Morgunblaðið - 11.09.1985, Blaðsíða 1

56 SÍÐUR
203. tbl. 72. árg._______________________________MIÐVIKUDAGUR 11. SEPTEMBER 1985 _____________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
AP/Símamynd
Leiðtogi Verkamannaflokksins, Gro Harlem Brundtland, var álitinn hinn raunverulegi sigurvegari kosninganna í Noregi, þrátt fyrir að stjórnin
hefði með naumindum haldið velli. Hér óskar hún Káre Willoch, forsætisráðherra, til hamingju með úrslitin.
Noregur.
Stjórnin
hélt velli
Osló, 10. september. AP.
RÍKISSTJÓRN borgaralegu flokk-
anna í Noregi, undir forsæti Káres
Willoch, vann nauman sigur í þing-
kosningunum þar í gær, sem voru
þær tvísýnustu í áraraðir. Gro
Harlem Brundtland, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, var almennt talin
sigurvegari kosninganna.
Willoch virtist alls ekki ánægð-
ur með úrslitin, þar sem sam-
steypustjórn borgaraflokkanna
hefur nú aðeins eitt þingsæti fram
yfir vinstri flokkana. Hægri flokk-
ur Willochs missti fimm þingsæti,
en alls náði flokkurinn 50 sætum.
Kristilegi þjóðarflokkurinn fékk
16 sæti og Miðflokkurinn 12, en
báðir flokkarnir juku fylgi sitt
nokkuð. Alls hafa því borgara-
flokkarnir 78 sæti á þingi. Verka-
mannaflokkurinn bætti við sig
fimm sætum og er nú með 71
mann á þingi og ásamt sósíalíska
vinstri flokknum, sem bætti við
sig tveimur sætum, hefur stjórn-
arandstaðan 77 þingsæti. Fram-
faraflokkurinn, sem stendur til
hægri við Hægri flokkinn, missti
tvö af fjórum þingsætum sínum.
Sjá einnig fréttir á bls. 24.
EB samþykkir refsiað-
gerðir gegn S-Afríku
New York, Lúxemborg og Jóhannesarborg, 10. seplember. AP.
FULLTRÚAR aðildarríkja Evrópubandalagsins fordæmdu harðlega aðskiln-
aðarstefnu stjórnvalda í Suður-Afríku á fundi sem haldinn var í Lúxemborg í
dag. Þá samþykktu fulltrúar níu af 10 aðildarríkja bandalagsins, að beita
stjórn S-Afríku hófsömum efnahagslegum refsiaðgerðum.
Aðgerðirnar sem um ræðir, fela
m.a. í sér afturkall herliðs banda-
lagsins í Suður-Afríku, sem og
stöðvun allra nýrra samkomulaga
um samstarf í kjarnorkumálum.
Bretland var eina aðildarríkið sem
stóð gegn refsiaðgerðunum.
Fulltrúi Breta á fundinum,
Malcom Rifkind, sagði að breska
stjórnin væri ekki hlynnt aðgerð-
unum, þar sem ekki væri búið að
kanna til fulls hvaða áhrif þær
hefðu á þjóðlíf í S-Afríku. Hann
lagði áherslu á að Bretar væru
ekki með þessu móti að ráðast á
refsiaðgerðirnar, sem hin níu að-
ildarríkin hyggðu á.
í yfirlýsingu utanríkisráðherr-
anna níu, sem gefin var út eftir
nær 10 klukkustundalöng funda-
höld, var þess krafist að stjórnin í
S-Afríku léti af aðskilnaðarstefnu
sinni, leysti blökkumanninn Nel-
son Mandela úr haldi, og tæki upp
viðræður við aðra leiðtoga blökku-
manna. Ef þeim skilmálum verður
ekki fullnægt, munu ríkin hætta
útflutningi á vopnum og öðrum
hernaðarlegum gögnum til S-Afr-
íku og reyna að koma í veg fyrir
allan innflutning slíkra gagna til
landsins; kalla heim alla hernað-
arráðgjafa á vegum bandalagsins
þar og stöðva útflutning á olíu til
S-Afríku.
Viðbrögð við efnahagslegum
refsiaðgerðum, sem Ronald Reag-
an boðaði í gær, voru með ýmsu
móti. Sovéska fréttastofan TASS
sagði í dag að aðgerðirnar væru
lítilsverðar og stjórnin í S-Afríku
þyrfti ekki að taka þær alvarlega.
Þar sagði einnig að Bandaríkja-
menn hefðu brugðið á þetta ráð
einungis til að friða þær þúsundir
mótmælenda sem hvöttu til ein-
hverra aðgerða gegn stjórn hvíta
minnihlutans. Sömuleiðis voru
demókratar i Bandaríkjunum
fremur óánægðir með aðgerðir
Reagans og sögðu þær ekki nógu
harðar til að hafa áhrif í S-Afríku.
Átta félagar úr flokki Græn-
ingja í Vestur-Þýskalandi, þ.á m.
hin þekkta Petra Kelly, settust að
í v-þýska sendiráðinu í Pretoríu í
dag til að mótmæla neyðar-
ástandslögunum í landinu og að-
skilnaðarstefnunni og fóru þeir
fram á að stjórnmálasambandi
landanna tveggja yrði slitið.
Afríska þjóðarráðið, sem útlægt
er í Suður-Afríku, lýsti því yfir í
dag að aðgerðir Reagans væru
ekkert annað en sýndarmennska
og tóku margir leiðtogar blökku-
manna i sama streng, nema hvað
leiðtogi Zulu-ættflokksins, Gatsha
Buthelezi, sagði að Afríkuþjóðirn-
ar mættu vera fegnar því hve lítil
áhrif aðgerðirnar hefðu á afkomu
þeirra. Flest dagblöð í Suður-
Afríku spáðu því að aðgerðirnar
myndu í sjálfu sér ekki hafa mikil
áhrif í landinu, en gætu komið af
stað hrinu af harðari refsiaðgerð-
um annarra vestrænna þjóða.
Óeirðir héldu áfram í tólf hverf-
um blökkumanna í Jóhannesar-
borg í dag, en að sögn lögreglunn-
ar beið enginn bana. Alls hafa 707
manns beðið bana i landinu síðan
óeirðirnar hófust.
Jafntefli í
þriðju skákinni
ÞRIÐJU einvigisskák þeirra
Karpovs og Kasparovs um
heimsmeistaratitilinn í skák í
Moskvu lauk með jafntefli í
gær. Skákina átti upphaflega
að tefla á laugardaginn, en
Karpov bað þá um frestun.
Kasparov, sem hafði hvítt í
gær, beitti drottningarbragði,
en komst ekkert áleiðis og var
samið jafntefli eftir aðeins 20
leiki, langstystu skákina til
þessa. Kasparov leiðir einvígið
með tveimur vinningum gegn
'einum. Sjá skákina á bls. 25.
Enn óeirðir í Birmingham:
Unglingar grýttu
nýja ráðherrann
Birmingham, Englandi, 10. september. AP.
UPPÞOT urðu á ný í dag í fátækrahverfi í Birmingham, annarri stærstu borg
Bretlands, en í gær upphófust þar mestu óeirðir sem orðið hafa í landinu sl.
fjögur ár. Tveir létu lífið í eldsvoða, en unglingar í hverfinu kveiktu í
mörgum húsum og urðu alls 50 hús eldi að bráð.
Lík mannanna tveggja fundust í
rústum pósthúss sem brann í
átökunum mánudagsnótt. Óeirðir
hófust svo á ný síðdegis í dag, þeg-
ar Douglas Hurd, innanríkis-
ráðherra, kom til Birmingham til
að kanna aðstæðurnar. Hópur
unglinga, aðallega blökkumenn,
fleygðu flöskum og grjóti að ráð-
herranum og fylgdarliði hans og
varð ráðherrann að flýja í lög-
reglubíl.
Ungmennin hófu þá samstundis
að grýta tvo lögreglubíla, veltu
öðrum þeirra og kveiktu í honum.
en hinn komst undan með naum-
indum. Tveimur fólksbílum var
einnig velt í óeirðunum.
Að sögn lögreglunnar, komst
ráðherrann undan heill á húfi, en
þrír lögreglumenn særðust í átök-
unum við ungmennin.
Átökin hófust á mánudag, þegar
blökkumenn frá Vestur-Indíum,
gengu berserksgang um fátækra-
hverfið og fóru ránshendi og eyði-
lögðu margar af verslunum fólks
af asiskum uppruna. Hurd ákvað
svo í dag að heimsækja hverfið og
kanna aðstæður með eigin augum,
þrátt fyrir aðvörun lögreglustjór-
ans þar, um að slíkt gæti reynst
hættulegt. Um leið og Hurd, sem
tók við embætti innanríkisráð-
herra í síðustu viku, reyndi að
sannfæra blökkumennina um að
hann væri þangað kominn til að
hlusta á athugasemdir þeirra,
tóku þeir að grýta ráðherrann og
hrópa hann niður.
Talið er að kynþáttaerjur séu
orsök óeirðanna, en fulltrúar
stjórnarandstöðunnar vildu meina
að atvinnuleysi og kynþáttamis-
rétti væri um að kenna. Margrét
Thatcher, forsætisráðherra, for-
dæmdi uppþotin og hvatti lögreglu
og íbúa hverfanna til að reyna í
sameiningu að koma í veg fyrir að
slíkt gerðist aftur.