Morgunblaðið - 24.05.1986, Qupperneq 24

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. MAÍ1986

Holland:
Búizt við nýrri
sljórn Lubbers
Eugene Terre'blanch, forystumaður öfgaflokks hægri manna, lyftir höndum eftir að stuðningsmenn
hans höfðu yfirtekið fundinn. AP/Simamynd.
Van den Berg hyggst segja af sér sem
formaður Verkamannaflokksins
Amsterdam, AP
GERT var ráð fyrir því í gær,
að Beatrix Hollandsdrottning
fæli þá þegar Ruud Lubbers,
forsætisráðherra fráfarandi
stjómar, að mynda nýja stjórn í
landinu. Ný stjórnarmyndun
kann þó að taka einhvem tima
sökum ágreinings milli stjóraar-
flokkanna tveggja á nokkmm
sviðum.
Max van den Berg, formaður
Verkamannaflokksins hyggst
segja af sér. í tilkynningu frá
Verkamannaflokknum var tekið
fram, að afsögnin stæði ekki í
neinum tengslum við úrslit nýaf-
staðinna þingkosninga, heldur
hefði ákvörðun um hana þegar
verið tekin í janúar sl. Stan
Poppe, varaformaður flokksins,
mun taka við af van den Berg,
þangað til nýr flokksleiðtogi
hefur verið kjörinn, en það verð-
ur gert á fyrirhuguðu flokks-
þingi i aprU á næsta ári.
Suður-Afríka:
Átök milli hvítra öfga-
manna og sti órnarsinna
Pietereburg/ J óhannesarborg/London. AP.
MÖRG hundmð hvítir menn úr
öfgasamtökum tíl hægri réðust
inn i fundarsal í Pietersburg f
Suður-Afríku á fimmtudags-
kvöld kyrjandi slagorð. Þeir
komu i veg fyrir að R.F. Botha
utanríkisráðherra héldi ræðu um
kvöldið og þurfti táragas tíl að
dreifa mannfjöldanum.
Verkföllin í Svíþjóð:
Litlar horf-
ur á sam-
komulagi
Lundi. Frá Pétri Péturasyni, fréttaritara
Morgunbladsins.
EKKERT útlit er á því að sam-
komulag náist á næstunni í launa-
deUu háskólamanna og hins opin-
bera. Ríki og sveitarfélög hafa
samræmt aðgerðir sínar í launa-
málum.
Háskólamenn hjá sveitarfélögum
eru nú f verkfalli, en ríkið hefur
svarað með því að lýsa verkbanni
á kennara í grunnskólum og fjöl-
brautaskólum strax eftir að skólum
lýkur í byijun næsta mánaðar.
Þetta þýðir að kennarar fá ekki
útborguð laun sín í sumarfríinu en
starfi skólanna getur lokið með
eðlilegum hætti og nemendur verða
útskrifaðir. Þetta hefur reitt kenn-
ara til reiði svo um munar og hafa
þeir farið í skyndiverkföll í mörgum
skóium, einkum í Stokkhólmi og
nágrenni. Fulltrúar þeirra segja sig
miklu órétti beittir af hálfu vinnu-
veitandans, það er ríkisins, og segja
að verið sé að reyna að draga úr
þeim kjarkinn fyrir næstu launa-
samning þar sem þeir nú þurfí að
grípa til verkfallssjóðsins.
( kjamorkuveri í Belgiu á mið-
vikudag, að því er skýrt var frá
f gær. Geislunin er sögð það lítil
að hún sé með öllu skaðlaus.
Lekinn varð í Doel-kjamorkuver-
inu, sem er 15 km norðvestur af
Antwerpen og 5 km frá landamær-
Botha og nokkur hundruð stuðn-
ingsmenn komu saman í höfuð-
stöðvum íjóðarflokksins í sveita-
héraðinu Transvaal. Sagði utan-
ríkisráðherrann þar í stuttu máli
að stjómin mjmdi halda sig við
áætlun sína um endurbætur á kjör-
um svartra manna í Suður-Afríku.
Hann líkti þessum samtökum
öfgasinnaðra hægri manna, nýnas-
istahreyfingunni Afrikaner Weer-
standsbeweging (Andspymuhreyf-
ingu Afríkana), við skæruliðasam-
tök svertingja, Afríska þjóðarráðið,
og sagði að öfgamenn til hægri og
vinstri notuðu svipaðar aðferðir
eyðileggiftgar og tortímingar.
Átökin á fimmtudagskvöld lýsa
þeim ágreiningi, sem ríkir milli
Afríkana, minnihlutahóps hvítra
manna, sem setið hefur að völdum
í Suður-Afríku um áratugaskeið.
íbúar í Pietersburg og Transvaal-
héraði eru þeir hægrisinnuðustu í
Suður-Afríku.
Eygene Terreblanche, forystu-
maður andspymuhreyfíngarinnar,
sem skammstöfuð er AWB, sagði
múgnum meðan á ólátunum stóð
að AWB myndi koma á reglu með
ofbeldi. Botha kom aldrei til fundar-
salarins. Fundinum var aflýst þegar
HJÓLBARÐI ofhitnaði og
sprakk með þeim afleiðingum
að þota Mexicana Airlines
fórst með 167 mönnum
um Hollands. Verið stendur við ána
Scheldt. Alls em 8 kjamorkuver
starfrækt í Belgíu.
Bilun varð í loku í kælikerfi inni
í kjamaofninum og er fullyrt að
engin geislun hafí sloppið út í
andrúmsloftið.
félagar AWB neituðu að rýma
svæðið. Það er ekki fyrr en varpað
var táragassprengju að fólkið flúði
út undir bert loft.
Desmond Tutu biskup, sem nú
er á þingi velsku biskupakirkjunnar
í Wales, sagði í London í gær að
skömmu eftir flugtak frá
flugvellinum í Mexíkóborg 31.
marz sl. Þotan var af gerðinni
Boeing-727. í skýrslu flug-
slysanefndar segir að hjól-
barðar flugvéla hafi áður
ofhitnað en aldrei leitt til
dauðaslysa. í skýrslunni er
ekki spáð um hvað olli of-
hitnuninni.
Hjólbarðinn, sem ofhitnaði, var á
vinstra hjólalegg þotunnar. Þegar
hann hitnaði jókst þrýstingur í
aðliggjandi hjólbarða, sem sprakk.
Við sprenginguna rifnuðu í sundur
eldsneytisleiðslur, raflínur, þrýsti-
vökvaleiðslur og leiðslur í loftræsti-
kerfí þotunnar. Hófst þá keðjuverk-
un, sem leiddi til þess að eldur
kviknaði og komst hann um loftræ-
stikerfíð inn í skrokk þotunnar og
var hitinn svo mikill að málmur
bráðnaði, samkvæmt skýrslu flug-
slysanefndar.
svertingjar væm síður en svo miður
sín vegna þessara átaka hvítra
manna í Suður-Afriku.
„Þetta er vissulega nokkuð,"
sagði Tutu. „En þið eigið ekki eftir
að sjá mig gráta vegna þessa at-
burðar."
Þremur mínútum eftir spreng-
inguna brotlenti þotan í fjallshlíð
og hafði þá hrapað 13.800 fet.
Skömmu fyrir lendinguna rifnaði
stélhluti þotunnar af en áður höfðu
hluti lendingarbúnaðar og stjóm-
fletir á vængjum rifnað af.
Þotan hafði verið 14 mínútur á
flugi þegar aðvömn birtist í flug-
stjómarklefanum um að loftþrýst-
ingur væri að fara af henni. Flug-
stjórinn, Carlos Guardarrama Sist-
os, bað um heimild til að snúa til
baka en vegna vandræða við stjóm-
un þotunnar ákvað hann stuttu
seinna að reyna að ná til borgarinn-
ar Morelia, sem var nær. Fljótlega
missti hann allt vald á þotunni, sem
hrapaði í Qallendi í 98 km fjarlægð
frá Mexíkóborg. Þotan var af gerð-
inni Boeing-727 og var á leið til
Los Angeles í Bandaríkjunum með
viðkomu í mexfkönsku strandbæj-
unum Puerto Vallarta og Mazatlan.
Van den Berg, sem er í róttækari
armi Verkamannaflokksins, hefur
verið formaður flokksins frá árinu
1979. Hann hefur þó haft lítil áhrif
á starfsemi flokksins á þingi, því
að henni hefur stjómað Joop den
Uyl, fyrrverandi forsætisráðherra
og núverandi formaður þingflokks
Verkamannaflokksins.
Samkvæmt síðustu tölum úr
þingkosningunum fá stjómarflokk-
amir tveir, Kristilegi demókrata-
flokkurinn og Fijálslyndi flokkurinn
81 þingsæti eða tveimur meira en
á síðasta kjörtímabili. Úrslitin eru
talin bera það með sér, að kjósendur
hafí færst nær miðju. Þannig töp-
uðu bæði kommúnistar og öfga-
flokkur hægri manna þingsætum
sínum nú.
Síðamefndi flokkurinn hefur gert
baráttu gegn erlendum verkamönn-
um að einu helzta stefnumáli sínu,
en þeir em fjölmennir í landinu.
Flokkurinn kom fyrst. fram í þing-
kosningunum 1982 og fékk þá eitt
þingsæti.
Kommúnistar töpuðu öllum
þremur þingsætum sínum nú, en
frá stríðslokum hafa þeir alltaf átt
sæti á hollenzka þjóðþinginu þar til
núna.
Veður
víða um heim
Lægst Hnst
Akureyri 3 rigning
Amsterdam 11 18 rigning
Aþena 16 30 heiðskfrt
Barcelona 23 heiðskfrt
Berltn 12 24 skýjað
Bruaael 10 23 skýjað
Chicago 9 15 skýjað
Dublln 7 11 skýjað
Feneyjar 26 lóttskýjað
Frankfurt vantar
Genf 9 22 skýjað
Helalnki 13 18 skýjað
HongKong 21 23 rigning
Jerúsalem 12 23 skýjað
Kaupmannah. 10 16 heiðskfrt
Laa Palmas vantar
Llssabon 12 26 heiðskfrt
London 10 16 skýjað
Los Angeles 14 25 heiðskfrt
Lúxemborg 20 léttskýjað
Malaga 21 mistur
Mallorca 25 léttsk.
Mlami 24 30 skýjað
Montreal 9 17 skýjað
Moskva 7 18 heiðskfrt
NewYork 16 22 skýjað
Osló 6 14 skýjað
Parfs 14 22 skýjaö
Peklng 19 31 helðskfrt
Reykjavtk 7 skýjað
Rtóde Janelro 19 28 skýjað
Rómaborg 13 28 heiðskfrt
Stokkhólmur 7 16 heiðskfrt
Sydney 11 18 rigning
Tókýó 12 22 heiðskfrt
Vfnarborg 18 22 skýjeð
Þórshöfn 11 rianlno
Belgía:
Skaðlaus geislun
í kjarnorkuveri
Briusel. AP.
MINNIHATTAR geislaleki varð
Mikill eldur brennur f kofum í Crossroads-hverfinu nærri Höfðaborg
í Suður-Afrfku. Á myndinni má meðal annarra sjá menn sem lögðu
sitt af mörkum til að fátækt fólk missti heimili sin. Talið er að um
25.000 manns hafi misst heimili sin f Crossroads sfðan átök hófust
þar á mánudag milli flokka svartra manna.
Þotuslysið í Mexíkó:
Eldur kviknaði eftir að
ofheitur hiólbarði sprakk
Mexlkóborg. AP.