Morgunblaðið - 12.12.1984, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. DESEMBER 1984
49
fóður. Móta þarf rökstudda stefnu
um fóðuröflun í landinu oc gera
grein fyrir því, hvernig Islend-
ingar megi verða óháðir innfluttu
fóðri.
IV
Ef svo færi að kindakjötsneyzla
drægist saman um helming, yrði
framtið sveitahéraðanna drunga-
leg, ekki aðeins þeirra sem búa að
mestu við sauðfjárrækt, heldur
annarra, þar sem þrengingar í
sauðfjárrækt mundu þrengja að
nautgriparæktinni með þrengsl-
um á kjötmarkaði og með því að
fleiri en ella sneru sér að naut-
griparækt. Í þorpum landsins sem
byggzt hafa upp á landbúnaði efl-
ist nú skilningur á gildi landbún-
aðarins fyrir afkomu og alla heill
héraðanna. Dæmi um það er
ályktun frá neytendafélagi Borg-
arfjarðar um landbúnaðarmál, en
félagið er að sjálfsögðu fyrst og
fremst skipað Borgnesingum.
Brýnt er að taka á þessum málum
í samhengi, svo að málstaður alls
almennings í sveitahéruðunum
nái fram og geti mótað málstað
landssamtaka neytenda og laun-
þega.
Það er svo sjálfsagt, að ekki
ætti að þurfa að hafa um það orð,
að fá mætti á heimsmarkaði ódýr-
ari landbúnaðarafurðir en hér eru
framleiddar. Annars þyrfti ekki
að vernda innlenda framleiðslu
fyrir samkeppni erlendis frá. í
þessu efni er ísland á sama báti og
þau lönd sem þeir hafa gert frí-
verzlunarsamning við, þar með
talin Danmörk og Holland. Það er
auðvitað misjafnt eftir löndum,
héruðum og búgreinum, hversu
mikilvæg innflutningsverndin er.
Að þessu gefnu er næst að ákveða
hver á að standa undir kostnaðin-
um. Aðrar þjóðir hafa bein útgjöld
af öryggismálum sem greiðast af
stjórnvöldum. Hér á landi er ekki
um annan kostnað í því sambandi
að ræða en kostnað við landbúnað.
Það er eðilegt ágreiningsefni,
hvernig honum skuli jafnað niður.
Þar er í aðalatriðum um þrennt að
ræða: að halda háu verði á inn-
lendum matvælum m.a. með því
að leggja aðflutningsgjöld á mat-
væli sem geta komið í stað þeirra;
að greiða niður smásöluverð, eins
og hér hefur löngum verið gert; að
greiða niður framleiðslukostnað-
inn, eins og þekktast er frá Bretl-
andi, meðan Bretar réðu þeim
málum sínum sjálfir, enda var
innflutningur samtímis frjáls.
V
Norðmenn hafa tekið innlenda
fóðuröflun skipulegum og mark-
vissum tökum allt síðan 1928, að
stofnuð var kornverzlun ríkisins.
Var það gert undir forystu stjórn-
ar hægri manna, enda hafa þeir
öðrum fremur látið sig öryggismál
varða. Kornverzlun ríkisins hefur
einkarétt á innflutningi á mat-
korni og fóðri og hefur verið
mikilvæg miðstöð aðgerða í þeirri
viðleitni Norðmanna að verða
óháðir innflutningi á fóðri og efla
um leið ræktun matkorns eftir
föngum. Hafa þeir þar náð mikl-
um árangri á allra síðustu árum.
Þegar maður kynnist því,
hversu skipulega er tekið á þess-
um málum í Noregi og skilmerki-
lega gerð grein fyrir þeim af
stjórnvöldum, verður átakanlegt
það moldviðri sem landbúnaðar-
málin eru hulin hér á landi. Víst
er saga Norðmanna önnur. Þeir
hafa allt aðra reynslu af ófriði en
íslendingar. Landið nær lengra
suður og býður upp á fjölbreyttari
ræktun en ísland, þótt tsland hafi
jarðhita til garðyrkju umfram.
Vel má vera, að sú hugmynd eigi
ekki erindi við tslendinga að
fylgja markvissir stefnu f fóður-
öflun, eins og Norðmenn gera, þar
sem hugsunarhátturinn hér sé svo
ólíkur og allur skilningur á örygg-
ismálum. Sá tónn sem orðið hefur
ríkjandi í umræðum hér um land-
búnaðarmál, minnir mig á rokur
sem ganga yfir Svíþjóð annað
veifið, þegar einstakir blaðamenn
og hagfræðingar taka sig til og
reikna út hvað mætti spara með
innflutningi á matvælum. Að
sjálfsögðu hafa þær umræður
aldrei breytt neinu um verndar-
stefnu Svía, en má vera að þær
endurómi hér stundum.
Um landbúnaðarmálin hefur
orðið hávær togstreita um stund-
arhagsmuni og meginmarkmiðin
horfið í skuggann. Landbúnað-
armálin hafa því umfram það sem
er í nálægum löndum sýnzt vera
tækifæri til að sundra flokkum og
rikisstjórnum og reynt hefur verið
að nota þau þannig. Má vera að
fyrirkomulag verðlagsmála hafi
magnað togstreituna, þar sem
verðlagsmálin eru tekin úr sam-
hengi við margbrotin markmið
þjóðarinnar með landbúnaði og
látin í hendur sex manna nefndar,
sem aðeins á að meta stundar-
hagsmuni neytenda og framleið-
enda.
lega og hátt í 100% hlusta á rás 1
og horfa á sjónvarpið. Þó eru
flestir sammála því að dagskrá
rásar 1 sé bæði of þurr og of
þunglamaleg. Samt kemur rás 2
svona illa út úr skoðanakönnun
Hagvangs.
Eggert ætti líka að athuga ann-
að: Dægurmúsík sú sem einkennir
dagskrá rásar 2 er nákvæmlega
sama dægurmúsíkin og spiluð er í
rás 1 og sjónvarpað í sjónvarpinu.
Samanburður við annarskonar
dægurmúsík, t.d. framsækið popp,
er ekki til staðar. Manneskja sem
hefur aldrei heyrt framsækið popp
biður ekki um framsækið popp.
Hún veit einfaldlega ekki að fram-
sækið popp sé til. Þetta ætti jafn-
vel Eggert að geta áttað sig á ef
einhver vildi vera svo góður að út-
skýra það nánar fyrir honum.
Nauðsynleg gagnrýni
Þegar Eggert hefur áttað sig á
þessum hlutum veit hann hvað
gagnrýni Hjáguðs á rás 2 er nauð-
synleg. Gagnrýnin er ekki sett
fram af illum hvötum, heldur er
henni ætlað að veita rás 2 það að-
hald sem henni er nauðsynlegt.
Flestum ber saman um að lagaval-
ið á rás 2 hafi batnað mikið eftir
að gagnrýni Hjáguðs var sett
fram. En betur má ef duga skal.
Við verðum að halda umræðunni
um dagskrá rásar 2 á loft. Aðeins
þannig þroskast rásin og dafnar á
eðlilegan hátt, öllum til góða þeg-
ar upp er staðið. Því fleiri sem
taka þátt í umræðunni þeim mun
betra.________________________
Jeas Kr. Guðmundsson er riístjóri
poppblaðsins Hjiguðs.
Nýr formaður í
Félagi mynd-
menntakennara
AÐALFUNDUR Félags íslenzkra
myndmenntakennara var haldinn
laugardaginn 1. desember í Mynd-
listaskólanum í Reykjavík. Fráfar-
andi formaður, Ása Björk Snorra-
dóttir, gaf ekki kost á sér til endur-
kjörs.
Formaður félagsins var kosinn
Björgvin Björgvinsson. Aðrir I
stjórn félagsins eru: Anna Þóra
Karlsdóttir, Margrét Jóelsdóttir,
Sigrún Sveinsdóttir og Ása Björk
Snorradóttir.
Mótmælir bygg-
ingu hernaðar-
mannvirkja
FUNDUR í hreppsnefnd Saudanes-
hrepps, sem haldinn var á Saudanesi
16. september 1984, gerði eftirfar-
andi samþykkt:
„Hreppsnefnd Sauðaneshrepps
mótmælir harðlega öllum áætlun-
um um byggingu hernaðarmann-
virkja á Norðausturlandi.
Jafnframt telur fundurinn að
sérhver ný hernaðarframkvæmd
auki ófriðarhættu og heppilegra
sé til árangurs að leggja herstöðv-
ar niður vilji menn stefna að
friði.“
dönsku, ensku,
þýsku, hollensku,
frönsku, spænsku,
rússnesku, ítölsku
og japönsku.
SJÓNVAL,
Kirkjustræti 8. simi 22600.
HNETUR
í pokum steiktar í olíu
og þurrsteiktar.
PLANTERS
Snack Nuts
Heildsölubirgðir:
AGNAR LUDVIGSSON HF.
Nýlendugötu 21. Sími 12134.
LEYNIÞJONUI
BRETA A ISLANDI
ÞOBGílR ÞBRGEIRSSBN
________________bókin um aevi Péturs Karlssonar Kidson
leyniþjónustumanns á íslandi. Æðstu ráðamenn þjóðarinnar
I sóttu samkvæmi hans — hver voru raunveruieg áhrif hans á
þróun mála?________________________________________—-------
Þorgeir Þorgeirsson hefur skrifað sögu Péturs er fyrst leit lsland
augum er hann sigldi inn Faxaflóa, einn í hópi þúsunda
breskra hermanna sem hingað komu til að hernema landið.
Pétur starfaði í upplýsingadeild hers-
,ins og meðal verkefna hans var að elta
uppi þýska njósnara norður á Melrakka-
sléttu.
Strax í upphafi fiskveiöideilunnar var
Pétur sendur hingað til njósna.
Njósnari hennar hátignar fékk strax
skilning á sjónarmiðum dvergþjóðarinn-
ar. Og í lok fyrra þorskastríðs — þegar
hann hafði verið vitni að ögrandi fram-
komu Gilchrists sendiherra sem lék
þýska hergöngumarsa meðan
reiðir Reykvíkingar grýttu sendiráðið — ."
fékk Pétur Karlsson Kidson nóg af
refsskapnum og kuldanum í leyniþjón-
ustunni, sagði upp starfinu og gerðist
íslenskur ríkisborgari.
Fyrrum njósnari varð nú mcssagutti gt
hjá Eimskip áður en hann dúxaði úr fe
Loftskeytaskólanum. sigldi með *5 >
Fossunum á margar hafnir uas hann
hvarf héðan til Spánar þar sem hann
kenndi væntanlegum embættismönnum
nýs lýðveldis ýmsar kúnstir sem hann
hafði lært á leyniþjónustudögum st'num.
Viðburðarík ævi óvenjulegs manns sem
jafnan hefur frumleg og skemmtileg
sjónarmið á takteinum; íslendingur sem
horfir á okkur hin glöggum augum
gestsins.
BRÆÐRABORGARSTÍC, 16
SÍMI 2 85 55