Morgunblaðið - 04.10.1987, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. OKTÓBER 1987
Það er engm leið
aðhæ
t
Annað hvort er að fylgjast með eða
seljast í ruggustólinn að eilífu
„Eitt lag, ein mistök, geta eyðilagt fyrir mér helgina. En þetta er svo stór hluti af lífi mínu.“
Rætt við Ingimar
Eydal sem hefur
spilað í Sjallanum
í aldarfjórðung
Það er erfitt að ímynda sér
Grænland án jökla, sólskins-
lausa Spánarströnd eða
frumskóg án tijáa. Álíka erf-
itt er að hugsa sér Sjallann á
Akureyri án Ingimars Eydal.
Gárungarnir segja að þegar
arkitektar teiknuðu Sjálf-
stæðishúsið við Geislagötu
hafi þeir gert ráð fyrir Ingim-
ar á grunnteikningunni af
sviðinu og sama hafi átt sér
stað þegar Sjallinn var endur-
gerður eftir að Sjálfstæðis-
húsið brann. Að slepptu því
gáleysistali stendur eftir sú
staðreynd að Hljómsveit Ing-
imars Eydal hefur starfað í
þessu húsi hartnær óslitið frá
því starfsemi þess hófst árið
1963 og ekki virðist lát á þvi.
Akureyringar og bæjargestir
hafa getað gengið að því visu
að Ingimar og félagar hans
væru á sviði Sjallans flestar
helgar ársins með danstónlist
fyrir alla. Nýjustu og vinsæl-
ustu dægurfluguraar eru
komnar þar á kreik óðara en
þær heyrast á öldum ljósvak-
ans og gömlu lögin fljúga þar
líka um, allt eftir því hveijir
sækja staðinn hveiju sinni.
Og þeir sem setjast að snæð-
ingi áður en dansinn hefst
geta jafnframt notið þess að
heyra Ingimar og félaga
töfra fram perlur úr klassik,
djassi, kvikmyndatónlist eða
hveiju öðru sem glatt getur
eyrað á slikum stundum.
En Hljómsveit Ingimars Eydal
er agnarögn eldri en Sjálfstæðis-
húsið, síðar Sjallinn. Hljómsveitin
er tuttugu og fimm ára um þessar
mundir og af því tilefni er slegið
upp hátíðardagskrá þar sem fram
koma fjölmargir þeirra listamanna
sem leikið hafa með Ingimar þessi
ár og þar er litið yfir farinn veg
og staldrað við minnisverð atvik á
ferlinum. Á þessum sömu tímamót-
um þótti ráð að setjast kvöldstund
með Ingimar Eydal við kaffíbolla
og fríhafnarkúlur og skyggnast inn
í huga hans.
„Eg skal segja þér það að ef ein-
hver hefði sagt við mig, þegar ég
stofnaði Hljómsveit Ingimars Ey-
dal, að það ætti fyrir mér að liggja
að vera að þessu sama að aldar-
fjórðungi liðnum, þá hefði ég aldrei
tekið undir þau orð. Starfsævi
hljómsveitarmanna er jafnan lokið
þegar starfsævi annarra er um það
bil hálfnuð. En sú kynslóð létttón-
listarmanna sem hefur haldið sig
við létta vímugjafa á borð við kaffí,
sem ég mæli raunar ákaflega með,
hún er einhvem veginn þannig að
þarjgeta menn orðið allra karla elst-
ir. Eg hef heyrt það sagt að sá sem
spilar mikið á hljóðfæri haldi heila-
starfseminni betur gangandi en sá
sem vinnur venjuleg störf. Tónlist-
armaðurinn heldur viðbragðsflýt-
inn, hann verður að gera það. Og
ég trúi því að það sé heilsusamlegt
að spila. Maður fær útrás fyrir
ýmislegt sem maður verður að losa
um. Ef manni tekst vel upp við að
spila er það eins og að hafa leyst
erfítt dæmi og það veitir sælu. Þó
em til tónlistarmenn sem hafa tek-
ið sig svo alvarlega að þeir hafa
beinlínis drepist úr óánægju yfir
sjálfum sér og gerðum sínum, en
þá er nokkuð langt gengið."
Langir þrír mánuðir
— En hver voru tildrögin að
þvi að þú stofnaðir Hljómsveit
Ingimars Eydal?
„Það var nú svo að ég hafði lok-
ið námi við Kennaraskólann, lesið
utanskóla þriðja bekk menntaskóla
hér fyrir norðan og verið í fjórða
bekk í Menntaskólanum á Laugar-
vatni hjá þeim ágæta manni
Jóhanni S., Hannessyni. En mig
langaði til að kenna. Við hjónin
giftum okkur í desember 1961 og
stofnuðum heimili og vildum helst
vera hér á Akureyri. Þá stóðu mál-
in svo að það vantaði ekki réttinda-
kennara við skólana. Að vísu var
laust hálft starf í tónlistarkennslu
og hálft í íþróttum við Oddeyrar-
skólann, sem stofnaður var nokkru
fyrr, en þar sem ég yar hvorki
íþróttalega vaxinn eða sinnaður
sótti ég ekki um og starfíð féll öðr-
um í skaut. Ég fór í fískvinnu en
tónlistin blundaði í mér eins og
ævinlega og það varð úr að ég
stofnaði hljómsveitina og byijaði
að spila í Alþýðuhúsinu í maí 1962.
Raunar átti þessi hljómsveit aldrei
að verða eldri en þriggja mánaða.
Mér hafði nefnilega boðist að flytja
til Reykjavíkur og spila í danshljóm-
sveit fyrir gott kaup. En atvikin
höguðu því svo að sú hljómsveit
varð aldrei stofnuð og ég hélt áfram
hér — og ég er feginn því. Þó að
margt sé gott í Reykjavík hef ég
aldrei kunnað við mig þar sem rign-
ingin er lárétt og ævinlega hvasst,
eilífur stormbeljandi eins og skáldið
sagði. Og í Reykjavík er ekkert
KEA svo ég var áfram á Akureyri.
Þegar þetta var hafði komið
krani og brotið niður hús sem stóð
á homi Gránufélagsgötu og Geisla-
götu. Fjársterkir aðilar höfðu keypt
það og rifið til að byggja þar mynd-
arlegt hús í líkingu við Sjálfstæðis-
húsið í Reykjavík. Ég lét mér um
munn fara að þama væri verið að
vinna menningarlegt stórvirki, því
gamla Alþýðuhúsið, sem raunar var
þvottahús áður en því var breytt í
samkomuhús verkalýðsfélaganna,
var ekki með öllu hentugt sem
skemmtistaður. Ég hélt þó áfram
að spila þar þangað til Sjálfstæðis-
húsið var opnað og flutti þá einfald-
lega yfír götuna."
Píanóleikari
í lopasokkum
— Áður en lengra er haldið,
Ingimar, þú hafðir spilað i ýms-
um hljómsveitum áður en sú varð
til sem ber nafn þitt, Atlantik-
kvintettinum og fleiri, en hvenær
spilaðir þú fyrst í hljómsveit?
„Það er nú orðið langt síðan.
Þetta fer að nálgast fjömtíu ár. Það
fór nefnilega svo að árið 1949, þeg-
ar ég var þrettán ára, í sjöunda
bekk, komst ég í atvinnuhljómsveit
vegna þess að ég kunni að lesa
nótur. Þetta var hljómsveit Karls
Adolfssonar og hún spilaði á Hótel
Norðurlandi. Á þeim ámm kom
töluvert af skemmtikröftum hingað,
aðallega fyrir tilverknað Freymóðs
Jóhannessonar, og meðal annars
þeir sem ég spilaði fyrst með. Það
vom tveir dansarar, sænsk stúlka
og þýsk, og önnur þeirra var með
nektaratriði. Og það er með óþægi-
legri atvikum sem ég man eftir að
fínna fyrir stingandi augnaráði
nektardansmeyjarinnar ef ég náði
ekki að fylgja því eftir sem hún var
að gera. Þetta var mikil reynsla
fyrir bam, eins og ég var þá, en
mér gekk vel. Ég var að vísu einu
sinni rekinn heim. Þá hafði ég
mætt á ballið á lopaleistum og það
þótti ekki við hæfí svo ég varð að
fara heim og ná í almennilega skó.“
Að kenna og hafa
efni á því
— En Sjálfstæðishúsið var
opnað og þú spilaðir þar frá
upphafi, en hvað varð um kenn-
aradrauminn?
„Hann blundaði í mér og það fór
svo að haustið 1964 réð ég mig sem
tónlistarkennara á Dalvík og kenndi
Hyómsveit Ingimars Eydal þegar Sjálfstæðishúsið var opnað 1963:
Kristinn Páll Kristjánsson, Hjalti Hjaltason, Óðinn Valdimarsson,
Ingimar Eydal og Grétar Ingvarsson.
I Sjálfstæðishúsinu 1965: Grétar Ingvarsson, Hjalti Hjaltason, Þor-
valdur Halldórsson, Alfreð Andrésson, Vilhjálmur Vilhjálmsson og
Ingimar Eydal.