Morgunblaðið - 23.07.1987, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. JÚLÍ 1987
Minning’:
Ami Garðar
Kristínsson
Fæddur 27. desember 1920
Dáinn 14. júlí 1987
Ami Garðar Kristinsson, fyrrver-
andi auglýsingastjóri Morgunblaðs-
ins, verður til moldar borinn í dag,
en hann lést 14. þ.m. á 67. aldurs-
ári.
Leiðir okkar hafa legið saman
allt frá því á skólaárunum í Mennta-
skólanum á Akureyri, en þaðan lauk
Ámi stúdentsprófi í hópi glaðra
bekkjarsystkina árið 1942. Hann
stundaði síðan laganám í tvo vetur,
en hvarf frá því og var ráðinn aug-
lýsingastjóri Morgunblaðsins árið
1945. Síðan höfum við verið sam-
starfsmenn þótt vettvangurinn væri
annar.
Það var ekki margmenninu fýrir
að fara á auglýsingaskrifstofunni á
fyrstu starfsárum Áma þar og álag-
ið mikið. Vinnustundimar urðu
tíðum æði margar, en Áma þótti
ekkert eðlilegra. Oft þurfti hann
að takast á við nýjar aðstæður, því
auglýsingamarkaðurinn var, og er,
síbreytilegur. Þetta átti ekki síst
við um fýrstu árin, eða áratugina,
eftir styrjöldina. Þurfti þá að sýna
mikla árvekni og vera lifandi í
starfí.
Ámi var auglýsingastjóri blaðs-
ins í rúm þijátíu ár, en þá hvarf
hann frá því erilsama starfi og tók
við öðrum verkefnum hjá blaðinu.
Eftir löng kynni og vináttu er
að sjálfsögðu margs að minnast,
og þær minningar eru allar ljúfar.
Fyrst verða fyrir glaðvær skólaárin,
þar sem Ámi var hrókur alls fagn-
aðar og alltaf stutt í hvellan hlátur,
síðan ys og þys starfsins og ánægju-
stundimar á heimili hans í stein-
bænum við Vesturgötu eða litla
húsinu „í sveitinni“, þar sem nú er
Selvogsgrunnur og síðan reis mynd-
arlegt hús. Það var alltaf þægilegt
að vera í návist Áma Garðars, ekki
síst vegna þess hve hreinlyndur
hann var og fölskvalaus og átti
auðvelt með að létta öðrum lund.
Ámi varð fyrir þeirri miklu sorg
að missa konu sína, Katrínu Óla-
dóttur, af slysförum frá fimm
bömum árið 1965 eftir tuttugu ára
ástríka sambúð. Það var þungt áfall
og kom þá berlega í ljós hið mikla
þrek hans.
Fimm árum síðar kvæntist Ami
Ragnheiði Kristjánsdóttur, hinni
ágætustu konu, og komu þau sér
upp yndislegu heimili á Seltjamar-
nesi, þar sem Ámi fékk m.a. gott
rými fyrir tómstundaiðju sína, mál-
aralistina. Þar fékk Iisthneigð hans
útrás, en þegar í skóla kom fram
hve ríkur þáttur hún var í fari hans.
Ámi Garðar var mjög félagslynd-
ur maður og naut Oddfellowreglan
í ríkum mæli starfskrafta hans á
því sviði. Vann hann henni af mik-
illi óeigingimi og var boðinn og
búinn að veita aðstoð, ef á þurfti
að halda.
Þótt Ámi Garðar hafí ekki geng-
ið heill til skógar undanfarin ár
vissu í rauninni fáir hve alvarlegs
eðlis sjúkdómur hans var. Hann
æðraðist ekki og bar sjúkdóm sinn
sem sönn hetja. Síðustu mánuðimir
reyndust honum þó erfíðir, þar til
hann varð loks að lúta í lægra haldi.
Nú á skilnaðarstundu sendir
samstarfsfólk Áma Garðars á
Morgunblaðinu eftirlifandi eigin-
konu hans, bömum, stjúpdætrum,
barnabömum og öðram, sem sárast
eiga um að binda, innilegar samúð-
arkveðjur. Þeirra huggun er hve
bjart er yfir minningu hans.
Þorbjörn Guðmundsson
Sumir menn era þannig af Guði
gerðir, að þeir bera með sér gleði
hvar sem þeir koma. Ámi Garðar
Kristinsson, sem kvaddur er í dag,
var einn þeirra sem stráði gleðinni
allt í kringum sig og kom ævinlega
viðstöddum til að brosa ef ekki
hlæja með nærvera sinni. Það er
afskaplega erfitt að hugsa þá hugs-
un til enda að þessi síkáti vinur frá
æskudögum sé farinn frá okkur en
svona er lífið og öll eram við á sömu
leið. Ámi Garðar var mikill vinur
okkar systra, Gunnhildar og mín,
þegar við voram saman í 6. bekk
í M.A. fyrir langa löngu og oft
daglegur gestur heima í Hrafnagils-
stræti í litla vesturherberginu á
loftinu, þar sem síðdegissólin sendi
stundum geisla inn til glaðra ung-
menna er sátu yfír bókum og vora
að stauta við latneskan texta, en á
þeim áram var latína mjög í heiðri
höfð í M.A. og höfðum við eina
kennslustund í henni alla daga
nema laugardaga, þá vora þær
tvær. Árni Garðar sagði stundum,
að við systumar hefðum stutt hann
yfír ýmsa hjalla, en það hefir þá
verið hún systir mín, sem var mik-
ill latínu-hestur og kenndi mér og
fleirum. En það var Ámi sem kom
með gleðina og góðvildina, fangið
fullt af elskulegri gamansemi og
hlýju og gaf ríkulega af sjálfum
sér, alltaf kátur og glettinn, stund-
um með skrýtnar vísur eftir ein-
hveija karla í Hrísey og við sungum
og hlógum að og létum aftur bæk-
umar. Þetta var kátt æskufólk og
vináttan fölskvalaus. En Ámi Garð-
ar var líka maður alvöra og gott
var að sitja með honum ef eitthvað
bjátaði á, jafnvel þótt ekkert væri
sagt var návist hans hlý og heil.
En minningamar eru flestar bundn-
ar gleði og hámarki náði sú gleði
þegar við brautskráðumst frá M.A.
17. júní. Þá er nóttin björt á Akur-
eyri og þá var mikið sungið og
ævinlega var það Ámi Garðar sem
stóð fyrir þessum heilbrigða fögn-
uði og bar uppi gleðina af mikilli
hjartans list.
Alltaf síðan var hann hvatamað-
ur þess, að gömlu félagamir héldu
hátíð á svonefndum stúdentsaf-
mælum og þegar við voram 35 ára,
þá var hann sá úr hópnum sem enn
kunni alla gömlu söngvana, líka þá
latnesku, og ekki bara fyrsta vers,
heldur öll erindin, sem flestir ef
ekki allir vora búnir að gleyma.
Árni Garðar hafði meira gaman af
að teikna og mála heldur en að sitja
yfír bókarstagli, enda mjög list-
fengur að upplagi og eðlisfari.
Marga myndina teiknaði hann af
okkur, bekkjarsystkinunum, og sá
um útgáfu á Carmínu, sem lengi
var til siðs að gefa út af 6. bekking-
um í M.A, og er kannski enn. Það
er ekki vafí í mínum huga, að Ámi
hefði átt að ganga listabrautina
þótt erfið sé, til þess hafði hann
alla burði. Einhvem tíma ræddum
við þetta og þá sagði hann mér,
að hugurinn hefði alltaf staðið til
myndlistamáms, hafði enda gert
ráðstafanir til að komast í listahá-
skóla í Bandaríkjunum, en þetta var
á styijaldaráranum og ekki hægt
um vik. „Ég varð fondrari, og það
er betra en ekki neitt," sagði hann
þá og hló. En hann tók upp mynd-
listina sem fulltíða maður, hélt
margar sýningar og hafði mikið
yndi af aið mála. En brauðstritið
hófst snemma og ekki var í sjóði
að sækja fyrir fátæka unga menn
á þessum áram.
Ámi Garðar kvæntist góðri konu
á vordögum 1945, Katrínu Óladótt-
ur, og átti með henni fímm böm.
Hún lést af slysföram 1965 og má
nærri geta hve þá hefír reynt á
góðan dreng. Síðar varð það hans
gæfa að ganga að eiga Ragnheiði
Kristjánsdóttur, glæsilega konu og
þá eignaðist Ámi tvær stjúpdætur
til viðbótar hópnum sínum og þær
urðu honum kærar eins og hans
eigin böm. Ragnheiður og Ami
Garðar vora samhent hjón, nutu
þess að ferðast til fjarlægra landa
og fóru víða. Það vora góðar dísir
sem stjórnuðu því, að við hjónin
hittum Ragnheiði og Árna tvívegis
á framandi slóðum fyrir nokkram
áram. Enginn vissi af ferðum hinna
og urðu miklir fagnaðarfundir. Þá
rifjuðum við Árni upp gamlar minn-
ingar, stungum okkur í sjóinn á
lítilli grískri eyju og lékum okkur
eins og við væram aftur orðin ung.
í síðara skiptið hlupum við í fangið
hvort á öðru suður við Adríahaf og
urðum bæði svo hissa og glöð að
við ætluðum aldrei að geta stöðvað
gleðilætin.
Ámi Garðar var fæddur í Fljót-
um, sonur hjónanna Pálínu Elísa-
betar Árnadóttur og Kristins
Ágústs Ásgrímssonar. Hann ólst
upp í Hrísey og taldi sig alltaf
Hríseying. Eftir stúdentsprófið
1942 stundaði hann lögfræði við
Háskóla íslands í 2 ár en gerðist
þá starfsmaður Morgunblaðsins og
var lengst af auglýsingastjóri blaðs-
ins. Honum þótti vænt um Morgun-
blaðið og samstarfsmenn sína, og
þótt ég hafi aldrei spurt þá efast
ég ekki um, að hann hefír verið
vinsæll á sínum vinnustað. Hann
var líka virkur félagi í Oddfellow-
reglunni í fjölda ára.
Árni Garðar veiktist fyrir tveim
áram af þeim sjúkdómi sem lagði
hann að velli. Hann var vongóður
um bata lengi vel og kjarkmikill,
langaði að lifa lengur og beitti allri
orku til að leggja sitt af mörkum í
baráttunni við vágestinn. En enginn
má sköpum renna. Við áttum 45
ára stúdentsafmæli í júní sl., þegar
Ámi Garðar háði sitt dauðastríð.
Ég held að engan hafí langað til
fagnaðar, en þegar ég talaði síðast
við Áma í síma, skömmu áður en
hann fór á sjúkrahús, spurði hann
ákafur, hvort við ætluðum ekki að
fara að undirbúa veisluna. En það
varð engin veisla og líklega verður
ekki sungið eins hátt og hlegið eins
dátt þegar félagarnir hittast næst,
en ég veit, að bekkjarsystkinin frá
M.A. taka undir samúðarkveðjur til
fjölskyldunnar og þakka minningar
um góðan dreng. Sjálf votta ég
Ragnheiði og allri fjölskyldunni ein-
læga samúð og kveð góðan æskuvin
með trega en fyrst og fremst með
þakklæti fyrir vináttu hans, gleði
og söng.
Anna S. Snorradóttir
í dag verður gerð frá Dómkirkj-
unni útför Áma Garðars Kristins-
sonar, fyrrverandi auglýsingastjóra
Morgunblaðsins, en hann lést í
Landspítalanum 14. þessa mánaðar
eftir langvarandi og erfið veikindi.
Ámi Garðar fæddist á Stóra-
Grindli í Fljótum þann 27. desember
1920 og vora foreldrar hans hjónin
Pálína Elísabet Ámadóttir og Krist-
inn Ágúst Ásgrímsson. Ámi fluttist
fyrst með foreldrum sínum til Ólafs-
fjarðar en síðan til Hríseyjar, þar
sem faðir hans starfrækti vélsmiðju
og þar ólst Ámi upp.
Hugur Áma stóð til mennta og
fór hann til náms í Menntaskólanum
á Akureyri og varð stúdent þaðan
1942. Þar lágu leiðir okkar saman
og varð það upphaf langrar og góðr-
ar vináttu okkar hjóna við Áma,
en kona mín, Þorgerður, þekkti
Áma frá uppvaxtaráranum í
Hrísey. Ámi Garðar hóf nám við
Háskóla íslands í lögfræði en hvarf
frá þvl námi er hann var ráðinn
auglýsingastjóri Morgunblaðsins
1945 og gegndi hann því starfí þar
til fyrir fáum áram að hann tókst
á hendur önnur verkefni fyrir Morg-
unblaðið.
Árið 1945 kvæntist Ami Katrínu
Óladóttur prests í Ögurþingum
Ketilssonar og konu hans, Maríu
Tómasdóttur. Eignuðust þau fímm
böm sem nú era öll uppkomin og
hafa stofnað sín eigin heimili.
En fljótt dregur ský fyrir sólu.
Þann 29. október 1965 lést Katrín
á sviplegan hátt í bifreiðaslysi en
Ámi Garðar, er sat við hlið konu
sinnar í bifreiðinni, slapp að mestu
óskaddaður. Ami Garðar var mjög
viðkvæmur og tilfinningaríkur mað-
ur í eðli sínu og því auðvelt fyrir
þá sem þekktu hann að greina hve
mjög þessi atburður fékk á hann.
Konu- og móðurmissirinn var mikið
áfall fyrir Áma og bömin, en yngsta
bamið var þá einungis tveggja ára
gamalt. Áma tókst þó að halda
heimilinu saman og naut hann þar
dyggilegrar aðstoðar Maríu, elstu
dóttur sinnar, sem sá um systkini
sín og heimilið í fyrstu og var það
ekki lítið álag á unga stúlku. Þau
Ámi og Katrín vora mjög samrýnd
og minnumst við margra samvera-
og gleðistunda á heimili þeirra og
á ferðalagi.
„Allt blessast þetta einhvem veg-
inn,“ sagði gamla fólkið og svo var
einnig í lífshlaupi Áma Garðars.
Þann 20. júní 1970 kvæntist hann
öðra sinni. Eftirlifandi kona hans
er Ragnheiður Kristjánsdóttir Jóns-
sonar vélstjóra í Reykjavík og konu
hans, Jónu Guðnadóttur. Bjuggu
þau fyrst á Selvogsgrunni 7 í
Reykjavík en fluttust árið 1971 á
Seltjarnames þar sem þau hafa
búið síðan. Ragnheiður annaðist
böm Áma sem besta móðir og Ámi
reyndist báðum dætrum Ragnheið-
ar vel. Ragnheiður og Ámi voru
samstillt í því að skapa gott og hlý-
legt heimili fyrir sig og bömin og
gagnkvæm ást og virðing réð þar
ríkjum.
Ámi var mjög listhneigður, hafði
gaman af söng og Ieiklist en mest
þó af málaralistinni sem hann
stundaði af áhuga og kappi. Hann
hélt margar málverkasýningar og
tók mikinn þátt í starfi Myndlistar-
klúbbs Seltjamamess. Hann var
lífsglaður og félagslyndur og hafði
ánægju af að starfa að félagsmálum
og samskiptum við fólk. Hann var
félagi í Rotaryklúbbi Seltjamamess
og í tæp 30 ár starfaði hann innan
Oddfellowreglunnar af miklum
áhuga og dugnaði jafnt í stúkum
sem stórstúku. Ég leyfí mér fyrir
hönd stjómar stórstúkunnar að
þakka Áma Garðari fyrir hans
ómetanlegu störf innan Óddfellow-
reglunnar.
Kynni okkar Áma Garðars, sem
hófust á skólaáranum, jukust og
urðu að traustri og varanlegri vin-
áttu. Söknum við nú vinar í stað
og minnumst þakklátum huga allra
þeirra ánægjulegu samverastunda
er við áttum með þeim hjónum,
ekki síst eftir að við fluttum í ná-
grennið á Nesinu. Við Þorgerður
flytjum Ragnheiði og fjölskyldu
innilegustu samúðarkveðjur.
Hilmar Garðarsson
í dag kveðjum við félaga okkar,
Áma Garðar Kristinsson, fyrrver-
andi auglýsingastjóra Morgun-
blaðsins. Hann andaðist 14. júlí sl.,
aðeins 66 ára gamall, hann átti við
sjúkdóm að stríða síðustu tvö árin,
sem hann bar með miklu æðraleysi
og kvartaði ekki þó hann vissi vel
að hveiju dró. Leiðir okkar Áma
lágu fyrst saman í Oddfellow-regl-
unni fyrir um 30 áram, er við urðum
báðir félagar í stúkunni Þorsteini
nr. 5 og nokkra seinna báðir stofn-
endur Oddfellow-stúkunnar Þor-
fínns Karlsefnis nr. 10. En þar hófst
starf hans af miklum krafti og ein-
lægni og vora honum falin hin
ýmsu trúnaðarstörf innan Odd-
fellow-reglunnar, sem hann rækti
af sérstakri trúmennsku og alúð,
það var ávallt gaman að vinna með
Áma vegna þess hve góður og rétt-
sýnn leiðbeinandi hann var.
Ég vil þakka honum samfylgdina
og sérstaklega fyrir störf þau er
hann vann fyrir stúku okkar og
Oddfellow-regluna.
Ámi Garðar var tvígiftur, fyrri
kona hans var Katrín Oladóttir, en
hún lést af slysföram, þau áttu 5
börn. Seinni kona hans er Ragn-
heiður Kristjánsdóttir og lifír hún
mann sinn. Hún á tvær dætur frá
fyrra hjónabandi. Öll eru börn
þeirra myndarfólk.
Ég votta eiginkonu hans, böm-
um, stjúpbömum, tengdabömum,
bamabömum og öðram ættingjum
innilega samúð mína og bið þeim
öllum blessunar Guðs.
Ólafúr Helgason
Til er ljóð eftir Freystein Gunn-
arsson sem hann kallaði Viskustein.
Þar era þessi erindi:
Þú gengur einn uni ókunn lönd •
á auðri strönd
og leitar þess, sem enginn á
en allir þrá.
Hvar fólginn var þinn viskusteinn,
það veit ei neinn.
Þú gengur hljóður, hærugrár
þin hinstu ár
og hnígur eftir langa leit
í lágan reit.
Þar blasir við þinn viskusteinn.
Það vissi ei neinn.
Þegar ævi manns er öll verður
hugur þeirra, sem eftir standa og
horfa á eftir kærum vini, mæddur
sorg og sáram söknuði.
Hversu oft er það ekki hlutskipti
okkar mannanna barna að vera í
þeim sporum. Við sjáum kæra vini
hverfa yfír móðuna miklu er skilur
á milli lífs og dauða. Þá er gott að
eiga trú á lífið eilíft, eiga trú á
ódauðleikann.
Kristin trú greinir á milli margs
konar ódauðleika. Þar er fyrst um
að ræða hugmyndir um líffræðileg-
an ódauðleika. Sá ódauðleiki lýsir
sér í því að ættstofninn lifír þótt
einstaklingarnir hverfí. Því er rétt
sem Tómas Guðmundsson kvað:
Sjá laufið hrynur, en lífið er eilíft.
Lát lindimar hníga í dimman sjó.
Því eitt sinn vor kynslóð skal eignast
í aldanna skógi sitt bergmál þó.
Næst er starfrænn ódauðleiki.
Hann felst í því að verk lifa, starf,
list og vonir vara þótt sá sé horf-
inn, sem verkin vann, starfíð leysti
af hendi og listina gerði að hluta
af sjálfum sér. Um þennan þátt
hefur Tómas Guðmundsson einnig
ort:
Og treystum því sem hönd guðs hefur skráð.
í hveiju fræi, er var í kærleik sáð
býr fyrirheit um himnaríki á jörðu.
Hver heilög bæn á vísa drottins náð.
Loks er um að ræða trúrænan
ódauðleika. Hann lýsir sér í trú á
tilgang lífsins og takmark. Um
þennan ódauðleika orti Þorgeir
Sveinbjamarson:
Himinninn safnar geislum
í mold, miðlar leimum gleði,
gæðir landið sársauka,
breiðir út faðminn
móti landinu
býr þvi lindir lifandi vatns.
I moldinni sameinast það
sem hverfult er
hinu varanlega.
Þráin...
grær
án takmörkunar
og takmarka
frá himni til himins.
Hann mágur minn, Ámi Garðar,
er látinn eftir erfiða sjúkdómslegu.
Það var fyrir rúmum fjöratíu áram
að ég, feimin stelpa, var fyrst kynnt
fyrir honum og fyrri konu hans,
Katrínu Óladóttur, þeim elskulegu
hjónum. Þau höfðu þá reist sér
heimili á Vesturgötu 52. Þangað
var oft farið og margar ánægju-
stundir átti ég þar, og á heimili
Áma sem urðu fleiri en á Vestur-
götunni. Ámi missti fyrri konu sína
á sviplegan hátt frá fímm bömum.
Var það erfiður tími fyrir þau öll.
En Ami var svo lánsamur að fínna