Morgunblaðið - 13.05.1984, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. MAl 1984
7
HUGVEKJÆ_
eftir séra
Guðmund óskar Ólafsson
Þess er gjarnan getið í vasa-
bókum, sem ýmsir hafa um
hönd eða næst sér, þegar mikil
tíðindi hafa gerst ákveðna
vikudaga í liðinni sögu. Þannig
voru í síðustu viku merkir
minnisdagar, svo sem friðar-
dagurinn 8. maí (1945). Þá var
faðmast og fagnað á götum úti
vítt um lönd, hildarleiknum
var lokið, sem kostað hafði
fleiri mannslíf og átakanlegri
þjáningar en dæmi voru til um
í sögu mannanna, sem þó var
harla flekkuð og blóði lituð áð-
ur. Nær fjörutíu árum síðan
megum við horfa til þess með
meiri blygðun og sársauka en
orðum tekur að því fer fjarri
að friður ríki í veröldinni.
Pyntingar, kúgun og drápsæði
eru ennþá daglegt brauð - í
mörgum löndum, grímulaust
ofbeldið traðkar og svívirðir á
sama veg og fyrrum. Það virð-
ist engin tímaskekkja 1984,
það sem ort var 1936: „Á frið-
arins arin þeir fártundur bera
ót
— Fyrirgef þeim ekki. Þeir
vita hvað þeir gera — Með hat-
ursins boðskap þeir mann-
vonsku magna — Af morðum
þeir gleðjast og þjáningum
fagna ..."
Einn þeirra manna, sem var
djarfur leiðtogi og skeleggur
baráttumaður gegn nasistum,
Martin Niemöller, er nýlátinn.
Hann var þyrnir í augum
þeirra og galt fyrir einurð sína
með píslum og fangavist.
Hann mælti í predikun vorið
1937: „Oss er ráðafátt. Vér vit-
um ekki hvernig vér eigum að
hugga þá, sem þjáðir eru og
fangnir og sérstaklega hjúpað-
ir myrkri þjáninganna í dag.
Og þó er til huggun, aðeins ein
raunveruleg huggun, það er
hugsvölun, friður og fögnuður.
Það er þetta: Drottinn er
nálægur öllum þeim, sem hafa
sundurmarið hjarta, þeim sem
hafa sundurmarinn anda,
hjálpar hann.“ En Martin Nie-
möller gerði meira en að boða
huggun Guðs þeim er þjáðust,
hann mælti í gegn óréttlætinu
skýrum orðum og óbanginn og
hann lét Orðið hljóma og
dæma svikin og svívirðuna og
glæpaverkin og sinnti ekki
þeirri hættu sem það skapaði
honum: Hann mælti: „Saltið
eyðist um leið og því er stráð
út. Ljósið brennur út: Þannig á
kristnin að slitna í þjónustu
Drottins síns. En borgin, sem
stöðug stendur að eilífu, er
grundvölluð á fjallinu helga. I
ólgu og hörmungum tímanna
er oss bent á vonina: Guðs
traustu borg á bjarginu."
Enn þann dag í dag er okkur
næsta ráðafátt eins og á síðari
hluta fjórða áratugar, þegar
brjálæðið var að hefjast í Evr-
ópu. Friðarmálefni eru ofar-
lega á baugi, kristnir menn eru
ekki nú frekar en áður á eitt
sáttir inn á hvaða brautir sú
umræða skal beinast og
kannski verður aldrei þess
krafist að þeir horfi sömu aug-
um á menn og mál, viðburði og
leiðir að marki. En hitt verða
þeir að sameinast um, ef að
þeir vilja halda því uppi, sem
Marteinn Lúther kallaði
„ljóstýru fagnaðarerindisins",
þeir verða að mótmæla órétt-
lætinu, kúgun og vopnaskaki,
hvar sem það finnst og í annan
stað að boða Orðið, sem bæði
er orð huggunarinnar og um
leið dómsins yfir misgjörðum
mannanna. Mér fannst það
eftirtektarvert, að þegar ég fór
að huga að skrifum mínum
þennan sunnudag og minntist
jafnframt fyrrnefnds friðar-
dags 8. maí, að þá blasti við
mér upphafið á guðspjalli
dagsins: „Hjarta yðar skelfist
ekki, trúið á Guð og trúið á
mig.“ Ýmsum kann að sýnast
að þetta séu orð, sem eigi
smátt erindi við þá kynslóð,
sem stendur frammi fyrir
margumtalaðri eyðingarvá nú-
tímavopna og sem jafnframt
hefur kynnst því hvernig
hremmingar dynja yfir millj-
ónir fólks í mynd hungurs og á
hinn bóginn af ógnarverkum
af manna völdum víða um
heim. Hverju má það breyta,
þó að enn og æ séu lesin þessi
orð: Hjarta yðar skelfist ekki,
trúið á Guð og trúið á mig?
Rétt er það, að þau breyta
engu, sem orð á blaði, en þau
geta breytt öllu þegar þau hafa
inngreypst í mannlega vitund
með fullri ábyrgð, þannig að sú
manneskja, sem hefur tekið
þau til sín, lifi síðan í þjónustu
og „slitni" í þeirri þjónustu,
svo að notuð séu orð Niemöll-
ers. Þá skal þess einnig minnst
að það fylgir því að eiga
óskelft hjarta, sem hvílir í
Drottni, það fylgir því von,
kristin von, hvernig sem heim-
urinn snýst og lætur, já,
hversu ófriðlega sem horfir.
Þrátt fyrir allt, þá vill eng-
inn lifa í vonlausri veröld og
manneskja án vonar hefur
týnt framtíðinni úr huga, horf-
ir í engu mót með góðri vænt-
an, hefur til einskis að vinna
og stríða. Vonlaus maður getur
tekið undir með Steini og sagt:
„Það bjargar ekki neitt, það
ferst, það ferst, það fellur um
sjálft sig og er ei lengur. Svo
marklaust er þitt líf og lftill
fengur — og loks er eins og
ekkert hafi gerst ... “ En
hvort heldur það eru sára-
verkirnir frá brigðum og hill-
ingum á daglegri göngu eða
hrollurinn sem gerir vart við
sig sökum blakkra viðhorfa og
ófriðar í heiminum, þá á krist-
in manneskja ævinlega í
hjarta sínu það sem heitir lif-
andi von, von sem býr óhögguð
í brjósti og er í rauninni óháð
skakkaföllum og stampasteyp-
um í veröldinni. í þessari von
býr sú sigursýn að Jesús Krist-
ur sé með manneskju í ferð,
jafnvel í og ekki síst í hverri
tvísýnu. Ýmsum hefur þótt til-
hlýðilegt að kalla slíka vitund
heimsflótta og víst má það við-
urkennast að til er slíkt
himnatal, sem er áreiðanlega
andstyggð, bæði í augum Guðs
og manna, þegar það felur í sér
ábyrgðarleysi gagnvart líðan
okkar og jarðneskri velferð,
þegar það gleymist að „slitna"
í þjónustunni. Að taka til sín í
trausti þessi orð: „Hjarta yðar
skelfist ekki, trúið á Guð og
trúið á mig“, það hlýtur að
hafa þessa þýðingu: Að horfa
fram í geigleysi og með
ábyrgðartilfinningu fyrir því
sem er að gerast á þeim bletti
sköpunarverksins, sem manni
er skákað á og það er öndvert
þeim hérahætti að draga sig út
úr lífsiðunni með einskonar
hlutlausa einkatrú að vega-
nesti. í annan stað þýðir það
að geta horft fram með sigur-
vegarann Jesúm Krist fyrir
augum, þó að maður heyri nið-
inn af straumþunganum nálg-
ast, sem kemur til að sækja
okkur öll um síðir.
Það er harla fátt, sem við
vitum og þekkjum þegar horft
er fram, næsta óvíst flest í
morgundeginum og þess vegna
getum við á öllum tímum sagt
með Niemöller „vér skulum
biðja hver með öðrum og hver
fyrir öðrum, biðja fyrir
æskunni, sem uppfrædd er í
kristinni trú, biðja fyrir þjóð
vorri, biðja fyrir oss sjálfum,
sem eigum að vitna um og
varðveita vora kristnu trú við
kjör, sem enginn veit hver
verða kunna, bæði í baráttu
við heiminn og í þjónustu við
bræðurna ..." En umfram
allt skulum við halda okkur í
samfélaginu við hinn upprisna
Drottin, því að hið mesta eyði-
leggingarinnar högg, sem
beint hefur verið að mannlegu
brjósti, það varð að sigurleiftri
fyrir alla menn. Og því skulum
við þrátt um allt ekki vera
óttaslegin, því að fram úr
svörtustu greipum hefur vakn-
að lifandi von og því getum við
ævinlega látið líða um huga þá
hugsun, sem þannig var eitt
sinn orðuð svo vel: „Hýr er
hjálpin manns — heilög náðin
mest — Látum því ei á lofgjörð
stans. Um daga og dimmar
'nætur — Drottinn sé með mér
— því er ei þörf að kvíða."
taleysi
DSTOÐ
VERÐBRÉFA-
IÐSKIPTANNA
Heimsins besta
ávöxtun?
SparWrtlTl’-
Vissir þú að UPP *
maensmf MKtluKtiwfH' * g
Samanburður á ávöxtun Maí 1984
Ávðxtun á ári m/v mism. verðbólguforsendur
Tegund Bindi- Árs- 15% 17,5% 20%
fjárlestingar tími ávðxtun verðbólga verðbólga verðbólga
Verötr. veðskuldabr. 1—10 ár 10-12,00%+ verötr. 28,8% 31,6% 34,4%
Eldri spariskírt. 3 m—4 ár 5,30% + verðtr. 21,1% 23,7% 26,4%
Happdr.skuldabr. 7 m—3 ár 5,50% + verðtr. 21,3% 24,0% 26,6%
Ný spariskirt. 3 ár 5,08% + verðtr. 20,8% 23,6% 26,1%
Gengistr. sparisk. 5 ár 9,00% + gengistr ? ? ?
Ríklsvixlar 3 m 25,95% 26,0% 26,0% 26,0%
Banka + sparisj.skírt. 6 m 22,10% 22,1% 22,1% 22,1%
Iðnaðarb. + bónus 6 m 21,60% 21,6% 21,6% 21,6%
Sparisj.reikn. 3 m 17,70% 17,7% 17,7% 17,7%
Alm. sparisj.bók 0 15,00% 15,0% 15,0% 15,0%
SÖLUGENGIVERÐBRÉFA
14. maí 1984
Spariskírteini og happdrættislán ríkissjóðs
Veðskuldabrél — verðtryggð
Ár-flokkur Sölugengi pr. kr. 100 Ávöxtun-1 arkrafa DagafjökJi til innl.d.
1970-2 17.415,64 Innlv. i Seölab. 5.02.84 '
1971-1 15.573,95 5,30% 1 ár 121 d.
1972-1 14.065,71 5,30% 1 ár 251 d.
1972-2 11.585,20 5,30% 2 ár 121 d.
1973-1 8.809,41 5,30% 3 ár 121 d.
1973-2 8.378,21 5,30% 3 ár 251 d.
1974-1 5.531,94 5,30% 4 ár 121 d.
1975-1 4.153,51 5,30% 236 d.
1975-2 3.109,09 5,30% 251 d.
1976-1 2.877,97 Innlv. í Seölab. 10.03.84
1976-2 2.327,43 5,30% 251 d.
1977-1 2.122,16 Innlv. i Seðlab 25.03.84
1977-2 1.781,85 5,30% 116 d.
1978-1 1.438,89 Innlv. i Seölab. 25.03.84
1978-2 1.134,34 5,30% 116 d.
1979-1 951,45 Innlv. í Seölab 25.02.84
1979-2 740,15 121 d.
1980-1 634,18 5,30% 331 d.
1980-2 488,26 5,30% 1 ár 161 d.
1981-1 417,89 5,30% 1 ár 251 d.
1981-2 309,18 5,30% 2 ár 151 d.
1982-1 291,02 5,30% 287 d.
1982-2 215,63 5,30% 1 ár 137 d.
1983-1 166,24 5,30% 1 ár 287 d.
1983-2 107,03 5,30% 2 ár 167 d.
1974-D 5,319,50 Innlv i £ eölab 1984
1974-E 3.756,50 5,50% 197 d.
1974-F 3.756,50 5,50% 197 d.
1975-G 2.454,09 5,50% 1 ár 197 d.
1976-H 2.286,12 5,50% 1 ár 316 d.
1976-1 1.772,31 5,50% 2 ár 196 d.
1977-J 1.609,49 5,50% 2 ár 317 d.
1981-1. t|. 332,51 5,50% 1 ár 347 d.
Sölugengi m.v. 2 afb. á ári Nafnvextir (HLV) Ávöxtun umtram verðtr.
1 ár 95,78 4% 10,25%
2 ár 93,06 4% 10,38%
3 ár 91,95 5% 10,50%
4 ár 89,77 5% 10,62%
5 ár 87,63 5% 10,75%
6 ár 85,56 5% 10,87%
7 ár 83,53 5% 11,00%
8 ár 81,59 5% 11,12%
9 ár 79,68 5% 11,25%
10 ár 77,85 5% 11,37%
11 ár 76,07 5% 11,50%
12 ár 74,37 5% 11,62%
13 ár 72,70 5% 11,75%
14 ár 71,12 5% 11,87%
15 ár 69,60 5% 11,99%
16 ár 68,11 5% 12,12%
17 ár 66,71 5% 12,24%
18 ár 5,33 5% 12,37%
19 ár 64,03 5% 12,49%
20 ár 62,75 5% 12,62%
Veðskuldabréf óverðtryggð
(HlvJ
21%
Sötug.m/v ...
1 afb. 6 ári 14%
1 ár
2 ár
3 ár
4 ár
5 ár
16%
88
76-
65
57
51
18%
20%
Hlutabróf
Hlutabréf Eimskips hf. óskast
í umboössölu.
Daglegur gengisútreikningur
JllttQpillHllfrffe
Góðan daginn!
Veröbréfamarkaöur
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavik
lónaöarbankahúsinu Sími 28566