Morgunblaðið - 06.05.1984, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. MAl 1984
30 ár frá hinu fræga
míluhlaupi Bannisters
Þrjátíu ár cru í dag liðin frá þeim
viðburði íþróttasögunnar er brezki
læknirinn Roger Bannister hljóp
enska mflu fyrstur manna á
skemmri tíma en fjórum mínútum.
Atburðurinn átti sér stað 6. maí 1954
á íþróttavelli háskólans í Oxford í
Englandi, í keppni háskólamanna og
úrvalsliðs enska frjálsíþróttasam-
bandsins. Þessa viðburðar er jafnan
minnst í Bretlandi og um heim allan,
sem eins mesta viðburðar fþrótta-
sögunnar, enda þótt það þyki aðeins
meðalgóður hlaupari sem í dag nær
sama tíma og Bannister hljóp á,
3:59,4 mínútum. Reyndar var stinn-
ingsgola er hlaupið fór fram og telja
fróðir menn, er viðstaddir voru, að
erfiðið hafi jafngilt 3:57,0 í logni.
„Ég gat ekki ímyndað mér að
þetta mundi reynast jafn erfitt og
raun bar vitni," sagði Bannister
skömmu eftir hlaupið fræga, er
hann sló met Svíans Gunder
Hágg, en það var 4:01,3 mínútur.
Bannister æfði skipulega frá því
í nóvember 1953 með það eitt að
markmiði að sigrast á múrnum
mikla í hinni árlegu keppni í Ox-
ford, sem jafnan var fyrsta frjáls-
íþróttamót sumarsins í Englandi.
En eftir á segist hann aldrei hafa
gert sér miklar vonir, átti jafnan
von á því að Ástralíumaðurinn
John Landy yrði fyrri til, þar sem
hann byrjaði keppni fyrr á ári
hverju. Landy náði reyndar
heimsmetinu af Bannister í lok
júní 1954 á móti í Turku í Finn-
landi, er hann hljóp á 3:57,9 mín-
útum, en mestu máli skipti þó
hver yrði fyrstur undir fjórar
mínútur, enda hefur það sannast,
því Bannisters er jafnan getið
þegar rætt er um mestu afreks-
menn íþróttasögunnar, en fæstir
þekkja til Landy.
Og reyndar gerði Bannister sér
ekki miklar vonir um að sigrast á
fjórum mínútunum þegar keppn-
isdagurinn rann upp og hann sá
hvernig trjákrónurnar svignuðu í
vindinum er hann ferðaðist með
járnbrautarlestinni frá Padd-
ington-stöðinni til Oxford að
morgni 6. maí. Þjálfari hans,
Franz Stampfl, reyndi að leiða at-
hygli hans frá veðrinu.
Gerð hafði verið nákvæm áætl-
un um útfærslu hlaupsins í Ox-
ford. Klúbbfélagar Bannisters í
Achilles-félaginu, Christopher
Brasher, ólympíumeistari í hindr-
unarhlaupi 1956, og Chris Chata-
way, einn fremsti 5000 metra
hlaupari heims, skyldu halda uppi
hraða fyrir Bannister 3'k hring af
fjórum eða um 1400 metra. Brash-
er skyldi fara fremstur fyrst,
hlaupa fyrstu tvo hringina á undir
tveimur mínútum og reyna að
halda þeim hraða sem lengst.
Bannister, sem jafnan skyldi
halda sig í öðru sæti, gæfi Chata-
way merki er Brasher færi að
dala, og kallið kom eftir 2'k hring.
Tók Chataway þá við og reyndi að
halda uppi hraðanum, en er hálfur
hringur var í mark varð Bannister
að treysta á sjálfan sig. Segir sag-
an að ef hann hefði þurft að taka
forystu fyrr í hlaupinu hefði hon-
um mistekist atlagan.
Bannister mætti klukkustundu
fyrir hlaupið á keppnisstað og var
enn mjög uggandi, og virtist
skorta kjark, enda stífur vindur og
gekk á með slíkum skúrum að allir
viðstaddir hlupu inn í skjól meðan
rigndi. Líklega bjargaði það deg-
inum að ákveðið var með löngum
fyrirvara að Stampfl skyldi
ákveða er þremenningarnir höfðu
lokið upphitun hvort lagt skyldi til
atlögu eður ei.
Bannister slítur snúruna í hlaupinu fræga í Oxford fyrir 30 irum, fyrstur manna til að hlaupa enska mflu undir fjórum mínútum. í dag er heimsmetið 12
sekúndum betra en sá tími sem Bannister hljóp á.
Bannister (t.v.) ásamt landa sínum, Sebastian Coe, núverandi heimsmethafa í mfluhlaupi. Myndin var tekin fyrir skömmu í Oxford á vellinum, þar sem
Bannister hljóp sitt fræga hlaup, er unnið var að gerð sjónvarpsþáttar um hlaup Bannisters. Bannister hljóp mfluna á 3:59,4 mínútum, en (loe á 3:47,33. Enn
einn Breti, Steve Ovett, heimsmethafi í 1500 metra hlaupi, skiptist á því við Coe að slá heimsmetið í mflunni á árunum 1979 til 1981, en á þeim tíma settu þeir
samtals fimm heimsmet í vegalengdinni.