Morgunblaðið - 03.07.1986, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. JÚLÍ1986
Austur að
Úlfljótsvatni
eftir Hrefnu Tynes
Hefurðu komið austur að Úlfljótsvatni,
ersólinroðartind,
áin niðar,
lækurhjalar...
Úlfljótsvatn. Einu sinni var það
hámark hamingjunnar að fá að
dvelja í skátaskólanum á Úlfljóts-
vatni lengri eða skemmri tíma. Og
margur krakkinn hefur hlaupið þar
um móana, brugðið sér upp að
vörðunni „og litið yfir láð“. Hvað
er orðið af ykkur öllum?
Ég þarf ekki annað en loka
augunum svolitla stund, þá sé ég í
anda stelpunum mínum bregða
fyrir, inni í skála, úti á túni, niður
við læk, út við á, út í Borgarvík,
uppi á fjalli, í varðeldalautinni, á
kvöldvöku, við fánahyllingu, í kirkj-
unni, ung andlit full eftirvæntingar,
spennandi að lifa, alltaf eitthvað
að gerast. Lífið var eitt stórt ævin-
týri. Hvar eruð þið? Ég er að
skrifa ykkur bréf. Munið þið þetta
tímabil í ævi ykkar?
Til hvers er Hrefna eiginlega að
skrifa? Jú, jú, þetta kemur allt. Við
höfum stundum rekist á, af hend-
ingu eða að gefnu tilefni. Nokkrar
ykkar hafa alltaf öðru hveiju sam-
band við mig, sumar sjaldan, en
aðrar aldrei, en þetta er allt ofur
eðlilegt. Það er bara i huganum sem
alltaf er hægt að hittast, bara hjart-
„Munið þið eftir þegar
farið var í 40,50 og 60
km göngnrnar, öllum
þvegið um fæturna upp
úr þvottabala á eftir og
þeir nuddaðir með júg-
urfeiti. Svo voruð þið
allar bornar inn í tjald.“
að finnur til stöðugrar væntum-
þykju.
„Eitt sinn skáti, ávallt skáti" er
staðreynd, rætumar eru bara mis-
munandi langar og sterkar. Og nú
skal ég segja ykkur af hveiju ég
er að skrifa og síðan rifjum við upp
ýmsar skemmtilegar minningar.
í ár eru liðin 45 ár síðan skátam-
ir fengu afnotarétt af Úlfljótsvatni
og var það fyrir tilstilli dr. Helga
Tómassonar þáverandi skátahöfð-
ingja. Allt frá fyrstu stund hefur
sá draumur vakað með okkur, að
klæða þetta land skógi. Nú loksins
hefur landið verið girt fjárheldri
girðingu og nú fer skógræktin að
verða að veruleika.
Laugardaginn 5. júlí nk. koma
skátar saman á Úlfljótsvatni og
gróðursetja fyrsta lundinn, sem
verður helgaður minningu dr.
Helga, en hann var skátahöfðingi
Stillt upp til kirkjugöngu
frá árinu 1938 til ársins 1958!
Dagskráin stendur frá kl. 14.00 til
kl. 17.00. Skóflu og sólskinsskap
er nauðsynlegt að hafa með.
Munið þið eftir leikriti, sem ein-
hver ykkar samdi og endar svona:
„Kakó og kex, en gaman, kakó og
kex“. Kannski fáum við þama kakó
og kex, hver veit? Munið þið eftir
Jónsmessuskrúðgöngunni og Jóns-
messubrúðhjónunum? Brúðurin var
með slör úr stífu flugnagasi bundið
um höfuðið með snæri, sem var
bara venjulegt hnútasnæri. Munið
þið eftir þegar farið var í 40, 50,
60 km göngumar, öllum þvegið um
fætuma upp úr þvottabala á eftir
ogþeir nuddaðir með júgurfeiti. Svo
voruð þið allar bomar inn í tjald.
En þegar Lilla Höm kom með
bala og þvottabretti til að þvo Dísu
Dóm um hárið, en hún hafði bæði
sítt og þykkt hár, enda var hún
bæði höfð fyrir Fjallkonu og drottn-
ingu eftir því sem við átti. Svo voru
það allar kvöldvökumar. Munið þið
eftir því þegar afturendinn á
„Undradýrinu" varð eftir frammi í
búri, af því að sú sem lék afturend-
ann tók ekki við sér þegar dýratemj-
arinn fór af stað inn í skála með
dýrið?
Og þegar ég spáð í kakókönnum-
ar fyrir alla ljósálfana, þegar skát-
amir fóm í gönguna, og ein 9 ára
spurði með þjósti: „Hvað er þetta
manneskja, sérðu ekki hvort ég
giftist?" Þá varð ég að byija upp á
nýtt, þá fann ég alla eiginmennina,
bömin, pakkana og utanlandsferð-
imar og allt fram eftir götunum.
Svo þegar beljan kom inn eldhús-
dyramegin og labbaði í gegnum
skálann, hún var sko ekki að flýta
sér, en lagði pent frá sér „nafn-
spjaldið" sitt á skálagólfið og Jónni,
sem þá var lítill, sagði: „Ulla ba“,
en þá var búin til forstofa við eld-
húsdymar fljótlega á eftir. Og
þegar stelpumar komu með Erlu á
sjúkrabömm og skelltu henni niður
fyrir framan fætuma á mér og
Asthildur sagði: „Það er steinliðið
jrfír hana.“ Ég var að kenna hjálp
í viðlögum og vildi nú vita hvort
hún vissi hvemig yfirlið lýsti sér
og spurði hana af hveiju hún héldi
það. „Jú, við kitluðum hana og hún
hreyfði sig ekki,“ sagði Asthildur
hróðug. Erla var nefnilega vön að
narra litlu stelpumar, bara til að
láta þær bera sig á sjúkrabömm.
Og ekki gleymum við öllum hátíð-
legu stundunum í litlu kirkjunni
okkar við vatnið, þar var sungið,
hlustað á sögur sem vom kallaðar
„kirkjusögumar", þar var skáta-
heitið unnið og allir gestkomandi
komu með svo oftast var þétt setin
kirkjan.
Minningamar frá Úlfljótsvatni
em óteljandi, og bréfið myndi ekki
komast fyrir í Mogganum ef allt
yrði tekið með. Stundum finnst mér
að skuld mín við skátahreyfinguna
fyrir ógleymanlegar stundir til
gagns og gleði sé svo stór að ég
fái seint eða aldrei endurgoldið
hana eða með hveiju getum við
hver fyrir sig endurgoldið þó ekki
sé nema að litlu leyti? Jú, með því
að gefa frá okkur, þó ekki sé nema
í smáu, örlítið af allri þeirri birtu,
yl, samúð og sáttfysi sem lífíð
krefst og við getum miðlað.
Munið þið eftir reglunni okkar
góðu um það að allar ættu að
sættast fyrir kvöldbæn hafi þær
orðið ósáttar? Ég rakst einu sinni
á tvær sem vom að sættast inni í
kolastíunni af því að þær fundu
engan annan stað þar sem þær gátu
fengið að vera í friði. Það em tölu-
vert margar „kolastíur" í þjóðfélag-
inu. Við það að sættast þar verða
þær að helgum reit. Við verðum
að reyna að vera skátar, þar sem
við emm í mannhafínu, skiptir engu
hvaða störf við stundum.
Við gleymum ekki Úlfljótsvatni.
Verði ekki tækifæri nú, þá kemur.
að því seinna. Við emm rétt að
byija.
Gæfan fylgi ykkur.
Höfundur er kvenskátaforingi.
Ný myndabók um
Island með jarð-
fræðilegu ívafi
Rætt við höfund bókarinnar Ulric Miinzer
Þýska bókaforlagið Atlantis
gaf út jarðfræðilega bók um ís-
land eftir Þjóðverjann Ulrich
MUnzer í lok síðasta árs. Bókin
ber heitið ICELAND - Volcan-
oes, Glaciers, Geysers (ÍSLAND
- eldfjöll, jöklar, hverir). MUnzer
er mælingaverkfræðingur að
mennt og kom fyrst hingað til
íslands áríð 1970. Dr. Gylfi Þ.
Gíslason skrifaði formála fyrir
bókinni en Ellen Sallet gerði
ensku þýðinguna. Bókin er um
200 bls. og í henni eru 131 mynd,
flestar í lit. Bók þessi hefur
fengið góða dóma í Þýskalandi.
Blaðamaður Morgunblaðsins
ræddi við MUnzer er hann var
hér á ferð fyrir skömmu og var
hann fyrst spurður hver tildrög
hefðu veríð að þvi að hann hófst
handa við gerð bókarinnar.
lengi hefur verið áhugamál mitt og
þar em birtar nokkrar forvitnilegar
gervitunglamyndir af hlutum ís-
lands. Þessar myndir leiða ýmislegt
nýtt í ljós sem ómögulegt er að sýna
með öðrum hætti um gróðurfar
einstakra landsvæða. í þessum
kafla er syrpa mynda af svæðinu
umhverfis Grábrók í Norðurárdal.
í öðmm kafla er fjallað um stöðu
íslands á Mið-Atlantshafshryggn-
um og áhrif jarðskorpuhreyfinga á
jarðfræði landsins. í þessum kafla
em myndir af gossprangum og
misgengjum víða um landið t.d.
„Ég kom hingað fyrst árið 1970
með kammersveit Miinchen og fékk
þá þessa hugmynd að gera bók um
Island. Bókin er alls ekki vísindarit
enda var hugmynd mín frá upphafi
að gefa út fræðibók sem flokkaðist
undir það sem kalla mætti alþýðleg
vísindi. Ég var um sex ár að vinna
að bókinni og ferðaðist 20 sinnum
til íslands til að vinna að gerð
hennar.
Mér tókst að fá útgefanda f
Englandi og Þýskalandi. Einnig
leitaði ég eftir útgefanda á íslandi
en það hefur ekki tekist enn.
Bók Múnzers skiptist í sjö kafla
og hefst hver þeirra á texta uppá
nokkrar síður. „í fyrsta kaflanum
er gerð grein fyrir Qarkönnun, sem
Hiti og kuldi. Þessi sérstæða mynd er tekin i Kverkfjöllum.
Ufrich
Mynd úr bók Milnzers. Myndin er tekin af Vindbelgi og sýnir vel
gervigígana við Mývatn.
Eldgjá, Almannagjá, Langasjó o.fl.
í þriðja kafla er fjallað um eld-
stöðvar á íslandi og þar er að fínna
ljósmyndir af ýmsum eldstöðvum
og hraunmyndunum. Kaflanum
fylgir kort þar sem dyngjur, stapar,
eldkeilur, megineldstöðvar og
gosspmngur er merktar inn og
nöfnin talin upp í myndatexta.
Jöklum og jökulmyndunum er
lýst í fjórða kafla og þar er kort
sem sýnir útbreiðslu jökla undir lok
ísaldar. Þar em margar myndir af
jöklum, skriðjöklum og jökullónum.
í fímmta kafla er greint frá
hvemm og jarðhita, og þar era
myndir frá nokkmm helstu jarð-
hitasvæðum landsins.
í sjötta kafia ef fjallað um ár,
stöðuvötn og sanda. Þar er að finna
fjölda mynda sem sýna hina sér-
stæðu náttúra landsins.
I lokakaflanum, sjöunda kafla,
er fjallað um hinar ýmsu bergteg-
undir og steintegundir sem hér
finnast. Auk annarra mynda er þar
að finna myndasyrpu sem sýnir
sérstæðar jarðmyndanir og útfell-
ingar.
Aftast í bókinni er ítarleg skrá
jarðfræðiorða með skýringum,
heimildaskrá. Þar er einnig jrfírlits-
kort sem sýnir staðina þar sem ljós-
myndimar í bókinni vom teknar.