Morgunblaðið - 19.05.1984, Blaðsíða 10

r r ...... __________ .
10 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. MAÍ 1984
15. Ólympíuleikamir í eðlisfræði:
íslendingar keppa
í fyrsta
þátttaka j.slands í Ólympíuleikunum
í cAlisfræAi hefur nú veriA ákveAin og
munu hinir tveir efstu í eAlisfræAi-
keppni framhaldsskólanema, er fram
fór í vetur, keppa fyrir hönd íslands.
ÞaA eru þeir Finnur Lárusson, er
hreppti efsta sætiA, og Vilhjálmur
Þorsteinsson, sem var í öAru sæti. Þeir
hafa báAir nýlokiA prófum viA Mennta-
skólann í HamrahlíA, Finnur stúd-
entsprófí en Vilhjálmur lýkur væntan-
lega stúdcntsprófi um næstu jól.
15. Ólympíuleikarnir í eðlisfræði
fara fram í Sigtuna í Svíþjóð dag-
anna 24. júní til 1. júlí í sumar. Á
blaðamannafundi sem aðstandendur
eðlisfræðikeppninnar efndu til kom
fram að keppendurnir tveir hafa
notað tímann eftir föngum til að
þjálfa sig fyrir keppnina. „Fyrsta
daginn notuðum við tfmann til að
fara yfir um fræðilegu hliðina og at-
huga sterka, veika og dauða punkta í
sinn
keppnin verið haldin árlega með
þremur undantekningum þó. Smám
saman hefur fjöldi þátttökulanda
aukist og er búist við að í sumar
verði þátttakendur frá 22 löndum.
Þess má geta að í ár taka sveitir frá
öllum Norðurlöndunum fimm þátt í
fyrsta sinn. Keppnin er ætluð nem-
endum í framhaldsskólum sem eru
undir tvítugu þegar keppnin fer
fram.
f desember sl. barst menntamála-
ráðherra bréf með boði um þátttöku
íslands í Ólympíuleikunum í Svíþjóð
og þáði ráðherra boðið fyrir fslands
hönd. Samkvæmt reglum keppninar
skal hvert þátttökuland senda fimm
keppendur, en fslendingar fengu
undanþágu frá þessari reglu.
Framkvæmd leikanna sjálfra er
með því sniði, að kepnin fer fram í
tveimur hlutum. Fyrri hlutinn felst í

■H|k;
atriðaskránni frá ólympíu-
nefndinni," sagði Viðar Ágústsson
eðlisfræðikennari, sem annast hefur
þjálfun keppendanna. „Við hresstum
uppá veika punkta með stuttri upp-
rifjun en létum þá dauðu eiga sig.
Það er vonlaust að ná upp þeirri
leikni sem þarf til að leysa dæmi úr
þeim á þyngdarstigi Ólympíuleik-
anna á svo stuttum þjálfunartíma.
Flesta dagana höfum við notað til að
reikna dæmi úr handbók frá
Ólympíuleikunum í eðlisfræði í Pól-
landi. Um helgina framkvæmdum
við tilraunir og unnum lítillega úr
þeim en í Sigtuna verður einum
keppnisdegi varið í verklega þáttinn.
Síðan er það dæmareikningur og
þrautalausnir, meiri reikningur og
fleiri lausnir.“
Fyrsta alþjóðakeppnin í eðlis-
fræði, svonefndir Ólympíuleikar, var
haldin í Póllandi árið 1967 með
þátttöku fimm þjóða. Síðan hefur
því að keppendur fást við dæmi í
eðlisfræði. Kennir þar að sjálfsögðu
margra grasa, en efnið miðast við
framhaldsskólastig. Seinni hlutinn
er svo verklegur. Þá gera þátttak-
endur nokkrar tilraunir. Sjálf úrslit-
in ráöast svo af árangri einstakra
keppenda, en ekki er um sveita-
keppni að ræða. Markmið keppninn-
ar er að auka samskipti milli landa á
sviði eðlisfræði og þá sérstaklega
með nám og kennslu á framhalds-
skólastigi í huga. Eins eflir keppnin
þekkingu keppenda og venur menn
við skapandi hugsun á sviði eðlis-
fræðinnar.
Kostnaður við keppnina skiptist
þannig að það land sem heldur
Ólympíuleikana borgar fæði og uppi-
hald á meðan á keppni stendur, en
þátttökuland borgar kostnaðinn við
ferðir til og frá mótsstað. Alþjóðleg
dómnefnd metur úrlausnir og semur
verkefnin.
Dagurinn í dag er hátíðisdagur hér í
Hólminum. Þá fyllir frú Ingibjörg
Daðadóttir 10. tuginn á lífsleiðinni.
Það væri kannski ekki í frásögur fær-
andi ef hennar andlega atgervi væri
ekki eins og það er, minnið sérstakt og
framsetning allra hugsana þannig aö
margir yngri menn myndu þakka fyrir
að halda slíkri reisn.
Við Ingibjörg höfum verið miklir vin-
ir frá því að ég kom hingað, öllum
ókunnugur og þau eru ekki fá sporin
sem hafa legið til hennar og heimilis
hennar. Gæfa hennar er mikil og nú
hefir hún dvaliA um áratuga skeið í
skjóli Aðalheiðar dóttur sinnar hér í
Hólminum.
Ég hitti Ingibjörgu í gær og spurði
hana nokkurra spurninga og sagði
henni um leið að þetta yrði látið
koma á prenti í blaðinu okkar. Að
sumu leyti leist henni ekki á það, því
það er svo fjarri henni að láta nokk-
uð bera á sér. Hún hefur ætíð eins og
þar stendur unnið verk sín hljóð en
spurningum mínum var hún fús að
svara enda er hennar ánægja að
rifja upp liðna tíð og allt sem kemur
í útvarpinu og snertir liðna tíð lætur
hún ekki fram hjá sér fara.
Ingibjörg Daðadóttir
hefur
Guð
mér
gefið
vini
„Eins og gefur að skilja er nú sjón-
in farin að dofna og sjónvarpið fær
frí hjá mér,“ segir Ingibjörg.
„Heyrnin mætti vera betri en sé tal-
að við mig í nálægð, þá er allt í lagi.“
Hvar ert þú fædd?
„Á Dröngum á Skógarströnd. Ég
er þriðja barn foreldra minna, Maríu
Andrésdóttur, systur Herdísar og
Ólínu. María var alin upp á Breiða-
bólsstað hjá séra Guðmundi Einars-
syni frænda okkar; og Daða Daníels-
sonar frá Litla Langadal og á þeim
stað hófu þau búskap, en það var
ekki iengi, tvö til þrjú ár. Þá fluttu
þau að Dröngum og þar er ég fædd
19. maí 1884. Ég ólst upp hjá foreldr-
um mínum og var ekki stór þegar ég
varð að gæta yngri systkina minna,
en alls urðum við 15, eitt dó nýfætt.
Öll náðum við sæmilegum aldri og
sum okkar háum aldri. Mamma varð
106 ára og hélt andlegri reisn sinni
til hins ítrasta. Hún bognaði ekki,
þótt mikið væri að gera og margt
mótdrægt væri, en þeirri hlið slepp-
um við. Bjartari hliðarnar eru fleiri
og þær eru mér kærari."
V'arstu lengi í foreldrahúsum?
„Til 17 ára aldurs, þá greip út-
góða
Rætt við
Ingibjörgu
Daðadóttur
frá Stykkishólmi
sem er 100 ára
ídag
þráin mig, að skoða sig um í heimin-
um, og auðvitað var horft til Reykja-
víkur, enda mikill ljómi yfir höfuð-
borginni. Mamma átti góða að í
Reykjavík og það er ekki að orð-
lengja það, ég komst í vist til þeirra
ágætu hjóna Maríu og Sigurðar
Thoroddsen yfirverkfræðings. Þar
var nú ekki í kot vísað. Og þar leið
mér vel. Næsta skrefið var svo að
eiga með sig sjálfa og það leiddi til
þess að ég fór í kaupavinnu á Kjal-
arnes til Sturlu-bræðra. Þar var
margt vinnufólk, einir 8 vinnumenn
og næstum annað eins af konum. Svo
langaði mig ósköpin öll til að læra að
sauma. Og í það dreif ég mig, en það
endaði nú á annan veg en til var
stofnað, ég meiddi mig, fékk stórt
sár í fingurinn og gat ekki saumað
og þar með var draumurinn búinn."
Hvað tók þá við?
„Það er nú það. Þarna kom dálítil
eyða, en svo fór að draga að því sem
verða vildi. Maðurinn minn, Sigurð-
ur Magnússon, ólst upp á Ytra-Leiti
ekki ýkjalangt frá Dröngum og hann
þurfti endilega að beina augunum að
þessum telpugopa frá Dröngum. Sig-
urður var sjómaður, bæði á árabát-
um og skútum. Var með mörgum
ágætum formönnum. Hann hafði
líka lært smíðar sem kom sér vel
þegar leið á tímann."
Þetta leiddi svo til hjónabands?
„Já, en ekki var nú hlaupið að
hjónabandi í þá daga fyrir þá sem
ekkert áttu. Þess vegna beið þetta í
tvö til þrjú ár en svo gifti séra Jó-
hann Þorkelsson okkur í desember
1908 og í vetur vorum við búin að
eiga samleið í 75 ár og er mér sagt að
það muni vera einsdæmi hér á Norð-
urlöndum, meira veit ég ekki.“
Reykjavíkurborg og menntamálaráðherra:
Breytt fyrirkomulag fræðslumála undirritað
RAGNHILDUR Helgadóttir, menntamálaráðherra, og Davíð
Oddsson, borgarstjóri, hafa undirritaö samkomulag um
breytingu á fyrirkomulagi yfirstjórnar fræðslumála í Reykja-
vík, þannig að menntamálaráðuneytið tekur við rekstri ráð-
gjafar- og sálfræðiþjónustu skóla í Reykjavík, sem verður
deild í fræðsluskrifstofu Reykjavíkurumdæmis, en þessi
starfsemi hefur hingað til verið rekin af Reykjavíkurborg.
Reykjavíkurborg mun láta
menntamálaráðuneytinu eftir af-
not húsnæðis að Tjarnargötu 20
fyrir fræðsluskrifstofu Reykjavík-
urumdæmis og ráðgjafar- og
sálfræðiþjónustu skóla og greiða
hluta kostnaðar við þá starfsemi.
í fylgiskjali með samkomulag-
inu segir meðal annars að núver-
andi starfsmenn sálfræðiþjónustu
skóla geti haldið áfram starfi sem
borgarstarfsmenn, ef þeir óska
þess, en óski þeir eftir að verða
starfsmenn ríkisins (Fræðslu-
skrifstofu Reykjavfkurumdæmis)
skuli þeir sækja um ráðningu sér-
staklega. Laun og starfskjör verða
þau sömu og hjá þeim, sem ráðnir
eru af Reykjavíkurborg.
Samkomulagið er efnislega það
sama og samkomulagsdrög, sem
lágu fyrir fyrir réttu ári milli
borgar og ríkis, en þáverandi
menntamálaráðherra vildi ekki
undirrita.
Á fundi borgarstjórnar Reykja-
víkur á fimmtudaginn var sam-
þykkt með atkvæðum borgar-
fulltrúa Sjálfstæðisflokksins og
Alþýðuflokksins, að breytt skipan
yfirstjórnar fræðslumála í borg-
inni, sem ákveðin var i maí 1983,
miðist við lok þessa kennslutíma-
bils eftir því, sem við verður kom-
ið; að skólaskrifstofa Reykjavíkur
taki til starfa 1. júní næstkom-
andi, en fræðsluskrifstofa Reykja-
víkur, sem borgarstofnun, verði
lögð niður frá sama tíma að telja.
Ennfremur að skólaskrifstofan
verði skipulögð sem tvær deildir,
kennslumáladeild og fjármála-
deild, og Ragnar Georgsson, skóla-
fulltrúi, veiti kennslumáladeild
forstöðu, en Björn Halldórsson
lögfræðingur, fjármáladeildinni.
Er skólaskrifstofan samkvæmt
þessu borgarstofnun, sem heyrir
undir borgarstjóm/borgarráð og
framkvæmdastjórn borgarstjóra.
Við afgreiðslu málsins sagði Davíð
Oddsson, borgarstjori, meðal ann-
ars, að með þessum breytingum
væri verið að færa stjórn fræðslu-
mála í Reykjavík í það horf, sem
tíðkaðist alls staðar annars staðar
á landinu.
Það þarf engum að leiðast þó sólin
verði í felum í sumarleyfinu.
Höfum mikið úrval af hinum vinsælu spilum frá
RAVENSBURGER, fyrir alla fjölskylduna. Einnig pússlu-
spil, gestaþrautir og margt fleira.
BARNAVINAFÉLAGIÐ SUMARGJOF
VÖLUSKRÍN
Sérverzlun með valin leikföng
KLAPPARSTIG 26, 101 REYKJAVIK, ISLAND, SlMI 15135