Morgunblaðið - 17.10.1985, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR17. OKTÓBER1985
Veður
víöa um heim
Lægst Haast
Akureyri 12 hélfskýjaó
Amsterdam 5 15 skýjaó
Aþena 10 15 skýjaó
Barcelona 21 skýjaó
Berlín 1 15 skýjaó
Brtissel 5 15 skýjaó
Chicago 7 19 heióskírt
DuMin 8 17 skýjaó
Feneyjar 14 skýjað
Frankfurt 6 16 skýjaó
Genf 7 1S skýjaó
Helsinki 8 9 skýjað
Hong Kong 26 29 heióskírt
Jerúsalem 13 22 heióskirt
Kaupmannah. 7 14 skýjaó
Las Palmas Lissabon 14 27 vantar heióskírt
London 11 15 skýjaó
Los Angeles 16 33 heióskírt
Lúxemborg 11 léttak.
Malaga 25 heióskirt
Mallorca Miami 27 29 vantar heióskírt
Montreal 6 12 rigning
Moskva 10 skýjað
New York 18 27 heióskirt
Oetó 4 13 heióskírt
París 10 16 heióskírt
Peking 2 15 skýjeó
Reykjavík 10 skúr
Rió de Janeiro 18 30 skýjaó
Rómaborg 8 24 heióskírt
Stokkhólmur 3 10 skýjaó
Sydney 17 23 ngning
Tókýó 11 21 heióskírt
Vinarborg 8 10 skýjað
Þórshöfn 10 alskýjaó
E1 Salvador:
Ekkert miöar í viðræðun-
um við mannræningjana
San Salvador, El Salvador, 16. október. AP.
RÍKISSTJÓRN El Salvador gaf í gær
út yfirlýsingu um, að hún ætti í vi6-
ræðum við hóp vinstrisinnaðra
skæruliða um ránið á dóttur Joses
Napoleons Duarte forseta og nyti þar
milligöngu vestur-þýsks stjórnmála-
ERLENT
manns, en arangur hefði enn enginn
orðið.
Julio Adolfo Rey Prendes, nán-
asti ráðgjafi Duartes, kvað einnig
hafa verið rætt við mannræningj-
ana með tilstyrk erlendra ríkis-
stjórná og ráðherra, en tilgreindi
það ekki nánar.
Blaðið Die Welt, sem gefið er út
í Bonn í Vestur-Þýskalandi, sagði,
að einn af þingmönnum Jafnaðar-
mannaflokksins, Hans Jiirgen
Wishnewski, hefði verið milli-
göngumaður í málinu í næstum
tvær vikur.
Það er skæruliðahópur, er nefnir
sig Pedro Pablo Castillo-fylking-
Leit er stöðugt haldið áfram af Du-
arte Durán, dóttur Duartes forseta.
una, sem lýst hefur sig ábyrgan
fyrir ráninu á dóttur Duartes og
vinkonu hennar.
Irland:
Sólarhringsverkfall hjá
opinberum starfsmönnum
Dublin, 15. október. AP.
FLUGVELLIR, skólar, sjúkrahús og
aðrar mikilvægar stofnanir voru lok-
aðar í írska lýðveldinu í dag vegna
verkfalls 170.000 opinberra starfs-
manna. Hófst verkfallið á miðnætti
sl. nótt og var það háð í því skyni að
mótmæla fyrirhugaðri kaupbindingu
stjórnarinnar á laun opinberra
starfsmanna á næsta ári.
Yfir ein milljón barna komust
ekki í skólann vegna verkfallsins,
þar sem allir barnaskólar voru
lokaðir. Sama máli gegndi um há-
skóla, stjórnarskrifstofur, dóm-’
stóla og sjúkrahús nema að því er
snerti neyðarvaktir.
Um 1.500 tollverðir tóku þátt í
verkfallinu, sem varð til þess að
tollstöðvar á landamærunum við
Norður-írland voru ómannaðar í
dag. Búizt var við að það ætti eftir
að leiða til verzlunarferða mikils
fjölda fólks frá írska lýðveldinu til
Norður-írlands, þar sem vöruverð
er lægra.
Fangar í Denver:
Klæðast í
samræmi
við afbrotin
Denver, Bandaríkjunum, 15. október. AP.
FANGAR í bæjarfangelsinu í
Denver klæðast mismunandi
klæðnaði í samræmi við þau brot
sem þeir hafa framið. Þannig
klæðast þeir sem bíða réttarhalda
vegna alvarlegri afbrota grænum
fangabúningi, en þeir sem hafa
framið minniháttar afbrot, bláum
búningi. Kynhverfir klæðast gráu,
sem og þeir sem eru þekktir af
ofbeldi eða hafa átt við sálfræðileg
vandamál að glíma. Ólfkir litir
klæðanna gera fangavörðum auð-
veldara um vik að fylgjast með
föngunum.
Venjulega eru það um 5% af
föngunum sem klæðast gráu, en
þessar reglur hafa nú verið í gildi
í um eitt ár. Baráttuhópar fyrir
réttindum kynhverfra hafa hafið
baráttu gegn þessum reglum um
klæðnað, þar sem þær geri and-
rúmsloftið innan fangelsisveggj-
anna erfiðara, þó ekki sé á það
bætandi. Ekki er vitað til þess að
samskonar reglur séu í gildi í
öðrum fangelsum 1 Bandaríkjun-
um.
Betri Borg í
miðborginni

iz.
Það er Ijúft að borða á
Borginni
Á NÝJA MA TSEDLINUM OKKAR ERU
NOKKRIR NÝIR FREISTANDI RÉTTIR S.S.:
Reykt nautatunga m/portvínshlaupi,
köld kalkúnsbringa,
pönnusteiktur skötuselur ad austurlenskum hætti,
fyllt grísasneib med hindberjasósu,
djúpsteiktur piparostur.
Auk þess minnum viö á
seöil dagsins sem ávallt
kemur þægilega á óvart.
Joyce og Kafka hlutu aldrei Nóbelsverðlaun, og sennilegt er að Graham Greene verði einnig að komast af án þeirra.
Pólitík og Nóbelsverðlaun
— verðleikar höfunda gera þá ekki að lárviðarskáldum
NÚ LÍÐUR að því að ritari sænsku Akademíunnar, Lars
Gyllensten, standi frammi fyrir fréttamönnum og til-
kynni hver næst tekur við Nóbelsverðlaunum í bók-
menntum, en verðlaunin verða veitt á næstunni. Af-
hending Nóbelsverðlauna hefur jafnan verið stórfrétt
um allan heim, en oftar en ætla mætti hafa viðbrögð
orðið þau sömu og á síðasta ári þegar tékkneska skáldið
Jaroslav Seirert hlaut verðlaunin og menn spurðu:
„Hver er hann?“
Listinn yfir þá sem hlotið
hafa Nóbelsverðlaun telur mörg
stórskáld s.s. William Butler
Yeats, Thomas Mann, Eugene
O’Neiíl og Samuel Beckett — en
það hefur einnig vakið athygli
að á hann vantar nöfn s.s. James
Joyce, Joseph Conrad, Anotn
Chekhov, Leo Tolstoy, Franz
Kafka, Marcel Proust — og
núna síðast, Graham Greene.
„Almennt séð,“ segir rithöfund-
urinn Antony Burgess, „hefur
Akademían tilhneigingu til að
velja lítt þekkta höfunda, og að
undanförnu pólitískt litaða höf-
unda. Sú nefnd sem veitti Pearl
Buck, John Steinbeck og Sin-
glair Lewis Nóbelsverðlaun í
stað Joyce, Prousts, Conrads og
Greenes, á það ekki skilið að
maður taki hana alvarlega."
Gyllensten viðurkennir að
mikið sé vikið að þeirri spurn-
ingu í umræðunni að undan-
förnu, hvers vegna Greene hafi
ekki hlotið verðlaunin. Hann
upplýsir að Greene hafi „næst-
um“ hlotið verðlaunin og hafi
verið á lista Akademíunnar ár-
um saman. Og Gyllensten viður-
kennir að vinsældir rithöfundar
geti orðið honum til trafala. „En
það er vissulega gott að þýð-
ingarmikill rithöfundur sem
hefur ekki náð að verða þekktur
fái verðlaunin, segir hann. Með
öðrum orðum — verðleikarnir
skipta ekki öllu máli, verðlaunin
skulu einnig renna til þeirra
sem þarfnast peninga (210 þús.
dollara) og nýrra lesenda. „Gra-
ham Greene er þegar nógu
þekktur og þarfnast ekki verð-
launanna þess vegna", segir
Gyllsten.
Nóbelsverðlaunin geta gert
skáld heimsfræg á einum degi.
Árið 1978 gaf forlag í Svíþjóð út
bók Isaac Bashevis Singers,
Töframaðurinn frá Lublin. „Við
vorum svo metnaðarfull að láta
prenta 4 þúsund eintök og með
mikilli fyrirhöfn tókst mér að
koma 700 eintökum í sænskar
bókabúðir," sagði eigandi for-
lagsins. „En svo fékk Singer
Nóbelsverðlaunin og við fórum
létt með að selja 150 þúsund ein-
tök af bókinni í Svíþjóð."
Val sænsku Akademíunnar
hefur oft þótt einkennilegt —
allt frá upphafi er fyrstu Nób-
elsverðlaunin voru veitt árið
1901. Franskur miðlungshöf-
undur, René F.A. Sully Prud-
homme, hlaut þau fyrstur
skálda.
Akademíuna skipa 18 menn
sem kosnir hafa verið af forver-
um sínum. Bestu núlifandi skáld
Svía — Jan Myrdal, Sven Del-
blanc, Lars Gustafsson, Per
Olov Enquist og Sara Lidman —
eru ekki mðeal nefndarmann-
anna og munu aldrei verða það.
„Þau eru annað hvort of róttæk,
of vinsæl eða of mikið gefin
fyrir pólitískar þrætur", segir
Engmar Björkssen, bókmennta-
ritstjóri Svenska Dagbladet.
Sagt er að einhver áhrifa-
mesti maður Akademíunnar sé
Arthur Lundkvist, 79 ára skáld
og gagnrýnandi, sem hlaut Len-
ínverðlaunin á sínum tíma. Allt
síðan hann tók sæti i Akademí-
unni árið 1968 hefur hann haldið
höfundum frá Suður-Ameríku
fast fram á móti Breskum og
Bandarískum höfundum. Þegar
William Golding hlaut verð-
launin árið 1983 braut Lund-