Morgunblaðið - 20.12.1984, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 1984
Gorbachev mætti ekki
við leiði Karls Marx
l/ondon, 19. desember. AP.
MIKHAIL S. Gorbachev var
ekki viðstaddur í dag, er sov-
ézka sendinefndin, sem nú
er í heimsókn í Bretlandi,
lagði blómsveig að leiði
Karls Marx, upphafsmanns
kommúnismans. Gert hafði
verið ráð fyrir, að Gorbachev
yrði í fararbroddi sendi-
nefndarinnar, er hún kæmi
til Highgate-kirkjugarðsins í
norðurhluta Lundúna, en í
stað hans var Leonid Zemy-
atin fyrir sendinefndinni.
Mikill fjöldi öryggisvarða var til
staðar við minnismerki Marx, er
rússneska sendinefndin lagði
þangað leið sína. Hópur frétta-
manna og ljósmyndara fylgdist
einnig með ferðum Rússanna, en
heimsókn Gorbachevs og félaga
hans til Bretlands nú hefur vakið
mikla athygli þar í landi. Hópur
kvenna hafði í frammi.mótmæla-
aðgerðir í grennd við minnismerki
Marx og hrópuðu þær vígorð gegn
sovézku leynilögreglunni KGB, er
Rússarnir komu að minnis-
merkinu.
Karl Marx fæddist í Þýzkalandi,
en bjó og starfaði í þrjá áratugi í
London, áður en hann lézt 1883.
Ástæðan fyrir fjarveru Gorb-
achevs í dag var hádegisverðar-
fundur hans og Neils Kinnock,
leiðtoga brezku stjórnarandstöð-
unnar, en sá síðarnefndi var fyrir
skömmu í opinberri heimsókn í
Moskvu.
OPEC-fundurinn í Genf:
Noregur og Bretland
ásökuð um undirboð
Genf, 19. deseraber. AP.
MIKIL gagnrýni hefur komið fram í garð Noregs og Bret-
lands á fundi OPEC, samtaka olíuútflutningsríkjanna, sem
nú fer fram í Genf. Astæðan er sú, að þessi tvö lönd eru nú
stöðugt að ná til sín æ stærri hluta af oiíumarkaði heims á
kostnað OPEC-ríkjanna.
„Þetta er augljóslega ósann-
gjarnt,“ sagði Subroto, olíumála-
ráðherra Indónesíu, í ræðu í dag,
en hann er forseti fundar OPEC-
ríkjanna nú. Gagnrýndi hann
Breta og Norðmenn fyrir að hafa
lækkað verð á olíu sinni í október
niður fyrir verð OPEC-ríkjanna
og fyrir þá yfirlýstu afstöðu að
láta framboð og eftirspurn ráða
verði Norðursjávarolíunnar í
framtíðinni.
„Svo skaðleg stefna varðandi
olíuverð getur leitt til markaðs-
hruns og mun verða öllum
olíuframleiðendum til tjóns. Þar
verður enginn undanskilinn,"
sagði Subroto ennfremur. Benti
hann á, að OPEC hefði verið til
staðar á olíumarkaðnum löngu áð-
ur en olíuríkin við Norðursjó
komu fram á sviðið á þessum
vettvangi og að aðildarríki sam-
takanna réðu yfir miklu meiri
olíu. Þau hlytu því að sigra, ef
glundroði skapaðist á olíumarkað-
inum.
Olíuframleiðsla Bretlands og
Noregs hefur farið stöðugt vax-
andi undanfarin ár og nemur nú
framleiðsla beggja ríkjanna sam-
anlagt 3,2 milljónum tunna á dag.
Þetta er meira en framleiðsla
nokkurs OPEC-ríkis nema Saudi-
Arabíu. Þar hefur framleiðslu-
magnið verið mismunandi, en í
dag var haft eftir Yamani,
olíumálaráðherra landsins, að það
næmi nú um 3,6 milljónum tunna
á dag.
Takast í hendur
Neil Kinnock, leiðtogi brezku stjórnarandstöðunnar, heilsar Mikhail Gorb-
achev fyrir utan brezka þinghúsið í gær.
Poul Schliiter, forsætisráðherra Dana, í viðtali við Morgunblaðið:
„Höfum ekki efni á leikaraskap með
aðildina að Atlantshafsbandalaginu“
Kaupmannaböfn, 19. denember. Frá Ib
Kjörnbak, fréltaríUra Mbl.
„VIÐ höfum engin efni á einhverj-
um leikaraskap með aðild Dana að
Atlantshafsbandalaginu,“ segir
Poul SchHiter, forsætisráðherra
Danmerkur, I viðtali við fréttarit-
ara Morgunblaðsins um stefnuna í
varnarmálum, norræna samvinnu
og dönsk efnahagsmál. Með upp-
hafsorðum sínum var Schliiter að
víkja að þeirri gagnrýni, sem
danskir jafnaðarmenn hafa haft
uppi síðustu tvö árin á þá örygg-
ismálastefnu, sem fylgt hefur verið
í Danmörku, og hann bætti því við,
að vonandi næðu forystumenn
jafnaðarmanna brátt áttum á ný og
að aftur yrði sú samstaða um ör-
yggismálin, sem áður var.
Hvað varðaði kjarnorku-
vopnalaust svæði á Norðurlönd-
um sagði forsætisráðherrann, að
ríkisstjórnin væri fús til að ræða
það mál en þó með því skilyrði,
að það yrði gert í nánu samráði
við aðrar aðildarþjóðir NATO og
þá þannig, að þær sæju sér fært
að samþykkja og ábyrgjast þá
skipan mála fyrir hönd Dana og
Norðmanna. „Auk þess þarf að
taka til gaumgæfilegrar athug-
unar hvort Grænland verði haft
með,“ sagði Schluter, sem lagði
áherslu á, að þar væru ekki og
hefðu ekki verið nein kjarnorku-
vopn. Schlúter kvaðst hins vegar
hafa áhyggjur af því, að ef
kjarnorkuvopnalaus svæði yrðu
ákveðin á landi myndu stórveld-
in í æ ríkari mæli koma kjarn-
orkuvopnunum fyrir á heimshöf-
„Þróunin á næstu
10—30 árum mun sýna,
að norrænu þjóðunum
standa flestar dyr opnar
á heimsmarkaðnum, t.d.
í Kína, ef þær vinna
skipulega og í samein-
ingu að útflutningsmál-
unum. Sameinaðar ráða
þær við verkefni, sem
einstakri þjóð eru
ofviða.“
unum og ekki síst á Norður-Atl-
antshafi.
Poul Schlúter kvaðst í raun
ekki hafa mikla trú á kjarnorku-
vopnalausu svæði á Norðurlönd-
um og nefndi það t.d., að í raun
væri ekki vitað hvort Sovétmenn
hefðu áhuga á slíku svæði. „Eru
þeir tilbúnir til að fjarlægja
kjarnorkuvopn frá Kolaskaga og
Eystrasalti? Við þeirri spurn-
ingu hafa ekki fengist nein
svör,“ sagði Schlúter.
Norræn samvinna
„Það er margt brýnna en betri
samgöngur milli Svíþjóðar og
Danmerkur,“ sagði Schlúter þeg-
ar talið barst að norrænni sam-
vinnu. „Þar skipti meiru aukið
samstarf í atvinnumálum, við-
skiptum og iðnaði. Við þurfum
Poul Schlúter, forsætisráðherra
sameiginlegan fjármagnsmark-
að, frjálsar hendur til fjárfest-
ingar og fyrirtækjastofnunar —
norrænan heimamarkað. Þróun-
in á næstu 10—30 árum mun
sýna, að norrænu þjóðunum
standa flestar dyr opnar á
heimsmarkaðnum, t.d. í Kína, ef
þær vinna skipulega og í samein-
ingu að útflutningsmálunum.
Sameinaðar ráða þær við verk-
efni, sem einstakri þjóð eru
ofviða. Það þarf að leggja drög
að samnorrænum iðnaðarverk-
efnum, sem ríkisstjórnir og
þjóðþing landanna eiga að
hrinda í framkvæmd."
Schlúter vildi lítið ræða fund
norrænu forsætisráðherranna í
Reykjavík á dögunum og umræð-
ur þeirra um ástand heimsmála
en nefndi þó, að þar hefði verið
rætt um sérstakan fjárfest-
ingarsjóð fyrir Grænland og
Færeyjar og að til hans yrði lagt
fé úr norræna iðnþróunar-
sjóðnum fyrir ísland, sem þá
yrði lagður niður.
Mikill hagvöxtur
í Danmörku
Um efnahagsmál í Danmörku
sagði Schlúter, að þar hefði hag-
vöxturinn verið 4% á þessu ári,
meiri en í nokkru öðru aðildar-
landi Evrópubandalagsins, og að
allt útlit væri fyrir áframhald-
andi vöxt á næsta ári.
„Á þessu ári hefur verið fjár-
fest mikið í atvinnulífinu, út-
flutningurinn hefur aukist og í
einkageiranum hafa orðið til
50.000 ný störf. Hallinn á ríkis-
fjárlögunum verður á þessu ári
34 milljarðar d.kr. en í fyrra leit
út fyrir, að hann yrði 80 millj-
arðar kr. Kaupmáttur launa hef-
ur fallið aðeins síðustu tvö árin
en þrátt fyrir það verðum við að
standa fast við launastefnu
stjórnarinnar og setja markið
eins nálægt núllinu og unnt er,“
segir Schlúter og á með þeim
orðum sínum við niðurstöðuna í
samningaviðræðum aðila vinnu-
markaðarins, sem nú eru í þann
veginn að hefjast. Danska ríkis-
stjórnin vill, að vinnuveitendur
og launþegar semji um sín mál
en Schlúter dregur enga dul á, að
ef launahækkanirnar verða
meiri en efnahagurinn þolir
muni kúfurinn verða tekinn af
með sköttum.