síðastliðinn,
en Eyjólfur væri sá íslendingur,
sem mest og best hefði unnið að
markaðsmálum frystra loðnuaf-
urða í Japan á undanförnum ár-
um. í greininni segir meðal ann-
ars: „Mörg vinnslufyrirtæki í
Japan byggja tilveru sína að
meira eða minna leyti á úr-
vinnslu þessara afurða á sama
hátt og frystihús hér eiga af-
komu og rekstur undir stöðugri
hráefnisöflun. Það ætti því ekki
að fara mörgum orðum um
hvaða álit þessir kaupendur fá á
okkur, sem hverfum af markaðn-
um nær fyrirvaralaust og stönd-
um ekki við gerða samninga."
Guðmundur sagði, að þessi
ummæli þyrftu ekki skýringar
við, en rétt væri að undirstrika,
að íslendingar hefðu verið búnir
að koma sér upp mjög álitlgeum
markaði fyrir loðnuafurðir í
Japan. Truflanir hefðu orðið á
þessum markaði á síðastliðnum
árum, en síðasta eðlilega árið
hefði verið 1979. Þá nam heildar-
útflutningur Islendinga á loðnu-
afurðum til Japan tæplega 16
milljónum dollara. í kjölfar
þessara loðnuviðskipta hefðu
þróast frekari sölur. Á síðasta
ári hefðu verið seld rúmlega 1
þúsund tonn af þorsk-, ufsa- og
ýsuhrognum til Japan, en erfitt
væri með markaði fyrir þessar
afurðir. Einnig hefðu á síðasta
ári verið seld nokkur hundruð
tonn af karfaflökum til Japan.
I grein sinni segir Eyjólfur, að
loðnuviðskipti hafi hjálpað til
við sölu á öðrum afurðum vegna
þess að beinar sendingar með
japönskum flutningaskipum
héðan til Japan þýða lægri flutn-
ingsgjöld heldur en smásend-
ingar um meginlandshafnir. Þá
mætti ekki heldur vanmeta þau
viðskiptasambönd, sem leiddu af
loðnusölu og væri mjög senni-
legt, að mikið af þeim viðskipt-
um, sem hér hafa verið nefnd,
hefðu ekki átt sér stað, nema
vegna þess að um loðnusölu var
að ræða.
Þá sagði Guðmundur, að bent
hefði verið á, að á liðnum árum
hefðu frystihús lagt í töluverða
fjárfesting vegna loðnufram-
leiðslu, sérstaklega vegna loðnu-
hrogna. Til marks um það hve
hér væri um stórt mál að ræða
nefndi Guðmundur, að árið 1979
hefðu frystar loðnuafurðir til
manneldis í Japan numið tæp-
lega 16 milljónum dollara eins
og áður sagði. Á sama ári hefðu
útfluttar hvalaafurðir numið
tæplega helmingi lægri upphæð
eða 8,3 milljónum dollara.
— Af þessu einu má sjá
hversu illa það kemur sér fyrir
frystihúsin ef ekki verður leyft
að veiða loðnu til manneldis í
vetur. Ekki er ofsagt, að þetta
hafi áhrif á hagi hundruða
manna á sjó og landi og hafi
mikil áhrif á afkomu fólks og
fyrirtækja, sagði Guðmundur H.
Garðarsson.