Morgunblaðið - 30.09.1987, Blaðsíða 1

80 SÍÐUR B/C
220. tbl. 75. árg.
MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 1987
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Þingað um efnahagsmál heimsins:
Bandaríkjameim
hafaþegarlagt
sitt af mörkum
- segir Reagan Bandaríkjaforseti
Reuter
Washington, Reuter.
ÁRLEGUR fundur Alþjóða gjald-
eyrissjóðsins og Alþjóðabankans
hófst i Washington í gær. Ronald
Reagan, Bandaríkjaforseti, hélt
ræðu við setningu fundarins og
hvatti Japani og Vestur-Þjóð-
verja til að veita meiru af
viðskiptaafgangi sínum til lána
handa Þriðja heims ríkjum.
í ræðu sinni sagði Reagan að
hann hefði lagt sitt af mörkum til
Rabuka ofursti heilsar hermönnum sem komnir eru til Fiji eftir að hafa þjónað í friðargæshisveit Sþ. -
Rabuka hyggst stofna lýðveldi á Fiji:
Fyrst og fremst móðgnn
við bresku drottninguna
- segja talsmenn breska samveldisins
London, Suva, Reuter.
Byltingarleiðtoginn Sitiveni
Rabuka ofursti Iýsti því yfir í
EvrópubandaJagið:
Norðmenn
skyldu fliuga
inngðngu
- segir Stoltenberg
utanríkisráðherra
Ósló, Reuter.
Utanríkisrádherra Noregs,
Thorvald Stoltenberg, sagði í
gær að tímabært væri fyrir
Norðmenn að íhuga að ganga
í Evrópubandalagið.
Stoltenberg gaf þessa yfírlýs-
ingu á lokuðum fundi í Osló en
nú eru næstum nákvæmlega 15
ár síðan Norðmenn höfnuðu aðild
að Evrópubandalaginu. Hann
sagði margt hafa breyst síðan þá
og nú væri grundvöllur fyrir nýrri
umræðu um stöðu Noregs í Evr-
ópu. „Við viljum taka virkan þátt
í samstarfi Evrópuríkja en gæta
þess að kljúfa ekki þjóðareining-
una,“ bætti Stoltenberg við. Hann
sagði ungu kynslóðina ekki hafa
þá sögulegu reynslu sem olli því
fyrir 15 árum að Normenn höfn-
uðu aðildinni. Tveir þriðju hlutar
útflutnings Norðmanna fara til
Evrópubandalagsríkja og hafa
Norðmenn áhyggjur af því að
verða út undan þegar fijáls mark-
aður innan bandalagsins kemst í
framkvæmd á næsta áratug.
gær að lýðveldi yrði stofnað á
Fiji og ríkið myndi segja sig
úr breska samveldinu og ijúfa
113 ára gömul tengsl við
breska einveldið. Hann sagði
að tímabundin herstjórn sín
viðurkenndi ekki vald umboðs-
manns drottningar á eyjunum,
Ganilaus landstjóra. Bretar
hafa fordæmt þessi áform Ra-
bukas og Elísabet Englands-
drottning brá út af venju og
lýsti því yfir að öllum fjár-
hagslegum stuðningi við Fiji
yrði hætt.
í yfírlýsingu frá aðalskrifstofu
samveldisins í London sagði að
það viðurkenndi ekki stjóm Ra-
bukas og landstjórinn væri eina
löglega yfírvaldið á Fiji. „Staða
Fiji innan samveldisins hefur ekki
breyst,“ sagði ennfremur í yfír-
lýsingunni. Aðalritari samveldis-
ins, Sir Shridath Ramphal, sagði
að aðgerðir Rabukas bæri fyrst
og fremst að skoða sem uppreisn
gegn drottningunni.
í yfírlýsingu frá Buckingham-
höll sagði að drottningin væri
„hrygg yfír því að til stendur að
ijúfa bönd gagnkvæms trausts
Fiji-búa og breska einveldisins.
Hennar hátign vonast til að enn
sé ekki of seint að koma stjómar-
fari á Fiji í eðiilegt horf.“
Rabuka sagði í gær að 17 ára
gömul stjómarskrá landsins hefði
verið numin úr gildi og ný væri
í smíðum. Hann sagði að her-
stjóm yrði á Fiji uns breski
landstjórinn fengist til að játast
undir völd sín, „en það verður
erfitt“, bætti hann við.
Rabuka segir sig fulltrúa
frumbyggja Fiji og að ekki hafí
verið staðið við áform um að
bæta stöðu þeirra en þeir em
nokkm færri en íbúar eyjanna
af indverskum uppmna.
Gorbachev birtíst á ný
Moskvu, Reuter.
MIKHAIL Gorbachev, leiðtogi
Sovétríkjanna, kom í gær fram
opinberlega í fyrsta skipti síðan
7. ágúst. Á fundi með franskri
sendinefnd, sem í átti sæti meðal
annarra Pierre Mauroy fyrrver-
andi forsætisráðherra Frakka,
sagði Gorbachev að engin and-
staða væri fyrir hendi í Sov-
étríkjunum við stjóm hans.
Gorbachev sagðist hafa tekið sér
langþráð frí í mánuð og sögðu sjón-
arvottar að hann liti vel út, sól-
brúnn og spengilegur. Hann
sagðist ennfremur hafa endur-
nærst í fríinu og skrifað eina bók.
Talsmaður sovéska utanríkisráðu-
neytisins vísaði í gær á bug
hugleiðingum vestpænna fjölmiðla
um veikindi Gorbachevs eða konu
hans Raissu.
Það þótti til marks um að Gorba-
chev hefði náð sér vel á strik að á
-

Reuter
Michael Gorbachev á fundi með frönsku sendinefndhmi í gær.
að rétta við alþjóðahagkerfið með
því að undirrita frumvarp um mikla
minnkun á halla bandarísks ríkis-
sjóðs. Nú væri komið að ríkjum
með viðskiptaafgang að sýna vilj-
ann í verki og auka eftirspum
heima fyrir.
Reagan vék því næst að skulda-
vanda undanfarinna ára og sagði
að engar einfaldar lausnir væru á
þeim vanda en Bandaríkjamenn
hyggðust styðja afnám allra inn-
flutningshafta á landbúnaðarvörum
til að koma til móts við þarfír þróun-
arríkja. Það hlyti svo að teljast í
verkahring Japana og Vestur-Þjóð-
veija að nota afgangsfjármagn af
viðskiptum við útlönd til að styðja
ríki Þriðja heimsins.
Framkvæmdastjóri Alþjóða
gjaldeyrissjóðsins, Michel Camdess-
us, sagði á fundinum að nauðsyn-
legt væri að þrefalda sjóð
stofnunarinnar til sérstakra þróun-
arverkefna, einkum í Afríku.
Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn veitir
einkum skuldugum ríkjum
skammtímalán til að komast yflr
tímabundinn óhagstæðan viðskipta-
jöfnuð. Bandaríkjamenn sem ráða
miklu í stjóm sjóðsins hafa staðið
gegn þessum áformum Camdessus
og viljað bíða þess að Japanir og
Vestur-Þjóðverjar taki á sig kostn-
aðinn sem af þeim hlýst. Camdessus
lagði á það áherslu að þótt þessi
áform yrðu 'að veruleika þýddi það
ekki að vanrækja mætti bágan fjár-
hag Alþjóðabankans sem einkum
veitir langtímalán til þróunarríkja.
fundinum með frönsku sendinefnd-
inni gagnrýndi Gorbachev harðlega
franska fjölmiðla fyrir að gefa nei-
kvæða mynd af Sovétríkjunum.
Öldungadeild
Bandaríkjaþings:
Bann við inn-
flutningi frá
f ran samþykkt
Washington, Reuter.
ÖLDUNGADEILD Bandaríkja-
þings samþykkti í gær einróma
tillögu Bobs Dole þingmanns repú-
blikana um bann við innflutningi
á olíu og öðrum vörum frá íran.
Ákvörðun þingsins kemur í kjölfar
frétta um að innflutningur Banda-
ríkjamanna á íranskri olíu hafi farið
vaxandi að undanfömu. Búist er við
að fulltrúadeildin fyalli um frum-
varpið á næstunni. Dole sagðist
einnig búast við að stjómin styddi
frumvarp sitt.
Caspar Weinberger, vamarmála-
ráðherra Bandaríkjanna, sagði í gær
‘ að ráðist yrði á öll þau skip á Persaf-
lóa sem staðin væru að því að leggja
tundurdufl.
Utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
George Shultz, hvatti íraka í gær til
að draga úr sóknarþunga undanfar-
inna daga í stríðinu við írana.