Morgunblaðið - 29.11.1983, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 1983
Minning:
Guðrún Kristjáns-
dóttir Marteinstungu
Fædd 11. desember 1889
Dáin 26. janúar 1983
Þó að nokkuð sé um liðið síðan
amma mín Guðrún Kristjánsdótt-
ir lést, langar mig að minnast
hennar nokkrum orðum.
Guðrún Kristjánsdóttir var
fædd og uppalin í Marteinstungu í
Holtu, dóttir hjónanna Kristjáns
Jónssonar frá Litlu-Tungu í Holt-
um og Ólafar Sigurðardóttur frá
Barkarstöðum í Fljótshlíð, en hún
var dóttir Sigurðar ísleifssonar og
Ingibjargar Sæmundsdóttur (syst-
ur sr. Tómasar Sæmundssonar á
Breiðabólstað). Skyldfólkið sem
tengdist Barkarstaðahjónunum
var fjölmennt og dreifðist vítt og
breitt um sveitir Rangárvallasýslu
og víðar.
Kristján og Ólöf bjuggu allan
sinn búskap í Marteinstungu, þau
áttu 5 börn, yngst var Guðrún, hin
voru Jón Ágúst, bankagjaldkeri í
Reykjavík, Ólafur, klæðskeri í
Reykjavík, Kristín, húsfrú í Hafn-
arfirði og Sigurður, verslunar-
maður í Hafnarfirði, sem öll eru
látin.
Guðrún átti heima allt sitt líf í
Marteinstungu. Hún var ung að
árum, þegar hún gekk að eiga
mann sinn, Gunnar Einarsson frá
Köldukinn í Holtum, en þau
keyptu jörðina af Kristjáni, föður
Guðrúnar.
í Marteinstungu var rekinn
myndarbúskapur í tíð Guðrúnar
og Gunnars á þeirra tíma mæli-
kvarða. Árið 1930 var byggt nýtt
íbúðarhús, sem þótti rúmgott og
fínt í þá daga, líklegt er að nýja
húsið hafi komið sér vel, því það
má segja að á tímabili hafi í Mart-
einstungu verið miðstöð félags-
legra samskipta í sveitinni. Stað-
urinn er kirkjustaður og hefur
verið það um aldir, um skeið var
samkomuhús sveitarinnar þar,
þar var skólinn til húsa um tíma
og þar var Póstur og sími. Þar að
auki dvöldu oft frændur og vinir
daga og vikur í sumarleyfum sín-
um í Marteinstungu, ekki var
óalgengt að upp undir tuttugu
manns sætu til borðs, enda var oft
glatt á hjalla á bænum.
Af þessu má sjá að erill og
gestagangur hefur verið mikill og
hefur það ekki hvað síst hvílt á
herðum húsmóðurinnar að við-
bættum hennar daglegu skyldu-
störfum. En Guðrún var sköruleg
húsmóðir og ég hugsa að henni
hafi þótt þessi aukavinna fremur
ljúf en leið, allt heimilishald Guð-
rúnar var í mjög föstum skorðum
og myndarskapur í hvívetna.
Ég var ung að árum þegar ég
var send í sveit til ömmu og afa í
Marteinstungu og margar minn-
ingar eru tengdar þeim hjónum
frá þeim tíma, en ég hef löngum
talið, að þau hafi haft heillavæn-
leg áhrif á uppeldi mitt og þroska.
Guðrún var mikil mannkosta- og
sómakona, sem ekki mátti vamm
sitt vita í neinu. Hún hafði jafna
og létta lund, en þegar hún skipti
skapi sagði hún meiningu sína af-
dráttarlaust og var síðan fljót að
jafna sig aftur. Þegar ég lít til
baka bregður ýmsum minningum
fyrir hugskot mitt, svo sem þegar
ég stóð yfir henni og hún var að
baka kleinur eða flatbrauð niðri í
eldhúsi og auðvitað fékk maður
bita af „bakelsinu" af og til. Oft
átti amma í miklum erfiðleikum
með kolaeldavélina, sem stundum
var seinvirkari en skyldi, þegar
mikið lá við, en það var aðeins
einn þáttur í erfiðleikum liðins
tíma sem nú er að baki. Ég minn-
ist hennar líka þegar hún stóð við
þvottabalann og brettið heilu og
hálfu dagana og einnig þegar við
rökuðum saman á túnum og engj-
um og hún talaði við mig, krakk-
ann, eins og jafnöldru. Ég man að
amma var sívinnandi frá morgni
til kvölds og þá sjaldan hún settist
greip hún í prjónana.
En af öllum störfum sem Guð-
rún innti af hendi, hugsa ég, að
henni hafi verið hugleiknast, það
sem hún lagði af mörkum til
Marteinstungukirkju. Guðrún og
Gunnar voru mjög trúuð og
kirkjurækin og lögðu mikla rækt
við kirkju sína og söfnuð, töldu
þau ekkert eftir sér í þeim efnum.
Allan sinn búskap gáfu þau
kirkjugestum kaffi að lokinni
messu og litu á það sem sjálfsagð-
an hlut. Þá var ætíð messað þriðja
hvern sunnudag. Þau voru ströng
með það, að allt heimiiisfólk hefði
fataskipti og færi í kirkju þegar
messað var, skipti þá ekki máli þó
að brakandi þurrkur væri um há-
sláttutímann.
Guðrúnu og Gunnari varð fjög-
urra barna auðið, þau eru: Ölöf
Kristjana, húsmóðir í Reykjavík,
kvænt Tómasi Jochumssyni sjó-
manni, sem er látinn, þau áttu eitt
barn; Dagbjartur Kristin, bóndi í
Marteinstungu, nú vistmaður að
Ási í Hveragerði, ókvæntur; Gutt-
ormur Ármann, bóndi í Marteins-
tungu, kvæntur Elke Gunnarsson,
45^
þau eiga sex börn, og Kristján,
fyrrv. fræðslustjóri í Reykjavík,
kvæntur Þórdísi Kristjánsdóttur
hjúkrunarkonu, þau eiga fimm
börn. Barnabörnin urðu tólf, öll
höfðum við dvalið með ömmu
okkar um lengri eða skemmri
tíma. Ég hugsa að ég mæli fyrir
munn okkar allra, þegar ég segi að
sú samvera hafi haft góð áhrif á
uppeldi okkar og þroska.
Eins og títt var fyrr á tímum
fóru börnin í Marteinstungu
snemma að hjálpa til og síðan að
vinna um leið og þau höfðu aldur
til. Guttormur og Dagbjartur
unnu alla tíð heima við búið með
foreldrum sínum og tóku síðan við
búinu. Nokkur ár eru síðan Dag-
bjartur settist að í Ási í Hvera-
gerði sakir heilsubrests, en Gutt-
ormur hefur búið í Marteinstungu
allan sinn búskap af miklum
myndarskap. Gunnar lést árið
1961, en Guðrún lifði fram á árið
1983, háöldruð og farin heilsu. Ég
minnist þess að Guðrún óskaði sér
að fá að búa heima hjá sér sem
lengst og helst til æviloka.
Við, afkomendur Guðrúnar, stönd-
um því í mikilli þakkarskuld við
Guttorm og Elke fyrir að þau
skyldu geta haft hana svo heilsu-
litla heima til hinstu stundar, og
veitt henni bestu aðhlynningu.
Einnig minnist ég, að hún hafi
óskað þess að mega sofna út af
svefninum langa þrautalaust.
Hvað báðar þessar óskir varðar,
var hún bænheyrð. Ég veit að
minning Guðrúnar mun lifa í hug-
um allra sem henni kynntust.
Unnur Tómasdóttir.
Kveðjuorð:
Snorri Halldórsson
byggingameistari
Engar breytingar á
reglum verðlagsráðs
Þann 18. nóv. sl. lést Snorri
Halldórsson, byggingameistari, 72
ára að aldri, og forstjóri Húsa-
smiðjunnar hf., Reykjavík. For-
eldrar hans voru Halldór Guð-
mundsson, bóndi, og Ingibjörg
Jensdóttir úr Hvammssveit í
Dalasýslu. Það má með sanni
segja að Snorri væri með hugann
bundinn við æskustöðvarnar og
mikið hafði hann gaman af að
rifja upp atburði úr foreldra-
húsum og uppvexti sínum í Dala-
sýslu. Ég kynntist Snorra heitnum
Halldórssyni mjög vel um 25 ára
skeið og var hann einn af mínum
bestu vinum. Fyrst kynnumst við
gegnum timburviðskipti og síðar
var ég lögfræðingur hans í rösk 15
ár. Fylgdist ég því mjög vel með
störfum hans á þessu tímabili og
kynntist því, hvernig hann á
nokkrum árum gerði Húsasmiðj-
una að einu stærsta og öflugasta
fyrirtæki landsins. Húsasmiðjan
seldi aðallega móta- og smíða-
timbur svo og alls konar bygg-
ingarefni. Var hægt með sanni að
segja að þar væri hægt að kaupa á
einum stað bæði smátt og stórt til
húsbygginga. Öll þjónusta við við-
skiptavini er þar til fyrirmyndar
og lipurð og hjálpsemi einkennir
allt starfsfólkið, enda mun Snorri
heitinn með sinni framkomu hafa
markað stefnuna. Mjög merkur og
mikilvægur þáttur í rekstri Húsa-
smiðjunnar er smíði einingahúsa
úr timbri, sem hafa reynst frá-
bærlega vel og þurfti aldrei að
auglýsa þau, þar sem viðskipta-
vinirnir héldu heiðri þeirra á loft.
Var Snorri kunnur um allt land,
enda má sjá hús frá Húsasmiðj-
unni í öllum héruðum landsins.
Nokkrar nýjar verksmiðjur með
svipaða framleiðslu hafa risið með
góðum orðstír og tel ég það ekki
síst að þakka brautryðjandanum,
sem aðrir hafa tekið sér til fyrir-
myndar Snorri vildi þessum yngri
framleiðendum allt gott og fagn-
aði samkeppninni, enda vissi hann
um þá möguleika, sem framundan
voru á þessu sviði byggingariðnað-
arins.
Fyrir tíu árum var keypt ný
verksmiðja, sem framleiddi hús úr
steinsteyptum einingum og geng-
ur starfsemin með ágætum.
Það var mikið lán fyrir Snorra
heitinn að börn hans þrjú hafa
tekið virkan þátt í stjórnun fyrir-
tækisins og hafa þau öll sýnt
mikla stjórnunarhæfileika, sem
þau hafa erft frá foreldrum sín-
um. Snorri Halldórsson var einn
mesti athafna- og framkvæmda-
maður þessa lands og hafði
óvenjulega og sérstaklega farsæla
fjármálagáfu. Hann barst aldrei á
í daglegu lífi og var oftast hægt að
finna hann við afgreiðslu úti i
porti fyrirtækisins. Fjölmörg
dæmi sýna það, að það var engu
líkara en hann sæi atburði fram í
tímann. Hann átti til að hætta við
framkvæmdir eða innkaup, en síð-
ar reyndust þessar ákvarðanir
hárréttar, þótt fæstir skildu þær í
fyrstu. Læt ég nú útrætt um fram-
kvæmdamanninn Snorra Hall-
dórsson, en ræði nánar um hann
sjálfan, lífsviðhorf hans, dreng-
lyndi og velvilja.
Snorri kom oft í heimsókn á
heimili mitt og gerði aldrei boð á
undan sér, en hann var mikill au-
fúsugestur, enda mikill vinur all-
rar fjölskyldunnar. Var mikið
gaman að heimsóknum hans og
hafði hann frá mörgu að segja og
óftast gleymdum við tímanum og
áttuðum okkur ekki fyrr en áliðið
var nætur. Hann hafði brennandi
áhuga á þjóðmálum og glögga yf-
irsýn yfir þau mál og átti alltaf
úrræði út úr vandanum. Hann var
mjög glöggur mannþekkjari og
fylgdist náið með stjórnmála-
mönnum landsins. Við fyrstu sýn
virtust skoðanir hans og lausnir
ekki raunhæfar, en fljótlega lærð-
ist mér að meta þær og er þess
fullviss að hann var mjög djúpvit-
ur á þessum sviðum og framsýnn,
líkt og á sviði fjármála almennt.
Hann var einarður sjálfstæðis-
maður af bestu gerð og vann heils-
hugar að framgangi flokksins,
enda var honum sýndur mikill
trúnaður. Það er samt bjargföst
trú mín, að hæfileika hans á sviði
stjórnmála hefði mátt hagnýta
betur. Eitt lítið atvik kom fyrir í
Húsasmiðjunni í síðasta skipti,
sem ég hitti hann þar, ég ætla að
segja frá, enda lýsir það honum
vel. Snorri sagði mér að daginn
áður hefði maður komið í af-
greiðsluna, en hann kannaðist við
hann í sjón og vissi að hann hafði
að ósekju lent í vandræðamáli. Af-
greiðslumaðurinn vildi vita nánari
deili á manninum og greiðslu-
möguleikum. Snorri sagðist þá
hafa sagt: Þessi maður fær allt
sem hann biður um og þarf engar
tryggingar eða víxla að selja, en
greiðir skuldina, þegar hann get-
ur. Síðan bætti hann við: Það er
búið að hundelta þennan mann
nógu lengi, mér er sama þó við
fáum þetta aldrei borgað. Þannig
veit ég að Snorri hefur reynst
mörgum vel um ævina við að koma
þaki yfir höfuðið.
Snorri Halldórsson var mikill
heimilisfaðir og unni konu sinni
og börnum heitt og fjölskyldu
sinni. Hann kunni vel að meta
samstarfsmenn sína. Ég og kona
mín vottum þeim öllum dýpstu
samúð, en höfum hugfast að
minningin um hann er huggun
harmi gegn.
Guð blessi ykkur öll og styrki,
svo og blessuð sé minning Snorra.
Sigurður Helgason
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast í í miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
stætt með greinar aðra daga. í
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.
„ÞAÐ ER engin ný regla hjá verð-
lagsráði sjávarútvegsins að afhend-
ingarstaður loðnu sé í löndunartæki
verksmiðju, eins og skilja hefði mátt
á orðum Björns Dagbjartssonar í
Mbl. í dag,“ sagði Sveinn Finnsson
hjá verðlagsráði sjávarútvegsins, en
hann hafði samnband við Mbl. í gær
og óskaði eftir að gera athugasemd
við yfirlýsingar Björns, sem hann
sagðist telja að gætu valdið mis-
skilningi.
Björn bendir á það í viðtalinu í
Mbl. í gær, í tilefni af kröfum sjó-
manna um að loðnusýnataka fari
fram um borð í skipunum, að
sýnatakan fari nú fram í
löndunartækjum verksmiðja sam-
kvæmt kröfu verðlagsráðs sjávar-
útvegsins, en sjómenn og út-
vegsmenn eigi þar sjálfir sæti.
Sveinn sagði að sú regla hefði gilt
allt frá árinu 1977 að afhend-
ingarstaður væri í löndunartækj-
um verksmiðju. Hann sagði einnig
að það hefði alltaf verið litið svo á,
að sýnatökustaður væri sá hinn
sami og afhendingarstaður. Eina
breytingin sem orðið hefði á hvað
varðar sýnatöku væri sú, að nú
væri hún framkvæmd af fram-
leiðslueftirliti sjávarafurða í sam-
ráði við Rannsóknastofnun fiski-
ðnaðarins, en áður hefði hún verið
framkvæmd af fulltrúa veiðskips
og fulltrúa verksmiðju.
Sveinn sagði í lokin, að hitt væri
aftur á móti sjálfsagt rétt hjá
Birni Dagbjartssyni, að fram-
kvæmdin hefði ekki alltaf verið í
samræmi við þessar reglur undan-
farin ár, en hann vildi að það
kæmi skýrt fram, að engar breyt-
ingar hefðu verið gerðar af hálfu
verðlagsráðs hvað varðar sýnatök-
una.
t
Þökkum auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og útför eigin-
manns míns, föður okkar, tengdaföður og afa,
JÓNASAR HAUKS EINARSSONAR,
blikksmíöameistara,
Sunnubraut 20, Kópavogi.
Elín Áróra Jónsdóttir,
Jón Svavar Jónasson, Kolbrún Ósk Óskarsdóttir,
Ásthildur Jónasdóttir, Jónbjörn Björnsson,
Einar Páll Jónasson, Hrafnhildur Sigurgeirsdóttir,
Sturla Mór Jónasson, Sigrún Hlíf Gunnarsdóttir,
JónasJónasson
og barnabörn.
t
Þökkum samúö og hluttekningu viö andlát móður minnar og
mágkonu,
GUOMUNDU GUÐMUNDSDÓTTUR,
Kleppsvegi 28.
Sérstaklega viljum viö þakka ibúum á Kleppsvegi 28, svo og
hjúkrunarfólki kvennadeildar Landspítalans.
Andviröi þakkarkorta svo og eignir búsins renna í Áshildarsjóö,
sem stofnaður hefur verið til styrktar vangefnum.
Áshildur Harðardóttir,
Snasbjörn Ásgeirsson,
Erla Ásgeirsdóttir,
Ebenezer Ásgeirsson,
Sigríöur Ásgeirsdóttir,
Gunnar Ásgeirsson.