Morgunblaðið - 26.09.1985, Blaðsíða 30

M’ÖRGWlttiÁftlt), FIMMfUbA&DR 26. SEPTEMBER1985
ÖÖ
Ríki Evrópubandalagsins:
Atyinnuleysi eykst
ATVINNULEYSI í löndum Evrópubandalagsins jókst í ágúst og varð 11 %
í þeim mánuði af heildarfjölda mannafla á vinnumarkaði. Hefur atvinnu-
leysi ekki verið jafnmikið frá því í aprílmánuði að það var 11,1%. Atvinnu-
leysi er meira meðal karla en kvenna.
Heildarfjöldi atvinnulausra í
ágúst nam nær 12,5 milljónum og
jókst um 87 þúsund frá fyrra mán-
uði og var þar nær eingöngu um
konur að ræða eða 82 þúsund af
þessum 87 þúsundum. Grikkir eru
ekki með í þessum tölum, sökum
þess að tölfræðiheimildir þeirra
eru annars eðlis en annarra Evr-
ópubandalagsríkj a.
Minnst er atvinnuleysið í Lúx-
emborg, 1,5%, eins og verið hefur,
en mest á írlandi 18,1%. Atvinnu-
leysi minnkaði einungis í tveimur
ríkjum í ágúst, í Vestur-Þýska-
landi, þar sem það fór úr 8,3% í
8,2% og á Ítalíu, þar sem það
minnkaði úr 12,7% í 12,6%. Sam-
ræmi er ekki alltaf á milli talna
Evrópubandalagsins og einstakra
ríkja innan þess, þar eð Evrópu-
bandalagið útbýr þær með saman-
burð milli ríkja í huga.
Noregur:
Vátrygging vegna fatl-
aðra barna veldur deilum
Ósló, 24. september. Frá J.E. Uure.
NORSKT tryggingafélag hefur boð-
ið þunguðum konum tryggingu sem
felur í sér að þær fá greiddar miklar
fjárhæðir ef barnið sem þær fæða er
fatlað.
Þetta tryggingartilboð hefur
mætt mikilli gagnrýni og hefur nú
verið dregið til baka um stundar-
sakir. Bæði Kristilegi þjóðarflokk-
urinn og sósíalíski vinstriflokkur-
inn hafa krafist þess að trygg-
ingartilboðið verði endanlega
Krafist frelsis til
handa Shcharansky
New York, 25. september. AP.
AVITAL Shcharansky, eiginkona
sovézka andófsmannsins Anatolys
Bóndi finnur
demant í hænu
Peking, 24. septemoer. AP.
KÍNVERSKUR bóndi fann
auðæfi í innyflum hænu, er hann
hafði slátrað henni og tilreitt fyrir
matreiðslu. 1,18 karata óslípaöur
demantur leyndist í fóarni fugls-
ins, að því er sagði í Kínverska
dagblaðinu í gær.
Blaðið skýrði demantsfund-
inn á þann hátt að stígarnir við
bæ bóndans, Li Yunzongs, eru
bornir sandi úr gamalli dem-
antanámu og hænan hljóti að
hafa innbyrt steininn þar.
Li seldi gimsteininn fyrir 950
júan, sem eru þreföld árslaun
verkamanns í Kína.
Shcharansky tók sér stöðu fyir utan
byggingu Sameinuðu þjóðanna í New
York í gær og krafðist þess, að eigin-
maður hennar yrði látinn laus og
fengi að fara sem frjáls maður frá
Sovétríkjunum. Flutti hún ávarp
samtímis því sem Eduard A. Shev-
ardnadze, utanríkisráðherra Sovét-
ríkjanna, flutti ræðu á Allsherjar-
þinginu.
Frú Shcharansky fordæmdi
stefnu Sovetríkjanna og skoraði á
bandarísk stjórnvöld að beita
meiri þrýstingi, svo að fleiri gyð-
ingar fengju að fara frá Sovétríkj-
unum. í fyrra fengu aðeins 896
gyðingar að fara frá Sovétríkjun-
um. Árið 1979 voru þeir hins vegar
51.320, sem fengu að fara. Hélt
frú Shcharansky því fram, að nú
biðu 400.000 gyðingar eftir leyfi til
þess að fá að fara frá Sovétríkjun-
dregið til baka, og tryggingafélag-
ið hefur fengið fyrirmæli um að
bíða með tilboðið uns siðfræði-
legum og lögfræðilegum spurning-
um varðandi það hefur verið svar-
að.
Samtök fatlaðra í Noregi hafa
mótmælt tryggingunni harðlega.
Þau telja að tryggingartilboð sem
þetta sé árás á manngildi hins
fatlaða og samkvæmt því sé litið á
fatlað barn sem ógæfu. Þau leggja
líka áherslu á að hið opinbera
skuli styðja og hjálpa fötluðum
börnum — einnig með fjárfram-
lögum. Tryggingafélagið heldur
því hins vegar fram að trygging
þessi eigi að gera foreldra fatlaðra
barna efnahagslega sjálfstæða
þannig að þau geti notað trygg-
ingarféð í þágu barnsins og til að
greiða kostnaðinn sem uppeldi
fatlaðs barns hefur í för með sér.
AP/Sfmamynd
FULLTRÚI UNGU
KYNSLÓÐARINNAR ’85
Hin nýkjörna, Nina Sicilia Hernandez frá Venezuela, brosir við áhorf-
endum eftir að hafa sigrað í fegurðarsamkeppni í Tsukuba Expo sem er
60 km norðaustur af Tókýó.
Þingmeim vestursyæðisins á fundi f Nuuk:
Norrænt hús verði
reist í Grænlandi
Shevarnadze boð-
ar „stjörnufriðw
— á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna
Sameinuðu þjóðunum, 24. september. AP.
EDUARD A. Shevardnadze, utanríkisráðherra Sovétríkjanna, fletti í gærdag
hulunni af áætlun til „stjörnufriðar", sem hann sagði að myndi bjarga
heiminum frá áætlunum Bandaríkjamanna um „stjörnustríð".
f ræðu sinni, sem Shevardnadze étmenn í ræðu fyrir þingi Samein-
Kaupmannahörn, 25. september. Frá Nils Jörgen Bruun, fréttaritara Morgunblaðsin.s.
LOKIÐ er nú í Nuuk á Grænlandi fundi 17 þingmanna frá Vestursva'ðinu
svonefnda, þ.e. Færeyjum, fslandi og Grænlandi, og var samþykkt að koma á
fót samstarfsráði þingmanna landanna þriggja. í lokaályktun fundarins var
hvatt til samvinnu landanna á sem flestum sviðum og fulltrúar allra Dokka
studdu tillögu um, að reist yrði „norrænt hús“ á Grænlandi.
flutti fyrir allsherjarþingi Sam-
einuðu þjóðanna, sagði ráðherrann
að geimvarnaráætlun Bandaríkja-
manna væri það helsta sem stæði
í vegi fyrir því að Sovétmenn
kæmust að samkomulagi um af-
vopnun. Hann sagði að áætlunin
gæti orðið til þess að vopnakapp-
hlaupið skreppi úr böndum.
George P. Shultz, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, hvatti Sov-
uðu þjóðanna á mánudag til að
koma sér að „efninu" í afvopnunar-
málum.
Ronald Reagan sagði í gær að
hann vildi sjá tillögur um frekari
niðurskurð á kjarnorkuvopnum
frá Sovétmönnum, en 40 prósent
slíkra vopna. Að sögn barst Reag-
an tillaga um 40 prósent niður-
skurð á kjarnorkueldflaugapöllum
ogkjarnaoddum.
Grænlendingar vöktu máls á, að
þeir og fslendingar gætu haft með
sér margvíslegt samstarf um loð-
dýrarækt, en vegna hrunsins í
þorskveiðunum stendur til að
stórauka þann atvinnuveg á Suð-
ur- og Austur-Grænlandi.
Það kom fram á fundinum, að
vesturnorræni þróunarsjóðurinn
getur haft mikla þýðingu fyrir at-
vinnulífið í þessum löndum, en frá
og með næstu áramótum verða
honum lagðar til tvær milljónir
Bandaríkjadala. Kemur það fé frá
Dönum, Svíum, Finnum og Norð-
mönnum, sem munu áfram
styrkja sjóðinn. Er áætlað, að
hann ráði yfir 13,5 milljónum doll-
ara árið 1995 og veiti lán til lítilla
fyrirtækja í Færeyjum, á fslandi
og Grænlandi. Stjórn ráðsins
verður í Reykjavík, en skrifstofur
í Þórshöfn og Nuuk.
Lagt var til, að komið yrði á
laggirnar sameiginlegri frétta-
þjónustu fyrir svæðið í heild, loft-
og sjósamgöngur bættar og sam-
vinna tekin upp um fyrirbyggj-
andi ráðstafanir í heilbrigðismál-
um. Auk þess var lögð áhersla á,
að nauðsynlegt væri að hafa vak-
andi auga með mengunarmálum.
Kosin var forsætisnefnd og er
Jens Lyberth frá Grænlandi for-
maður hennar. Ásamt honum
sitja í nefndinni Erlendur Pat-
ursson, Færeyjum, og Páll Pét-
ursson.
Bólivía:
36 reknir í fangabúðir
Vestur-Þýskaland:
Stjórnarmyndun strandar
á kvennamálaráðherra
Wiesbaden, 24. september. AP.
FLOKKUR Sósíaldemókrata (SPD)
lýsti yfir í gær að samkomulag hefði
ekki náðst við flokk græningja (die
Griinen) um að mynda samsteypu-
stjórn í ríkinu Hessen í Vestur-
Þýskalandi.
Holger Borner, forsætisráðherra
Hessen, hafnaði kröfu Græningja
um tvö ráðherrasæti í stjórn ríkisins
eftir fimm klukkustunda viðræður
aðfaranótt þriðjudags.
Ernst Welteke, leiðtogi sósíal-
demókrata á þinginu í Hessen,
sagði að Borner hefði boðið græn-
ingjum nýstofnað orku- og um-
hverfisráðuneyti, en hafnað kröfu
þeirra um kvennamálaráðuneyti.
Sósíaldemókratar hafa setið
einir í minnihlutastjórn í Hessen,
en græningjar hafa stutt frumvörp
þeirra á þinginu.
Græningjar hafa aldrei setið í
stjórn ríkis í Vestur-Þýskalandi.
La Paz, 24. aeptember. AP.
RÍKISSTJÓRN Bólivíu tilkynnti á
mánudag að 36 verkalýðsleiðtogar
til viðbótar hefðu verið sendir í
fangabúðir og fjórir gerðir útiægir
til Perú frá því að lýst var yfir neyð-
arástandi í landinu á fimmtudag.
Aðgerðum ríkisstjórnarinnar,
sem ætlaðar eru til þess að binda
enda á almennt verkfall, er staðið
hefur í þrjár vikur, lyktaði með
því að 170 leiðtogar vinstri manna
voru sendir til þriggja fanganý-
lendna í frumskógi Bólivíu.
Aðeins námamenn sneru ekki til
vinnu þegar lýst var yfir neyðar-
ástandi, en þeir eru 40.000 talsins.
Almennt fundahald og mót-
mælaaðgerðir hafa verið bannaðar
í landinu, útgöngubann er frá
miðnætti til dögunar og ferðafrelsi
takmarkað innanlands.
Hin sjö vikna gamla hægri
stjórn setti á herlög til að brjóta
niður andstöðu verkamanna-
flokksins við efnahagsaðgerðum
sínum.
Þegar verkfallið stóð sem hæst,
tóku um 110.000 verkamenn þátt í
því.
Vilja að Volcker
verði forseti
Alþjóðabankans
W ah.shington, 25. september. AP
ÆÐSTU menn í ríkisstjórn Banda-
ríkjanna hafa áhuga á að Paul A.
Volcker, bankastjóri bandaríska
seðlabankans, verði valinn forseti
Alþjóðabankans, að sögn dagblaðs-
ins Washington Post á miðvikudag.
Aðrar heimildir greina að Volck-
er muni ef til vill ekki taka við
stöðunni hjá Alþjóðabankanum
vegna aukinna vandamála á al-
þjóðlegum lánamarkaði og þýðing-
armikilla ákvarðana sem taka