Morgunblaðið - 26.07.1985, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. JÚLÍ 1985
Vélmenni gegn sprengjum
Eftir að sprengjur höfðu valdið tjóni á tveimur stöðum í Kaupmannahöfn
í mínudaginn fannst ein sprengja ósprungin í Fríhöfninni. Lögreglan tók
hana í sína vörslu og var hún afhent danska hernum sem hugðist gera
sprengjuna óvirka. Til þess notaði hann vélmenni af þeirri gerð, sem sést
i myndinni. Tókst þá ekki betur til en svo að sprengjan sprakk og
skemmdi vélmennið. Foringi í hernum sagði, að sprengjan hefði verið
heimatilbúin af kunnáttumönnum. Hún var þannig úr garði gerð, að hún
ylli sem mestu tjóni á fólki.
Ráðherrafundurinn í Helsinki:
Hópur frá Eystrasalts-
löndunum fær að mótmæla
Helsinki, 25. júlí. AP.
LÖGREGLAN í Helsinki staðfesti í dag að hópur flóttamanna frá Eystra-
saltsríkjunum fengi aö leggja báti sínum að bryggju í borginni í mótmæla-
skyni, á meðan á fundi 35 utanríkisráðherra stendur þar í næstu viku.
Flóttamennirnir munu efna til minnisvarða um Eistlendingas, fái
svokallaðrar „friðar- og frelsis-
siglingar" um Eystrasalt og hefst
hún á morgun, föstudag og stend-
ur yfir í þrjá daga. Lögreglan
sagði aftur á móti að mótmæla-
gangan, sem heldur frá frá
bryggjunni sem leið liggur að
ekki leyfi til að fara um miðborg
Helsinki.
Með siglingunni er hópurinn að
minnast þess að 40 ár eru liðin frá
því að Eistland, Lettland og Lithá-
en voru innlimuð í Sovétríkin.
Hópurinn kemur til Helsinki á
sama tíma og utanríkisráðherrar
Evrópuríkjanna koma saman til
að minnast þess að 10 ár eru liðin
frá því að ráðstefnan um „öryggi
og samvinnu“ var haldin þar og
„Helsinki-sáttmálinn" var gerður.
Kommúnistaflokkurinn í Finn-
landi, sem ekki á sæti á þinginu,
krafðist þess að mótmælagangan
og siglingin yrði bönnuð, en kröf-
um þeirra hefur verið synjað.
Ber á móti stöðu-
hækkun Ogarkovs
Moskvu, 25. júlí. AP.
NIKOLAI F. Chervov herforingi,
deildarstjóri í sovézka herráðinu,
mótmælti því á blaöamannafundi í
dag að Nikolai V. Ogarkov marskálk-
ur heföi verið skipaður yfirmaður
herja Varsjárbandalagsins.
Chervov var spurður hvaða starfi
Ogarkov gegndi um þessar mundir.
Hann svaraði því ekki beint, sagði
aðeins að Ogarkov hefði ekki verið
settur yfir Varsjárbandalagsher-
ina, eins og Washington Post
skýrði frá í vikunni.
Washington Post kvaðst hafa
Leiðtogar lýðræðisflokka
koma saman á ráðstefnu
Washington, 25. júlí. AF.
LEIÐTOGAR lýdræðisflokka frá 30
þjóðum sitja nú ráðstefnu í Wash-
ington í boði Repúblíkanaflokksins í
Bandaríkjunum. Helstu markmið
ráðstefnunnar eru að efla samstöðu
milli iýðræðisflokka í heiminum.
Formaður landsnefndar Repú-
blíkanaflokksins sagði í ræðu, sem
hann flutti í hófi fyrir fulltrúana
á ráðstefnunni í gær, að það væri
skylda lýðræðisríkja heimsins að
bjóða fram hönd sína til hjálpar
þeim ríkjum sem vildu taka upp
stjórnskipulag þeirra.
Það vakti athygli hve góðar
undirtektir tillaga forsætisráð-
herra Grenada hlaut, um að fá að
láni hugsjón kommúnista um
samstöðu í heiminum. Fékk hann
um 300 manns til að taka undir
mikinn friðar- og samstöðusöng.
Forsætisráðherrar sjö landa
taka þátt í ráðstefnu hinna ný-
stofnuðu samtaka lýðræðisflokka
sem eru við völd eða í stjórnar-
andstöðu, (International Demo-
crat Union - IDU). Forsætisráð-
herrarnir sjö eru þau Margrét
Thatcher, forsætisráðherra Bret-
lands, George Bush, varaforseti
Bandaríkjanna, Herbert Blaize frá
Jarðskjálfta-
kippur í Japan
Tokyo, 25. jólí. AP.
SNARPUR jarðskjálfti gekk yfir
stóran hluta Japans snemma í morg-
un og mældist hann um 3,5 stig á
Richters kvarða, að sögn japönsku
veðurstofunnar.
Upptök jarðskjálftans voru tal-
in vera í hafinu utan við strendur
Tokushima-ríkis, um 515 km suð-
vestur af Tokyo. Lögreglunni
höfðu ekki borist neinar tilkynn-
ingar um slys á mönnum vegna
skjálftans né skemmdir á mann-
virkjum.
Grenada, Káre Willoch frá Noregi,
Paul Schluter frá Danmörku, Ed-
mund Seaga frá Jamaica, Eugenia
Charles frá Dómeníkanska lýð-
veldinu og Manuel Esquivel frá
Belize.
Auk viðræðna um aukna sam-
stöðu lýðræðisflokkanna verður
rætt um eiturlyfjasölu í heimin-
um, hryðjuverkastarfsemi, sam-
skipti Austurs og Vesturs, at-
vinnuleysi unglinga, vandamál
Mið-Austurlanda og „stjörnustríð-
sáætlun" Bandaríkjamanna.
það eftir mjög áreiðanlegum heim-
ildum að Ogarkov hefði verið gerð-
ur að aðstoðarvarnarmálaráðherra
og yfirmanni herja Varsjárbanda-
lagsins, í stað Viktors G. Kulikovs
marskálks. Ogarkov varð fyrir
barðinu á hreinsunum i varnar-
málaráðuneytinu í fyrra og vikið úr
starfi aðstoðarvarnarmálaráð-
herra og yfirmanns sovézka herafl-
ans. Var hann settur til annarra
starfa í varnarmálaráðuneytinu, en
ekki er vitað hverra.
Chervov staðfesti orðróm um að
Vladimir F. Tolubko marskálkur
hefði verið settur af sem yfirmaður
kjarnorkuliðsaflans. Við stöðu
hans hefði tekið „mjög hæfileika-
mikill og fær foringi", sem hann
nafngreindi ekki. Tolubko er sjö-
tugur og hafði verið yfir kjarn-
orkuliðsaflanum frá 1972. Hann
hefur nú tekið starfi eftirlits-
manns, staða sem aldraðir yfir-
menn í hernum jafnan fá þegar
þeir eru settir tii hliðar, þar sem
þeir fara formlega aldrei á eftir-
laun.
Chervov staðfesti einnig að Alex-
ei A. Lepishev hershöfðingi, yfir-
maður stjórnmáladeildar hersins
undanfarin 23 ár, hafi verið settur
af og í hans stað skipaður Alexei D.
Lizichev hershöfðingi, sem verið
hefur yfirmaður stjórnmáladeildar
sovézku herjanna í Austur-Þýzka-
landi. Lepishev er 77 ára og Lizich-
ev 57. Vestrænir diplómatar hafa
skýrt frá þessum breytingum.
GENGI
GJALDMIÐLA:
London, 25. júlí. AP.
GENGI Bandaríkjadollara féll I
dag, fimmtudag, gagnvart öllum
helstu gjaldmiðlum, utan franska
frankanum og hollenska gyllininu.
Dollarinn lækkaði gagnvart
sterlingspundinu, sem kostaði
1,4090 dollara síðdegis í dag
(1,4025).
Gengi dollarans var annars
þannig að fyrir hann fengust:
2,8698 vestur-þýsk mörk
(2,8760), 2,3510 svissneska
franka (2,3630), 8,7450 franska
franka (8,7350), 3,2350 hollensk
gyllini (3,2325), 1.917,00 ítalskar
lírur (1.922,50), 1,3508 kanadísk-
ir dollarar (1,3515), 239,40 jen
(239,35).
Forystugrein Washington Post:
Opinberum styrkjum til
kaupskipaflotans andmælt
EITT áhrifamesta dagblað Banda
ríkjanna Washington Post gagn-
rýndi I fyrradag styrkjastefnuna
sem rekin er í Bandaríkjunum til
stuðnings kaupsiglingum. í
forystugrein tók blaðið í sama
streng og gert var í New York Tim-
es á dögunum og skýrt var frá hér
í blaðinu 17. júli síðastliðinn.
Washington Post vísar til þess
að tveir af blaðamönnum þess,
Howard Kurtz og Michael Isik-
off, hafi kynnt sér hið opinbera
styrkjakerfi sem komið hafi ver-
ið á fót vegna kaupsiglinga
Bandaríkjamanna og þær reglur
sem gildi um forgangsrétt til
farms. í ljós hafi komið, að ríkis-
stjórn Ronalds Reagan hafi
stuðlað að því að brjóta þetta
kerfi niður. Til dæmis hafi verið
hætt niðurgreiðslum til skipa-
smíðastöðva 1981. Þetta hafi
orðið til þess að mörgum stöðv-
um var lokað og fjöldi manna
missti vinnuna, en kostnaðurinn
við óbreytta stefnu hafi verið
orðinn óbærilegur.
Þá kemur fram, að ýmsir út-
gerðarmenn hafi stutt fráhvarf-
ið frá niðurgreiðslunum vegna
þess að stjórnvöld veittu þeim
Myndin sýnir bandaríska kaupskipið Rainbow Hope, sem notað hefur
verið fyrir flutninga á vegum varnarliðsins á Keflavíkurflugvelli.
styrki til að reka skip, sem smíð-
uð eru erlendis. Nú vilji ríkis-
stjórnin að slíkar styrkveitingar
verði ákveðnar til frambúðar.
Washington Post andmælir
þeim áformum og segir, að skyn-
samlegra sé að draga úr styrk-
veitingunum, sem námu 380
milljónum dollara á síðasta ári
(15,6 milljörðum ísl. kr.) fyrir
400 skip sem sigla undir banda-
rískum fána. Þá andmælir blaðið
einnig reglum um forgangsrétt
bandarískra skipa til allra
farma á vegum ríksins (svo sem
vegna flutnings á matvælum í
hjálparstarfi og fyrir Banda-
ríkjaher).
I forystugreininni kemur
fram, að rökstuðningurinn fyrir
þessum verndarreglum fyrir
bandarísk skip hafi ætíð byggst
á hernaðarlegum forsendum:
Bandaríkjamenn þurfi að eiga
öflugan kaupskipaflota, ef frið-
urinn rofnaði. „Þessi rök stand-
ast ekki gagnrýni," segir Wash-
ington Post „því að Reagan-
stjórnin hefur verið að fjölga
flutningaskipum flotans, og á
stríðstímum gæti Bandaríkja-
stjórn hæglega nýtt hundruð
skipa, sem sigla undir fánum
Líberíu eða Panama, en eru í
eigu bandarískra fyrirtækja."
I lok forystugreinarinnar seg-
ir Washington Post að rökin
fyrir styrkjum til kaupsiglinga
séu í stuttu máli þessi: „Skatt-
greiðendur og neytendur eiga að
borga milljarði dollara til að
viðhalda þeim sérstöku og oft
ríkmannlegu kjörum sem æ fá-
mennari hópur farmanna, skipa-
smiða og útsjónasamra útgerð-
armanna nýtur, hópur sem hefur
áttað sig á því, hvernig unnt er
að nýta sér löggjöfina um þessi
mál fyrir sjálfan sig. Hvaða
þingmaður vill ganga fram fyrir
skjöldu í þessari baráttu og
ávinna sér virðingu fyrir að
ljúka því verki sem Reagan-
stjórnin hóf í því skyni að brjóta
upp styrkjakerfi kaupskipaflot-
ans?“