Morgunblaðið - 11.03.1987, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. MARZ 1987
19
OG SANNUR MeISTARI...
...FER VOLVO 740 VEL
MEÐ YfIRBURÐINA
munu fæstir þeirra hafa lagt leið
sína til Texas sem er í vitundinni
tengt kúrekum og byssubófum —
vegna kvikmyndanna auðvitað. Jón
R. Hjálmarsson heimsótti þetta ævin-
týraland með nokkrum félögum og
rekur þá sögu einkar skemmtilega
þó lítið fari fyrir gvnsmoke í frásögn
hans.
I Avarpi til lesenda lýsa þeir félag-
ar yfir, Jón og Þórður, að hér með
sé lokið umsjón þeirra með Goða-
steini eftir tuttugu og fímm ára
samfellda útgáfu. Þess vegna lýkur
þessu hefti með höfunda- og efnis-
skrá fyrir ritið allt frá upp hafí.
»Goðasteinn mun þó halda áfram að
koma út. Sýsluneftid og sýslumaður
Rangárvallasýslu hafa áhuga á að
hefja útgáfu héraðsrits í Rangár-
þingi. Þessir aðiiar hafa leitað til
okkar og einkum haft áhuga á að
halda sama nafni á hinu nýja héraðs-
riti.«
Goðasteinn mun því ganga í end-
umýjun lífdaganna. Og öruggt má
telja að hann komist í góðar hendur
því Friðjón Guðröðarson sýslumaður
hefur áður stýrt riti af þessu tagi,
Skaftfellingi, sem hann hafði veg og
vanda af árum saman og var á svip-
aðri línu og Goðasteinn; að því
viðbættu að Skaftfellingur flutti jafn-
an samtímaannál úr héraði. Rangæ-
ingar munu því hér eftir sem hingað
til eiga sér vísan samastað þar sem
þeir geta komið fræðum sínum á
framfæri.
Bréf Nietzsches
Erlendar bækur
Siglaugur Brynleifsson
Friedrich Nietzsche: Samt-
liche Briefe. Kritische Studienaus-
gabe. I—VIII. Herausgegeben von
Giorgio Colli und Mazzino Montin-
ari. Deutscher Taschenbuch Verlag
— de Gmyer 1986.
Hér eru birt bréf Nietzsches frá
júní 1850 til janúar 1889. Útgáfan
er byggð á Nietzsche: Briefwechsel
— Kritische Gesamtausgabe de
Gruyters-útgáfunnar. Þessi Studi-
en-ausgabe er gefin út af sömu
mönnum og de Gruyter-útgáfan,
sem tók að koma út 1975 og er
áætluð alls 24 bindi. Öll bréf frá
Nietzsche eru \ þégar komin út í
fyrstu þremur bindum þeirrar út-
gáfu. í útgáfunni eru öll bréf frá
Nietzsche, tilkynningar, póstkort
og orðsendingar, símskeyti, upp-
köst bréfa eru einnig birt. Sam-
kvæmt undanfarandi skilgreiningu
eru textarnir alls 2.841.
Allt til þess að þessar útgáfur
komu út, var útgáfa bréfa Nietzseh-
es meira og minna í molum, ófull-
komnar og takmarkaðar útgáfur,
oft dreifðar í safnritum, brotaútgáf-
ur og ekki alltaf unnar samkvæmt
frumtextum, jafnvel falsaðar, en
það gilti um ýmis rit Nietzsches
1 allt til þess er Karl Schlectas sýndi
fram á þær hrikalegu falsanir og
skekkjur sem einkenndu ýmsar út-
gáfur höfundarins og unnar voru í
ákaflega vafasömum tilgangi. Curt
Paul Janz vann einnig þarft verk í
þessu skyni, þ.e. að upplýsa falsan-
imar.
Þessi útgáfa bréfanna, sem er
dæmi um vandaða og vel unna vís-
indalega útgáfu, er grunnur að allri
þekkingu á lífshlaupi Nietzsches.
Raunsönn þekking á ævi höfundar-
ins var enn brýnni vegna þeirrar
skökku myndar sem ill og óheiðar-
leg öfl höfðu mótað af höfundinum.
Agæt ævisaga Nietzsches eftir fyrr-
nefndan Curt Paul Janz (Friedrich
Nietzche Biographie I—III. Munch-
en Hanser 1978—79. Deutsche
Taschenbuch Verlag 1981) olli
þáttaskilum í rannsóknum á ævi
höfundarins og kvað niður í eitt
skipti fyrir öll, þann almúgalega
skilning á höfundinum og verkum
hans, sem pólitískir misindismenn
og gutlarar höfðu leitast við að
mynda.
Friedrich Nietzsche
Útgáfa bréfanna og efni þeirra
ófalsað og óskert sýnir svo að ekki
verður um villst hvílíkt djúp er stað-
fest milli Nietzsches og gutlaranna,
sem reyndu að nudda sér utan í
höfundinn og eigna sér kenningar
hans á sinn kauðalega og álappa-
lega hátt.
Eins og segir í formála útgáfunn-
ar þá eru „bréf Nietzsches í senn
bókmenntaleg og heimspekileg og
eru hluti „boðskapar" hans til
heimsins, eins og önnur verk hans,
hluti heildar sem votta verund hans
og speki“.
Heimildagildi þeirra varðandi
heimspeki hans og hugmyndir er
einstakt, ekki hvað síst varðandi
upphaf ýmissa kenninga og skoð-
ana. Þvi verða bréfín einn þáttur í
heimspeki hans og auka á gildi
þeirra.
Bréfasafnið er þó gefið út gegn
vilja höfundarins. „Að gefa út bréf
eða texta höfundar gegn vilja hans
er fullkomið siðleysi. Einkum á
þetta við um bréf, sem skrifuð eru
einstaklingum, og snerta ekki aðra.
Sá eða þeir sem gefa út slíka texta
gera sig seka um svik og eiga að-
eins fyrirlitning skilið" (Heine). í
inngangi segir: „Nietzsche skrifar
25 árum síðar að slík útgáfustarf-
semi sé misnotkun og trúnaðarbrot,
sem ekki verði þolað.“ Útgefendur
viðurkenna þessa afstöðu en með
þeim fyrirvara að bréf snillinga
verði að birta og taka sér síðan í
munn texta Nietzsches um að „bréf
væru tákn tímanna og inntak . . .“.
Því eru þessi bréf sannarlega
tjáning Nietzsches um þessi 39 ár
sem bréfin spanna.
Með þessari bréfaútgáfu hefur
dtv-útgáfan komið út öllum verkum
Nietzsches og einnig ævisögu í
vönduðustu útgáfum sem hingað til
hafa birst.
HAFIÐ SAMBAND VIÐ SÖLUMENNINA OG LEITIÐ NÁNARI UPPLÝSINGA
Opið í Volvosal, Skeifunni 15, alla virka daga frá 9-18 og á laugardögum frá 10-16.
VOLVO 740 GL
Verð frá kr.
812.000.-
Vió lánum allt aó 50%.
Tökum notaóa bíla
upp í nýja.
<T75nnrrrt
SKEIfUNNÍ i?"stoÍ!^ ^352t)U.