Morgunblaðið - 15.03.1988, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. MARZ 1988
íslensk leiguhross í Svíaríki
Frá fréttaritara Morgunbladsins í
Stokkhólmi, Pjetri Hafstein Lárussyni
í Uppsölum, skammt norðan
Stokkhólms, býr álitlegur hópur
íslendinga. Flestir sitja þeir á
skólabekk, sveittir yfir mér
ókunnum fræðum. Einn er þó sá
landi þar um slóðir sem að vísu
situr líkt og hinir en í öðrum stell-
ingum þó, nefnilega klofvega.
Hann er hestamaður.
Sigurður Þorsteinsson heitir
maðurinn og dvelur um hríð í
Uppsölum meðan kona hans
stundar nám í lyfjafræði. Atvinnu
sína hefur hann af því að þjálfa
íslenska hesta undir óæðri endann
á Svíum og svo vitanlega af því
að aðlaga téða enda bökum
íslenskra hrossa. Ferðast Sigurð-
ur vítt um Svíaríki þessara er-
inda, enda áhugi landsmanna á
íslenskum hrossum, bæði mikill
og vaxandi.
Það gerir töltið og lundarfarið,
segir Sigurður og bregður sér á
bak glæstum fáki. Á meðan prílar
fréttamaður Morgunblaðsins á
bak sérstaklega völdum hesti.
Hefur sá einkum sér það til ágæt-
is að vera spakur.
Sigurður Þorsteinsson hefur
sem sagt boðið nokkrum löndum
og raunar einnig Svíum í íslensk-
an reiðtún austur við Eystrasalt.
Hrossin fékk hann lánuð hjá
sænskum hjónum sem undanfarin
tvö ár hafa leigt út íslenska hesta.
Britt og Bjöm Mattson heita þau.
Þau búa á bæ þeim er Allerbáck
heitir og er í Vendel. Su sveit er
steinsnar norðan Uppsala.
Raunar hefur Britt veg og
vanda af hrossum meðan Bjöm
bjástrar við krakkastóðið. Tíu
hross og sex böm og telja þau
hjónin verkunum jafn skipt. Væri
ekki úr vegi fyrir jafnréttissinna
að hafa þetta hugfast ef það
skyldi detta í þá að leggjast í
hestamennsku.
Öll okkar hross bera íslensk
nöfn, segir Britt stolt eftir að föru-
menn hafa riðið í hlað að lokinni
ferð sem ástæðula'ust er að lýsa
hér.
Skessa, Saga, Freyja, Katla,
Hökull, Krapi, Glófaxi, Neisti,
Vakur og Gautur. Og þá hefurðu
það.
Sigurður lætur þess getið að
sú sé raunin með nær öll íslensk
hross í Svíþjóð. Sama gildir um
þau hestamannafélög sem sæn-
skir eigendur íslenskar hesta hafa
stofnað. T.d. heitir félag þeirra í
Uppsölum NÁTTFARI.
Þegar okkur bar að garði í
Allerbáck sat álitlegur hópur fólks
í skúr einum og dundaði sér við
Sigurður Þorsteinsson milli þeirra hrossahjóna Britt og Björn
Mattson.
íslenskir hestar í Svíþjóð.
gerð beisla.
Þetta er fólk sem hefur keypt
sér íslenska hesta eftir að hafa
brugðið sér á bak hér í Vendel,
útskýrir Britt. Hún hafði fengið
söðlasmið til að halda námskeið í
fræðunum. Þess má geta að nám-
skeið eru Svíum jafn mikil ástríða
og félög og klúbbar okkur íslend-
ingum. Hver þjóð hefur sína
„dellu"
Þegar Britt er spurð nánar útí
hestaleiguna segist hún leigja
hestana út í þetta frá tveimur
klukkustundum til tveggja daga.
Gjaldið er tæpar sexhundruð
krónur íslenskar fyrir tveggja
tíma reiðtúr. Auk þess er hægt
að fá afslátt eftir kúnstarinnar
reglum.
Á heimleiðinni yfirheyrði
fréttamaður Sigurð og byijaði vit-
anlega á að forvitnast um feril
hans í hestamennsku.
— Eg hef nú eiginlega alltaf
verið á hestbaki, segir hann, og
bætir því við líkt og til skýringar
að hann sé Skagfirðingur að uppr-
una.
— Ég var með þeim fyrstu sem
leigðu út hesta heima. Það var á
árunum 1976 - 1978. Þá rak ég
hestaleigu í Varmahlíð og fimm
hross en þau gátu farið upp í
fjörutíu. Á þessum árum fékk
maður hestana bara lánaða hjá
bændum. Þeir voru dauðfegnir að
einhveijir skyldu fást til að hreyfa
gangnahestana þeirra á sumrin.
Nú er þetta breytt. Útreiðar eru
orðnar það vinsælar heima að
bændur geta leigt hestaleigunum
hrossin.
. Þegar ég rak hestaleiguna í
Varmahlíð lánuðu ýmsir bændur
mér hross, en einkum var Sveinn
á Varmalæk mér hjálplegur.
En segðu mér Sigurður, hvað
er gangverðið á íslenskum hestum
hér í Svíþjóð?
Það er sama hvort hrossin eru
keypt beint að heiman eða hér,
verðið er u.þ.b. 200.000 (tvö-
hundruðþúsund) íslenskar krónur.
Þetta er nokkuð hátt verð en þá
ber að geta þess að flutnings-
kostnaður að heiman og gjöld til
hins opinbera í báðum löndum er
frá 60.000 til 90.000 ísl. krónur.
Þó finnst mér skjóta skökku við
að verð á þeim hrossum sem fædd
eru hér í Svíþjóð skuli ekki vera
eitthvað lægra. En þetta eru víst
markaðslögmálin margrómuðu.
Er mikið um að menn flytji út
graðhesta heima?
Já, því miður eru alltaf ein-
hveijir nógu vitlausir til þess,
svarar Sigurður og herðir nokkuð
á orðum sínum.
Hefur þú fulla atvinnu af því
að fást við íslensk hross hér úti,
spyr fréttamaður og fær hláturs-
roku framan í sig.
Já, og meira en það. Hér eru
allir vitlausir í íslenska hesta. Og
þegar menn hafa kynnst hestum
að heiman þá fá þeim gjarnan
íslandsdellu. Hún lýsir sér m.a. í
íslenskum lopapeysum og þess eru
meira að segja ófá dæmi að þetta
fólk fari á íslenskunámskeið.
Hestar eru besta landkynning
okkar íslendinga, segir Sigurður
að lokum.
Það skyldi þó aldrei vera satt
að við íslendingar séum þannig
lyntir að vissara sé að kynna út-
lendingum ferfætlinga okkar áður
en við réttum þeim hendina?
Biskupstungur:
Nytjaskógrækt fyrir-
hugnð á átta jörðum
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Helgi Guðmundsson, Sigríður J. Sigurfinnsdóttir og Gunnar Sverris-
son. Með þeim á myndinni er dóttir Gunnars og Sigríðar.
Selfossi.
ÁBÚENDUR átta jarða í neðan-
verðum Biskupstungum hafa
kynnt Skógrækt ríkisins hug-
myndir um nytjaskógrækt á jörð-
unum. Skógræktin hefur tekið
hugmyndunum vel og gert
frumáætlun um 426 hektara
skógræktarsvæði á jörðunum.
Þær jarðir sem um ræðir eru
Brautarhóll, Litla-Fljót, Vega-
tunga, Torfastaðir, Hrosshagi,
Spóastaðir, Skál og Laugarás. Ábú-
endurnir hafa gert með sér sam-
komulag um að halda skógræktar-
svæðinu fjárlausu. Svæðið afmark-
ast af Tungufljóti að sunnan og
veginum í gegnum Laugarás og
Biskupstungnabraut að vestan og
norðan og nær nokkuð upp fyrir
Reykholt. í frumáætlun Skógrækt-
arinnar er gert ráð fyrir að skóg-
ræktarsvæðin verði sem mest sam-
felld og að þau séu í alfaraleið.
Dæmi sýna að á svæðinu vex skóg-
ur vel og þar má rækta margar
tegundir tijáa.
I samráði við Skógrækt ríkisins
sóttu bændumir um framlag til
þessa verkefnis á fjárveitinganefnd
Alþingis en fengu ekki. Skógrækt
ríkisins áætlar hins vegar fé til
þess að koma verkefninu af stað.
Nákvæmari áætlanir eru í mótun
og eftir er að ganga frá formlegu
samkomulagi við Skógrækt ríkisins.
Ábúendur jarðanna leggja
áherslu á að þessi fyrirhugaða skóg-
rækt veiti þeim vinnu og tekjur.
„Við getum auðvitað ekkert gert
nema fjármagn komi til og vonum
að þetta geti skilað einhveijum
vinnulaunum," sagði Gunnar Sverr-
isson bóndi í Hrosshaga, einn af
forsvarsmönnum ábúendanna.
Helgi Guðmundsson sem einnig býr
í Hrosshaga tók undir orð Gunnars.
Þeir sögðust telja að þetta fyrir-
komulag á skógrækt, að bændur
Á uppdrættinum sést að auðvelt
er að loka svæðinu af og gera
það fjárhelt.
ynnu við skóginn og gættu hans,
væri hagkvæmt fyrir Skógræktina.
Einnig væru fyrir á jörðunum ýmis-
konar tæki og verkkunnátta sem
nýttist og með því að bændur ynnu
verkið þá losnaði Skógræktin við
yfírbyggingu sem fylgdi aukinni
starfsemi en fengi aftur á móti
aukið hlutverk varðandi ráðgjöf.
Það væri þó Ijóst að ekki yrði farið
út í stórfellda skógrækt nema til
kæmi ijarmagn frá ríkinu.
Þeir Gunnar og Helgi kváðu tvær
spumingar snúa að stjórnvöldum í
þessu efni. Önnur væri hvort klæða
ætti landið og koma upp nytjaskógi
og hin hvort það ætti að vera keppi-
kefli hjá ríkinu að eiga bæði landið
og skóginn sem þar væri ræktaður.
Gunnar sagði að þessi leið sem
þeir byðu upp á varðandi skógrækt
væri sú eir.a sem nýtti ónotað land
og vinnuafl í sveitum. Þetta yrði
auðvitað að gera undir leiðsögn
fagmanna. Hann sagði að þeir
hefðu fundið skilning og áhuga hjá
Skógræktinni og hjá ráðuneytis-
mönnum og því væru menn vongóð-
ir um framgang málsins. Sig. Jóns