Morgunblaðið - 11.09.1985, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 11. SEPTEMBER 1985
33
ég hef heimsótt, þótti mér þessi
sýnu lakastur í heild.
Að sjálfsögðu skiptast á skin og
skúrir um framkvæmd slíkra risa-
sýninga, og þær gjalda þess, er svo
er komið, hve fátt kemur skoðend-
um á óvart — nema þá hve hand-
verk hinna eldri myndlistarmanna
er áberandi traustara. Málverkið
hefur um margt sett niður að því
leyti á síðustu árum, en hér eru
austantjaldslöndin þó undanskilin .
og þá aðallega þau, er liggja að
Evrópu.
Síðast á dagskránni þennan dag
var að skoða safn Peggy Guggen-
heim, sem er eitt vandaðasta safn
nútímalistar í veröldinni. Það er
magnað, hve vel konan valdi
myndverk í safn sitt, og máski er
skýringin sú, hve þekking hennar
var yfirgripsmikil og tilfinningin
næmogopin.
Heimsókn á það stórmerkilega
og fallega safn var Biennalinum
mjög óhagstæð, að ekki sé meira
sagt.
Safn Peggy Guggenheim verð-
skuldar sérstaka grein seinna. Ég
þurfti að taka fyrstu Vaporettu
næsta morgun og reis því upp fyrir
allar aldir, — keypti skrautlega
bók um Feneyjar af hótelverðin-
um. En mikið brá mér, er ég tók
plastumbúðirnar af henni, því að
fúkkalyktin var yfirþyrmandi og
loðir enn í ríkum mæli við bókina
ári seinna.
Það var undursamlega fallegt
að sigla eftir Canal Grande í
morgunsárinu og virða fyrir sér
lífið á bryggjunum — forleik
komandi dags. Loftið var svo tært,
að byggingarnar fengu næstum á
sig helgiljóma og auðvelt var að
lesa á töflurnar utan á sumum
höllunum, er sögðu frá merkum
mönnum, er þar höfðu gist, — stór-
skáldum og spekingum.
Á tröppum aðaljárnbrautar-
stöðvarinnar svaf mikill fjöldi
ungmenna værum svefni undir
brekáni og með marglita bakpoka
sem höfuðpúða. Þannig er það á
öilum aðaljárnbrautarstöðvum i
Evrópu yfir sumarmánuðina.
Tveir borðar, er héngu við
Rialto-brúna, vöktu athygli mína
og komu mér í angurværa stemmn-
ingu. Á öðrum þeirra stóð stórum
stöfum: „Tesori dei Farone" (Fjár-
sjóðir Faraóanna) en á hinum „Le
Arti Vienna Dalla Secessione Álla
Caduta Dell Impero Asburgico"
(Sýning á verkum Vínarskólans).
Mikið hefði verið gaman að skoða
þessar tvær einstæðu sýningar, og
ég gleymi ekki þeim tilfinningum,
er gagntóku mig. Þannig man ég
næstum jafnvel eftir því, sem ég
ekki sá, og hinu, sem mér auðnað-
ist að skoða í þetta skipti!
En áfram skyldi haldið þessari
„vel skipulögðu ferð“ og nú til
Mílanó með fúkkann í Feneyjum,
en einnig yndislegar minningar, í
farangrinum.
Kmilio Vedova: Rauður þrfhyrningur 1982
íslenski skálinn á Biennalinum i Feneyjum
Didier Vermeiren, Holland: Skúlptúr 1981
-
Imre Varga, Ungverjalandi: Skúlptúr 1983—1984
Frá upphafi hefur sýningin verið
með alþjóðlegu yfirbragði, og árið
1907 opnuðu Belgar fyrsta erlenda
sýningarskálann. Síðan hefur
mikill fjöldi þjóða reist sér sýning-
arhús innan hins afmarkaða svæð-
is, sem nú mun löngu fullnýtt.
íslendingar hafa í örfá skipti
verið með á sýningum og þá sem
boðsgestir. Fara litlar sögur af
þátttöku þeirra, enda munu deildir
þeirra hafa horfið í þessum al-
þjóðlega frumskógi myndlistar-
verka. Við höfum verið hálf utan-
gátta, og það hefur ekki verið
nægilega vel staðið að þátttöku
okkar. Það er nefnilega mikill
misskilningur að nóg sé að mæta
á staðnum og setjast svo niður og
bíða eftir athyglinni. Nei, það þarf
mikið umstang og útsjónarsemi í
kringum hverja sýningu fyrir sig,
eigi hún að vekja athygli. Mestur
krafturinn hefur væntanlega farið
í það hér heima á skerinu að
ákveða, hverjir ættu að hljóta
heiðurinn af þátttöku!
Með aðstoð góðra manna hefur
Islendingum verið úthlutaður eig-
inn skáli í grennd við aðalbygging-
una, og var það upprunalega skáli
Finna og teiknaður af Alvar Aalto,
— en er þeir svo reistu annan og
stærri skála með Norðmönnum og
Svíum, gáfu þeir Biennal-nefnd-
inni gamla skálann. Þetta var árið
1976 og hafa Portúgalar haft hann
allar götur síðan. En Finnar áttu
ítök í skáianum og réð það miklu,
að hann féll í hlut fslendinga. Hér
kemur einnig til mikilvæg aðstoð
áhrifamanna, er báru hag íslands
fyrir brjósti, svo sem danska arki-
tektsins Fredrik Fogh. Hann er
af íslenzkum ættum, og voru for-
feður hans m.a. biskupar í Skál-
holti svo sem Finnur Jónsson og
Hannes Finnsson. Jón, sonur
Hannesar, var svo faðir Hilmars
Finsen, er var landshöfðingi á
f slandi á síðustu öld. Fredrik Fogh
hefur verið arkitekt í Mílanó í tvo
áratugi og hefur með eftirlit með
byggingum Norðurlanda á sýning-
arsvæðinu að gera. Sér um að
standsetja þær annað hvert ár.
Það hefur ábyggilega verið mjög
erfitt verk að koma því í kring að
íslendingar fengju þennan fallega
og vel staðsetta skála. Portúgalar
vildu t.d. alls ekki missa hann, sem
er mjög skiljanlegt, og tíu aðrar
þjóðir sýndu mikinn áhuga á að
fá hann m.a. Kínverjar. En góð orð
Finna og harðfylgi og útsjónar-
semi Fredrik Fogh og ábyggilega
margra annarra varð til þess, að
litla þjóðin á útskerinu var tekin
fram yfir allar hinar, m.a. fjöl-
mennustu þjóð heims!
Megum við hér vel við una og
veltur á miklu, að jafnan verði vel
að sýningum okkar staðið í skálan-
um, sem er hin fegursta smíð, þótt
ekki sé hann stór.
Það var Kristján Davíðsson, sem
Kristján Davíösson: Á ferðalagi 1976
var valinn til að vera fulltrúi okkar
að þessu sinni, og sýndi hann 19
olíumálverk af ýmsum stærðum,
þar af eitt mjög stórt.
Kristján komst vel frá sínu
hlutverki með hinum sigildu ab-
straktmálverkum, sem eru ein-
kennandi fyrir hann. Myndir hans
þóttu fallegt „informelt" málverk,
er báru sterkri skapgerð vitni, en
væru um leið tilfinningarík og
viðkvæmnislega malerísk. Opinská
abstrakt-málverk, svo sem menn
þekktu frá sjötta áratugnum."
Hann var fullgildur í hópi þeirra
Norðurlandabúa, sem þóttu koma
sterkt frá Biennalinum að þessu
sinni — óvenju sterkt.
Ég skoðaði Biennalinn í krók og
kima nokkrum sinnum, en ekki get
ég sagt, að hann hafi hrifið mig í
heild. Líkt og textíl-hönnuðir virð-
ast margir hverjir hamast við að
troða sér inn á svið málara og
myndhöggvara, þá virkuðu myndir
margra málara eins og skrautlegir
textílar. Þetta var mjög áberandi
í amerísku deildinni og mátti sjá
það í gestabókinni, að fólki leist
langt frá vel á þessa þróun. Amer-
íska deildin, sem oft hefur vakið
óskipta athygli, þótti þannig fyrir
margt með endemum og margar
deildir vesturlandaþjóða minntu
mig sterklega á Biennalinn í
Rostock í Austur-Þýskalandi.
Miðað við slíkar deildir þótti mér
framlag sumra austantjaldsþjóða
jafnvel móderne, og mikla athygli
mína og annarra sýningargesta
þennan dag vakti ungverski mynd-
höggvarinn Imre Varga.
Auðvitað var heilmikið af ágæt-
um verkum, en hið lakara var þó
í yfirþyrmandi meirihluta.
Af þeim fjórum Biennölum, sem