Morgunblaðið - 13.05.1984, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. MAÍ1984
37
ÞINGBRÉF
eftir STEFÁN FRIÐBJARNARSON
leiöslu og minnkandi þjóðartekj-
um hefur veltan í þjóðfélaginu
stórminnkað. Jafnframt hefur
verið reynt að stemma stigu við
umframeyðslu og erlendri skulda-
söfnun í formi viðskiptahalla við
útlönd (innflutningi umfram út-
flutning). Þetta hefur hvorutvegja
sagt til sín í lægri veltuskattatekj-
um (tollum, vörugjaldi og sölu-
skatti) en áður.
• Ríkissjóðstekjur (skattheimta)
vóru lækkaðar sem hlutfall af
þjóðartekjum 1983, í samræmi við
skattastefnu stjórnarflokkanna.
Þetta hlutfall verður hið sama
1984 og 1983, enda var ekki hægt
að bæta skattauka ofan á almenna
rýrnun kaupmáttar, sem rætur á í
lækkun þjóðartekna.
Þessar röksemdir eru raunhæf-
ar. Ef þjóðartekjur væru hinar
sömu að raungildi 1984 og 1982 og
ríkisbúskapurinn tæki til sín sama
hlutfall þeirra nú og hið fyrra ár-
ið, þ,e. 30%, hefði fjármálaráð-
herra 3.500 m.kr. meira úr að
spila. Sú fjárhæð fyllti ekki aðeins
„fjárlagagatið", heldur gott betur.
Sú leið var hinsvegar valin að
draga saman segl í ríkisbúskapn-
um, láta hann, eins og hinn al-
menna borgara, herða ólina. Fjöl-
margir telja þó að sú herðing hefði
mátt meiri vera.
Ef fylgt hefði verið reglu liðinna
ára um að hækka skattvísitölu í
samræmi við verðlagshækkanir
milli ára hefði heildartekjuskatt-
ur gefið ríkissjóði 600 milljónum
króna meira en raun verður á. í
þess stað var ákveðið að meðal-
talsgreiðslubyrði skattgreiðenda
hækkaði ekki frá fyrra ári.
„Fjárlagagatið" á rætur í því að
ríkissjóðsútgjöld hafa hækkað
jafnt og þétt um langt árabil.
Veruleg skerðing þjóðartekna sl.
þrjú ár, sem segir til sín í minni
ríkissjóðstekjum, veldur því, að
endar ná ekki saman. Því var og er
nauðsynlegt að nýta takmarkaða
fjármuni betur. Mergurinn máls-
ins er þó að efla og fjölhæfa verð-
mætasköpun í þjóðarbúskapnum.
Það er miklu hyggilegra og lík-
legra til bættra lífskjara almennt,
að stækka skattstofnana en
hækka skattstigana.
Úr fjórða í tólfta
sæti velmegunar
„Bandormi" ríkisstjórnarinnar
fylgir ítarleg greinargerð frá
Þjóðhagsstofnun um líklega verð-
lags- og kaupmáttarþróun — í
ljósi þeirra ráðstafana, er til
standa. Lokaorð þess skjals hljóða
svo:
„En í heild virðist ekki fjarri
lagi að meðalkaupmáttur ársins
1984 verði svipaður eða lítið eitt
lakari en var á síðasta ársfjórð-
ungi 1983.“
Það er einnig mat Þjóðhags-
stofnunar að ráðstöfunartekjur
heimila hafi lækkað um 10 af
hundraði á sl. ári. Hvernig sú
skerðing kemur út í samanburði
við þá kaupmáttarrýrnun sem
áframhaldandi óðaverðbólga hefði
óhjákvæmilega haft í för með sér
skal ósagt látið hér. Áframhald-
andi óðaverðbólga hefði hinsvegar
stöðvað fjölda atvinnufyrirtækja
og leitt til víðtæks atvinnuleysis.
Þjóðartekjur drógust saman um
8 af hundraði 1982 og 1983 þann
veg að skerðing tekna heimilanna
í landinu er öllu meiri en sem
nemur skerðingu þjóðartekna.
Hætt er við að enn halli á ríkis-
búskapinn, þrátt fyrir allnokkurn
sparnað, í samanburði við her-
kostnað almennings í baráttunni
gegn verðbólgunni og fyrir þokka-
legu atvinnuöryggi.
Ríkisstjórnin hefur engu að síð-
ur reynt að halda þann veg á við-
námsaðgerðum, að ganga sem
minnst á kaupmátt lægstu launa.
Það var og nauðsynlegt að ganga
ekki á umsamin kjaraatriði til að
tryggja frið á vinnumarkaði þá 15
mánuði sem samningar náðu til.
Meginmáli skiptir að fólk geri
sér grein fyrir orsökum og afleið-
ingum í atvinnu- og kjaramálum,
hvers vegna framleiðni og þjóðar-
tekjur þola ekki samanburð við
auðugustu þjóðir heims — og
hvern veg megi auka skiptahlut
þjóðfélagsþegnanna.
Forsætisráðherra vitnaði til
skýrslu Efnahags- og framfara-
stofnunarinnar í París. Sam-
kvæmt yfirliti hennar var ísland í
fjórða sæti auðugustu þjóða heims
með þjóðartekjur á mann árið
1981. Það fellur niður í sjötta sæt-
ið strax árið eftir. Árið 1984 er
ísland komið niður í tólfta sætið.
„Þetta er svipuð staða,“ sagði ráð-
herrann, „og var á árunum 1975 og
1976.“
Orðrétt sagði forsætisráðherra:
„Stóra verkefnið er nú að vinna
sig upp úr þeirri lægð sem við er-
um í. Það verður að gera með nýju
öflugu framtaki og nýsköpun at-
vinnulífsins, aukinni framleiðslu
og hagvexti. Að sjálfsögðu hvílir
það mjög á fyrirtækjum og ein-
staklingum. Ríkisvaldinu ber hins
vegar skylda til að skapa efna-
hagslífinu traustan grundvöll og
heilbrigða aðstöðu almennt til
slíks framtaks. Um það mun þriðji
áfanginn í efnahagsstefnu ríkis-
stjórnarinnar fjalla."
Ríkisstjórnin verður eins árs 26.
maí nk. Vissulega hefur hún skilað
allnokkrum árangri. Hvern veg
henni tekst til á öðru aldursári, ef
henni endist líf til, er ekki í sjón-
máli á líðandi stund.
Afmœlisþakkir
Innilegt þakklœti til frændfólks míns, vina og vanda-
manna fyrir gjafir og hlýjar kvedjur á 85 ára afmæli
mínu 26. mars sl. LifiÖ heil.
Sofíía Guttormsdóttir.
Sarasota, Florida,
U.S.A.
Sarasota Surf og Racquet Club, 5900 Midnight
Pass Road, Sarasota, Fl. 33581.
Tökum á móti pöntunum fyrir sumarleyfiö 1984. Tvö
lúxusherbergi og tvö baöherbergi í íbúöablokk með
sundlaug og fjórum tennisvöllum. Staösett viö Mex-
íkóflóa. Hvít sandströnd — ein af þeim fegurstu í
heiminum.
Skrifiö og pantiö eöa fáiö upplýsingabæklinga. Sími
1-813-349-2200.
Aðalfundur
Vinnuveitendasambands
íslands 1984
veröur haldinn þriðjudaginn 15. maí
í Kristalsal Hótels Loftleiða
Ragnhildur iMga-
dóttir (manntamáto-
-HL.___t
rdooerra)
mgurour n. hatgaaon
(framkyatj. Björgun-
arM.)
Dagskrá:
Kl. 09.30 Fundarsetning.
Ræða: Páll Sigurjónsson formaöur VSÍ
Ræða: „Hugleiöing um brýn verkefni í atvinnu-
rekstrinum". Jón Sigurösson framkv. stj. fsl. járnblendi-
félagsins.
Pallborösumræöur: Framtiö atvinnurekstrar á Islandi.
Þátttakendur: Brynjólfur Bjarnason framkvæmdastjóri.
Jón Sigurösson framkvæmdastjóri. Sigurður R. Helga-
son framkvæmdastjóri. Víglundur Þorsteinsson formaö-
ur FÍI.
Umræðustjóri: Gunnar J. Friðriksson forstjóri.
Kl. 12.15 Hádegisveröur aöalfundarfulltrúa og gesta.
Kl. 13.30 Ræöa: „Atvinnulíf og menntamáP. Ragnhildur Helga-
dóttir menntamálaráöherra.
Kl. 14.15 Aöalfundarstörf skv. ákvæöum 30. gr. laga VSÍ.
Kl. 17.00 Fundarslit.
Nú gefst þér tækifæri að byggja orku- Þúseturframþínaróskirumeigiðskipu-
sparandi hús, ódýrt pr. nýtanlegan fer- lag og stærð og við aðstoðum þig við
metra í byggingu og rekstri. það sem eftir er.
HELSTU KOSTIR HÚSANNA
• Húsin eru einangruð með minnst 20 sm kvæmt islenskum stöðlum og
glerullareinangrun. samþyk ktum.
•Timburgrind.sperrur og útveggjaklæð- • Samvinna er höfð við dönsku hús-
ning eru þrýstifúavarin. einingaverksmiðjuna „Trelleborg" sem
• Vindþéttileiki veggja og þaks er algjör, starfað hefur yfir 20 ár. I nokkrum tilfell-
þar sem öll samskeytin eru þéttuð með um er- meö þeirra leyfi, notuð ýmiss
tilheyrandi efnum. einkaleyfi á aðferðir sem þróaðar hafa
,,. ... „ verið s.l. 12 ár.
• Uppbygging husanna er gerð sam-
Hafið samband vegna frekari upplýsinga