Morgunblaðið - 05.10.1986, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. OKTÓBER 1986

CewTGNJAiPé- ^ V Í£MM>)<=
'FAÍMPrJ ^5?^.
Saga Lotis gerði Paimpol
að borg íslandssjómanna
Viku hátíðahöldá 100 ára afmæii skáldsögunnar
eftir Elínu Pálmadóttur
í bænum Paimpol á Bretagne-
skaga í Frakklandi, þaðan sem
fiskimenn héldu á íslandsmið í
rúm 80 ár, var laugardaginn 13.
september sett í hátíðasal bæjar-
ins sýning, sem markaði upphaf
viku dagskrár til að minnast þess
að 100 ár eru liðin síðan rithöf-
undurinn Pierre Loti skrifaði þá
merku bók „Pécheur d’Islande"
á árinu 1886. Þessi saga, sem
þýdd hefur verið á fjölda tungu-
mála um allan heim og prentuð
í tugum útgáfa i Frakklandi,
hefur gert meira til að koma
Bretagne-skaga og lífi fiski-
mannanna þar á blöð sögunnar
og i vitund alheimsins en nokkuð
annað, eins og einn fyrirlesarinn
orðaði það. Hefur gefið Paimpol
nafnið „borg íslandssjómann-
anna“ i 100 ár. Þá hefur þessi
saga af sjómönnum „Á íslands-
miðum“, eins og hún heitir í
íslenskri þýðingu Páls Sveinsson-
ar, ekki síður sett ísland á blöð
sögunnar viða um heim.
Var sýningin opin í viku og
dagskrá á hveiju kvöldi. Fyrir-
lestrar fluttir um söguna og
ýmsa þætti hennar og líf fiski-
mannanna í Paimpol, kvikmynd
sýnd og settir á svið þættir úr
henni, svo og kynning á íslandi
nútimans í máli og myndum.
Sýninguna í hátíðasal Paimpol-
bæjar setti borgarstjórinn Querrien,
að viðstöddum fulltrúum nærliggj-
andi bæja, héraðsstjóranum hr.
Dollo, fulltrúa sendiráðs íslands í
París, Gunnari Snorra Gunnars-
syni, að ógleymdum sonarsyni
rithöfundarins Pierre Viaud-Loti og
konu hans. Sagði borgarstjóri að
tími íslandsveiðanna væri óendan-
leg uppspretta fyrir Pampólara:
„Við neitum ekki fortíð okkar, við
notum hana sem ávísun á framtíð-
ina, sem sýnir okkur hvað við erum
og hvetur til framhalds." Hann
minnti á sambandið við ísland, þar
sem Paimpol var tákn allra frönsku
fiskimannanna, hvaðan sem þeir
komu, og sagði dýrmætt að því sé
við haldið, eins og gert hefur verið
með ýmsum hætti á undanfömum
árum.
Sonarsonur höfundar Pécheur d’Islande, Pierre Loti-Viaud og kona
hans.
Teikning af skútum í Paimpol
1886 eftir Alain Lenost sem hann
teiknaði í tilefni afmælishátíðar-
innar. Hún var gefin út á póst-
korti.
Gjafir frá íslandi
Borgarstjóri vísaði m.a. til gjafar
frá íslandi til Sjóminjasafnsins í
Paimpol, sem þama vom til sýnis
í fyrsta sinn. og gerði Le Meur,
bæjarfulltrúi og formaður Vinafé-
lags sjóminjasafnsins, grein fyrir
henni og sendi þakkir til Minja-
safnsins í Höfn í Homafírði og til
Kvískeijabræðra, sem gáfu gripina
og sendu utan í sumar.
Þessir gripir eru úr 12 fiskiskút-
um frá Paimpol og Dunkerque sem
fórust 1873 við Hom. Það er tunna
með tágum, bekkur, sjómannakista
og tréskór. Fylgir á sýningunni ljós-
mynd af Eyjólfí Sigurðssyni og
konu hans, sem á Homi tóku við
31 sjómanni sem af komust. Sagði
Le Meur að þessi sýning ætti ein-
mitt að sýna daglegt líf og áhöld
hversdagsins á tímum fískimann-
anna sem Pierre Loti lýsti svo
dramatískt fyrir 100 árum. En til
safnsins í Höfn hefur sem þakklæt-
isvottur verið sent vegglíkan af
franskri gólettu af þeirri gerð sem
sigldu á Islandsmið frá Paimpol.
Þrír aðilar lögðu til efni á þessa
sýningu: Safnvinafélagið „L’Asso-
ciation des Amis du Musee de la
Mer“, menningarsamtök kennd við
Anjelu Duval, sem var bretónsk,
þjóðleg skáldkona, og samtök
kortasafnara í norðurhéruðum
Frakklands, „L’Association Carto-
phile des Cotes-du-Nord“. Þau
síðastneftidu em um 200 manna
hópur áhugasafnara, sem á ógrynni
af gömlum póstkortum og setur
saman myndasýningar af ýmsu til-
efni. Ógrynni er til af ljósmyndum
frá dögum íslandsfaranna í Paimp-
ol og nágrenni. Ljósmyndarinn
Torty í Paimpol tók mest af þeim
og voru margar myndimar gefnar
út á póstkortum. Að sögn Claudes
Roy, sem setti upp sýninguna, voru
gefín út um 1500 kort frá Paimpol-
svæðinu á árunum 1899—1914.
Hafði klúbburinn valið um
400—500 á þessa sýningu, af dag-
legum athöfnum íslandsfaranna og
af skútunum. Aðeins ein mynd er
frá íslandi, skúta á Fáskrúðsfirði,
og létu kortasafnaramir í ljós undr-
un á að finna engin slík kort frá
íslandi. En þama voru líka stækk-
aðar ljósmyndir frá sama tíma, sem
sýndu brottför sjómannanna, veið-
amar, aðbúnað um borð. Nemendur
í háskólanum í Renne höfðu útbúið
sérsýningu undir heitinu „Konur
fískimannanna við ísland". Væri
fróðlegt að fá einhveijar af þessum
myndum á sýningu á Islandi.
Að öðm leyti vom þama á 500
fermetra svæði sýndir gamlir munir
og búningar frá þessum tíma, veið-
arfæri og skipalíkön. Einnig at-
burðir úr sögu Lotis. Söguhetjumar