Morgunblaðið - 15.11.1985, Qupperneq 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR15. NÓVEMBER1985
fclk í
fréttum
Leikstýrði verki
eftir Holberg undir
berum himni í Osló
„Ahorfendur sátu í einum enda garðsins“
sagði Haukur Gunnarsson leikstjóri

..i'nimiiu
• r * ii. . '5-.. 4
Tftnr- • •- '

■ ' •
Haukur Gunnarsson.
Isumar mátti sjá í norskum
dagblöðum og tímaritum já-
kvæðar umfjallanir um leikrit
Holbergs, „Jean de France" sem
sett var upp úti í garði Riksteatret
í Osló sl. sumar. Það sem sérstaka
athygli vekur er að leikstjóri
verksins er íslenskur, Haukur
Gunnarsson, og þar sem hann
dvelur nú hérlendis um hríð lék
okkur forvitni á að fá nánari
fregnir af atvikinu.
„Eg hef búið meira og minna í
Noregi síðan 1979 og unnið þar
með nokkrum leikhúsum, til að
mynda Tröndelag Teater í Þránd-
heimi, Norske Teatret í Osló og
Den Nationale Scene i Bergen.
Umrætt stykki var síðan sett upp
á vegum Riksteatret. Það leikhús
sem er ríkisrekið byggir starfsemi
sína að miklu leyti á því að fara
vítt um Noreg með sýningar en
sýnir þó oft á tíðum í Osló yfir
sumartímann. Leikhúsið hefur
aðsetur sitt í Osló í húsnæði frá
17. öld og í miðju hússins er garður.
Þetta atvikaðist svo þannig að
það var komið að máli við mig og
ég beðinn að setja þetta verk
Holbergs upp úti í garðinum í
tengslum við 300 ára afmælishátíð
hans. Þetta er mjög spennandi
verkefni, leikritið hefur ekki verið
sett á svið í Noregi í 30 ár og það
var afskaplega gefandi að hafa
garðinn og þessar gömlu bygging-
ar í grendinni til að ná fram áhrif-
um frá þessum tíma. Áhorfend-
urnir sátu svo í einum enda garðs-
ins. Þarna var hægt að ná fram
umhverfinu frá þeim tíma, er
TiMd.ll 2- jxli IMS
NaTIONXÍSÍ
Hans Frandsen,
stakkars narr
TEATER
Mikjleairrl
•v Lmdvlg Hoiberg
Mrgi Haukur Gunnanion
Scrnografl Elmar Dohl
I kourérollrn Svrin Hoagmxtn
f.Jean áe Francc* er komedicn
rom óen brare borgeraonn «om
har oppholdt *cg noen máncder i
Pana og kommcr hjem lom kom-
plett narr Blant annet later det
til at han har glemt *itt morsmál,
men fransk har han ikke l*rt
Den komiake virkningen »kyl-
des ikke minst st kontrasten er d
umitelig mellom den unge nar-
rens itoreyde beundnng og kri-
tikkÍMC godtakelie «* alt det nye
han har m«T. og pá den andre
■MÍll hjemmemiljoeu selvtil-
I strekkelige konscrvatúme Her
I skal ingen kommc og innfere noe
|nytt
Med det fonlagne tjeneraka-
i hjelp, forst og fremtt den
finntomme Marte, lykke* det
Ifá lurt det itakkan fjolaet til-
Vke til Pam, og ingen later til i
Itymre teg om hvordan det tk’’
í ham der, uten pengefonynm-
fjeg for min del har vistt aldn
r gjort det fw. enda jeg nok har
tett ttykket oppfert 3-4 ganger
tidligcre Det tyder pi at det er
noe interestant med isiendingen
. Hiukur Gunna^MAtoppsetting
I msagnir birtust í fjölda dagblaða og
tímarita. í meðfjrlgjandi umsögn Nat-
ionen segir að uppsetning Hauks
Gunnarssonar á stykkinu sé mjög
áhugaverð og þá sérstaklega hvað
snertir túlkunina á aðalpersónu verks-
ins Jean de France ...
Leikritið „Jean de France“ sem Haukur leikstýrði, var sett á svið úti undir beru lofti. Hér má sjá Audun Meling
í hlutverki þjónsins Espen og Svein Haagensen sem Jean de France.
verkið var samið, það er að segja
frá 18. öldinni og að því stefndum
við einnig með búningum, tónlist
og svo framvegis."
— Um hvað fjallar leikritið
„Jean de France"?
„Leikritið fjallar um ungan
mann, Hans, sem kemur heim eftir
nokkurra mánaða dvöl í París.
Hann hefur orðið fyrir miklum
áhrifum af franskri menningu og
siðum og til dæmis talar hann
blöndu af frönsku og norsku, geng-
ur í fötum samkvæmt nýjustu
tísku í París og er ýktur að öllu
leyti hvað varðar franskt háttalag.
Þetta verður gífurlegt áfall fyrir
fjölskylduna og ekki síst tilvon-
andi tengdaföður hans sem er
fulltrúi hins íhaldsama og trúir
þar af leiðandi ekki á nýja og
framandi hluti. Kærastan hans er
ekki of hrifin af því að þurfa að
giftast þessum fáránlega manni,
narraktig fjolt uten grenter MenJ
htn vekker vár medynk ogvá. to-m
det er noe appellercnde ved h*n»
en vlngt inntagende utkyld, og j
fortvartlo* tom et lite barn ov I
for alle dem tom forarges o J
ham eller har ham til beste
og fremtt fortvartlot overfor T
egen grentelote naivitet. Vi ll
av ham og innser at han er uhc ^
bredelig. men várt hjerte b
for ham
Den andre mteressante tkik-
kclsen i forestillingen er hant
vordcndc tvigerfar Jerommut,
slik Jent Holling lolker ham. tom
tclve inngrepet av uflyttehg. 1
gretten, mittroitk. telvtilttrekke- J
lig kontervatitme. Og farlig.1
fordi han har naturltg tyngde ogJ
myndighet
Derfor har Riksteatrets <
tetnmg av Hoibergs i og for »
noe mekanitke og ptykologiske 1
flate -Jean de Franc
spenncndc ved teg, i tillegg til de \
rene Ivyene. Enda om ikke alle
tom grupperer tcg rundt de I
forgrunnsfigurene makter á tetie i
tá» mye farge pá tkikkelsene -
n.-rt av dem er ganske torre fra
meiterent hánd Men narrene
far legger vi merke til. slik B
Erik Larssen viter ost ham InV
golf Karinens gárdsgutt tii deltl
ogsá Og farst og fremst Mantl
Bolling som den forslagne tjenes- 1
tepiken. gnittrende viml og med
mange artige smátrekk - en s*r-.
rfeles stram rolletolkmng
Forettilb^^n tpilles
denne
Munter og aktueU Holberg
einnig vegna þess að hún kynntist
öðrum manni á meðan Hans var
erlendis. Fólkið tekur saman hönd-
um og reynir að brjóta Hans niður
(Hans breytti að sjálfsögðu nafni
sínu í Jean de France er heim kom)
og gera hann að fífli í hvívetna."
Móttökur leikritsins?
— „Ég held mér sé óhætt að
segja að þær hafi verið feiki góðar.
Við frumsýndum í byrjun júní og
sýndum fram að mánaðamótum
ágúst—september, langoftast fyrir
fullu húsi. Við settum leikritið
síðan í haust í aðra útgáfu, það
er að segja, settum það á svið með
leikmynd og þannig er það á ferða-
Morgunblaðið/Árni Sæberg
lagi um Noreg þessa stundina.
Gagnrýnendur voru afskaplega
jákvæðir, en nokkrir voru ekki
sáttir við túlkunina á aðalpersónu
verksins, Jean de France. Ég sá
Jean de France ekki sem „arro-
gant“ heldur mjög ungan dreng
sem kemur frá lokuðu samfélagi
og fær tækifæri til að víkka sjón-
deildarhring sinn. Þegar heim
kemur og hann vill miðla öðrum
af reynslu sinni, er þröngsýnin of
mikil til að móttaka það sem hann
hefur að bjóða.
Ég sjálfur hélt mjög ungur til
Japan og þó ég hafi ekki gengið
um göturnar heima og slengt fram
setningum á japönsku eða gengið
i japönskum fatnaði, þá skil ég
þessa blindu aðdáun sem Jean
upplifir í París. Ég sá Jean sem
sagt sem jákvæða persónu, frekar
en hið andstæða.
Þegar talið berst að veru Hauks
hérna heima segir hann: „Ég er
að fara að setja upp Silfurtunglið
eftir Laxness á Akureyri. Að öllum
líkindum verður það frumsýnt 24.
janúar næstkomandi. Eftir frum-
sýninguna þarf ég að hafa hraðann
á og koma mér til Noregs þar sem
ég ætla að taka fyrir barokktíma-
bilið í leiklistarskólanum í Osló.
í vor er svo á dagskrá hjá mér
uppsetning hjá Den Norske Teatr-
et á japönsku leikriti sem er tveir
einþáttungar. Sá fyrri er klassísk-
ur, „Sumida-fljótið", en hinn er
eftir Mishima og heitir „Aoi“.
Þú ert ekkert að hugsa um að
flytja alveg heim á næstunni?
— Nei, mér líður afskaplega vel
þarna úti, en ég ætla að reyna að
samræma þetta svolítið. Draumur-
inn er að koma heim að minnsta
kosti einu sinni á ári og vinna
dálítið en búa samt úti. Ég get
aldrei yfirgefið ísland alveg, því
hérna liggja rætur mínar.
RIKSTEATRKrT: »Jtta de
Frtncf. av Ludvlg Hol-
berg. Rcgl: Haukur Gun
ntruoa. Kcrnograf ko-
k Feetlig avrunder RikatMtret
I teaongen med 4 tpille Holberg*
I •Jtan de Franc*. eller Hana
f Frandsen. i leatreta hage
, Kongena gate 1. Pá tampen av
- dakterena 300-áraJubileum fár
igjen>/omeyelaen av á fale
nvor levende hana aana for
menneakera svekhet. atolthet
og varme felelaer trer fram i
komediena form Og her ram-
mer hana ironi artig nok ikke
bare aktuelle ting i nana a
tid. men ogaá f.eka unge rr
neaker* utlandareiacr
hana kriUkk mot foreldre a
velger ektefelle U bama
%konomiake grunner
Moraomt akildrea d
Jeronimus glogge tjen
te Marthe gir nana i
datter Elaebet i kampcn foi
fá gifte aeg med atn kjarre A
tonlua istedenfor Jean.
Vj
ár -
dramatiske acener Ogaá t_. ,
duene bllr brukt, helt fra Svein I
R. Karlæna AnkmhauMaer en
atige mot Flaeteta etodu. drr
Lella Nilæn tar Imot ham I
muntert aamepill. Som nabo-
huæta gárdagutt Arv utnytter
Ingoif Kartnen humortr “
báde vindusplaæ. eaUandi
"Á? lekt og vanaker med á forstá
• ba* Jeana franak Not harw tj
Inatrukteren
Haukur Gunnaraaon. aom i -83
i regiaærte japanak kabukite-
Aater pá Scrne 2. fanger ná
gmen med koetymetegner
i Hotbergs Ud-
I, snm Per Chr
allongeparykk. red livkjole
med kniplingamansjetter og
heyhaelte ako — pávirket av
franske Idealer og Paris-mot-
ens raake vekalinger — langt
ifra London-inapirert punk- og
rockeeUl. men allikevel Pá
har fátt Berit Kullandér og
Haagenæn til á gjennomfere
moraomt. hver pá ain máte. Ik-
ke mlndre komiak er hva — og
hvordan — Bemt Erlk Laraæn
aom Jeana far aynger U1 dan-
æn. ganake trist over all den
kritikk Jens Bolling* Jeranl-
mus i gammeldags strenghet
T11 foreaUlltngens
toppunkter herer mát
Rolling* Marthea
í annarri umfjöllun segir að verkið sé ekki einungis léttur gaman-
leikur, heldur hafi Gunnarssyni tekist að fá fólk til að vorkenna
Jean de France, eða með öðrum orðum honum hafí tekist að setja
nokkurn svip harmleiks á verkið með því að líta á það frá nýjum
sjónarhóli.
iqobi COSPER
— Það er ekkert að óttast, hann gerir ljónunum ekkert.