Morgunblaðið - 30.03.1983, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. MARZ 1983
19
Helgi Már Arthursson um brotthvarf sitt
úr Bandalagi jafnaðarmanna:
Lætur betur að
sinna áhugamálum
mínum innan flokks
— Ekkert um þetta aö segja, segir Vilmundur Gylfason
„SKÝRINGIN er sú, að mér lætur betur að sinna pólitískum áhugamál-
um innan flokks en utan,“ sagði Helgi Már Arthursson sem skipar 4.
sæti á lista Alþýðuflokksins á Vestfjörðum. Helgi Már vann með Vil-
mundi Gylfasyni að stofnun Bandalags jafnaðarmanna og var spurður
um ástæðu þess að hann býður sig nú fram fyrir Alþýðuflokkinn.
„Væntanlega er nú öll-
um Ijóst, aö mál þetta
verður að taka föstum
tökum, þrátt fyrir það
slys, sem varð við gerð
Reykjavíkursamnings-
ins svonefnda í fyrra,
þegar Færeyingum var
berum orðum heimiluð
laxveiði í allri efna-
hagslögsögu sinni, þvert
ofan í ákvæði Hafrétt-
arsáttmálans.“
sögu og geta ákveðið hámark
leyfilegs afla, einnig innan
efnahagslögsögu annarra ríkja.
Þannig gilda allt aðrar reglur um
þessa stofna en aðrar fisktegundir
og má raunar segja, að gengið sé
út frá því að upprunaríkið eigi þá
og beri að vernda þá hvar sem þeir
eru, jafnt innan sem utan efna-
hagslögsögu einstakra ríkja.
I 3. tl. a) eru veiðar hvarvetna
bannaðar utan efnahagslögsögu,
þ.e. á úthafinu, nema algjört bann
valdi öðru ríki efnahagslegu áfalli
og í b-lið er sagt að höfð skuli
„hliðsjón af venjubundnum afla og
veiðiháttum þessara ríkja og öll-
um svæðum sem þessar veiðar
hafa verið stundaðar á“. Ef und-
anþágu ætti að veita vegna efna-
hagslegs áfalls, yrði hún því að
byggjast á „sögulegum rétti" eða
langri hefð.
Alveg er ljóst, að laxveiðar Fær-
eyinga í sjó hafa ekki verið hefð-
bundin atvinnugrein. Þvert á móti
hófust þær eftir að 66. gr. Hafrétt-
arsáttmálans var orðin venjurétt-
ur eða alþjóðalög „de facto". Upp-
runaríkin geta því stöðvað þessa
rányrkju. Að vísu verður erfitt að
sanna hvaðan hver einstakur lax
kemur og lítið yrði orðið af þeirri
lífveru í hafinu, ef bíða ætti sönn-
unargagna með merkingum, sem
þó eru góðra gjalda verðar. Þess
vegna hefur Alþingi ályktað að
samráð skuli haft við önnur upp-
runariki og jafnframt stefnt að
því að öllum laxveiðum í sjó verði
hætt á Norður-Atlantshafi.
Væntanlega er nú öllum ljóst,
að mál þetta verður að taka föst-
um tökum, þrátt fyrir það slys,
sem varð við gerð Reykjavíkur-
samningsins svonefnda í fyrra,
þegar Færeyingum var berum orð-
um heimiluð laxveiði í allri efna-
hagslögsögu sinni, þvert ofan í
ákvæði Hafréttarsáttmálans. En
þessi samningur er uppsegjanleg-
ur og honum ber að segja upp, ef
Færeyingar reyna að bera hann
fyrir sig.
Fróðir menn telja, að stórlaxinn
sé að hverfa úr ám á Norður- og
Austurlandi, því að fisk þann sem
er tvö ár í sjó sé nauðaeinfalt að
strádrepa. Þannig munu nú t.d.
ekki vera til nema 20 þúsund seiði
af gamla stofninum í Laxá í Aðal-
dal. Það kann þó að verða til
bjargar að mikið magn fékkst af
hrognum úr stórfiski í Lóninu í
Kelduhverfi, en þar var um að
ræða fisk, sem aldrei hefur gengið
til hafs, heldur alinn í kvíum. Slíkt
sjóeldi getur á nokkrum árum orð-
ið mikilvægur atvinnuvegur. Haf-
beit getur áreiðanlega orðið það
líka, en þó því aðeins að sjávar-
veiðin verði stöðvuð. Sú atvinnu-
grein yrði Færeyingum líka
happadrýgri og arðsamari en rán-
yrkjan. Þess vegna fara hagsmun-
ir þjóðanna saman.
Helgi var þá spurður hvort
hann liti ekki á Bandalag jafnað-
armanna sem flokk. „Nei,“ sagði
hann.
„Það hefur verið sagt að ég
hafi verið einn helsti hvatamaður
að stofnun þess, jafnvel einn
hugmyndafræðinganna, en í því
felst viss ónákvæmni. Að öðru
leyti vil ég ekki úttala mig um
það.“
Vilmundur Gylfason sagði í
þessu sambandi: „Ég hef unnið
mikið með Helga Má en hef að
öðru leyti ekkert um þetta að
segja." Hann vildi ekki tjá sig
nánar, né svara neinum spurning-
um hér að lútandi.
Metsölublað á hverjum degi!
TJAnir ATTP Skeifunni 15
IlAVJllAU I Reykjavík
Fallegar, nytsamar og
ódýrar fermingargjafir
1. Fururúm 105x200 cmkr. 4.679. Einnig fáanlegt í 3. Hvítt skrifborð 120 cm.br. 1.413.- Einnig fáanlegt
breiddum 120 og 160. í furu.
2. Hillur og uppistöður svartarogbeyki. Stóll kr. 629.- Fáanlegur í rauðu, bláu, hvítu og
Háar kr. 569,- gulu.
Lágar kr. 359.- 4. Kommóður í furu, bæsaðri furu og hvítu. 87/4
Beykihillur 2 stk. í pakka kr. 559.- 1980- 126/6 2.890,-
Sófi á sömu mynd kr. 6.190.- Áklæði fáanlegt í
svörtu, hvítu og bláu.
5. Fellistólar aðeins 295.- Litir hvítt, rautt,
blátt.brúnt, gult.
6. Hillur - króm 140 cm 1195.- 70 cm. 599.-
7. Grindarstóll kr. 498.- rauðir svartir, hvítir.
8. Svefnsófar Á