Morgunblaðið - 30.03.1983, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. MARZ 1983
27
Yfirklór Alþýðubandalagsins
Svar til Þorbjörns Broddasonar
— eftir Ingibjörgu
Rafnar, borgar-
fulltrúa
í grein, sem birtist í Morgun-
blaðinu þann 17. þessa mánaðar,
rakti ég gang mála vorið 1982,
þegar vinstri meirihlutinn í borg-
arstjórn ákvað að tekið skyldi
gjald fyrir börn á gæsluvöllum
borgarinnar. Stjórnarnefnd dag-
vista samþykkti það á fundi þann
12. febrúar 1982, en þar gegndi
Guðrún Helgadóttir formennsku.
Sú ákvörðun var staðfest í félags-
málaráði þann 18. sama mánaðar,
m.a. af fulltrúum Alþýðubanda-
lagsins, Þorbirni Broddasyni og
Elínu Torfadóttur, varamanni
Guðrúnar Helgadóttur. Fram-
kvæmdinni var hins vegar frestað
í borgarstjórn og hlaut ekki stuðn--
ing í borgarráði vegna nálægðar
kosninga.
Þorbjörn Broddason svarar
þessari grein minni í Morgunblað-
inu þann 23. mars sl. Þar staðfest-
ir hann mál mitt í meginatriðum,
en hrekur í engu. Mér þykir þó
ástæða til að svara Þorbirni með
nokkrum orðum.
Að lifa atburði
1 upphafi greinar sinnar segir
Þorbjörn m.a.: „Spurningin um
„Málamyndagjald
Þorbjörns og félaga frá
því í febrúar 1982 er því
það sama og þeir kalla í
dag „ósvífnasta skatta-
bragð sjálfstæö-
ismanna“. Hræsni
þeirra alþýöubanda-
lagsmanna ríöur ekki
við einteyming frekar
en fyrri daginn.“
gjaldtöku á gæsluvöllum, sem upp
kom í stjómarnefnd dagvista fyrir
rétt rúmu ári, horfir nefnilega
töluvert öðruvísi við þeim, sem
lifðu þá atburði, en þeir virðast
koma Ingibjörgu Rafnar fyrir
sjónir þegar hún blaðar í gömlum
fundargerðum." Þorbjörn lætur
hér að því liggja, að ég þekki málið
eingöngu af afspurn. Ef Þorbjörn
hefði gætt svo sjálfsagðra vinnu-
bragða sem að blaða ( gömlum
fundargerðum, þá hefði hann
komist að raun um að ég sat sem
varafulltrúi Sjálfstæðisflokksins á
fundi stjórnarnefndar dagvista og
félagsmálaráðs, þar sem fram-
angreindar ákvarðanir voru tekn-
ar. Ég „lifði“ því þá atburði, er ég
fjallaði um f grein minni og þeir
eru mér vel minnisstæðir.
Málamyndagjald
Þorbjörn staðfestir eins og áður
segir, að gjald átti að taka á
gæsluvöllum borgarinnar. Hann
segir að gjaldið hafi átt að vera
„eitthvert málamyndagjald" til að
fylgjast betur en áður með þeim
fjölda, sem sækir vellina. Rétt er,
að gjaldtaka gefur glögga mynd af
raunverulegri aðsókn að völlun-
um, og henni er m.a. ætlað að gera
það nú. En lítum betur á „mála-
myndagjald" Þorbjörns. Hann
segir „fráleitt að nefna þessa árs-
gömlu tillögu í sömu andrá og 10
krónu aðgangseyri Ingibjargar".
Sú upphæð, sem nefnd var í sam-
bandi við tillögugerð vinstri
meirihlutans vorið 1982, en aldrei
bókuð, var 5 krónur hver heim-
sókn, en það var tillaga fram-
kvæmdastjóra dagvista. Þeirri til-
lögu var aldrei mótmælt af hálfu
fulltrúa þáverandi meirihluta.
Þegar tekið er tillit til 60—70%
verðbólgu á árinu og þessar 5
krónur framreiknaðar, þá er út-
koman sú að þær eru nú orðnar 8
krónur. En það kostar einmitt 8
krónur inn á gæsluvellina ef keypt
eru 25 miða kort, eins og þeir, sem
mest sækja vellina, gera.
Málamyndagjald Þorbjörns
og félaga frá því í febrúar 1982
er því það sama og þeir kalla í
dag „ósvífnasta skattabragð
sjálfstæðismanna". Hræsni
þeirra alþýðubandalagsmanna
ríður ekki við einteyming frek-
ar en fyrri daginn.
Ótvíræður vilji
Ástæðu þess, að gjaldtakan var
ekki framkvæmd, segir Þorbjörn
þá, að borgarmálaráð Alþýðu-
bandalagsins taldi að ekki myndi
svara kostnaði að innheimta
hreint málamyndagjald en að
hinu leytinu kæmu „ekki til greina
að taka gjald sem nokkurn gæti
munað vitund um“. (Meðal ann-
arra orða — hver kaus
borgarmálaráð Alþýðubandalags-
ins til að ráða málefnum Reykja-
víkur?)
Tillagan er því tekin af dagskrá
borgarstjórnar. Þessi skýring er
skelfing klökk og yfirklór eitt.
Miklu sennilegra er, og reyndar
fullvíst, að alþýðubandalagsmenn
hafi, er hér var komið sögu, þrem
mánuðum fyrir kosningar, verið
farnir að skynja hinn mikla mót-
byr, sem þeir áttu og eiga að
mæta. Sá mótbyr staðfestist með
eftirminnilegum hætti í úrslitum
borgarstjórnarkosninganna í maí
það ár. Vinstri meirihlutinn
treysti sér einfaldlega ekki til að
framkvæma gjaldtökuna svo
skömmu fyrir kosningar.
trúar Alþýðubandalagsins, sem
málið með réttu heyrði undir,
höfðu lýst með ótvíræðum hætti
þeim vilja sínum að taka gjald
fyrir gæslu barna á gæsluvöllum
borgarinnar. Þeirri staðreynd
geta þeir ekki undan vikist, hversu
mikið sem þeir reyna. Þetta mál er
hins vegar gott dæmi um loddara-
leik þann, sem þeir alþýðubanda-
lagsmenn iðka jafnan, þegar líður
að kosningum. Megi kjósendur
draga réttan lærdóm af.
Bamaskattur í Reykjavík:
10.000—20.000 kr. skatta-
hækkun á hverja fjölskyldu
— eftir ólaf Ragnar
Grímsson
Tæpu ári eftir valdatöku Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík blasir
við framkvæmd loforðanna um
skattalækkun. Stóreignamennirn-
ir og fjárfestingarkóngar stein-
steypubáknsins eru sælir og
ánægðir. Sérhver þeirra hefur
fengið þúsundir króna í sinn hlut.
íhaldið hefur fært þessum
mönnum milljónir á gulldiski.
Barnafjölskyldur launafólksins,
sem plataðar voru til að kjósa
Sjálfstæðisflokkinn, sitja hins
vegar eftir með sárt ennið. Á læ-
vísan hátt hefur íhaldið lætt inn
stórfelldri skattahækkun á þetta
fólk, sem nemur 1—2 mánaðarlaun-
um á ári hjá hverri barnafjölskyldu.
10.000—20.000 kr.
skattahækkun á hverja
barnafjölskyldu
Sérhver barnafjölskylda í borg-
inni er nú látin greiða sem nemur
10.000—20.000 kr. meira á ári í
margskonar ný gjöld og skatta á
þjónustu í þágu barnanna í borg-
inni. Þegar gjöldin fyrir heim-
sóknir barna á leikvellina og
hækkanir á strætisvagnaferðum í
skólann eru ásamt öðrum nýjung-
um í barnasköttum Sjálfstæðis-
flokksins lagðir saman í eina út-
gjaldaheild, blasir við launamann-
inum í Breiðholtinu eða annars
staðar í borginni, að kosningasig-
ur Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
vík kostar hann nú skattahækkun
sem nemur 1—2 mánaðarlaunum
á ári. Barnaskattarnir eru vöru-
merki hins nýja meirihluta.
Lítilfjörleg lækkun á fasteigna-
sköttum venjulegs fólks í borginni
verður að ömurlegum brandara
þegar samanburður við skatta-
hækkanirnar er sýndur með skýr-
um rökum. Hinn nýi 10 kr. skattur
fyrir hverja heimsókn barns á
leikvöll knýr nú foreldra, sem eiga
tvö eða þrjú börn, sem flesta virka
daga heimsækja leikvellina, til að
borga 8.000—12.000 kr. á ári í nýjan
skatt til borgarinnar. Grimmdar-
hækkanir á strætisvagnagjöldum
barna — 119% hækkun á tveimur
mánuðum — eru liður í leiftur-
sóknarherferð íhaldsins. Jafnvel
lögbrotum er beitt í þágu skatta-
hækkananna. Þær hafa í för með
sér að venjuleg barnafjölskylda í
Reykjavík þarf nú að greiða
7.000—8.000 kr. meira á ári vegna
þess að krakkarnir nota strætisvagn-
ana til að sækja skóla og heimsækja
og afa og ömmu nokkrum sinnum í
viku.
Feluleikur —
feimnismál
Fjölmiðlakosti afturhaldsins var
beitt til að reyna að fela þessa
nýju skattahækkunarstefnu borg-
arstjórnarinnar. Grein mín í DV
um barnaskattana í Reykjavík
kom því illa við íhaldið. Eftir þögn
í heila viku birtist Ingibjörg Rafn-
ar borgarfulltrúi í Morgunblaðinu
og reyndi að bera í bætifláka fyrir
skattahækkunarstefnu félaga
sinna. En heldur var nú vörnin
aum.
Það eina sem Ingibjörg hafði
fram að færa var að vitna í gaml-
ar bókanir frá stjórnarnefnd
dagvistunar og félagsmálaráðs.
Þessar bókanir sýna, að nokkrir
einstaklingar höfðu fyrir rúmu ári
reifað þá hugmynd að taka mála-
myndagjald fyrir börn á gæslu-
völlum sem hugsanlega aðferð til
Olafur R. Grímsson.
að telja hve mörg börn kæmu á
leikvellina. Gjaldið átti i tilrauna-
skyni að vera í eitt ár. Engum
þessara einstaklinga datt í hug að
nota slíkt gjald sem nýjan skatt á
borgarbúa — skatt sem næmi þús-
undum króna á hverja barnafjöl-
skyldu.
Ingibjörg Rafnar spinnur síðan
forkostulega söguskýringu, sem
felst í því, að ég sé að vekja at-
hygli á nýju barnasköttunum í
Reykjavík vegna þess, að Guðrún
Helgadóttir hafi í prófkjöri unnið
þriðja sætið á lista Alþýðubanda-
lagsins í alþingiskosningum í
Reykjavík!!
Ritstjórar Morgunblaðsins eru
hins vegar svo ánægðir með það,
að einn borgarfulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins skuli þora að verja barna-
skattana í Reykjavík, að þeir
endursegja grein Ingibjargar í
Reykjavíkurbréfi síðastliðinn
sunnudag.
Borgarmálaráö Alþýöu-
bandalagsins felldi
leikvallagjaldiö
Umræðurnar um leikvallagjald-
ið í fyrra voru sprottnar upp úr
vangaveltum um aðferðir til að
kanna notkun á leikvöllum. Málið
komst ekki svo langt að nefnd
væri nokkur upphæð hvað þá
heldur að einum einasta manni
dytti í hug að gera slíkt gjald að
meiriháttar skattheimtuaðferð í
borginni. í borgarmálaráði Al-
þýðubandalagsins var bent á að
slík lítilfjörleg gjalddtaka væri
mjög óhagkvæm aðferð til að
kanna nýtingu á leikvöllum. Betra
væri að fara aðrar leiðir í þeim
efnum. Þess vegna náði hugmynd-
in ekki fram að ganga.
Sjálfstæðisflokkurinn á því allan
höfundarrétt á leikvallaskattinum
sem tekjulind. Heldur er nú lítil-
mannlegt hjá íhaldinu að þora
ekki að kannast við eigið afkvæmi.
Þótt Davíð Oddsson grípi til út-
úrsnúninga, þegar hann er kom-
inn í rökþrot, finnst mér óþarfi af
Ingibjörgu Rafnar að fara að beita
slíkum vinnubrögðum.
Forysta Davíös
og Alberts í
skattahækkunum
í endurprentun Reykjavíkur-
bréfsins á grein Ingibjargar Rafn-
ar er vakin athygli á þvi, að bæj-
arstjórnin á Akureyri hafi siglt í
kjölfar borgarstjórnaríhaldsins og
samþykkt samskonar leikvalla-
skatt. Leikvallaskatturinn verður
ekkert betri þótt hann sé einnig
samþykktur á Akureyri.
Þessi ábending um Akureyri
sýnir hins vegar, hve alvarlegt
fordæmi barnaskattar Davíðs og
Alberts skapa. Sveitarfélög ann-
ars staðar á landinu, sem eru fjár-
hagslega aðþrengd, hafa nú afsök-
un fyrir því að innleiða leikvalla-
skatt. Albert Guðmundsson, for-
seti borgarstiórnar, samþykkti
fyrstur allra á Islandi að gera leik-
vellina að tekjulind í skattheimt-
unni. Borgarstjórnaríhaldið reið á
vaðið. Bæjarstjórnin á Akureyri
getur því vitnað til þess að „sjálfir
skattalækkunarmennirnir" í
Reykjavík hafi beitt slíkri aðferð.
Þess vegna geti Sjálfstæðisflokk-
urinn á Akureyri ekki verið á móti
því. Sjálfstæðisflokkurinn hefur
gerst brautryðjandi með nýrri teg-
und skattahækkana. Við skulum
hins vegar vona að það verði ekki
fleiri til að fylgja þessu slæma
fordæmi.
Verkin tala
Barnaskattarnir í Reykjavík eru
staðreynd. Fjölskyldur launamanna
með þrjú eða fjögur börn þurfa nú
að greiða sem nemur 1—2 mánað-
arlaunum mcira á ári í skatta til
borgarinnar en áður en Sjálfstæðis-
flokkurinn komst til valda.
Alþýðubandalagið neitaði að
beita slikum aðferðum. Borgar-
málaráð Alþýðubandalagsins var
á móti leikvallagjaldinu í fyrra.
Afstaða borgarfulltrúa Alþýðu-
bandalagsins í ár er því í fullu
samræmi við hina upphaflegu
andstöðu flokksins. Alþýðubanda-
lagið hefur einnig harðlega
gargnrýnt, að barnafargjöld
strætisvagnanna séu á fáeinum
mánuðum hækkuð um 119% — en
slíkt er alger methækkun í okkar
verðbólguþjóðfélagi.
Verk Sjálfstæðisflokksins i
Reykjavík tala sínu máli. Hann
boðaði skattalækkun. 1 reynd
þurfa barnafjölskyldurnar í
Reykjavík nú að bera
10.000—20.000 kr. skattahækkun á
hverja fjölskyldu. Það eru stað-
reyndirnar. Þær eru skýrar.
Sérhver launamaður í Reykjavík
skynjar þessar staðreyndir.
Þannig birtist stefna Sjálfstæð-
isflokksins í reynd. Hvorki höf-
undur Reykjavíkurbréfs né heldur
Ingibjörg Rafnar geta flúið frá
þeim staðreyndum.