Morgunblaðið - 05.02.1986, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. FEBRÚAR1986
Æfing’ hjá ungl-
ingalandsliðinu
Kvikmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
Stjörnubíó: ★ ★ ‘/2
Leikstjóri Joel Schumacher.
Handrit Schumacher og Carl
Kurlander. Klipping Richard
Marks. Kvikmyndataka Step-
han H. Burum, A.S.C. Tónlist
David Doster. Búningar Susan
Becker. Aðalhlutverk Emilio
Estevez, Rob Lowe, Andrew
McCarthy, Demy Moore, Judd
Nelson, Ally Sheedy, Mare
Winningham. Bandarísk, frá
Columbia, gerð 1985.110 mín.
St. Elmo’s Fire er byggð í
kringum nokkra úr hópi bestu
leikara Bandaríkjamanna í dag
af yngri kynslóðinni. Nokkrir
þeirra léku samn í hinni ágætu
mynd Hughes, The Breakfast
Club, hún kemur því gjaman upp
í hugann og ekki síður Diner og
The Big Chill Kasdans. Hún
ijallaði um nákvæmlega sama
þemað. Þar voru skólasystkinin
aðeins prðin eldri.
S.E.F. tekur fyrir vandamálin sem
spretta upp hjá sjömannaklíku
þegar þrítugsaldurinn tekur við.
Hún hefur haldið saman í gegnum
menntaskólanámið en ýmsar að-
stæður eru í þann mund að breyta
lífsmunstri einstaklinganna og
fjarlægja þau hvort öðru. Sum
þeirra halda enn áfram í skóla,
önnur eru komin út í atvinnulífíð
og svo er náttúrlega að fínna veika
hlekkinn í keðjunni.
Handritið er ekki í hefðbundn-
um stfl heldur rokkar söguþráður-
inn frá einni persónu til annarrar,
(líkt og í The Big Chill), frá degi
til dags. Og þegar nánar er aðgætt
þá kraumar ýmislegt undir sléttu
yfírhorðinu. Tæpast eru þau átök
þó nógu safarík að þau dugi
myndinni til framdráttar, hún
stendur mun frekar með því
hversu vel hefur tekist að manna
hlutverkin réttum manngerðum
og góðum leikurum. Sjömenning-
amir klæða öll hlutverkin holdi
og blóði með mikilli piýði, þó
rullumar séu misjafnlega vel
gerðar og matarmiklar.
Demy Moore tekur miklum
stakkaskiptum frá Blame it on
Rio þar sem hún var utangátta í
lélegu hlutverki. Judd Nelson,
Andrew McCarthy og Emilio
Estevez standa allir fyrir því sem
af þeim var vænst. Sama máli
gegnir um hinar efnilegu leikkon-
ur Ally Sheedy og Mare Winning-
ham.
Rob Lowe fær veigamesta hlut-
verkið, saxófónleikarann Billy,
sem á erfítt með að fullorðnast
og er svarti sauður klíkunnar.
Þessi piltur hefur allt með sér,
bæði hæfíleikana og útlitið. Það
verður gaman að fylgjast með
honum í framtíðinni og það sama
má segja um aðra aðalleikara
S.E.F. Þau bjarga henni frá
meðalmennskunni, glæða hana lífí
með næmum leik og skýrri per-
sónusköpun. Þau leiða og hugann
að þeirri miklu breidd ungra,
efnilegra Ieikara sem Bandaríkja-
menn geta státað af í dag, og
bjargað hafa sumum hinna §öl-
mörgu „unglingamynda" samtíð-
arinnar fyrir hom. St. Elmo’s
Fire er ein þeirra.
Hér má sjá lungann úr „unglingalandsliði" bandarískra leikara á
góðri stund í St. Elmo’s Fire.
Hjálparsveitarmenn á Héraði við hinn nýja farkost sinn. Morgunbiaðið/óiafur
Egilsstaðir:
Hjálparsveit skáta eign-
ast nýja torfærubifreið
Umboðsmaður Toyota á Héraði, Sigurður Rögnvaldsson, afhendir
Þórhalli Pálssyni, formanni Hjálparsveitar skáta á Fljótsdals-
héraði, lyklana að LandCruiser jeppanum.
E^ilsstöðum, 3. febrúar.
HJALPARSVEIT skáta á
Fljótsdalshéraði hefur nú eign-
ast Toyota LandCruiser
STW-jeppabifreið — sem ætlun-
in er að búa fullkomnum fjar-
skipta- og sjúkratækjum svo að
bifreiðin megi jöfnum höndum
nýtast til leitar- og björgunar-
starfa hjálparsveitarinnar og í
viðlögum sem almenn sjúkra-
bifreið á Héraði.
Formaður Hjálparsveitar skáta
á Fljótsdalshéraði, Þórhallur Páls-
son, tók formlega við bifreiðinni
í gær er umboðsmaður Toyota á
Héraði, Sigurður Rögnvaldsson,
afhenti honum lykla bifreiðarinn-
ar.
Þórhallur kvaðst mjög ánægður
með bifreiðina og taldi hana henta
vel starfsemi hjálparsveitarinnar
auk þess sem hún væri talin ódýr
í rekstri. Að niðurfelldum aðflutn-
ingsgjöldum mun bifreiðin kosta
rétt innan við 700 þús. kr. — en
eftir er að gera ákveðnar breyt-
ingar á bifreiðinni svo hún megi
þjóna hlutverki sínu sem best og
auk þess á eftir að koma fyrir
sjúkratækjum, talstöð og aðvör-
unarljósum. Allt mun þetta kosta
um 200 þús. kr. til viðbótar.
Kaup nýju bifreiðarinnar hafa
verið fjármögnuð með sölu eldri
bifreiðar og ágóða af sölu flugelda
nú fyrir áramótin — sem raunar
er og hefur verið ein helsta tekju-
lind hjálparsveitarinnar. Ágóðinn
af flugeldasölunni hefur heldur
dregist saman hin síðari ár að
sögn Þórhalls — bæði vegna
minnkandi Qárráða almennings
svo og vegna harðnandi sam-
keppni um þessa fjáröflunarleið.
Hjálparsveitin hefur sótt um
fjárstyrk til Rauða kross íslands
til að standa straum af þeim
kostnaði sem hljótast mun af
fyrirhuguðum breytingum á
LandCruiser-jeppanum og væntir
ennfremur framlaga frá sveitarfé-
lögum á Héraði til rekstrar hjálp-
arsveitarinnar svo sem verið hefur
undangengin ár.
Hjálparsveit skáta á Fljótsdals-
héraði er nú allvel búin björgunar-
tækjum. Auk jeppans góða á
sveitin 2 snjósleða af Polaris-gerð
og nýjan Aktiv-sleða — og ætlunin
er að búa nýja sleðann lóran-
tækjum, þótt síðar verði er fjár-
hagur vænkast. En á síðasta ári
festi hjálparsveitin kaup á hús-
næði undir starfsemi sína í Lyng-
ási 6 hér á Egilsstöðum.
Um næstu helgi hefst námskeið
á vegum Hjálparsveitar skáta á
Fljótsdalshéraði og verður þar
einkum fjallað um notkun átta-
vita, kortamælingar og búnað
björgunarsveita. Námskeiðið er
einkum ætlað nýliðum og verður
bæði bóklegt og verklegt. Björg-
unarskóli LHS mun sjá um nám-
skeiðshald þetta.
Að sögn Þórhalls Pálssonar eru
þjálfunarmál björgunarsveita nú
mjög í brennidepli og nefnd starf-
andi til að móta tillögur um
samræmdar reglur um búnað og
þekkingu þeirra sem starfa í
björgunar- og hjálparsveitum.
Félagar í Hjálparsveit skáta á
Fljótsdalshéraði eru um 20 talsins.
Konur á miðöldum
Erlendar bækur
Siglaugur Brynleifsson
Angela M. Lucas:
Women in the Middle Ages. Rel-
igion, Marriage and Letters.
Harvester Press 1985.
Staða og kjör kvenna í samfélög-
um nú og fyrrum hafa verið og eru
mjög til umræðu. Fj'öldi rita hafa
birsi um þessi efni og meðal þeirra
er þetta rit, skrifað af fyrirlesara í
ensku og enskum bókmenntum við
St. Patricks-háskólann, Maynooth
á írlandi. Lucas segir í formála að
hún fjalli um hjónabandið, skráðar
heimildir og skáldskap sem lýsi
stöðu kvenna á umræddu tímabili
og áhrif trúarbragða og þátttöku
kvenna innan kirkjunnar. Höfundur
leitar einkum heimilda í enskum
heimildum og bókmenntum frá
miðöldum og síðmiðöldum og einnig
í heimildum utan enska heimsins,
þegar tilefni gefst til. Höfuðþemað
er staða enskra kvenna og verksvið.
Tíminn sem ritið spannar er frá 5-6
öldframáþá 15.
Ríkjandi skoðun á eðli kvenna á
miðöldum var reist á kenningum
kirkjunnar og skoðunum Aristote-
lesar um líffræði (sbr. Historia
Animalium. London 1965-70),
Albertus Magnus er sporgöngu-
maður Aristotelesar, svo og Thomas
Aqvinas. Þeir telja allir að þáttur
konunnar í getnaði og líkamlegt
tillag hennar sé veigaminna en
karlmannsins og að karlmaðurinn
sé á allan hátt konunni fremri um
líkamlegt og andleg atgervi. Þetta
voru vísindi þeirra tíma, talin sann-
leikur. Siðferðilega var konan álitin
veikburða andleg vera, sbr. greiðari
aðgang illra afla að kvenmanninum
en karlmanninum. Veiklyndi Evu í
árdaga var einlægt talin sanna
þessa skoðun. Höfundur rekur þess-
ar kenningar og þær sem af þeim
spruttu. „Á hverfanda hveli/ voru
þeim hjörtu sköpuð/ brigð í brjóst
um lagin" gat verið mottó um
konuna sem slíka.
Það gætir, þrátt fyrir þessar
neikvæðu skoðanir á konunni á
miðöldum, mikils tvískinnungs. Á
sama tíma og þessi sónn kvað við
voru hin dýrðlegustu lof- og ástar-
kvæði ort til kvenna og af öllum
mennskum verum var engin lofuð
meir en María. Höfundur telur að
hafí konur lifað samkvæmt þeim
reglum og hugmyndum sem ríkj-
andi voru í samfélaginu um stöðu
þeirra, þá hafi þær notið mun meira
frelsis, en talið er nú á dögum.
Meðal æðri stéttanna tók hún að
sér hlutverk eiginmannsins, þegar
hann forfallaðist og meðal lágstét-
tanna starfaði hún við hlið eigin-
mannsins við framleiðslu, á akri og
engi. Hún tók fullan þátt í „atvinnu-
lífinu" auk þess sem hún sá um
uppfóstrun bama og heimilisstörf.
Menningarlega var hlutur konunnar
þýðingarmestur, Lucas telur að
enskan hafí fyrst og fremst mótast
af framlagi kvenna, fóstra, vinnu-
kvenna og mæðra. Þrátt fyrir lífeðl-
isfræðilegar athuganir fomra heim-
spekinga og útlistanir kirkjufeðra
var konan metin að verðleikum
innan sinnar stéttar. Hugmyndir
Engil-Saxa um stöðu konunnar
voru nokkuð aðrar en hugmyndir
Normanna. Fomgermönsk lög og
rómverks Iög stönguðust á varðandi
réttarstöðu kvenna og með kristn-
inni vænkast hagur kvenna í sið-
menningarátt.
Höfundurinn byggir rit sitt á
miklu safni heimilda frá miðöldum
og umfjöllun um þær frá ýmsum
tímum, heimildaskráin er 14 bls.
Þetta er vandað rit og vel skrifað.