Morgunblaðið - 03.01.1987, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 1987
27
Yfirvofandi verk-
fall hiá farmönnum
Morgunblaðið/Kristinn Benediktsson
Sjómenn mættu í gær á skrifstofu sjómanna og vélstjórafélagsins í
Grindavík til verkfallsvörslu. Hér sitja þeir og rabba yfir kaffibolla
og bíða eftir fréttum af samningsfundi enda allt rólegt við höfnina.
Grindavík:
„Blóðugt að verkfall
þurfi til að fá rétt-
láta leiðréttingu“
UNDIRMENN á farskipum og viðsemjendur þeirra áttu með sér
árangurslausan samningafund hjá ríkissáttasemjara mánudaginn 29.
desember og hefur næsti samningafundar verið boðaður á mánudag-
inn klukkan 10, en boðað verkfall Sjómannafélags Reykjavíkur á
að koma til framkvæmda frá og með miðnætti aðfaramætur þriðju-
dagsins.
„VERKFÖLL leggjast aldrei vel
í menn,“ sagði Önundur Haralds-
son og tók Sveinn Eyfjörð undir
það þegar fréttaritari Morgun-
blaðsins tók þá tali í gær, en
þeir vom á verkfallsvakt á skrif-
stofu sjómanna og vélsljórafé-
lagsins í Grindavík.
Aðspurðir sögðu þeir að ef ekki
semdist nú um helgina þá gæti
verkfallið dregist á langinn. „Loðn-
usjómenn eru með smávægilegar
sérkröfur sem eru löndunarfrí og
lenging á fríi úr tveim sólarhringum
í fjóra og ætti ekki að stranda á
því. Stóra málið fyrir alla sjómenn
er hinsvegar breyting á kostnaðar-
hlutdeildinni. Það er sjálfsögð krafa
þar sem hin mikla olíukostnaðar-
birgði er farin af útgerðinni og allt
árferði í þjóðfélaginu breytt frá því
fyrir þrem árum þegar hér var bull-
andi verðbólga. Okkur finnst því
blóðugt að þurfa að fara í verkfall
til að fá leiðréttingu á þeim málum
sem breytt var með lögum 1983.
Nú er ekki lengur hægt að réttlæta ■
kauphækkun til okkar með auknum
afla eða færri mönnum um borð
eins og gerst hefur á rækjunni. Hér
í Grindavík ríkir mikill einhugur
„Fiskverðs-
ákvörðunin
sýndar-
mennska“
SIGURÐUR Gunnarsson vélsljóri
á Hópsnesi GK sagði að allt væri
rólegt hjá þeim sem stæðu verk-
fallsvakt því enginn bátur hefði
farið til veiða og ekki gerðar
neinar tilraunir til verkfalls-
brota. Iðnaðarmenn eru að sinna
ýmsum verkefnum i sumum bát-
um en vinna við veiðarfæri
liggur hins vegar niðri.
„Hjá mér brennur heitast að
kostnaðarhlutdeildin verði leiðrétt,
enda þýðir það hærri skiptarpró-
sentu. Hjá okkur sjómönnum kemur
ekkert annað til greina en að standa
saman í fullri alvöru þó verkföll séu
ekki skemmtileg til þess að leiðrétt-
ing náist. Við bátasjómenn viljum
að auki frítt fæði og eins er orðið
brýnt að standa vörð um helgarfríin
svo við séum ekki hlunnfarðir í
þeim efnum. Mér finnst fiskverðs-
ákvörðunin sýndarmennska gagn-
vart okkur hér á vertíðarsvæðinu
Sunnanlands því sá fiskur hækkar
mest sem veiðist á öðrum svæðum
á öðrum árstíma, eins og grálúðan.
Þetta er greinilega gert til að ná
upp meðaltalshækkuninni. Að vísu
lagaðist ufsaverðið en er samt
hörmulega lágt miðað við hversu
mörg tonn við þurfum að fiska til
að ná upp í trygginguna,“ sagði
Sigurður að lokum.
Kr. Ben.
meðal sjómanna að þessar leiðrétt-
ingar fáist," sögðu þeir félagar að
lokum.
„Þetta er það furðulegasta verk-
fall sem ég hef orðið vitni að og
ég sé ekki fram á annað en það
biasi við langt stopp á kaupskipa-
flotanum öllum, þar sem sjómenn
neita að ræða samning sem gilt
geti frá áramótum og það þótt verk-
fall eigi að skella á strax i upphafí
þess sama árs,“ sagði Þórarinn V.
Þórarinsson, framkvæmdastjóri
VSÍ.
Undirmenn gera kröfur um
27.700 króna lágmarkslaun, en lág-
markslaunin eru nú 23.600. Þá
gera þeir kröfu um 80% álag á alla
yfírvinnu, en hafa nú 60%. Þetta
er sömu kröfur og sjómenn höfðu
uppi á síðastliðnu vori þegar verk-
fall þeirra var afnumið með lögum
og samningum þeirra framlengt til
áramóta.
Guðmundur Hallvarðsson, form-
aður Sjómannafélags Reykjavíkur,
sagði í samtali við Morgunblaðið,
að sjómenn væru ekki til viðræðu
um kjarasamning fyrir árið, fyrr
en gengið hefði verið að þessum
kröfum. Til verkfallsins nú hefði
verið boðað 9. maí strax eftir að
lögin voru sett, þannig að útgerðar-
menn hefðu haft nægan tíma til
umhugsunar. Hann sagði að í ljósi
nýgerðra kjarasamninga væru
þetta ekki háar kröfur, þar sem það
gæti varla talist mikið, þó sjómenn
hefðu eitt þúsund krónum meira,
en þau lágmarkslaun sem giltu í
landi.
Um 50 togarar á sjó
UM 74 skip voru á sjó í gær, þar
af um 50 togarar og togskip sam-
kvæmt upplýsingum Tilkynn-
ingaskyldunnar. Verkfall
fiskimanna tók gildi á miðnætti
1. janúar, en þau skip sem voru
á veiðum um áramótin fyrir sölu
á erlendan markað mega ljúka
þeim veiðitúr.
Það gildir þó ekki um skip á
samningssvæði Alþýðusambands
Austurlands, en samningum þess
eru ákvæði þar sem segir að skip
skuli vera inni yfír áramót. Tveir
togarar frá Austfjarðahöfnum eru
nú á veiðum, Ottó Wathne frá Seyð-
isfirði og Snæfugl frá Reyðarfírði.
Sigfinnur Karlsson, forseti Alþýðu-
sambands Austurlands, sagði að
hann reiknaði með því að þessi
samningsbrot yrðu kærð.
Trausti Magnússon hjá útgerð
Ottó Wathne sagði að útgerðin hefði
leitað álits verkalýðsfélags Seyðis-
flarðar á því hvort skipið mætti
vera úti um áramótin til að veiða
fyrir sölu erlendis. Verkjalýðsfélag-
ið hefði túlkað það þannig að það
væri í lagi og hefði skipið farið í
veiðiferð 28. desember. Skipið
Ágreiningur um boðun
verkfalls á Vestfjörðum:
Formaður Utvegs-
maunafélags Vest-
fjarða lætur
af formennsku
„SKIPSTJÓRA- og stýrimanna-
félaginu Bylgjunni láðist að
tilkynna ríkissáttasemjara um
verkfallið í tíma og því telst boð-
un þess ólögmæt samkvæmt
landslögum. Eg, sem formaður
Útvegsmannafélags Vestfjarða,
taldi hins vegar ekki rétt að
dæma verkfallið ólögmætt þrátt
fyrir þetta, það myndi aðeins
flækja málin,“ sagði Guðmundur
Guðmundsson, formaður Útvegs-
mannafélags Vestfjarða, í
samtali við Morgunblaðið.
„Til þessa hefur formaður félags-
ins haft óskorað vald í þessum
málum, en sú breyting varð nú á,
að ég varð undir á félagsfundi og
verkfallið dæmt ólögmætt. Vegna
þess hef ég tilkynnt afsögn mína
sem formaður," sagði Guðmundur.
Hann sagðist ekki vita annað,
en verkfallið væri algert af hálfu
skipstjóra og stýrimanna, en fram-
hald málsins væri óljóst. Réttast
væri þó að leggja þessa deilu til
hliðar meðan reynt væri til þrautar
að ná heildarsamkomulagi.
myndi fara í söluferð til Englands
og síðan í viðgerð á togspilum í
Grimsby um miðjan mánuðinn, en
frá þessari viðgerð hefði verið geng-
ið um mánaðarmótin nóvember/
desember. Trausti sagði að þeir
væru ekki að þessu til þess að fara
á bak við samninga og benti á að
skipið hefði níu sinnum á árinu selt
í Englandi.
Hallgrímur Jónasson, fram-
kvæmdastjóri hjá Skipakletti á
Reyðarfirði, sagði að það hefði ver-
ið venja hjá útgérðinni mörg undan
farin ár að stíla upp á sölu í jan-
úar, en það hafi að vísu ekki orðið
af því um síðustu áramót. Trúnað-
armaður um borð í skipinu hefði
borið það undir skipshöfnina hvort
hún vildi fara í sölutúr og það hefði
verið samþykkt. Togarinn myndi
selja í Bremerhaven 13. janúar, en
hann hefði farið út 28. desember.
Verkalýðsfélag Reyðarfjarðar hefur
ekki sagt upp samningum og í
samningum yfirmanna eru ekki
ákvæði um að skipin skuli liggja
inni um áramót.
Guðmundur sagðist ekkert vilja
fullyrða um það hvort til verkfalls
kæmi: „Það fer eftir viðsemjendum
okkar. Þeir hafa viljað binda samn-
inga skilyrðum um breytingar á
vinnutíma farmanna. Við teljum
það ekki til umræðu, því með því
móti værum við að gefa eftir ýmis-
legt, sem hlýtur að teljast til
mannréttinda nú á tímum," sagði
Guðmundur.
„Þó við gengjum að kröfum sjó-
manna til fulls, þá myndi það ekki
leysa kjaradeiluna. Við stöndum því
frammi fyrir verkfalli án þess að
kröfur liggi fyrir, sem geta orðið
grundvöllur að lausn málsins,"
sagði Þórarinn V. Þórarinsson,
framkvæmdastjóri VSÍ.
Þórarinn sagði að VSÍ hefði vitað
um þessar kröfur undirmanna frá
því í maí og mikil vinna hefði verið
lögð í það að undirbúa samning,
sem miðaði að aukinni hagræðingu
og einföldun launakerfísins, svipað
og gert hefði verið víða á almennum
vinnumarkaði. Þessi samningur
myndi skila undirmönnum veruleg-
um kjarabótum. Sjómannafélag
Reykjavíkur hefði alfarið hafnað
að ræða nokkuð annað en kröfur
sínar, sem leystu ekki málið, þó
gengið yrði að þeim.
„Við efumst stórlega um að þessi
framkvæmd sé í samræmi við gild-
andi vinnulöggjöf og munum kanna
það. Ég get ekki ímyndað mér að
íslensk lög haldi verndarhendi yfír
jafn forkastanlegum vinnubrögðum
og hér er um að tefla, því langvinn
stöðvun kaupskipaflotans, stefnir
viðkvæmum útflutningsmörkuðum
í mjög mikla hættu," sagði Þórarinn
ennfremur.
nzzzzxzzxzx:
BÍðflðlI
He’s survived the most hostile and primitive land known to man.
Now all he’s got to do is make it through a week in New York.
„Egerbúinn aðslá öll
aðsóknarmet í Astralíu
ogerennþá í fyrsta sæti
e(tir34 vikur.„
Myndinmín, Crocodile
Dundee, byrjaríBíóhöll-
inniídag.
Með nýárskveðju,
Krókódíla Dundee.
Sjá nánar á
síðu 41.
PAUL HOGAN
TTT*