Morgunblaðið - 29.11.1983, Blaðsíða 38

46
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 1983
Tímamótafundur hluthafa í Þormóði ramma á Siglufirði:
Verið að forða íyrirtækinu
frá algjöru greiðsluþroti
— sagði Höskuldur Jónsson þegar
stjórnin hafði verið sett af
„EITT meginverkefni þeirrar stjórnar, sem hér er kjörin,
verður að bæta greiðslufjárstöðu fyrirtækisins, en hún hefur
verið erfið að undanförnu, einkum vegna hráskinnaleiks
bankayfirvalda,“ sagði Ottar Proppé, bæjarstjóri á Siglufirði,
m.a. í bókun, þar sem mótmælt var sem „óeðlilegu“ að stjórn
stærsta fyrirtækis bæjarins væri tekin úr höndum heima-
manna. Þetta gerðist á hluthafafundi í Þormóði ramma á
Siglufirði, sem fjármálaráðuneytið boöaöi til nyrðra sl. föstu-
dag. Kíkissjóður er eigandi 70% hlutafjár í fyrirtækinu, eins
og margsinnis hefur komið fram í blaöinu. Ottar lagði fram
bókun sína fyrir hönd Siglufjarðarkaupstaðar en lýsti jafn-
framt yfir stuðningi sínum viö stjórnarkjörið, sem þá var
nýafstaðið.
Stjórnin var kjörin að tillögu
fulltrúa ríkissjóðs á fundinum,
Höskuldar Jónssonar, ráðuneyt-
isstjóra í fjármáiaráðuneytinu.
Hana skipa: Héðinn Eyjólfsson,
deildarstjóri í fjárlaga- og hag-
sýslustofnun, Einar Sm. Sveins-
son, forstjóri Bæjarútgerðar
Reykjavíkur, og Svavar Ár-
mannsson, aðstoðarfram-
kvæmdastjóri Fiskveiðasjóðs.
Tillögur um aðra komu ekki fram
á fundinum, og ekki heldur aðrar
tillögur um varamenn en þá, sem
Höskuldur stakk upp á: Lárus
Ögmundsson, deildarstjóra í
fjármálaráðuneytinu, Gunnlaug
Claessen, deildarstjóra í sama
ráðuneyti, og Arndísi Steinþórs-
dóttur, fulltrúa í ráðuneytinu.
Heimamenn á fundinum létu
sumir hverjir í ljós óánægju sína
með að enginn heimamaður væri
kjörinn í stjórn eða varastjórn og
sama hljóð heyrðist í nokkrum
Siglfirðingum, sem blm. Morgun-
blaðsins átti tal við. Höskuldur
Jónsson var spurður beint að því
á fundinum fyrir stjórnarkjörið
hvort gert væri ráð fyrir heima-
mönnum í stjórninni og svaraði
hann því neitandi.
Stjórnin sett af
„Það var fjármálaráðuneytið
f.h. ríkissjóðs, sem ákvað fyrir
nokkrum vikum að skipt skyldi
um stjórn í Þormóði ramma hf.
Þá hafði fyrirtækið verið án eðli-
legra og reglulegra bankavið-
skipta um tíma. í fyrirtækinu
var sjö manna stjórn, flestir
þeirra heimamenn, en mat ráðu-
neytisins, f.h. stærsta eigandans,
var að vænlega til árangurs í
glímunni við fjármálavaldið væri
að stjórnina skipuðu menn, sem
þekktu til í þeim frumskógi víðar
en á biðstofum banka og lána-
stofnana.
Fráfarandi formaður stjórnar-
innar, Hinrik Aðalsteinsson,
kennari, sem var fundarstjóri á
hluthafafundinum á Siglufirði,
sagði í upphafi hans að óhjá-
kvæmilegt væri að gera sér grein
fyrir því hvers vegna löglega kos-
inni stjórn fyrirtækisins væri
vikið frá. „Við hljótum að hafa
brotið eitthvað af okkur," sagði
hann. Hinrik rakti síðan gang
mála í nokkrum orðum og lagði
áherslu á að fyrirtækið hefði
aldrei fengið niðurfellda eina
einustu krónu af því, sem átt
hefði að greiða til ríkis og sveit-
arfélags. „Skuldir Þormóðs
ramma hafa verið tíundaðar
mjög rækilega í blöðum að und-
anförnu," sagði hann. „Sam-
kvæmt efnahagsreikningi voru
skuldirnar 20. september sl. 246
milljónir. í því voru 52 milljónir í
afurðalánum og 37 milljónir í
rekstrarskuldum. En við eigum
birgðir upp á 66 milljónir króna
og 15 milljónir í fastafjármun-
um. Aðrir fastafjármunir eru 166
milljón króna virði, þ.e. skip, hús
og íóðir hér á Siglufirði. Mat
endurskoðenda er að eignirnar
séu of lágt metnar. Togarar
fyrirtækisins eru skuldlausir við
Fiskveiðasjóð og skuldir við olíu-
félögin 20. september voru fimm
milljónir."
Þormóður rammi
nauðsynlegur Siglósfld
Hann sagði að fyrir tilstuðlan
Ragnars Árnalds, fyrrv. fjár-
máiaráðherra, hefði verið ákveð-
ið um áramótin 1980—1981 að
ljúka við byggingu frystihúss
Þormóðs ramma, sem þá hefði
verið um áratug í byggingu.
Lánsfé hafi verið tryggt fyrir til-
stuðlan ríkisábyrgðasjóðs og hafi
því verið skipt þannig að helm-
ingur þess hefði verið tekinn í
dollurum en hinn helmingurinn í
þýskum mörkum og hollenskum
gyllinum. Síðan hefði geisað í
landinu hrikalegasta verðbólga í
sögu þjóðarinnar: lánskjaravísi-
tala hefði á tæpu ári hækkað um
96% og hefði það þrefaldað láns-
Upphæðina. Öll væru þau lán þó í
skilum í dag.
Um Siglósíld, Lagmetisiðju
ríkisins, sem Þormóður rammi
hefur rekið síðan í júní sl., sagði
fráfarandi stjórnarformaður að
það væri „eitt veigamesta málið,
sem stjórnin hefur staðið að.
Reynslan hefur sýnt, að það var
rétt ákvörðun á réttum tíma,
þegar ákveðið var að Þormóður
rammi tæki Siglósíld á leigu. Því
miður hafa heyrst raddir um að
fyrirtækið væri betur komið í
höndum svokallaðra einkafram-
taksmanna. Ég vona að við ber-
um gæfu til að komast hjá því,“
sagði Hinrik Aðalsteinsson, „því
ég fullyrði að það er ekki hægt að
reka Siglósíld nema í félagi við
Þormóð ramma. Hagnaður í ár
er um 3,4 milljónir króna og út-
flutningsverðmæti ársins verður
það sama í dollurum og útflutn-
ingsverðmæti síðustu þriggja ára
samanlagt."
Um tilboð Þormóðs ramma hf.
í hafrannsóknaskipið Hafþór,
sagði Hinrik að ýmsum hefði
stokkið bros þegar fréttist, að ÞR
hefði átt hæsta tilboðið í skipið.
Þar hefði verið að nokkru stuðst
við skýrslu Rekstrarstofunnar í
Kópavogi, þar sem kaupverð
Upphaf hlutahafafundar í kaffistofu frystihúss Þormóðs ramma. Frá vinstri: Tryggvi Sigurjónsson, trúnaðarmadur í
húsinu og stjórnarmaöur; Hinrik Aöalsteinsson, fráfarandi stjórnarformaður, Kristján Möller, stjórnarmaöur, Sverrir
Sveinsson, stjórnarmaður, Haukur Jónasson, stjórnarmaður, og Runólfur Birgissson, skrifstofustjóri Þormóðs
ramma, sem kannar hvort allir fundarmenn séu á hluthafaskrá eða hafi gild umboð. Morgunblaðið/Friftþjófur.
Höskuldur Jónsson, ráðuneytisstjóri í fjármálaráðuneytinu, kveður Sæmund Árelíusson, framkvæmdastjóra Þor-
móðs ramma að loknum fundinum.
skipsins hefði verið áætlað 100
milljónir króna. „Það er öllum
ljóst, að við þurfum þriðja togar-
ann hingað," sagði hann. „Við
höfum misst skip, sem þarf að fá
skip í staðinn fyrir."
Þá vék hann að bankamálum
fyrirtækisins og sagði að Þor-
móður rammi hf. hefði verið
„leiksoppur bankakerfisins".
Viðskiptum í Landsbankanaum
hafi verið sagt upp í maí sl. og
fyrirtækinu vísað á Útvegsbank-
ann. Samningaviðræður við
bankann hefðu gengið hægt enda
hefði Útvegsbankinn ekki talið
sig skuldbundinn til að taka þau
viðskipti að sér. 1 september
hefði bankinn þó gert fyrirtæk-
inu tillögu um tilhögun viðskipt-
anna að uppfylltum ýmsum skil-
yrðum. „Þessi saga af bankavið-
skiptunum er dæmi um hvernig
er hægt að þvæla málum fram og
aftur í stofnanafrumskóginum í
Reykjavík," sagði Hinrik. „Ég
hefði ekki viljað standa hér í dag,
eins og málum er nú komið, með
frystihúsið hálfkarað, skipin eips
og ástand þeirra var og lokað í
Siglósíld. Fráfarandi stjórn hef-
ur reynt að gera það, sem best
var og réttast á hverjum tíma.
Vandinn hér er ekki meiri en
víða annars staðar... Vilji
stjórnvalda um framtíð Þormóðs
ramma er mjög óljós og blikur á
lofti... Ég vona að hinir nýju
ráðamenn skiii af sér ekki verra
fyrirtæki en þeir fá nú í hend-
urnar," sagði hann að lokum.
Forða frá greiðsluþroti
Höskuldur Jónsson, ráðuneyt-
isstjóri sagði það reginmisskiln-
ing fráfarandi formanns ef hann
teldi að breytingarnar á stjórn
fyrirtækisins stöfuðu af þvi að
hann eða stjórnin hefðu brotið
eitthvað af sér. Það væri rétt, að
vandi Þormóðs ramma væri að
nokkru leyti keimlíkur vanda
margra annarra fyrirtækja í
sjávarútvegi og fiskvinnslu, en
það gerði óneitanlega mun, að
aðaleigandinn væri allfjarri
rekstrinum. „Og mér heyrist að
heimamenn telji aðaleiganda
fyrirtækisins bera nokkra
ábyrgð á eign sinni,“ sagði Hös-
kuldur. „Af um 250 milljóna
króna skuld fyrirtækisins voru
um 57 milljónir gjaldfallnar 20.
september sl. Þá skiptir engu
máli hverjar voru eignir félags-
ins í skipum, frystihúsum og lóð-
um. Samkvæmt upplýsingum
okkar í fjármálaráðuneytinu
virtust falla til 13—15 milljónir á
ári til að borga fjármagnskostn-
að. Það er heila málið, augljóst
er, að eitthvað varð að gera til að
forða fyrirtækinu frá algjöru
greiðsluþroti."
Höskuldur sagði að tvennt
hefði komið til greina: í fyrsta
lagi að selja eignir fyrirtækisins,
t.d. togarana, en hvers virði hefði
frystihúsið nýja þá verið? Lausa-
fjárstaðan, skuldahalinn, hefði
ekki leyft sölu á sjálfri miðstöð
fyrirtækisins. í annan stað hefði
verið hugsanlegt að bæta eigin-
fjárstöðu fyrirtækisins með nýju
hlutafé eða breyta skuldum í lán,
sem kæmu til greiðslu er rekst-
urinn leyfði. „Fyrirtæki með
13—15 milljóna króna framlegð á
ári stendur engan veginn undir