Morgunblaðið - 30.03.1983, Síða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. MARZ 1983
Svar til samherja
— eftir Kára Jónsson,
Sauðárkróki
Guðbrandur Þór Jónsson,
Saurbæ í Fljótum, skrifar grein í
Morgunblaðið 16. mars sl. sem
hann nefnir „Vinur er sá, sem til
vamms segir". Greinin fjallar um
málefni Sjálfstæðisflokksins og er
m.a. ætlað að bera blak af „þrí-
stirninu" en svo nefnir hann þing-
mennina þrjá, sem þágu ráðherra-
dóm úr heillahöndum (!) Fram-
sóknar og kommúnista 1980. Auk
þess helgar Guðbrandur mér sjálf-
um og skoðunum mínum talsvert
rúm. Af þeim sökum krefst grein
hans svars frá mér, annars hefði
ég leitt hana hjá mér.
Það, sem einkum vekur athygli
mína við lestur greinar Guð-
brands, eru missagnir og kynlegt
mat á mönnum og atburðum síð-
ustu missera. Að þessu leyti eru
skrif hans sama merki brennd og
ótal önnur, sem pennaglaðir
stuðningsmenn stjórnar Gunnars
Thoroddsens í röðum sjálfstæð-
ismanna hafa iðkað síðustu ár.
Auðvitað er tímaeyðsla að elta
ólar við öll þessi skrif, en í þessu
tilviki á í hlut gamall kunningi
minn frá þeim árum er við, þá
ungir menn, unnum að uppbygg-
ingu samtaka ungra sjálfstæð-
ismanna í Skagafirði.
Það er gott að minnast þessara
löngu liðnu daga, við vorum þá
Iausir við pólitískt undirferli er
sett hefur mark á „starfsemi"
flokksins í kjördæminu undanfar-
ið, enda höfðu þá forustu í málum
skagfirskra sjálfstæðismanna
sæmdarmennirnir Jón á Reynis-
stað og séra Gunnar í Glaumbæ.
Af fyrri kynnum mínum af Guð-
brandi veit ég, að hann er réttsýnn
maður, þess vegna undrast ég
málflutning hans. Hann leyfir sér
að draga sjálfstæðisfólk í dilka,
talar annars vegar um „hinn al-
menna kjósanda Sjálfstæðis-
flokksins" og hins vegar um „full-
trúa flokksforustunnar", en sam-
kvæmt skilgreiningu hans er und-
irritaður sérstakur boðberi henn-
ar. Það er undarleg reynsla, eftir
að hafa starfað yfir 30 ár í Sjálf-
stæðisflokknum, án þess nokkru
sinni að fá fyrirmæli „að ofan“ um
eitt eða neitt, að vera einn góðan
veðurdag sakaður um að skera upp
„herör fyrir forustuna á hinn al-
menna kjósanda Sjálfstæðis-
flokksins ... “
Strax í upphafi greinar Guð-
brands gætir meiri háttar mis-
skilnings. Þar segir: „Maðkur í
mysunni segir Morgunblaðið um
fylgisaukningu Sjálfstæðisflokks-
ins í Norðurlandskjördæmi vestra
... “ Hér mun Guðmundur eiga við
prófkjörið sæla í desember sl. því
varla á hann við undangengnar
þingkosningar, þar sem nær stöð-
ugt hefur hallað undan fæti hjá
Sjálfstæðisflokknum í kjördæm-
inu undir forystu Pálma Jónsson-
ar á Akri. Niðurstöður prófkjörs og
úrslit alþingiskosninga eru tveir
aðskildir hlutir. Við eðlilegar að-
stæður gæti mikil þátttaka í
prófkjöri bent til væntanlegrar
fylgisaukningar í komandi kosn-
ingum, en prófkjörið í desember
varð að skrípaleik, þar sem þátt-
taka yfirlýstra andstæðinga okkar
skipti sköpum. Ég hefi í mínum
fórum nöfn manna, sem eru
flokksbundnir í öðrum flokkum og
hafa árum saman lagt sig eftir að
reyta fylgið af flokki okkar Guð-
brands, en tóku kinnroðalaust
þátt í prófkjörinu. Að tala síðan
um fylgisaukningu Sjálfstæðis-
flokksins í þessu samhengi er vita-
skuld út í hött.
í ákafa sínum við að koma höggi
á hina alvondu forustu flokksins
segir Guðbrandur: „öll prófkjör
Sjálfstæðisflokksins undanfarið
hafa gengið gegn forustu flokksins
... “ Skoðum þessa fullyrðingu
nánar. f Norðurlandskjördæmi
eystra urðu núverandi þingmenn,
þeir Lárus Jónsson og Halldór
Blöndal, sigurvegarar í prófkjöri
með yfirburðum. Sama er að segja
„Og hvernig hefur
framferði „þrístirnis-
ins“ leikid Sjálfstæöis-
flokkinn? Er hann víð-
sýnni, frjálslyndari og
samstæðari flokkur en
áður? Hefur umburðar-
lyndi og bróðurþel vaxið
meðal flokksmanna?
Svörin vita allir.“
um Sverri Hermannsson og Egil
Jónsson í Austurlandskjöidæmi.
Á Suðurlandi komu nýir menn til
sögu, Þorsteinn Pálsson og Árni
Johnsen, sama er að segja um
Reykjanes, þar sem Gunnar S.
Schram hlaut 2. sætið, en þar sigr-
aði glæsilega Matthías Á. Mathie-
sen og í næstu sætum urðu Salome
Þorkelsdóttir og ólafur G. Ein-
arsson. í höfuðborginni hlaut
varaformaður flokksins, Friðrik
Sophusson, ágæta kosningu ásamt
Albert Guðmundssyni, Birgi ís-
leifi Gunnarssyni, Ellert B.
Schram, Ragnhildi Helgadóttur og
Pétri Sigurðssyni. Allt þetta fólk,
sem hér hefur verið talið, eru yfir-
lýstir andstæðingar núverandi
ríkisstjórnar, og sumir í þessum
hópi tíðum taldir sérstakir mál-
svarar formanns Sjálfstæðis-
flokksins. Fullyrðing Guðbrands
um að öll prófkjör Sjálfstæðis-
flokksins hafi „gengið gegn for-
ustu flokksins" er því meira en
hæpin, — hún er röng.
Utkoma Geirs Hallgrímssonar í
prófkjörinu í Reykjavík á sér ef-
laust margar skýringar og verður
ekki skilgreind með þeim einfalda
hætti, sem Guðbrandur hefur á.
Hann segist ætlast til þess af mér,
að ég virði skoðun hans á Geir
Hallgrímssyni, sem hann hafi haft
„síðan hann tók við forsætisráð-
herraembættinu úr óheillahendi
Framsóknarflokksins árið 1974“.
Ég hef aldrei reynt að þröngva
skoðunum mínum á Geir Hall-
grímssyni eða öðrum mönnum upp
á einn eða neinn. Hins vegar leið-
ist mér, að góðir menn haldi fram
bábiljum um mætan mann, sem
sannað hefur hæfni sína og
mannkosti í mikilvægum trúnað-
arstörfum.
Eitthvað virðist þó vera að rofa
til í huga Guðbrands kunningja
míns, því hann segir, að Geir hafi
vaxið í sínum augum við að taka 7.
sætið á framboðslistanum í
Reykjavík, með því hafi hann sýnt
„sjálfstæða reisn“. Þessi sjálf-
stæða reisn Geirs Hallgrímssonar
hefði þó átt að vera öllum augljós,
því hún hefur öðru fremur ein-
kennt feril hans á vettvangi
stjórnmálanna.
Guðbrandur Þór heggur til
beggja handa. Morgunblaðið fær
sitt, enda eitt af uppáhalds við-
fangsefnum aðdáenda „þrístirnis-
ins“ í ríkisstjórn að skamma blað-
ið fyrir heift og þröngsýni. Þó fá
þessir skriffinnar alltaf inni f
Morgunblaðinu, og meira að segja
leggur blaðið sig eftir að birta við-
töl við þrístirnið til að koma skoð-
unum þess á framfæri. Ræður
þessara skæru stjarna birtast held
ég alltaf örugglega í Morgunblað-
inu. Þetta er dálítið skrítin
þröngsýni, kannski eitthvað
hliðstæð þversögninni í umburð-
arlyndi forsætisráðherra, sem
fram kom í ræðu hans í þinglok,
þegar hann taldi óþolandi, að f
Sjálfstæðisflokknum væru til
menn með aðrar skoðanir en hann
segist hafa boðað fyrir hálfri öld
eða svo.
Guðbrandur gerir að umtalsefni
grein, sem ég ritaði í Morgunblað-
ið 18. janúar sl., og kallar hana
„óþurftarskrif" án þess þó að víkja
einu orði að innihaldi hennar eða
færa rök fyrir þessum sleggju-
dómi. í greininni vakti ég athygli
á, hvernig komið væri málum
lands og þjóðar eftir þriggja ára
setu stjórnar Gunnars Thor-
oddsens. Þótt sjálfstæðismenn
hafi greint á um tilurð ríkisstjórn-
arinnar og sumir viljað gera lítið
úr þeim undirmálum, sem tilvera
hennar er reist á, viðurkenna
flestir nú, að atburðirnir í árs-
byrjun 1980 séu víti til varnaðar,
sem ekki megi endurtaka. Þó er
ekki síður mikilvægt, að menn
meti af köldu raunsæi árangurinn
af öllu bramboltinu.
Já, hver voru markmið ríkis-
stjórnar Gunnars Thoroddsens?
Hver man nú stjórnarsáttmálann
góða og göfuga, vegabréfið, sem
ráðherrarnir gáfu þjóðinni inn í
framtíðina og hvernig hefur
ferðalagið gengið?
Stjórnarsáttmálinn hefst með
þessum orðum:
„Meginverkefni ríkisstjórnarinn-
ar er að treysta íslenskt efna-
hags- og atvinnulíf, enda er það
ein helsta forsendan fyrir sjálf-
stæði þjóðarinnar ..."
Framkvæmd þessa meginverk-
efnis hefur tekist þannig, að þjóð-
in hefir nær glatað fjárhagslegu
sjálfstæði sínu. Erlendar skuldir
hafa hlaðist upp með ógnarhraða
og afkomendum okkar ætlað að
borga brúsann. Atvinnu er haldið
uppi í landinu með erlendri
skuldasöfnun, fyrirtækin ramba
flest á barmi gjaldþrots, stórfellt
atvinnuleysi vofir yfir, þegar er-
lendar auðuppsprettur eru þurr-
ausnar og lánstraustið þrotið.
Þannig hefur tekist „að treysta ís-
lenskt efnahags- og atvinnulíf".
Kaflinn um efnahagsmál i mál-
efnasamningi ríkisstjórnarinnar
merktur 1.1., væntanlega til
áhersluauka, hljóðar þannig:
„Ríkisstjórnin mun vinna
markvisst að hjöðnun verðbólgu,
þannig að verðbólga á árs-
grundvelli verði á árinu 1982 orð-
in svipuð og í helstu viðskipta-
löndum okkar íslendinga."
Samkvæmt þessu hefði verð-
bólgan hér á landi átt að vera um
10% á sl. ári, en reyndist 60—70%.
Þessi tvö dæmi, af mörgum
áþekkum, læt ég nægja. Þau
sanna, svo ekki verður um deilt, að
ríkisstjórninni hefur gjörsamlega
mistekist að framkvæma megin-
verkefnin, sem hún setti sér að
leysa. Að maður tali nú ekki um
virðingu Alþingis, er öllu var fórn-
andi til að bjarga, sem nú er minni
en elstu menn muna.
Hafi nokkrir menn komið til
dyra með allt á hælunum eru það
ráðherrarnir í ríkisstjórn Gunn-
ars Thoroddsens, þegar þeir nú yf-
irgefa stjórnarráðið.
Og hvernig hefur framferði
„þrístirnisins" leikið Sjálfstæðis-
flokkinn? Er hann víðsýnni,
frjálslyndari og samstæðari flokk-
ur en áður? Hefur umburðarlyndi
og bróðurþel vaxið meðal flokks-
manna? Svörin vita allir. Engin
aðferð var líklegri til að sundra
samherjum, auka deilur og eitra
andrúmsloftið innan flokksins en
sú, sem stjörnuhópurinn valdi
1980. Upplausnin, er fylgt hefur
óeiningunni í Sjálfstæðisflokkn-
um, hefur sýkt allt þjóðfélagið.
Andstæðingar okkar ljómuðu af
gleði fyrst eftir myndun ríkis-
stjórnarinnar og reyndar lengi
síðan. Þeir töldu sig sjá hilla undir
klofning flokksins og þar með
endalok hans. En smátt og smátt
hafa runnið á þá tvær grímur og
margir þeirra áttað sig á, að hér
var of miklu til kostað. Ljóst dæmi
um það er m.a. grein eftir Harald
Ólafsson, dósent, 2. mann á lista
Framsóknarflokksins í Reykjavík,
sem birtist í Tímanum nýverið.
Þar segir:
„Ég hefi frá fyrstu tíð haft efa-
semdir um hve heppilegt þetta
stjómarmynstur hefur verið.
Því hefi ég lýst áður og endur-
tek aðeins, að fátt er nauðsyn-
legra en viss stöðugleiki, og
með klofningi Sjálfstæð-
isflokksins var hlaðið undir
óstöðugleika innan flokkanna
allra. Flokkarnir eru horn-
steinn lýðræðis og þingræðis
hvort sem okkur líkar betur
eða verr, og sá illi hugur sem
fylgdi í kjölfar stjórnarmynd-
arinnar 8. febrúar fyrir þrem-
ur árum hefur eitrað hið póli-
tíska líf í landinu meira en
nokkurn gat órað fyrir.“
Guðbrandur í Saurbæ hvetur til
þess, að við „ósáttir stuðnings-
menn“ Sjálfstæðisflokksins „taki
höndum saman og ræði ósættis-
mál okkar persónulega af hrein-
skilni og vilja til að eyða þeim eins
og sjálfstæðismönnum sæmir
... “ Hér er drengilega mælt og
ekki efa ég góðan hug Guðbrands,
en fleira þarf til að koma en góður
vilji okkar, þótt einhver hafi sagt,
að vilji sé allt, sem þarf.
Vænlegast væri, að sá, er hæst
trónar á okkar vegum hér í kjör-
dæminu, sýndi svo ekki væri um
að villast, að allir sjálfstæðismenn
mættu treysta leiðsögn hans. Það
yrði upphafið að heilum sáttum og
þá gætum við „með sjálfstæðri
reisn .. öll fylkt liði stétt með
stétt undir merki óklofins Sjálf-
stæðisflokks í næstu alþingiskosn-
ingum", svo ég vitni enn til orða
míns gamla samherja, Guðbrands
í Saurbæ.
Svar Farskips við fyrirspurn-
um Birnu G. Bjarnleifsdóttur
Vegna greinar frú Birnu Bjarn-
leifsdóttur um innlend ferðamál f
Morgunblaðinu 16. þ.m. vill undir-
ritaður leitast við að svara þeim
spurningum sem „virðist” beint til
Farskips hf. í greininni.
1.
Er það eingöngu undir viðkom-
andi skipafélagi komið hve mikið
magn af bensíni má hafa með inn
í landið?"
Þessari spurningu er fljótsvarað
hvað viðvíkur farþega og bílaferj-
um, því flutningur á bensíni, öðru
en því sem er í innbyggðum tönk-
um farartækjanna, er bannaður
skv. alþjóðasiglingareglum, (SOL-
AS 1960 og 1974) sem ísland og
Danmörk (og þar með Færeyjar)
eru aðilar að.
Ef um slíka flutninga er að
ræða um borð í m/s Smyrli, eins
og fram kemur í grein frú Birnu,
þá er um vítavert ábyrgðarleysi
skipstjórnarmanna að ræða, sem
stefnir öryggi farþega og skips f
hættu.
Skv. ofangreindum alþjóðasigl-
ingareglum hefur Siglingamála-
stofnun ríkisins skýlausan rétt til
að skoða og kyrrsetja erlend skip í
íslenskum höfnum ef um brot á
alþjóðasiglingareglum er að ræða
(regla 19, SOLAS 1960 og 1974),
eða getur meinað skipi viðkomu f
islenskum höfnum ef um endur-
tekin brot er að ræða. Einnig geta
innlend yfirvöld og/eða farþegar
kært skip til viðkomandi siglinga-
yfirvalda, í þessu tilfelli danskra,
og stöðva viðkomandi siglingayf-
irvöld þá væntanlega slíka flutn-
inga umsvifalaust.
Eins og sjá má af ofangreindu
er engin ástæða til að setja ný lög
um umrædda bensínflutninga,
einungis þarf að framfylgja nú-
verandi lögum.
2.
„Ætlar Farskip að leyfa sínum
farþegum ótakmarkaðan innflutn-
ing á bensíni?“
Farskip hf. hefur gefið út bækl-
ing um ferðir með m/s Eddu á
fimm erlendum tungumálum og f
þessum bæklingum er farþegum
bent á að flutningur á bensini í
lausum geymum með m/s Eddu er
bannaður.
3.
Um flutninga á matvælum.
Farskip hf. hefur í sömu bækl-
ingum bent farþegum á að inn-
flutningur á fersku kjötmeti til ís-
lands er bannaður. Einnig hefur
Farskip hf. boðið Tollgæslunni að
dreifa bæklingi Tollgæslunnar á
ensku, um tollalög á íslandi, til
farþega um borð í m/s Eddu.
4.
„Hafa umboðsmenn Farskips
hf. t.d. fengið upplýsingabæklinga
þá sem til eru fyrir ferðamenn um
umgengni og náttúruvernd til að
afhenda íslandsförum?“
Svarið við þessari spurningu er
einungis „já“ og því til viðbótar er
farþegum bent á, f ofangreindum
bæklingum, að bæklingar Nátt-
úruverndarráðs liggi frammi um
borð í m/s Eddu.
5.
„Er Farskip reiðubúið að miðla
nauðsynlegum upplýsingum um
umgengni til farþega sinna."
Farskip hf. hefur boðið Félagi
íslenskra ferðaskrifstofa að hafa
fulltrúa sinn um borð f skipinu til
að selja erlendum farþegum m/s
Eddu ferðir um ísland með aðild-
arfélögum FÍF. Þessu boði fylgir
þó sú kvöð frá Farskips hendi að
fulltrúi FÍF um borð f m/s Eddu, f
samráði við Náttúruverndarráð og
Ferðamálaráð ríkisins, kynni
sjónarmið þessara tveggja síðast-
nefndu hagsmunasamtaka og er
Farskip tilbúið til að leggja til af-
greiðslubás og einnig aðgang full-
trúa FÍF að ráðstefnu- og kvik-
myndasal m/s Eddu þar sem sýna
má skyggnur og kvikmyndir um
hvernig skuli umgangast náttúru
landsins.
Vonandi eru þetta fullnægjandi
svör við spurningum frú Birnu
hvað viðvíkur Farskipi hf., en ekki
er ástæðulaust að benda frúnni á,
að hún hefði getað fengið þessi
svör með einfaldri símhringingu í
stað þess að blása þessi mál upp á
síðum dagblaðanna á tvíræðan
hátt. Því miður virðist málflutn-
ingur lítils þrýstihóps, um annars
verðugt málefni sem er umgengni
um náttúru íslands, miðast við
öfgafullar og rangar staðhæfingar
og ekki er sýnt það lágmarks
frumkvæði að spyrja viðkomandi
aðila hvernig málum sé f raun og
veru háttað. Þetta á ekki síst við
um sjónvarpsþátt nýlega, þegar
því var haldið fram af fulltrúa
sama þrýstihóps að nú væri von á
miklum fjölda torfærubifreiða til
landsins í sumar með ferjum, en
sami aðili hafði ekki heldur sýnt
það frumkvæði að spyrja viðkom-
andi útgerð um þennan fjölda,
enda staðhæfing hans úr lausu
lofti gripin. Slíkur málflutningur
er hvorki fulltrúum þessa þrýsti-
hóps né málstað þeirra til mikils
sóma.
Einnig kemur það okkur hjá
Farskipi hf. mjög spánskt fyrir
sjónir, að skyndilega hleypur þessi
litli þrýstíhópur upp til handa og
fóta þegar íslensk bíla- og far-
þegaferja hefur ferðir til landsins
á meðan erlendar ferjur hafa siglt
hingað um árabil.
F.h. Farskips hf„
Einar Hermannsson,
framkvæmdastjóri.