Morgunblaðið - 06.12.1987, Blaðsíða 10

10 c
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1987
EFTIR JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
ÞYRLURNAR komu fljúgandi
inn yfir leikvanginn i Múskat,
þar sem hvert stæði og sæti var
skipað kátum Ómönum að halda
upp á afmæli súltansins, Hans
Hátignar Quaboos og minnast i
leiðinni þjóðhátíðardagsins. Það
var nokkuð skipulega raðað í
stúkurnar á vellinum, konur sátu
i litskrúðugum klæðum á sér-
stökum stað, embættismenn og
gestir i stúku nærri Hans hátign-
ar og svo voru nokkrir tugir
þúsunda í svokölluðum almenn-
ingsstúkum.
Ég hafði verið í Óman nokkra
daga, öðru sinni, nú í þeirra boði.
Það var bjart og gott að stíga út
úr vélinni i morgunsárið og þjóta
inn í bæinn. Horfa á þessar
íslömsku byggingar, þar sem gam-
alla hefða er gætt og íburðurinn
hvergi yfirþyrmandi. Keyra fram á
ný og ný og samt kunnugleg hverfí
í klettabollum. Kannski var það
ekki beiniínis eins og að koma heim,
aitejnt var sú tilfínning að ég væri
aftur á ljúfum stað.
A vellinum hafði lúðrasveitin rað-
að sér upp og stjórinn lyfti sprotan-
um og svo voru leikin fjörug lög.
Litlir strákar í skipulegum röðum
og héldu á myndum af súltaninum,
hópar af iðnaðar- og handverks-
mönnum með tól sín og tæki, enda
átti að heiðra fulltrúa þeirra sérs-
takiega. 0g svo fulltrúar ættbál-
kanna, sem Óman byggja; þeir ætla
að sýna okkur dans.
Og svo kemur súitaninn svífandi
í þyrlunni og sviptir sér upp í stúk-
una sína, þar sem ráðherramir eru
búnir að koma sér fyrir. Við klöpp-
um öll og hrópum húrra.
Súltaninn er í viðhafnarbúningn-
um, þó nú væri á afmælinu sínu.
Og með bjúghnífínn væna við belti
sér.þessi hnífur heitir khjonjar hér.
Eg hafði verið að skima í kring-
um mig á vellinum og fannst
endilega að súltaninn myndi sitja í
sérstakiega skreyttri blómastúku.
En þegar til kom er hann auðvitað
bara einn af okkur, sagði sessu-
nautur minn. Við fengum að færa
okkur til ög taka myndir, þegar
ættbálkamir liðuðust inn á völlinn
með rykkjum og skrykkjum og
hrópum og köllum. Fyrr um morg-
uninn hafði ég verið á röltinu í
Ruwi-hverfínu og þá voru einmitt
nokkrir kallar að æfa sig fyrir dans-
sýningu.„ Súltaninn vill að við
dönsum og syngjum," sögðu þeir
og æfðu sig með tilþrifum. Enda
súltaninn músíkelskur maður og
það er jafnan talið í frásögur fær-
andi þegar á hann er minnzt, að
hann hafí leyft mönnum að syngja,
dansa og nota gleraugu. Eftir að
hann ýtti föður sfnum, íhaldssömum
og þröngsýnum, að sögn, úr valda-
stóli fyrir sautján ámm. Og hóf að
færa Óman, sem lá við að hefði
týnzt umheimi um aldir, inn í nútí-
mann.
Afköst hans eru með ólíkindum
og sér hvert sem litið er. Byggðir
skólar úti um allt, heilsugæzla með
því betra sem gerist, hraðbrautir
út og suður, ýtt undir sjávarútveg,
sem hafði setið á hakanum meðan
faðir hans hafði olíuglýjuna í aug-
unum. Súltaninn hefur látið sér
fátt mannlegt óviðkomandi og hann
hefur meðal annars gagnrýnt harð-
iega heimanmundinn og segir að
undan sér í miðjum klíðum og skall
á hiiðina og litli strákurinn virtist
lenda undir tröllaukinni skepnunni.
Auðvitað varð okkur illa við það
er ekki beinlínis þægilegt að fá yfír
sig þessar þungu skepnur. En svo
fór þetta greinilega betur en á
horfðist, sjúkraliðið kom á vettvang
eftir nokkrar sekúndur og keyrði á
fleygiferð og með blikkandi sírenur
með drenginn á spítala. Daginn
eftir sögðu blöð frá atvikinu, en
tóku fram, að meiðsl drengsins
hefðu ekki verið alvarleg. Og það
sem var auðvitað ekki sfður gleði-
legt, úlfaldanum hafði heldur ekki
orðið meint af byltunni.
Þar sem ég er ekki nægilega vel
að mér um keppnisreglur í úlfalda-
kapphlaupi, en ég tók þó allavega
mynd af sigurvegurunum. Vega-
lengdin sem hlaupin var í hveijum
riðli var um þrír kílómetrar og
skepnumar blésu ekki úr nös, þegar
þær komu í mark. Svo var fímm
þeim beztu veitt einhver dýrindis
með því sé verið að niðurlægja kon-
ur. Þó er hætt við að ýmsar gamlar
hefðir verði ekki upprættar í einu
vetfangi. En ferðalög súltansins um
landið nokkra mánuði á ári, þar sem
fólk hefur að honum hinn bezta
aðgang, hafa ýtt undir framfarir
og breyttan hugsunarhátt á ótal
sviðum.
Fyrr um morguninn hafði verið
„Kæru landar mínir....“ sagði súltaninn í hátíðaræðunni.
Fulltrúar ættbálka Ómans með brugðin sverð i dansi
efnt til úlfaldakappreiða á söndum
Seeb, og það hafði mér raunar
fundizt ívið skemmtilegra en hin
formlegri hátíðahöld. Þar kepptu
litlir pollar, svona 8 til 12 ára. Alls
tóku 150 úlfaldar, serþjálfaðir nátt-
úrlega þátt, í þessum leik, sem
nýtur óhemju vinsælda.
Við lögðum af stað til Seeb í
býtið, og það var allt á fleygiferð
þegar komið var á keppnisstað.
Feður voru að leggja strákunum
lífsreglumar, enda er það ekki bara
eftir vinningi að slægjast. Ekki
síður er það virðingin.
Knapamir eru á sessu aftan við
hnúðinn og em festir lauslega með
teyjum, en ekki mega þær vera of
þröngar, þá getur farið illa, ef eitt-
hvað ber út af.
Mér fannst frábært að horfa á
þessar klunnalegu skepnur, yfirlæt-
islegar í framan og utan um sig -
og hvemig þær gátu svo þotið
áfram eins og elding. Og á þeim
þessir pínulitlu strákar, sem hvöttu
þá óspart og lömdu þá með keyri.
En svo kom allt í einu eitthvað fyr-
ir. Ulfaldi sem hafði greinilega verið
óstyrkur fyrir hlaupið og var einatt
að reka upp kyndug hljóð, hljóp út
Fánaberar marsera inn á leikvanginn
Allir kátir á flugeldasýningnnni
Múskat; kannski ekki beinlinis eins og að koma heim, en altjentnvera aftur á mjög ljúfum stað.
ÞJÓÐHÁTÍÐAHÖLD
HJÁ QUABOOS
SÚLTANI í ÓMAN