Morgunblaðið - 19.11.1987, Page 22

Morgunblaðið - 19.11.1987, Page 22
22 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. NÓVEMBER 1987 WJ[D[DQ til að hreinsa KÍSILSKÁN af vaskinum, baðkarinu eða sturtubotninum. Reynslan hefur sýnt að árangur næst með NUDDA. Fáðu þér pakka og prófaðu. Sölustaðir t.d.: Flestar matvöruverslanir og bensín- stöðvar Esso. HREINLÆTISÞJONUSTAN HF., sími27490. Samdráttur í fram- leiðslu og þjóðar- tekjum á næsta ári? Ræða Þórðar Friðjónssonar forstjóra Þjóðhagsstofnunar á fiskiþingi Frá og með janúar 1988 AUSTRM/V A/RUNES Austurríska flugfélagið Umboðsaðilar okkar á íslandi eru Flugleiðir, Lækjargötu 2, 101 Reykjavík. Sími 27800. Farseðlapantanir og nánari upplýsingar á skrifstofu Flugleiða og á ferðaskrifstofunum. Hér fer á eftir ræða, sem Þórð- ur Friðjónsson forstjóri Þjóð- hagsstofnunar flutti á fiskiþingi sl. mánudag: Fyrir um það bil viku flutti ég erindi á aðalfundi LÍÚ um sjávarút- veg og efnahagslífíð. Ég var beðinn um að fjalla um sama efni hér á þessum fundi. Þetta erindi verður því að hluta af sama stofni. Ég mun þó leggja áherslu á að fjalla meira um horfumar framundan í sjávarútvegi og þjóðarbúinu. í aðal- atriðum mun ég fjalla um þrennt: Afla og framleiðslu sjávarvöra, af- komu sjávarútvegs og samspil afkomunnar í sjávarútvegi og góð- ærisins í þjóðarbúskapnum. Mikið góðæri hefur sett svip sinn á þjóðarbúskapinn síðastliðin tvö til þijú ár. Landsframleiðslan hefur vaxið að jafnaði um 5,5—6% á ári. Vegna batnandi viðskiptakjara hafa þjóðartekjur aukist enn örar, eða um 7—7,5% á ári. Kaupmáttur at- vinnutekna á mann hefur aukist um 35—40% frá 1985. Á þessu ári stefnir í um 16% aukningu kaup- máttar atvinnutekna á mann, sem er líklega meiri aukning kaupmátt- ar milli tveggja ára en nokkra sinni frá því á stríðsárunum. Mikil eftir- spum hefur verið eftir vinnuafli og reyndar meiri en framboðið. Ein meginástæðan fyrir þessu Gæðaparkett á góðu verði Gefur hlýlegt, glæsilegt og sígilt gólf. "Hjá okkur ná gæðin í gegn" Marqar qerðir Jfálinarty mm 19 cityJöod h? VILDARKIOR V/SA Dúkaland Grensásvegi 13 sími 91-83577 og 91-83430 ÍOI 'kii0 Við styðjum átttöku íslands lympíuleikunum í Seoul1988 góðæri era hagstæð skilyrði í sjáv- arútvegi. Hvort tveggja hefur farið saman; aukinn sjávarafli og hækk- andi verð á afurðum erlendis. Aðrar ástæður sem má nefna í þessu sam- bandi era lækkun olíuverðs og mikil eftirspum í efnahagslífínu af völd- um halla á ríkissjóði og mikils innstreymis erlends lánsfjár, eink- um á þessu ári. Nú era hins vegar horfur á vera- legum umskiptum í efnahagslífinu. Þjóðhagsáætlun og fjárlagafram- varp fyrir árið 1988 gera ekki ráð fyrir neinum vexti landsframleiðslu og þjóðartekna á næsta ári. Ástæða er jafnframt til að ætla að forsend- ur þessara áætlana séu of bjartsýn- ar. Þessu veldur fyrst og fremst tvennt. í fyrsta lagi er líklegt að afkoma þjóðarbúsins verði lakari en reiknað var með vegna gengis- falls dollarans að undanfömu og hægari hagvaxtar í heiminum í kjöl- far verðhransins á verðbréfamörk- uðum víða um heim nýlega. í öðra lagi era ríkar ástæður til að draga meira úr afla en gengið var út frá við gerð þjóðhagsáætlunar og fjár- lagaframvarpsins. Þetta tvennt gæti þýtt samdrátt í framleiðslu og þjóðartekjum á næsta ári. Afli og framleiðsla sjávarvöru Afli hefur aukist um 45% á síðustu þremur áram. Þannig jókst hann á föstu verði um 14% 1985, 17,5% 1986 og í ár stefnir í um 8% aukningu. Þótt þessi aukning skiptist misjafnlega á fisktegundir munar langmest um aukningu þorskafla og rækjuafla. Sjávarvöra- framleiðslan jókst á þessu tímabili um 28%. Ekki hefur einungis aflast vel á síðustu árum heldur hefur verð á sjávarafurðum einnig hækkað mik- ið. Sem dæmi má nefna að verð á freðfiski í Bandaríkjadolluram hef- ur hækkað um 55% frá 1984. Verð á saltfiski hefur hækkað enn meira á þessu tímabili, eða um 90%. Sé litið á þetta ár sérstaklega hefur verð á freðfiski hækkað um 23% í íslenskum krónum og á saltfiski um 25%. Ýmislegt bendir til þess að fískverð erlendis hafí náð hámarki í bili og reyndar hefur verð á sum- um afurðum lækkað á síðustu mánuðum, meðal annars á rækju og hörpuskel. Horfur um afla á næsta ári era óvissar. Ekki hafa enn verið teknar ákvarðanir um hámarksafla ein- stakra tegunda. Stefnt er að því að framvarp til laga um stjórn físk- veiða verði lagt fyrir Álþingi á næstu dögum. Jafnframt verða fljótlega teknar ákvarðanir um hámarksafla. Forsendur þjóðhags- Þórður Friðjónsson „Nú eru hins vegar horfur á verulegum umskiptum í efna- hagslífinu. Þjóðhags- áætlun og fjárlaga- frumvarp fyrir árið 1988 gera ekki ráð fyr- ir neinum vexti lands- framleiðslu og þjóðartekna á næsta ári. Astæða er jafn- framt til að ætla að forsendur þessara áætl- ana séu of bjartsýnar.“ áætlunar gera hins vegar ráð fyrir jm 2% samdrætti í sjávarafla. Á únn bóginn var reiknað með að ureyting á afurðasamsetningu vegi upp á móti aflasamdrættinum þann- ig að framleiðsla sjávarvöra verði svipuð og á þessu ári. Hafrannsóknastofnun hefur hins vegar lagt til að veralega verði dregið úr þorskafla á næsta ári. Tillögur stofnunarinnar fela í sér 10—12% samdrátt í sjávarafla. Myndir (mynd 1 og 2) sem ég bregð hér upp, sýna glöggt muninn á til- lögum Hafrannsóknastofnunar og forsendum þjóðhagsáætlunar. Þótt auðvitað sé alltaf álitamál hvar eigi að setja mörkin um hámarksafla, draga fáir í efa að skynsamlegt sé að draga tímabundið úr sókn í of- veidda fískstofna — einkum þorsk- stofninn — og búa þannig í haginn fyrir framtíðina. Sterk rök era fyrir því að ganga mun lengra í átt til tillagna Hafrannsóknastofnunar en forsendur þjóðhagsáætlunar gera ráð fyrir, þótt því fylgi óhjákvæmi- lega tímabundinn samdráttur í kaupmætti ráðstöfunartekna, af- komu fyrirtækja og framkvæmd- úm.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.