Morgunblaðið - 03.03.1983, Síða 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. MARS 1983
31
Fimir fingur í
San Francisco
Kvikmyndir
Ólafur M. Jóhannesson
Nafn á frummáli:
The Competition.
Handrit: Joel Oliansky og
William Sackheim.
Kvikmyndun: Richard H. Kline.
Tónlist: Lalo Schifrin.
Leikstjórn: Joel Oliansky.
Sýnd í Stjörnubíói.
Það er merkilegt hve langar
kvikmyndir eru orðnar. Það er
varla að maður sjái mynd sem
spannar skemmra en 120 mínút-
ur. Ég veit ekki af hverju þetta
stafar en máski spilar miðaverð
inní. Nýjasta mynd Stjörnubíós
„Keppnin" er annars dæmigerð
fyrir þær myndir sem hafa
teygst úr hömlu. Þessi mynd
fjallar um hina frægu Hell-
mann-píanókeppni í San Fran-
cisco, en þar keppa til úrslita tvö
ungmenni, Paul Dietrich sem
Richard Dreyfuss leikur og
Heidi Schoonover sem Amy Irv-
ing leikur. Þessi ungmenni eiga
það ekki aðeins sameiginlegt að
stefna að gullinu heldur fella
þau ástarhug hvort til annars.
Hér er því um að ræða annars-
vegar lýsingu á píanókeppni og
hinsvegar er skotið inní smáást-
arsögu. Með góðum vilja er hægt
að spinna úr slíkum þræði
þokkalegustu kvikmynd en eins
og áður sagði gæta höfundarnir,
Joel Oliansky og William Sack-
heim, sín ekki á tímanum. Það
teygist fullmikið úr ástaratrið-
unum og fyrir bragðið dregur úr
þeirri spennu sem fylgir
Hellmann-píanókeppninni. Ef
skærunum hefði verið beitt af
meiri djörfung er ekki að vita
nema spennan sem fylgdi þess-
ari miklu píanókeppni hefði náð
að gegnsýra þau atriði þar sem
ástin sat í fyrirrúmi.
Það er annars varla að maður
trúi því að fólk, sem hefir frá
blautu barnsbeini keppt að því
Dreyfuss og Irving við píanóið
að sigra í keppni sem þessari,
sleppi sér lausu á síðasta andar-
taki og hverfi á vit Afrodítu. Og
þó. Kannski er ekki svo vitlaust
að láta þessa píanóþræla hoppa í
hvors annars fang rétt fyrir
keppnina. Slíkt er kannski bara
merki um þá taugaspennu sem
ríkir að tjaldabaki. Hitt er svo
aftur annað mál að sá sem sigrar
í slíkri keppni á vísan frama en
hinn sem hlýtur silfur eða brons
á vart í annað hús að venda en í
tónmenntakennslu. I ljósi þess-
arar staðreyndar er samdráttur
hinna fremstu meðal keppenda
næsta fáránlegur. Hér er raunar
um líf og dauða listamanns að
ræða. Slík er vitfirringin orðin í
heimi listarinnar.
Einhvers staðar las ég að virt-
ur gagnrýnandi hafi lýst, því yfir
á banabeði að tónlistin væri göf-
ugust allra lista því hún snerti
hjartað beint. Vissulega var ynd-
islegt að hlýða á verk stórmeist-
aranna flutt í þessari mynd af
Symfóníuhljómsveit Los Angel-
es undir stjórn Lalo Schifrin og
var raunar óþarfi að skeyta inní
ástaleikjum og grátsenum til að
magna tilfinningaspennu en
samt fékk ég hálfgert óbragð í
munninn þegar i Ijós kom hve
miskunnarlaust stríð lá að baki
Hellmann-píanókeppninni. Mér
fannst einhvernveginn eins og
þetta unga fólk væri nánast
þrælar en ekki frjálsir menn.
Það virtist ekki tilbiðja lista-
gyðjuna af hjartans auðmýkt
heidur þann frama sem fylgir
snillitökunum. í raun var hér
ekki um að ræða djarfhuga lista-
menn heldur íþróttamenn þraut-
þjálfaða undir keppni. Þetta fólk
hefði þess vegna eins getað lagt
stund á þrístökk eða bogfimi.
Það virtist skipta öllu máli að
komast einni áttund framar en
hinir. Ég verð að segja að and-
rúmsloftið sem ríkti þarna á
keppnisstaðnum minnti mig
ónotalega á þá stemmningu sem
fylgir fimleikakeppni austan-
tjalds. En þar er úrval æskunnar
leitt saman í einn allsherjar
hanaslag.
Eins og áður sagði leikur
Richard Dreyfuss píanóleikar-
ann Paul Dietrich. Dreyfuss er
afar metnaðargjarn leikari sem
hefur lýst yfir í viðtölum að
hann eigi sér þann draum
vænstan að ganga inní tragískar
persónur á borð við Lé kóng.
Hingaðtil hefur kappinn ekki
náð að láta ljós sitt skína nema í
myndum á borð við „Jaws“ eða
„Close Encounters of the Third
Kind“ og þarf eitthvað mikið að
gerast til að hann nái uppí Lé
kóng. Þessi naggur er hæfastur
held ég í mafíuhlutverk. Varla
get ég hugsað mér hann sem
konsertpíarysta. Amy Irving er
hins vegar yndisleg stúlka sem
vel hefði getað fengist við píanó-
nám svona fram að fermingu.
Ólíkt betur hefir tekist við val á
leikara í hlutverk hljómsveitar-
stjórans. Það er nánast einsog
Karajan sé ljóslifandi á pallin-
um þegar Sam Wanamaker
skrýðist tónsprotanum og bregð-
ur sér í gervi Erskine hljóm-
sveitarstjóra. Maður næstum
trúir því að hann gæti stjórnað
symfóníunni ef hann væri svolít-
ið kurteisari. En það er víst bara
úti í hinum stóra heimi að
stjörnurnar fá að skína óhikað
— hér verða menn að passa sig
að skyggja ekki á náungann og
skiptir þá ekki máli hvort menn
heita Ashkenazy. Meðan ég man,
það var aðeins einn píanóleikari
nafngreindur í myndinni —
Vladimir Ashkenazy.
Frá Afengisvarnaráði:
Er drykkja heilsuvernd?
Að gefnu tilefni vill Áfengis-
varnaráð benda á eftirfarandi:
Öðru hverju birtast fréttir þar
sem niðurstöður sérstakra rann-
sókna eru sagðar hafa sýnt að vín-
eða öldrykkja sé heilsusamleg á
einhvern hátt. — Er þá sjaldnast
getið þeirra fyrirvara sem heiðar-
hvítur vinnur. „Synd að engin
fegurðarverðlaun eru í þessu
móti,“ hugsaði ég og hallaði mér
aftur í stólnum og naut þess að
vera til. En þá þyrmdi yfir mig.
Mér hafði orðið á hrapalleg yfir-
sjón. 24. — Df4+I! Mér hafði
laðst að veita því athygli, að
drottningin setur á biskupinn á
c4, þegar hún skákar á f4. Að
maður skuli eiga þetta til! Nú er
skákin jafntefli og hvítur á um
tvær leiðir að velja. Önnur
þeirra er svona: 25. Dxf4 — exf4,
26. Hd8+ - Kg6 (Kg7??, 27.
Bxf8+), 27. Bd3+ - Kf7, 28. Bc4+
jafntefli. Ég valdi hina, þegar ég
var búinn að jafna mig að mestu
eftir áfallið. 25. Hd2+ — Dxc4,
26. Hd7+ — Ke8. Vitaskuld ekki
26. — Ke6 vegna 27. Dh3+ og
mátar. 27. Dxf8+ — Kxd7, 28.
I)d6+ — Ke8, 29. Df8+. Hálf
lúpulegur bauð ég andstæðingi
mínum jafntefli, og var það þegið,
enda kemst svartur ekki út úr
þráskákinni. — En svona mega
„ódauðlegar" skákir ekki enda.
legir vísindamenn láta gjarnan
fylgja slíkum niðurstöðum. Það
atriði, sem þar vegur þyngst, er
væntanlega að af hverjum tug
manna, sem neytir áfengis, verða
tveir háðir því, ofneytendur. Þá er
og ljóst að lítt stoðar að komast
hjá að veikjast af einum sjúkdómi
ákveðinn tíma ef maður andast af
öðrum sakir drykkju fyrir aldur
fram.
Nokkur ummæli þekktra vís-
indamanna um þetta fara hér á
eftir:
1. William P. Castelli, sem stjórn-
aði merkri rannsókn á hjarta-
sjúkdómum, sagði á fundi í
Hjartavernd Bandaríkjanna
(The American Heart Associa-
tion): „Er kleift að segja fólki
að drekka eitt eða tvö glös og
hætta síðan? Ég fæ ekki séð að
við megum hvetja nokkurn til
að byrja. Sá sem færi eftir
þeirri hvatningu gæti orðið
ofneyslu að bráð og við þannig
brotið niður fjölskyldu hans.“
2. Mary Jane Ashley, prófessor í
læknisfræði við háskólann í
Toronto, sótti tveggja daga
fund með fremstu hjartasér-
fræðingum Kanada og Banda-
ríkjanna þar sem farið var yfir
öll gögn, sem tiltæk voru, um
samband áfengisneyslu og
hjartasjúkdóma. í viðtali við
The Journal, sem Rannsókna-
stofnun Onatrio I áfengis- og
fíkniefnamálum (ARF) gefur
út, sagði hún: „Heldur mun ég
ráðleggja sjúklingum mínum
að fara til tunglsins en segjí
þeim að drekka einn eða tv<
áfengisskammta daglega af þv
að ég haldi að það sé hollt fyri
hjartað."
3. Blað Hjartaverndar Bandarík;
anna, Journal of the American
Heart Association, birti í ágúst
1981 langa grein um heilsutjón
af áfengisdrykkju. Þar segir
m.a.: „Á grundvelli þeirrar
vitneskju, sem nú er tiltæk, er
sérhver hvatning til áfengis-
neyslu í því skyni að minnka
líkurnar á hjartasjúkdómum
vafasöm. Ef áfengi kynni að
hafa einhver jákvæð áhrif á
þessu sviði falla þau um sjálf
sig vegna annars tjóns sem
áfengisneysla veldur." Þessi
ummæli voru endurprentuð í
fjórðu skýrslu bandaríska heil-
brigðisráðherrans til þingsins í
Washington.
Væri vel ef fjölmiðlafólk hefði
þessar aðvaranir í huga.
(Áfengisvarnarráð).
Höfóar til
„fólksíöllum
starfsgreinum!
JllorgMnWafoib
Vestmannaeyingar
fæddir 1959
/Etlunin er aö hittast í Reykjavík 13, —14. maí nk. í
tilefni af því aö liðin eru 10 ár frá því viö vorum fermd.
Vinsamlegast hafiö samband við neðangreinda aðila
fyrir 15. mars nk.
Gunnar Þorsteinsson s. 38041, Anna S. Karlsdóttir
sími 98-1688, Marta Jónsdóttir simi 98-2192 og Sól-.
veig Arnfinnsdóttir sími 98-1769.
Blaóbuióarfólk
óskast!
Austurbær Vesturbær Kópavogur
Flókagata 1—51. Granaskjól Hrauntunga
Bólstaöarhlíö 1—39

Ljósmyndarinn
Emile
Zola
Ljósmyndasýning aö Kjar-
valsstöðum 26. febrúar — 8.
marz. Oþin daglega kl.
14.00—22.00. Aðgangur
kr. 40.
Heimildarmyndir um franska
Ijósmyndun sýndar daglega
kl. 18.00—22.00. Aðgang-
ur ókeypis.
Ljósmyndasafniö hf.,
menningardeild franska
sendiráösins.
MARK II + ECONO MIX
hækkar oktangildi bensíns og eykur
vélarorkuna.
újjjjgi HABERG ht
Skeifunni 3e. Sími 84788