Morgunblaðið - 27.09.1986, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 1986
25
Hátíðarhöld í tilefni 75 ára afmælis Háskóla íslands:
Háskólinn hlýtur að leita til þings og
þjóðar til að geta sinnt hlutverki sínu
Rætt við dr. Pál Sigurðsson, framkvæmda-
slgóra afmælishátíðarinnar
HÁSKÓLI ÍSLANDS var settur 17. júní
1911, á aldarafmæli Jóns Sigurðssonar,
og á þvi 75 ára afmæli á þessu ári. Af
þvi tilefni verður efnt til mikilla hátið-
arhalda sem standa yfir frá 3. til 12.
október næstkomandi, en formlega
verður hátiðin sett laugardaginn 4.
október með hátiðarsamkomu í Há-
skólabíói og verður henni sjónvarpað
beint. í tilefni afmælisins verður ljós-
prentuð útgáfa Konungsbókar Eddu-
kvæða gefin út af stofnun Árna
Magnússonar i samvinnu við bókaút-
gáfuna Lögberg. Sýndar verða kynnis-
og heimildamyndir sem Háskólinn hef-
ur látið gera um sögu sína og núverandi
starfsemi. Þá verða 20 visinda- og
fræðimenn sæmdir heiðursdoktors-
nafnbót við Háskóla íslands og háskóla-
fyrirlestrar verða fluttir af nokkrum
kunnum fræðimönnum, islenskum sem
erlendum. Bandalag háskólamanna og
Stúdentaráð munu gangast fyrir ráð-
stefnum um málefni Háskólans, og bera
þær yfirskriftirnar „Háskóli íslands -
Oskabarn eða öskubuska?“ og „Háskól-
inn í nútið og framtið, breyttir kennslu-
hættir - betri háskóli?“. Sérstakur
háskólafáni hefur verið hannaður og
verður hann dreginn að húni i fyrsta
sinn þann 4. október.
Áhersla lögð á kynn-
ingu á Háskólanum
Dr. Páll Sigurðsson, dósent, er fram-
kvæmdastjóri afmælishátfðarinnar sem
veg og vanda hefur haft af öllum undirbún-
ingi. I tilefni afmælisins hefúr hann tekið
saman bók um húsnæðis og byggingasögu
Háskólans, þar sem rakinn er aðdragand-
inn að stofnun hans og sagt frá fram-
kvæmdum fram yfir 1940.
„Afmælishátíðin stendur frá 3.-12.
október, þó þannig að aðalhátíðin hefst
laugardaginn 4. október með hátíðardag-
skrá í Háskólabíói og verður henni allri
sjónvarpað beint, og ég kannast ekki við
að slíkt hafi áður verið gert hérlendis með
hátíð af þessu tagi,“ sagði Dr. Páll í sam-
tali við Morgunblaðið um tilhögun hátfðar-
haldanna.
„Skólayfirvöld með rektor í broddi fylk-
ingar leggja megináherslu á að þetta verði
til kynningar á Háskólanum gagnvart al-
þjóð og leitast verður við að sýna fram á
að það sem háskólamenn eru að gera sé
hluti af þjóðlffinu og tengist því með eðli-
legum hætti, til dæmis í gegnum atvinnu-
líf. Til þess að rísa undir merki þarf
Háskólinn hins vegar mikið fé, þessi stóra
stofnun, en Háskólinn hefur lengst af ver-
ið í fjársvelti og hlýtur því að leita til þings
og þjóðar til að geta sinnt þessu þýðing-
armikla hlutverki sínu. Af þessu leiðir að
á hátíðina er boðið forseta íslands, ríkis-
stjórn og alþingismönnum, auk flölda
embættismanna úr stjómkerfi landsins svo
og háskólakennurum og mökum þeirra,"
sagði Páll.
Vonast til að afmælis-
haldið verði Háskól-
anum mikil lyftistöng
Hátfðarhöldin f Háskólabfói verða með
nokkuð hefðbundnum hætti. „Það verður
f þó nokkuð lagt án þess að um íburð
verði að ræða sagði Páll.og má má geta
þess að þama mun öll sinfóníuhljómsveitin
koma fram og tveir kórar til að ljá hátíð-
inni meiri svip.
Vegna húsnæðiseklu verður samkoman
einungis ætluð boðsgestum, því miður, og
er kannski undarlegt að nefna Háskólabíó
í sömu andrá og þrengsli, en til þess var
tekið hversu stórt og glæsilegt það var
þegar það var tekið í notkun á 50 ára
afinæli Háskólans árið 1961, um haustið.
Háskólahátíðin sem þá var haldin undir
forystu þáverandi rektors, Ármanns
Snævarr, þótti takast alveg sérstaklega
vel og var skólanum mikil lyftistöng. Þeir
sem standa að þessari hátíð nú vonast til
að raunin verði sú sama í þetta sinn.
Það kann að vera að mörgum finnist
algjör óþarfi að halda upp á 75 ára af-
mæli með þessum hætti úr því það var
gert svo veglega fyrir 25 árum sfðan en
þá er á það að líta að 25 ár em einmitt
dijúgur hluti starfsemi þessarar stofnunar
og það ber að hafa í huga að það er önn-
ur kynslóð sem ræður ríkjum við Háskól-
ann en þá. Segja má að ný kynslóð
starfsmanna þurfí á tilbreytingu af þessu
tagi að halda bæði til að vetjast leiða á
hversdagsleikanum og til að efla samstöðu
með þegnum Háskólans. Það er kannski
rétt að geta þess í þessu sambandi að nú
verður tekið upp nýtt baráttumerki, sem
er sameiningartákn allra háskólamanna.
Þetta baráttutákn er fáni með vangamynd
Pallas Aþenu, en sú mynd hefur verið
notuð sem innsiglismerki Háskólans.
Vangamyndin er sett inn f hvítan kross
sem hvílir á bláum grunni. Verður fáninn
dreginn í fyrsta sinn að húni á hátíð-
isdaginn, 4. október,“ sagði Páll.
Háskólinn - óskabam
eða öskubuska
Sunnudaginn 5. október stendur BHM
fyrir ráðstefnu í Odda sem ber yfírskrift-
ina „Háskóli íslands - óskabam eða
öskubuska?" þar sem leitast verður við
að svara því hvort Háskólinn geti sinnt
núverandi hlutverki sínu, en eins og marg-
oft hefur komið fram hefur hann átt við
skort á húsnæði og tækjum að stríða.
Stúdentaráð mun viku seinna halda ráð-
stefnu á sama stað og fjalla um Háskólann
í nútíð og framtíð og breytta kennsluhætti.
Sjö háskólaerindi verða sfðan flutt á
tfmabilinu 3.-10. október og verða fyrirles-
arar sjö og dreifast erindin á alla dagana.
nema laugardaginn.
Konungfsbók Eddukvæða
gefin út ljósprentuð
„Það er ekki óalgengt að á tímamótum
sem þesum að hugað sé að útgáfu ein-
hverskonar rits í tengslum við sögu
stofnunarinnar og svo hefur verið gert að
þessu sinni,“ sagði Páll. „Þegar Háskólinn
varð 50 ára var gefin út saga Háskóla
íslands eftir Guðna Jónsson, og nú þótti
ástæða til að taka saman byggingar- og
húsnæðissögu hans fyrstu áratugina. Hér
er að sjálfsögðu einungis um einn þátt f
sögu hans að ræða. Það þótti nægilegt
Dr. Páll Sigurðsson, framkvæmda
stjóri afmælishátíðarinnar.
efni í bók að greina frá þessari sögu fram
til ársins 1940, og hvað um framhald verð-
ur á eftir að ákveða,“ sagði Páll.
HÚsnæðis- og byggingarsaga Háskóla
íslands verður ekki eina bókin sem út
verður gefín í tilefiii afinælisins því Stofn-
un Áma Magnússonar mun í samvinnu
við bókaútgáfuna Lögberg gefa út Kon-
ungsbók Eddukvæða ljósprentaða. „Þetta
verður vegleg útgáfa f einungis 100 ein-
tökum, en margir telja þessa bók vera þá
merkustu sem skráð hefiir verið á Norður-
löndum, og má geta þess að Konungsbók
Eddukvæða var annað þeirra handrita sem
herskip hennar hátignar, danadrottningar,
komu með hingað til lands.
Nokkrum vikum eftir sjálfa afinælishá-
tíðina lítur síðan dagsins ljós sérstakt
háskólatímarit og mun fyrsta tölublað
þess verða helgað kynningu á starfsemi
Haákólans, deildum hans og stofnunum.
Ritstjóri þess er prófessor Siguijón Bjöms-
son.“
Heimildamyndir um
Háskólann
Tvær heimildamyndir hafa verið gerðar
og er önnur þeirra 30 mínútna og fjallar
um sögu Háskóla íslands frá upphafi
ásamt aðdragandanum að stofnuninni. „í
þeirri mynd segir frá þessum fyrstu ámm
Háskólans þegar segja má að hann hafi
verið háskóli kreppu og allsleysis, en hann
átti ekki einu sinni þak yfir höfuðið og
hafðist við í skjóli Alþingis, á neðstu hæð
Alþingishússins. Samt sem áður held ég
að aldrei í sögu skólans hafi borið jafri
mikið á sönnum hugsjónum og fórnfýsi
og þá, jafnt kennara sem nemenda, í garð
skólans. Lít ég á þetta sem rómantfska
tfmabilið í sögu skólans. Þessi mynd fjall-
ar um þetta tfmabil í sögu Háskólans og
er ráðgert að gera síðan framhald fram
til okkar daga. Hin myndin er 40 mfnútna
kvikmynd sem ijallar um núverandi starf-
semi Háskólans og f henni verða kynntir
flölmargir þættir; félagslíf stúdenta,
kennsla í ólíkum deildum og rannsóknir
háskólamanna. Báðar verða myndimar
sýndir f sjónvarpi í tengslum við afmælið.
Opið hús fyrir almenn-
ing í Háskólanum
Sunnudaginn 12. október, sem er loka-
dagur hátíðaþaldanna verður haldið
svonefnt „opið nús“. Undirbúningur fyrir
„opið hús“ er enn í þróun en þar munu
allar deildir Háskólans verða með kynn-
ingu á starfsejni__sinni og velflestar
stofnanir Háskólans einnig. Alls verða 19
byggingar á háskólalóðinni opnar almenn-
ingi, sem mun gefast kostur á að kynnast
ólfkri starfsemi deilda og stofnana, og
verða nemendur og starfslið Háskólans
gestum til leiðbeiningar og aðstoðar eftir
því sem við verður komið.
„Það má búast við þvf að fjöldi þeirra
sem verður gestum til aðstoðar muni
skipta hundruðum. Auk þess verður hver
deild með einhverskonar sýningar eða at-
hafnir. Til dæmis má geta þess að guð-
fræðideildin stendur fyrir messu um
morguninn klukkan 11.00, og verður henni
jafnframt útvarpað. Eftir hádegið verður
lagadeildin til dæmis með málflutningsæf-
ingu, og svona mætti lengi telja það sem
á döfinni verður. Við vonumst til þess að
almenningur taki þessu vel og stormi á
háskólavæðið til að kynna sér starsemina
og það sem fram fer innan veggja Háskól-
ans.
Háskólinn hefur aldrei áður efnt til
heildarkynningar á starfsemi sinni með
þessum hætti, en þess má geta að einstak-
ar deildir hafa staðið fyrir kynningum á
starfsemi sinni, hver fyrir sig, og hafa þær
tekist mjög vel. Verkfræði og raunvísinda-
deildin, stóð fyrir kynningu af þessu tagi
fyrir nokkrum árum og komu þá um 8000
manns. Við vonumst því eftir miklum
§ölda gesta til að kynna sér hvað fram
fer innan veggja Háskólans," sagði dr.
Páll Sigurðsson, framkvæmdastjóri af-
mælishátiðarinnar að lokum.
*.
r
(,
1V