Morgunblaðið - 09.02.1988, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. FEBRÚAR 1988
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir HENRY BRANDON
Síðasta ár Reagans Banda-
ríkjaforseta í Hvíta húsinu
RONALD Reagan Bandaríkjaforseti gegnir enn ráðandi hlut-
verki á vettvangi alþjóðastjórnmála og enn hefur hann mótandi
áhrif á gang mála í Bandaríkjunum. Þetta er að sönnu óvenju-
legt því vaninn er sá að áhrif forseta Bandaríkjanna dvini mjög
siðasta ár þeirra í embætti. Hefur stundum verið haft á orði að
forsetinn sé líkastur „lamaðri önd“ þegar hilla tekur undir lok
embættisferils hans. Raunar var Reagan gefin þessi nafngift
fyrir nokkrum mánuðum en staða hans hefur breyst allsnarlega
og teikn eru á lofti um að hann geti koiiiið ýmsu í verk á þeim
mánuðum sem hann á eftir á forsetastóli.
Það er með ólíkindum hvemig
Reagan hefur tekist að
standa af sér þá orrahríð sem á
honum dundi er uppvíst varð um
leynilega vopnasölu til klerka-
stjómarinnar í Iran. Þá fékk for-
setinn einnig að heyra það þegar
hlutabréf hröpuðu skyndilega í
verði á fjármálamarkaðinum í
Wall Street og margir þóttust sjá
merki um að efnahagskreppa
væri ekki langt undan. Vissulega
dvínaði það traust sem almenn-
ingur bar til forsetans sökum
þessa en hann er engu að síður
enn í miklum metum meðal þjóð-
arinnar. Pólitfskur styrkur hans
er enn mikill enda hefur enginn
þeirra manna sem gefíð hafa kost
á sér í forkosningum Repúblík-
anaflokksins vegna forsetakosn-
inganna f haust árætt að bjóða
fram stefnu sem gengur þvert á
grundvallarsjónarmið Reagans.
Og þrátt fyrir allt íjölmiðlafárið
vegna forkosninganna fylgist al-
menningur frekar með orðum og
athæfí forsetans en þeirra manna
sem telja sig verðuga eftirmenn
hans.
Afvopnunarsáttmálinn
Samningurinn um útrýmingu
meðal- og skammdrægra kjam-
orkuflauga, sem þeir Reagan og
Míkhafl S. Gorbatsjov Sovétleið-
togi undirrituðu í Washington í
desember, hefur orðið til þess að
treysta stöðu Reagans. Allt bend-
ir til að mikiil meirihluti banda-
rísku þjóðarinnar sé hlynntur
samningnum og það er yfír allan
vafa hafíð að hann hefur orðið til
þess að auka tiltrú manna á hæfí-
leikum Reagans. Öldungadeild
Bandaríkjaþings hefur nú fengið
samninginn til um^öllunar en lög-
um samkvæmt þurfa þingmenn
deildarinnar að leggja blessun
sína yfír hann eigi hann að öðlast
gildi. í umræðum þessum mun
mikið mæða á George Shultz ut-
anríkisráðherra og FVank Carlucci
vamarmálaráðherra auk þeirra
manna sem sitja í herráði Banda-
ríkjanna.
Staða Reagans og stjómar
hans hefur einnig styrkst sökum
þess að innan stjómarinnar er nú
ekki lengur að fínna öfgafulla
íhaldsmenn. Caspar Weinbergér
sagði sem kunnugt er af sér emb-
ætti vamarmálaráðherra og ein-
hugur er nú ríkjandi innan stjóm-
arinnar. Þannig gengur þeim
Shultz og Carlucci sérlega vel að
starfa saman. Ef til vill má segja
að það sé kaldhæðnisleg stað-
reynd að stjóm Reagans, sem
hefur verið sérlega gagmýnin á
stjómarhætti kommúnista og hef-
ur staðið fyrir mestu vígvæðingu
sem þekkst hefur á friðartímum,
hvetur nú þingmenn tii að sam-
þykkja afvopnunarsáttmálann við
Sovétstjómina sem er að sönnu
róttækasta skref sem stigið hefur
verið í átt til afvopnunar.
Bindur vonir við
Moskvu-f undinn
Efasemdir hafa komið fram um
gildi sáttmálans en svo virðist sem
hann hljóti staðfestingu öldunga-
deildarinnar þó vissulega sé hugs-
anlegt að þingmenn freisti þess
að gera á honum breytingar. Einn
hættulegasti andstæðingur
stjómarinnar i þessu máli er
Henry Kissinger, fyrrum utanrík-
isráðherra. Kissinger telur í mjög
einfölduðu máli að samningurinn
þjóni ekki öryggishagsmunum
Bandaríkjanna og Vestur-Evrópu.
Paul Nitze, einn helsti ráðgjafí
Reagans á sviði afvopnunarmála,
er öskuillur vegna afskipta Kissin-
gers og fer ekki dult með það.
Kissinger hefur á hinn bóginn
hvatt til þess að samingurinn verði
staðfestur í öldungadeildinni því
hann telur að það kunni að hafa
alvarlegar afleiðingar fyrir Atl-
antshafsbandalagið fári ekki svo.
Deila þessara manna er ekki síður
athyglisverð í ljósi þess að það
var Nitze sem lagðist gegn því
að SALT-II samningurinn um tak-
markanir langdrægra kjamorku-
vopna yrði staðfestur á sínum
tíma en Kissinger bar hitann og
þungann af gerð hans.
Hápunkturinn á ferli Reagans
um árangri í þessum viðræðum
en sérfræðingar virðast almennt
vantrúaðir á að unnt verði að leysa
ýmiss tæknileg ágreiningsefni.
Verndarlög- og tollmúrar
Þótt athyglin beinist eðlilega
að staðfestingu öldungardeildar-
innar á afvopnunarsáttmálanum
mun Reagan vafalítið lenda í deil-
um við þingheim vegna fyrir-
hugaðrar lagasetningar um
vemdartolla og aðrar aðgerðir til
að hefta innflutning og styrkja
stöðu bandarískra iðnfyrirtaekja.
Margir þingmenn vilja ólmir koma
þessu máli í gegn því þeir telja
að það muni mælast vel fyrir hjá
almenningi og þar með auka vin-
sældir þeirra. I stefnuræðu sinni
varaði Reagan sérstaklega við
þessum hugmyndum. Frumvarp
þessa efnis liggur þegar fyrir full-
trúadeildinni tii umQöllunar og
hefur Richard Gebhardt, forseta-
frambjóðandi Demókrataflokks-
ins, lagt til að gripið verði til refís-
aðgerða gegn tilteknum ríkjum;
Japan, Suður-Kóreu,_ Taiwan,
Vestur-Þýskalandi og Ítalíu, grípi
þau ekki til aðgerða til að draga
úr viðskiptahalla Bandaríkja-
manna gagnvart þeim. Hefur
þessi tiilaga orðið til að treysta
nokkuð stöðu Gephardts í barátt-
unni um að verða útnefndur for-
setaefni Demókrataflokksins.
Reagan hefur hins vegar hótáð
að beita neitunarvaldi verði vemd-
arlög samþykkt. Þingmenn
standa því frammi fyrir þeim
vanda að setja saman frumvarp,
sem ekki gengur of langt, þannig
að forsetinn geti hugsanlega fellt
sig við það. Hins vegar verður
Reagan Bandaríkjaforseti flytur stefnuræðu sína 25. janúar
síðastliðinn. Forsetinn hafði meðferðis skjalabunka sem geymdi
breytingartillögur þingsins við fjárlagafrumvarp stjórnarinnar
en hann taldi afgreiðslu fjárlaga með öllu óviðunandi.
verður án nokkurs vafa fyrir-
huguð ferð hans til Moskvu síðar
á þessu ári. Sú ferð verður án
nokkurs vafa „heimsins mesta
hátíð" eins og auglýst. var í
heimabæ mínum þegar fyölleika-
fiokkur Baileys nokkurs sótti okk-
ur heim hér á árum áður.
í stefnuræðunni sem Reagan
flutti á dögunum virtist hann
bjartsýnn um að þeim Gorbatsjov
tækist að ná árangri í viðræðum
um helmingsfækkun langdrægra
kjamorkuvopna og kom það nokk-
uð á óvart. Sagt er að Reagan
beiti embættismenn nú nokkrum
þrýstingi til að ná fram einhveij-
ekki séð hvernig þingmenn eiga
að ná sáttum um þetta og ráða
þar mestu hagsmunir þeirra ríkja
og fulltrúa þeirra á þingi sem
mest eiga undir því að slík lög
verði sett. Enn er því með öllu
ógerlegt að segja til um hvort
fmmvarp um vemdarlög verður
tagt fyrir þingið en ljóst er að
Reagan hyggst hvergi gefa eftir
þótt valdaskeið hans renni brátt
á enda.
Höfundur var um 30 ára skeið
fréttaritari Lundúnablaðsins
Sunday Times í Washington en
ritar nú greinar um bandarísk
stjórnmál.
Flugleiðamót Bridsfélags Reykjavíkur 1987—1988
A-RIÐILL: [l 2 3 4 5 6 7 8
1. Jón Þorvarðarson 14 23 8 12 10 67
2. Delta 16 24 25 15 24 104
3. EstherJakobsdóttir 7 6 13 5 7 38
4. Bragi Hauksson 22 5 4 4 13 48
5. Flugleiðif 18 25 16 14 21 94
6. Samvinnuf.-Landsýn 17 25 14 13 21 90
7. Verðbr.m. Iðnaðarb. 15 25 17 16 17 90
8. GuðmundurSveinss. 20 6 23 9 9 67
B-RIÐILL: 1 2 3 4 5 6 7 8
1. EiríkurHjaltason 17 12 11 15 17 72
2. Bragi Erlendsson 13 18 11 11 8 61
3. Georg Sverrisson 18 12 18 10 19 77
4. Pólaris 19 19 25 25 22 110
5. HallgrímurHallgr. 15 0 7 6 6 34
6. Björn Theódórsson 12 3 23 4 1 43
7. Atlantik 19 20 8 24 25 96
8. Fataland 13 22 11 24 25 95
C-RIÐILL: I 1 2 3 4 5 6 7 8
1. Magnús Eymundss. 13 13 10 8 18 62
2. KristóferMagnúss. 17 25 21 10 25 98
3. Snæbjörn Friðrikss. 17 5 16 15 16 69
4. RagnarJónsson 20 9 3 25 5 62
5. Jón Páll Sigurjónss. 22 25 17 8 24 96
6. LúðvíkWdowiak 14 4 13 6 13 50
7. ÞorlákurJónsson 20 15 25 22 24 106
8. Guðm. Þóroddss. 12 5 14 6 17 54
________Brids___________
Arnór Ragnarsson •
Bridsfélag Akureyrar
Akureyrarmótinu í sveitakeppni
1988 lauk með sigri sveitar Krist-
jáns Guðjónssonar, eftir æsispenn-
andi úrslitaleik þeirrar sveitar við
sveit Hellusteypunnar. Sú síðar-
nefnda hafði 31 impa (stig) til góða
í hálfleik, en Kristjáns-menn sneru
við blaðinu í seinni hálfleik og unnu
leikinn 17:13. Með Kristjáni eru í
sveitinni: Hilmar Jakobsson, Jón
Sverrisson, Dísa Pétursdóttir (móð-
ir Kristjáns) og Soffía Guðmunds-
dóttir.
Lokastaða efstu sveita:
Sveit Kristjáns Guðjónssonar 249
Sveit Hellusteypunnar 239
Sveit Grettis Frímannssonar 235
Sveit Stefáns Vilhjálmssonar 230
Sveit Gunnlaugs Guðmundss. 207
Sveit Sveinbjöms Jónssonar 195
Sveit Gylfa Pálssonar 201
Sveit Gunnars Berg 190
Keppnisstjóri félagsins er Albert
Sigurðsson.
Næsta keppni félagsins er Haf-
spils-mótið, Akureyrarmót í tví-
menningi. Spilað er eftir
barómeter-fyrirkomulagi með
tölvuútreikningi Margrétar Þórð-
ardóttur.
Morgunblaðið/Ámi Helgason
Krístmann Jónsson við nýja veghefilinn sem ætti að geta leyst verk-
efni á mun skemmrí tíma en sá eldri.
Stykkishólmur:
Nýr veghefill hefur
verið tekinn í notkun
Stykkishólmi.
VEGAGERÐ ríkisins hér i Stykk-
ishólmi hefir nú nýveríð tekið í
notkun stóran og ágætan veg-
hefil. Er hann búinn fjölplóg til
snjómoksturs og er fyrst og
fremst ætlaður til að hreinsa
fjallvegina yfir Kerlingarskarð
og svo til að hefla þjóðvegina á
þessu svæði. Hefillinn er Cater-
pillar 140 G og tekur nú við af
gömlum og slitnum hefli, sem er
nú búinn að þjóna sínum tilgangi.
Kristmann Jónsson, veghefíls-
stjóri, sýndi fréttamanni veghefílinn
þar sem hann var að búa sig með
hann í JQallvegina og hafði notað
hann í nokkra daga. Kristmann
sagði að það væri geysimikill mun-
ur á þessum og þeim gamla, enda
héldi tæknin áfram að eflast og
aukast. Þessi hefíll ætti eftir að
gera mikið gagn og væri það ekki
ofmælt að hann gæti jafnvel komið
til með að vinna á við tvo, eða leysa
verkefni sem gamli hefillinn hefði
þurft tvo tíma til, á einum tíma.
Kristmann er nú eini starfsmaður
vegagerðarinnar hér í Stykkishólmi
og sér um Stykkishólm og ná-
grenni. Svæðisstjóri er svo í Ól-
afsvík en aðalstöðvar hér á Vesturl-
andi eru svo í Borgamesi.
„Þetta er geysimunur," sagði
Kristmann, „maður fínnur það
strax, og öryggið er meira, því þau
veður koma að maður verður að
geta treyst verkfærinu, sérstaklega
þegar maður er á fjallvegum og
langt frá byggð.“
Vegagerðin hér í Stykkishólmi á
húsnæði þar sem verkfæri eru
geymd og dyttað er að þeim ef þau
þurfa ekki mikillar lagfæringar við.
— Arni