Morgunblaðið - 17.10.1985, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR17. OKTÓBER1985
BJALLAN
KVÖDD
Þessi mynd er tekin úr fyrsta auglýsingabæklingnum yfir Volkswagen, gefnum út 1938. Á henni kemur skýrt í
Ijós hve litlum breytingum bfllinn hefur tekið á þeim 47 árum sem síðan eru liðin.
Bflar
Guðbrandur Gíslason
Nú eru dagar bjöllunnar tald-
ir. Á sýningarsvæði Volks-
wagen AG á bflasýningunni í
Frankfurt, innan um sextán
ventla tæknigrínin og aldrifs-
undrin stóð fólksvagn eins og
við öll þekkjum hann, gamli góði
VW voffinn, tæknilega úreltur
en failegur eins og þeir hlutir
sem maður getur treyst og hafa
verið hluti af þroskasögu manns.
Þessi bfll hefur verið framleidd-
ur í fimmtíu ár, næstum óbreytt-
ur. Tuttugu milljónir manns
keyptu hann.
Síðustu árin hefur hann ein-
ungis verið framleiddur í Bras-
ilíu og Mexíkó, og fluttur þaðan
inn til Evrópulanda.
Nú hefur Volkswagen tekið þá
ákvörðun að hætta innflutningi
hans. Kaupendur eru orðnir of
fáir til þess að salan borgi sig og
þar að auki finnst þýska bif-
reiðaeftirlitinu hann of hávær.
Bjallan verður þó framleidd enn
í ár eða svo handa fólki í þriðja
heiminum, sem hefur áhuga á
því að komast leiðar sinnar og er
sama þótt hestöflin séu ekki
nema 34, vélin eins og hurða-
skellir og vindstuðullinn er -
hvers staðar í skýjunum.
Þótt okkur sem ólumst meira
og minna upp í og kring um
bjölluna þyki hún falleg nú þeg-
ar hún er að hverfa af sjónar-
sviðinu var það ekki alltaf svo.
Finnbogi Eyjólfsson blaða-
fulltrúi Heklu hf. sem þekkir
manna best sögu bjöllunnar á ís-
landi sagði mér að hún hefði þótt
svo ljót hér áður fyrr að enginn
treysti sér til að selja Islending-
um hana fyrr en Hekla tók að
sér umboðið 1952. í þá daga vildu
menn hafa skott á bílum og mik-
ið „húdd“. Þeim mun stærra sem
„húddið" (vélarhlífin) var því
glæsilegri var bíllinn.
Það blés því ekki byrlega fyrir
bjölluna hér á landi. En Hekla
var heppin með fyrstu kaupend-
ur, sagði mér Finnbogi. Þekktir
og áberandi menn í þjóðfélaginu
fengu sér bjöllu, kaupmenn,
verkfræðingar, skipstjórnar-
menn og flugmenn. Þeir fóru vel
með bíla sína og brátt varð lýð-
um ljóst hvers lags tryggðatröll
bjallan var. Hún fór alltaf í
gang, bilaði lítið og seldist vel
aftur. Hekla hf. seldi 14 þúsund
bjöllur á árunum 1952 til
1974—6, en þá voru nýjar gerðir
VW komnar fram á sjónarsviðið
og eftirspurnin datt niður. Hefur
engin ein gerð bifreiða selst
jafnvel á íslandi. Síðasta bjallan
sem Hekla hf. seldi var fram-
leidd í Mexíkó og fór til kaup-
anda á Norðfirði 1980. Ég efast
ekki um að sá maður fer með
hana eins og hún á skilið.
Mín fyrstu kynni af bjöllunni
voru þau að ég keyrði eina
splunkunýja bláa í eigu föður
vinkonu minnar aftan á risastór-
an Bjúkka á Lækjargötunni í
þann mund sem verið var að
hleypa út úr ellefubíó í Nýja bíói.
Ég grét af skömm þá, en var
fljótur að ná mér aftur og fékk
lánaða bjöllu frænda míns til að
útrétta á daginn fyrir mína
fyrstu för til Bandaríkjanna
1963. Ég klessti hana á gatna-
mótun Grófarinnar og Tryggva-
götu fimm mínútum eftir að ég
settist undir stýri. Þá fannst
mér nóg komið og hef síðan ekki
verið valdur af umferðarslysi.
Síðan hef ég átt margar bjöll-
ur og allar reyndust þær mér vel.
Ég fór á bjöllu um Dauðadalinn í
Kaliforníu í 45 stiga hita og
óskaði henni til helvítis fyrir að
komast ekki hraðar, en hún skil-
aði mér samt upp í svala San
Bernandinó-fjallanna fyrir
kvöldið. Ég missti sveindóminn í
aftursætinu í bjöllu endur fyrir
löngu og undraðist þá sem oftar
hve litlir bílar geta orðið stórir.
Bjallan var fyrirtaks kapp-
akstursbifreið. Við Árni Jörg-
ensen vorum eitt sinn á ferð eft-
ir hraðbraut í Vestur-Þýska-
landi þegar tveir piltar á aldur
við okkur og á eins bjöllu buðu
okkur í kapp. Fimmtíu kílómetr-
um síðar fórum við útaf hrað-
brautinni tveimur bjöllulengd-
um á undan þeim. Það var
spennandi ferð og sigurinn sæt-
ur.
Síðustu bjölluna sem ég átti
seldi ég vini mínum og náms-
manni s'em var fátækur en átti
konu og tvö börn. Sá bíll var orð-
inn svo hrumur að maður prísaði
sig sælan þegar hann fór í gang.
Þegar maður lyfti mottunni af
gólfinu bílstjóramegin blasti
gatan við augum. Þessi vinur
minn átti bílinn þar til hann
lauk námi eftir tvö ár. Hann hef-
ur ekki gert betri fjárfestingu
síðan.
Slíkar endurminningar eða
svipaðar eiga allir sem áttu því
láni að fagna að alast upp með
Volkswagen-bjöllunni. Þeir
þekkja líka tilfinninguna sem
fylgdi því að hleypa töffurum á
átta gata tryllitækjum fram úr
sér, hverjum á fætur öðrum með
brilljantínið lekandi niður á
kragann á leðurjökkunum. Þá
lærðist mörgum að kemst þótt
hægt fari. Við ipunum sakna
þessa fullkomna ófullkomna bíls.
í lokin: Bandarísk sjónvarps-
auglýsing. Það rofar fyrir degi.
Miðaldra maður fer á fætur,
paufast fram í eldhús, tekur
nesti og kaffibrúsa, fer út. Úti
hefur snjóað. Hann strýkur
snjóinn af rúðunum á bjöllunni
sinni, sest undir stýrið, ræsir
bílinn og heldur af stað í morg-
unskímunni eftir snjóþungri
götunni. Til hliðar eru bílar sem
fennt hefur í kaf. Eftir drykk-
langa stund kemur hann að öðru
farartæki, leggur bjöllunni, stíg-
ur út. Hann veður mjöllina upp
að hnjám uns hann kemur að
snjóplógnum. Þá heyrist spurt:
Hefur þú nokkurn tímann hug-
leitt hvernig maðurinn sem ekur
snjóplógnum kemst að snjó-
plógnum?
Svona var bjallan. Einföld.
Snjöll.
Volvo kynnir tvær nýj-
ar gerðir vörubifreiða
Volvo-verksmiðjurnar hafa nú sent
á markað tvær nýjar gerðir vöru-
bifreiða sem bera tegundaheitin
FL 6 og FL 7/FL 10. Eru þessar
bifreiðar ein mesta nýjung sem
Volvo hefur nokkru sinni kynnt í
vörubifreiðaframleiðslu sinni.
í bifreiðum þessum koma
fram margar athyglisverðar
tækninýjungar og má þar nefna
nýja gerð húsa, nýjar vélar, nýja
grind, loftfjöðrun og diska-
hemla.
Nýju vörubifreiðarnar eru
þannig gerðar að þær henta vel
við hinar ólíklegustu aðstæður.
Koma þær jafnt að notum við
fiutning á skemmri leiðum sem
við þungaflutninga og er burðar-
geta þeirra allt að 44 tonnum
auk þess sem þær geta dregið
tengivagna.
Vélarnar í nýju Volvo-vörubif-
reiðunum eru misjafnar að
stærð og gerð og er unnt að velja
milli sjö ólíkra véla sem eru frá
152 hestöflum til 299 hestafla og
er burðargetan frá 11 og að 44
tonnum.
Einnig eru hús bifreiðanna
með nýju lagi og er hægt að velja
milli tveggja gerða.
Hin nýja birgðastöð Nissan í Amsterdam.
Varahlutir í Nissan
lækka í verði
í síðasta mánuði var tekin í notkun varahlutamiðstöð Nissan
í Amsterdam, og mun hún þjóna allri Evrópu. Birgðastöð þessi,
sem er á tollfrjálsu svæði, er gríðarstór, 50 þúsund fermetrar að
flatarmáli, og með tilkomu hennar verður þjónusta fyrirtækisins
við viðskiptavini sína bæði hraðari og ódýrari. Hægt er að fá
varahluti senda með hraða til fslands, og tekur sú afgreiðsla
allt niður í þrjá daga. Samkvæmt upplýsingum umboðs Nissan
hér á landi, Ingvars Helgasonar hf., munu vara hlutir í Nissan
bifreiðir lækka í verði um 10—15% við þessar breytingar.