Morgunblaðið - 06.05.1987, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. MAÍ 1987
17
f
ekki hafa í hyggju að gefa kost á
sér til formennsku á landsfundinum
í haust. Mun hann þá styðja Svavar
Gestsson til endurkjörs eða er annað
leiðtogaefni í sjónmáli? „Ég mun
styðja Svavar ef hann gefur kost á
sér, enda sé ég ekki að neinn arf-
taki hans sé kominn fram," svarar
Asmundur.
Óábyrg kröfupólitík
„I mínum augum er það ekki só-
síalísk stefna að styðja alltaf þá sem
lengst vilja ganga í launamálum,"
segir Asmundur þegar talið berst
að kjaramálunum á ný. „Þá er á
ferðinni yfírboðsstefna, þá er verið
að afneita launastefnu og óabyrg
kröfupólitík kemur í staðinn. Stefnu-
mörkun er krafa um meðvitaða
niðurstöðu og getur ekki falist í því
að hengja hatt sinn á þann hestinn
sem hraðast hleypur hjá. Ég er þeirr-
ar skoðunar að verkalýðshreyfingin
eigi að reka markvissa launastefna
og beita sér til þess að hafa áhrif á
tekjuskiptinguna í þjóðfélaginu. Við
eigum að nota sterkari hópana til
að liðka um fyrir hinum sem veikari
eru gagnvart viðsemjendum okkar.“
Ásmundur segir að leiðir í launa-
málum hljóti ætíð að vera umdeilan-
legar. Menn geti aldrei verið þess
fullvissir að þeir hafí ratað á alveg
rétta stefnu. Verkalýðshreyfíngin
hafi farið ýmsar leiðir til að ná fram
markmiðum sínum. Stundum hafi
t.d. verið settar fram miklar kaupkr-
öfur og reynt að ná samningum á
þeim grundvelli. Stefnubreyting hafí
orðið með febrúarsamningunum
1986, sem framlengdir voru í desem-
ber sama ár, en þar hafi verið stefnt
að því að tryggja kaupmátt launa
með föstu gengi og takmörkunum á
hækkunum opinberrar þjónustu.
„Þetta voru áhættusamir samning-
ar,“ segir Ásmundur, „ því við
vissum ekki hvaða stefnu önnur
launaþegasamtök myndu taka og
hvernig ríkisvaldið stæði við fyrir-
heit sín. Nú virðist þessi stefna eiga
undir högg að sækja. Það gæti farið
svo að við yrðum að víkja af þessari
braut í næstu kjarasamningum. Þá
mundum við ekki vinna saman sem
heild heldur mundu einstök félög
gera sérsamninga."
Ásmundur leggur áherslu á að of
snemmt sé að fullyrða að þessi verði
raunverulega framvinda mála. En
verði það ofan á þýði það ekki að
sjálf stefnumörkunin í febrúar 1986
hljóti að hafa verið röng. Sjálfur
telur Ásmundur að stjómvöld hafí
brugðist alvarlega og það komi fram
í vaxandi verðbólgu. Hann skírskot-
ar þar einkum til fjárlagahallans,
sem hann segir að sýni að ríkis-
stjóminni hafí ekki tekist að ná
endum saman í ríkisbúskapnum.
Um þá endúrskoðun á samningum
ASÍ og VSÍ sem framundan er seg-
ir Asmundur Stefánsson, að hún
hljóti að fara fram á grundvelli
samninganna við opinbera starfs-
menn og yfirlýsinga fjármálaráð-
herra og forstjóra Þjóðhagsstofnun-
ar um að þeir þurfi ekki að leiða til
endurskoðunar þjóðhagsáætlunar
eða verðlagsspár. Þegar blaðamaður
Morgunblaðsins innir hann eftir því
hvort frekari launahækkanir leiði
ekki til nýrrar verðbólguöldu segir
Ásmundur: „Valið stendur ekki á
milli kauphækkana og verðbólgu.
Það er ljóst að það verða kauphækk-
anir á almennum vinnumarkaði,
annað hvort með samningum eða
launaskriði. Kauphækkanir í formi
launaskriðs tel ég hins vegar óheppi-
legar, þar sem það eru veikari
hóparnir sem þá verða undir."
Ásmundur segir að gera verði
ráðstafanir til að draga úr fjárlaga-
hallanum og á það hafi hann bent
fyrir kosningar. Leiðin sem fara
beri sé að draga til baka frádráttar-
heimildir sem atvinnufyrirtækin hafi
hlotið í tíð núverandi ríkisstjórnar.
Önnur leið til að afla ríkissjóði tekna,
álagning virðisaukaskatts á allar
vörur, hafi hins vegar of miklar
hækkanir í för með sér fyrir almenn-
ing, sérstaklega láglaunafólk."
Næsta skref 1
húsnæðísmálum
eftir Halldór Blöndal
Ég hef verið að hugsa um það
eftir kosningarnar hvaða tökum
húsnæðismálin verði tekin í nýrri
ríkisstjóm. Það er auðvitað ljóst
að loforðin voru mörg sem gefin
voru úr ýmsum áttum. Það gefur
tilefni til að ætla að góður vilji
standi til þess að taka vel á þar
sem þörfín er brýnust.
Ég held við séum flest sammála
um að sú siðferðilega skylda hvíli
á stjórnvöldum að reyna að sjá til
þess að menn geti eignast íbúð á
viðráðanlegum kjörum, hæfilega
stóra íbúð að sjálfsögðu og á frjáls-
um markaði eða í verkamannabú-
stað eftir því sem við á. Þetta
hefur verið kölluð sjálfseignar-
stefna. Kjarni hennar er sá að
flestir vilji eiga sína íbúð (eins og
skoðanakannanir hafa staðfest)
og að eðlilegt sé að komið sé til
móts við þær óskir. Og því fremur
sem fyrir liggur að þessi lausn
húsnæðismálanna er þjóðhagslega
ódýrust hvort sem horft er til
byggingarkostnaðar íbúða eða
rekstrar þeirra og viðhalds.
Því er þó ekki að leyna að sjálfs-
eignarstefnan hefur átt undir högg
að sækja í opinberri umræðu upp
á síðkastið. Ástæðan er framar
öðru sú að um og eftir 1980 og
fram á sl. haust voru lán Bygging-
arsjóðs ríkisins of lág, skammar-
lega lág, eins og þau voru ákveðin
og nýttust illa, þar sem lánslo-
forðin voru óverðtryggð í bullandi
verðbólgu og greiddust seint. Ekki
Halldór Blöndal
„Þeim húseigendum
sem enn verða að una
óbærilegum lánskjör-
um verði gefinn kostur
á að fá sambærilega
úrlausn sinna mála og
nýja húsnæðislánakerf-
ið býður upp á,“
bætti það úr skák að lífskjör fóru
versnandi sérstaklega frá miðju
ári 1982, sem olli illræmdri mis-
munun launa og lánskjara. Þetta
hefur valdið margvíslegum erfið-
leikum þannig að ýmsir hafa ekki
séð fram úr þeim skuldbindingum
sem þeir hafa tekið á sig af því
að þær voru til of skamms tíma,
þó svo að greiðsluerfiðleikalánin
hafi greitt úr vanda margra. Eftir
sem áður standa ýmsir höllum
fæti sem ekki hefðu gert það ef
þeir fengju að njóta lánskjara
Byggingarsjóðs ríkisins eins og
þau eru nú. Nýja húsnæðislána-
kerfið er auðvitað ekki fullkomið
og að ýmsu leyti af vanefnum
byggt, en eftir sem áður svo stórt
skref fram á við að ekki er saman
jafnandi.
Þegar að því kemur nú við þess-
ar aðstæður að gera það upp við
sig hvert skuli vera næsta skrefið
í húsnæðismálunum hlýtur sú
spurning að verða áleitin hvort
stjórnvöldum sé siðferðilega stætt
á öðru en jafna kjör Byggingar-
sjóðs ríkisins. Með því á ég við
að þeim húseigendum sem enn
verða að una óbærilegum lánskjör-
um verði gefinn kostur á að fá
sambærilega úrlausn sinna mála
og nýja húsnæðislánakerfið býður
upp á. Sumpart fælist úrlausnin í
því að samningar yrðu gerðir við
lífeyrissjóðina um breytt lánskjör
þeirra lána sem þeir hafa þegar
bundið í fasteignakaupum milli-
liðalauSt við sjóðfélaga. Sumpart
þyrfti nýtt fé til að koma. Ég þori
ekki að giska á hversu mikla fjár-
muni hér er um að tefla en fullyrði
að dæmið er leysanlegt ef vilji er
fyrir hendi hjá stjórnvöldum og
öðrum þeim sem þetta mál varðar.
Höfundur er þingmaður Sj&lf-
stæðisflokks fyrir Norðurlands■
kjördæmi eystra.
VORSYNING VELTIS
ÖRYGGIS- OG TÆKNISÝNING VOLVO
KOMIN TIL IANDSINS
Sýningin í Volvosalnum á öryggis- og
tæknibúnaði Volvobifreiða er opin í dag og
alla daga til 9. maí. Sýning þessi heffur
vakið mikla athygli í Evrópu og er
fengur að henni hingað til íslands.
BÍLASÝNING í REYKJAVÍK,
Á AKRANESI OG HÚSAVÍK!
Samhliða öryggissýningunni efnum við til
bílasýningar í Volvosalnum, á Akranesi og
á Húsavík. Nú gefst tækifærið að kynna sér
Volvobílana út í ystu æsar utan sem innan.
Nýjustu vörubifreiðarnar árgerð
1987verða til sýnis á svæðinu
í Skeifunni 15.
Húsavik: Jón Þorgrimsson
Akranes: Bilasalan Bilás
FL4, FL7, FL10 og FL6
m/loftpúðum.
VOLVOSYNINGIN ER OPIN:
Laugard. 2. maí kl. 13-17
Sunnud. 3. mai kl. 13-17
Mán.-fös. 4.-8. maí kl. 9-18
Laugard. 9. maí kl. 10-16
Heitt á könnunni.
Blöðrur og Volvofánar
fyrir börnin.
\%3jE3R &
SKEIFUNNI 15, SlMI: 91-35200.
P&Ó/SÍA