Morgunblaðið - 17.09.1987, Page 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1987
Norrænt skart
List og hönnun
Bragi Ásgeirsson
Norrænir listamenn hafa í fátt
að sækja jafn ríka og trausta
hefð og skart forfeðranna.
Á söfnum getur víða að líta
mikið úrval af skarti og þá einkum
frá víkingatímabilinu en einnig
miklu eldra enda er norræn menn-
ing meira en 30.000 ára gömul
og eftir því fjölskrúðug.
Skart vfkingatímabilsins
byggðist mikið á ákaflega þróaðri
formtilfinningu svo sem allt sem
þeir tóku sér fyrir hendur og að
smíðum laut enda var það undir-
staða landvinninga þeirra ekki
síður en stríðsvélar Gengis Kahn.
Norrænir listiðnaðarmenn hafa
löngum gert sér þetta ljóst þótt
sjálf sagan kæfði oft formræna
tilburði og útkoman væri þannig
ekki í samræmi við arfleifðina.
En á síðustu tímum hafa menn
í sívaxandi mæli leitað í smiðju
upprunalegu formkenndarinnar
og uppskorið ríkulega. Meðal
þeirra sem það hafa gert eru
dönsku gullsmiðimir Henrik
Blöndal Bengtson og Ulrik Jun-
gersen, sem sýna verk sín í
anddyri Norræna hússins fram til
5. október.
Báðir eru þeir af yngri kynslóð,
fæddir 1960, og hafa verið mjög
virkir í faginu síðan þeir luku
verkstæðisnámi á fyrstu árum
þessa áratugar.
Henrik er útlærður gullsmiður
hjá Ole Lynggaard 1981 og Ulrik
lauk námi i gullsmíði hjá Helgu
og Bengt Exner 1981 og vann á
gullsmíðaverkstæðum í Þýska-
landi, Danmörk og Svíþjóð þar til
hann setti upp eigið verkstæði í
Óðinsvéum árið 1985.
Báðir hafa haldið nokkrar sýn-
ingar m.a. í listasafninu í Hjörring
nú á þessu ári — gott ef þessi
sýning kemur ekki þaðan. Þess
má geta að þau Helga og Bengt
Exner sýndu í Norræna húsinu
fyrir nokkmm árum og vöktu
gripir þeirra mikla athygli og
einnig voru þau með gripi á hinni
eftirminnilegu sýningu Lunnings
verðlaunaþega á Kjarvalsstöðum
fyrir skömmu, en þau hlutu heið-
urinn 1969.
Ole Lynggaard er einnig vel-
þekktur í sínu fagi svo að undir-
staðan er traust hjá hinum ungu
framsæknu gullsmiðum. Það fer
og eftir, að sjálft handverkið er í
háum gæðaflokki og því er og
fylgt fast eftir af ímyndunarafli,
sem sækir fijómögn sín í fortíðina.
Mig langar til þess
að segja ævintýri
Þannig segir Henrik: „ímynd-
unarafl, leikur og mörg þúsund
ára gamalt handverk, þetta eru
þeir frumþættir sem ég notast við
til að kalla fram hugmyndir um
riddara og klerka miðalda, sam-
úrí-
kappa og stjömustríðsvélmenni.
Orðið „skartgripur" hefur fyrir
mér mjög bókstaflega merkingu.
Mér fínnst að skartgripur eigi að
vera skart á þeim sem ber hann,
gera hann meira spennandi og
vekja hjá honum tilfínninguna um
að vera öðruvísi, betur klæddur
en annars. Ég ber mikla virðingu
fyrir marglitum steinum. Þeir eru
gæddir eigin lífí sem mér fínnst
hafa mikið aðdráttarafl. Það getur
geflð skartgripum næstum því
galdrablæ að setja saman steina
af ýmsum lit, lögun og tegund.
Sama má segja um tákn eins og
stjömur, kross og hálfmána sem
em alþekkt form og samt pers-
ónulega áleitin."
Og Ulrik tjáir sig þannig: „Með
skartgripum mínum reyni ég að
vekja sál frummenningar, ég leita
ósvikinnar náttúmhvatar sem
mótvægis við slétt yfírborð og
komandi upplýsingaþjóðféiag. Ég
er þama mjög tengdur norrænni
fomöld. Fyrir mig sem norrænan
sólamnnanda hefur 24 karata
gull orðið ómetanlegt, bæði sem
tákn og til þess að ná skerpu í
þá grafísku tækni sem ég nota í
skartgripum mínum. í innsta eðli
táknar það spennuna milli lífs og
dauða — eilíft gildi eðalmálmsins
andstætt forgengileika holdsins."
Skartgripir em bomir frá einu
umhverfi til annars. Þeir geyma
alltaf einhver skilaboð, meðvituð
eða ómeðvituð."
Á þennan hátt lýsa gerendumir
vinnubrögðum sínum á skilmerki-
legan hátt og mættu fleiri fara
að dæmi þeirra því að það eykur
skilning á hugsuninni á bak við
gripina en sjálft fagurlega mótað
formið þarfnast ekki skilgreining-
ar — það talar beint og milliliða-
laust til skoðandans.
Þetta er sýning í háum gæða-
flokki og ekki kæmi mér á óvart
þótt við ættum eftir að heyra frek-
ar frá hinum ungu listamönnum
í framtíðinni. Veri þeir velkomnir
aftur.
^74?
LAUFÁS
SÍÐUMÚLA 17^|
Steintak hf.
byggir enn eitt stórhýsið
nú í
- Skeifunni -
LAUFÁS
SÍDUMÚLA 17 fíS
6000 fm húsnæði á þremur hæðum, verslunar-
gluggar á tveimur hæðum.
Notaðu tækifærið og teiknaðu eigið skipulag fyrir
þínar þarfir."
Við mætum til þín ef þú óskar með teikningar
og allar frekari upplýsingar þegar þér hentar.
Fossvogur
Vorum að fá í einkasölu mjög gott raðhús fyrir ofan
götu, inn í enda. Hægt að keyra upp fyrir húsið. Vandað-
ar innr., möguleiki á 6 svefnherb. Ákv. sala. Verð 8,3 millj.
M
Bergur Guönason hdl.
FASTEIGNASALA Langhottsvegi 115 Þorlákur Einarsson
(Bæjarleiðahúsinu) Stmi:681066

Ástún — Kópavogi
Nýkomin í einkasölu nýleg og glæsil. 64ra fm 2ja herb.
íb. á 2. hæð. 12 fm suðvestursv, óvenju mikil sameign.
Laus í desember nk. Verð 3 millj.
HRAUNHAMARhf Sími 54511
áá
FASTEIGNA-OG
SKIPASALA
Reykjavikurvegi 72,
Hafnarfirði. S-54511
Sölumaður:
Magnús Emilsson, hs. S3274.
Lögmenn:
Guðmundur Kristjánsson,
Hlöðver Kjartansson.

NÝTT í VESTURBÆ
68-55-80 GÓÐ GREIÐSLUKJÖR
DÆMI: 3JA HERB.
Viðundirritunkaupsamn. kr. 400 þús.
Með láni frá Húsnæðisstj. kr. 2.545 þús.
Meðjöfnum afb. í 18 mán. kr. 600 þús.
Kr. 33.333 pr. mán. Samtals kr. 3.545 þús.
LÝSING:
2ja, 3ja og 4ra herb. glæsilegar íbúðir í
lyftuhúsi. Bilskúr fyrir þá sem óska þess.
Afh. íjúní 1988 tílb. undirtréverkog
málninngu með milliveggjum.
Öll sameign og lóð fullfrág.
2jaherfa.
64,4 fm
V.2590
3jahert>.
106,8 fm
V.3545
4raherfa.
115fm
V.3795
Byggingaraðili
BYGGIN6AFÉLAG
EYLFA & GUNNARS
Borgartúnl 31 S 20812 - 622991
6©
FASTEICNASALAN
FJÁRFESTINGHF.
ArmúU 38- 108 Rvfc. - S: 0M6-8O
LögfraBðlngar.Pótur Þór SlgurÖMon hdl.,
Jónína Bjartmarz hdl.