Morgunblaðið - 15.11.1984, Qupperneq 31

Morgunblaðið - 15.11.1984, Qupperneq 31
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. NÓVEMBER 1984 31 KRÆKLINGARÆKT á sænsku vesturströndinni. Reiknað er meó að uppskeran f ár verdi þar 2400 tonn kræklinga. tonn á ári. Enginn kræklinga- framleiðsla er i landinu en mest er flutt inn frá Hollandi. Frakkar neyta um 81.000 tonna af kræklingi á ári, þar af eru 50.000 tonn keypt inn, mestan part frá Spáni. Þá er og neysla krækl- inga mikil í V-Þýskalandi, en þar fullnægir innlend framleiðsla ekki eftirspurn. Helstu framleiðslulönd krækl- inga f heiminum eru Danmörk, Holland, Spánn og Suður-Kórea. Danski kræklingurinn er aðal- ega veiddur í Limafirði, en meng- un þar hefur valdið erfiðleikum i framleiðslunni. Nýlega uppgötvaðist að miklu magni af eiturtunnum hefur á undanförnum árum verið sökkt í Limafjörð, sem getur haft mjög alvarlegar afleiðingar fyrir fram- tíð danskrar kræklingafram- leiðslu. Hollenska kræklingaræktunin er sú fullkomnasta i heimi, en þar eru nær engir möguleikar á aukn- ingu framleiðslunnar, vegna mengunar við strendur. Krækl- ingaframleiðsla Spánverja fer fram á flotprömmum við norð- vesturströnd Spánar, en einnig þar hefur framleiðslan orðið fyrir áföllum vegna sjávarmengunar siðustu árin. íslenskir kræklingar Neysla kræklinga er ákaflega lítil á íslandi og til skamms tima hafa kræklingar vart verið taldir mannamatur. Kræklingur mun þó eitthvað hafa verið étinn fyrr á tímum á Vesturlandi sem nýmeti á vorin og i harðindum og hung- ursneyðum munu kræklingar hafa orðið lifgjöf margra. Kringum hveri við Reykholt i Borgarfirði voru áður fyrr mikið af krækl- ingaskeljum, sem benda til þess að fólk hafi tint sér kræklinga og soðið í hverunum. Aðallega var kræklingur nýttur á íslandi til beitu og fóru sjómenn oft langar leiðir að sækja sér krækling. Kræklingaleirurnar neðan við Miðsand i Hvalfirði voru t.d. viðkunnar og þangað réru sjómenn frá verstöðvum á Reykj- anesi að sækja sér krækling. í fljótu bragði virðast möguleik- ar til kræklingaræktar vera góðir viðast hvar við strendur Island, á fjörðum og vogum og um eyjar og sund. Þar kemur til hinn ómeng- aði, næringarríki sjór við Island og viða eru miklir straumar, sem er kostur í kræklingarækt. Kostnaður við ræktunina er hverfandi lítill, þegar settar hafa verið út baujur og tilheyrandi stjórar og þar á linur og kaðlar. Þeir staðir víða um land, þar sem náttúruleg kræklingamið er að finna eru augljóslega heppi- legir til kræklingaræktar. En ef nefna ætti einhverja staði við strendur landsins öðrum fremur, þá virðast allar eyjar og sker Breiðafjarðar sérlega heppilegar til kræklingaræktar, þar má og leggja framleiðsluna inn i vinnslu- stöðvar, sem þegar hafa reynslu i skelfiskverkun t.d. i Stykkishólmi og víðar. Nú er það hugsanlegt, að vaxt- arhraði kræklinga sé eitthvað hægari kringum Island en erlend- is þar sem sjór er heitari, en þó er sjávarhiti eflaust nægilega mikill til þess að kræklingarækt geti orð- ið arðbær búgrein og aukabúgrein viða um land. Gæði kræklinga úr köldum sjó eru og talin mun meiri en kræklings frá hlýrri hafssvæð- um. Hér má og hafa i huga að sam- keppnisstaða íslenskrar krækl- ingaræktar batnar í jöfnu hlut- falli við síaukna mengun við strendur Vestur-Evrópu. Það eru ekki bara hefðbundnir krækl- ingaframleiðendur, sem geta illi- lega orðið fyrir barðinu á sjávar- mengun, heldur einnig þjóðir eins og Svíar, sem nú eru að byggja upp sína kræklingarækt og sem dæmi um þetta má nefna, að ný- lega uppgötvaðist að heill flói i V-Sviþjóð, Laholmsbukten, þar sem áður var góð fiskigengd, er nær aldauða að lifi frá 3 m niður á 8 m dýpi og eru ástæður taldar mikil notkun tilbúins áburðar i nærliggjandi landbúnaðarhéruð- um. Kræklingar eru ákaflega holl og góð fæða og viða um heim eftir- sótt lúxusvara. Við íslendingar ættum að nýta okkur betur þetta matarforðabúr, sem kræklingarn- ir eru, bæði til framleiðslu verð- mætra útflutningsafurða og til eigin neyslu. Til gamans eru hér látnar fylgja þrjár mataruppskriftir um hvern- ig matreiða má kræklinga bæði sem hvunndagsmat og veislumat. „Ferskir kræklingar“ Innihald: (4 pers.) 50—60 krækl- ingar, 1 stór gulur laukur, 2 matskeiðar extrasaltað smjör. Burstið kræklingana vel og skolið nokkrum sinnum. Kastið skeljum sem eru opnar, ef þær loka sér ekki við högg. Takið ca. 5 lítra pott, hellið í vatni ca. 5—10 mm yfir botninn, leggið i skifaðan laukinn og smjörið. Hitið upp til suðu, hellið kræklingunum i og setjið lok á pottinn. Hrærið í kræklingunum og eftir 5 mín. hafa þeir allir opnað sig og eru tilbúnir til átu. Berið kræklingana fram heita, beint úr pottinum, með rista- brauði og smjöri. „Gerlesborgssalad“ Innihald: 1,5 kg soðnir og af- skeljaðir kræklingar, 3 súr epli, 2 gulir laukar, 'A pakki beikon og í „dressing" 0,5 hlutar vatn, 1,5 hlutar edik, 2 hlutar olía, salt, pip- ar og 2 matskeiðar sinnep. Brytjið epli og lauk og blandið við kræklingana og hrærið saman við „dressing". Skerið í ræmur og steikið beikonið og stráið yfir sal- atið. „Moules Mariniére“ Nafnið á þessum franska krækl- ingarétti þýðir einfaldlega að kræklingarnir eru tilreiddir að hætti sjómannskonunnar. Innihald: (4 pers.) 48 ferskir kræklingar, 1 gulur laukur, 1 schalottenlaukur, 'á tsk timjan, svolitið af hvitpipar, 20 sl þurrt hvítvín, 60 g smjör og svolitið af hveiti. Burstið kræklingana vel og skolið nokkrum sinnum. Kastið skeljum sem eru opnar, ef þær loka sér ekki við högg. Hellið sam- an víninu, hökkuðum lauknum, timjan og hvítpiparnum og látið suðuna koma upp. Þegar vínið sýð^r setjið þá kræklingana i potti n og lok á. Hrærið í og eftir 5 mínútur hafa allir kræklingarnir opnað sig og eru tilbúnir. Síið upp kræklingana úr soðinu og setjið á djúpa diska. Hitið upp soðið og setjið í smjörið, sem svo- litlu af hveiti hefur verið blandað í. Siið soðið og hellið á krækl- ingana og stráið yfir fínhakkaðri persilja. Þorvaldur Friðriksaon er fornleifa- fræðingur og starfar í Gautaborg. Orator með dansleiki á Hótel Borg í vetur ORATOR, félag iaganema, hefur í samvinnu vió Hótel Borg tekið að sér að halda almenna dans- leiki á Hótel Borg í vetur og verður fyrsti dansleikurínn fóstu- daginn 16. nóvember. Tilgangurinn með þessu er tvíþættur. Annars vegar að standa straum af kostnaði við Norrænt laganemamót, sem haldið verður hér á landi næsta sumar, og hins vegar að auka fjölbreytni í skemmtana- lífi höfuðborgarinnar. Mót norrænna laganema hafa verið fastur liður í starf- semi norrænna laganema frá árinu 1918 og hefur þátttaka íslendinga í þeim verið óslitin frá 1947. Til þeirra er boðið helztu fræðimönnum Norður- landa og gefst laganemum tækifæri til að kynnast við- horfum þeirra um hin ýmsu málefni, sem ofarlega eru á baugi hverju sinni. 20 NÖV 84-31 JAN 85 Togveiðar bann- aðar út af Mel- rakkasléttu Sjávarútvegsráðuneytið hefur í dag útgefið reglugerð um línu- svæði út af Melrakkasléttu. Sam- kvæmt reglugerð þessari verða togveiðar bannaðar á svæði, sem markast af línum milli eftir- greindra punkta: a. 66°59’6N 15°53’5 V b. 67°06’8N 15°50’5 V c. 67°00’4N 15°37’5 V d. 67°07’4N 15°34’0 V Reglugerð þessi tekur gildi 20. nóvember 1984 og gildir til 31. janúar 1985. VJterkurog kJ hagkvæmur auglýsingamiðill! 7. þáttur á myndbandaleigur í dag
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.