Morgunblaðið - 30.04.1988, Page 34

Morgunblaðið - 30.04.1988, Page 34
34 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. APRÍL 1988 Næstu aUieimsfrí- merkj asýningar Frímerki Jón Aðalsteinn Jónsson Lesendur hafa e.t.v. fengið nóg af umræðum um frímerkjasýningu í undanfomum þáttum, og þar er auðvitað átt við frásögn um LÍFÍL 88 f marz sl. Engu að síður vil ég - ekki láta tveggja alheims- eða al- þjóðafrímerkjasýninga, sem haldnar verða á þessu ári, með öllu ógetið. Annað væri í raun ekki rétt, þar sem íslenzkir safnarar taka þátt í báðum þessum sýningum. Vissulega hljót- um við alltaf að verða fáir og smáir innan um stjórþjóðir heims, en engu að síður erum við samt að eignast svo góða safnara í ýmsum greinum frímerkjasöfnunar (eða fílatelíunnar, eins og ýmsir vilja nefna þessa söfn- un á íslenzku), að við erum að verða þar gjaldgengir. Um verðlaunastig er svo allt annað að segja, enda þótt ég leyfi mér að fullyrða, að þeir íslenzkir safnarar, sem koma- söfnum sínum inn á alheimssýningu, hafa oftast góða þekkingu á við- fangsefni sínu. Hinu er svo aftur á móti ekki að leyna, og á það hefur á stundum verið minnzt í þáttum þessum, að við eigum venjulegast erfitt uppdráttar í keppni um verð- launastig, þar sem okkur getur orð- ið féskylft, þegar kaupa þarf verð- mæta hluti í söfnin. Það er sem sé ekkert launungarmál, að þeir kom- ast helzt upp í hæstu flokka, sem þurfa ekki að sýta, hvað hlutimir kosta. En nú skal minnzt á þær tvær alheimssýningar, sem fram undan eru og við eigum fulltrúa á. Á þessu ári eru 350 ár liðin síðan finnska póstþjónustan var sett á fót. Af því tilefni minnist finnska póst- stjómin þessa atburðar með ýmsum hætti um allt Finnland, enda vill hún á þann hátt minna á, hversu póst- þjónusta er mikilvægur þáttur í lífi Finna sem og annarra þjóða. Einn liður í þessari afmælishátíð er sam- vinna við Landssamband finnskra frímerkjasafnara um að koma á fót alheimsfrímerkjasýningunni FINL- ANDIA 88. Póststjómin fínnska vonast um leið til, að stórir hópar frímerkjasafnara sjái sér fært að heimsækja sýninguna og taka um leið þátt í þeim hátíðahöldum, sem fyrirhuguð eru á vegum póststjóm- arinnar. Þetta verður önnur alheims- sýningin, sem haldin er í Finnlandi. Hin fyrri var árið 1956, FINL- ANDLA. 56, og hafði tekizt mjög vel að allra dómi. Undirbúningur undir alheims- frímerkjasýningar tekur alltaf nokk- ur ár. Þannig hófu finnskir frímerkjasafnarar og finnska póst- stjómin undirbúning sinn fyrir ein- um fimm árum, og síðan hefur stöð- ugt verið unnið að því að gera þessa sýningu sem bezt úr garði og sem glæsilegasta. Umboðsmenn vom fengnir í sem flestum löndum til þess að safna efni til sýningarinnar. Umboðsmaður hér á landi er höfund- ur þessara frímerkjapistla í Mbl. Ekki hefur hann samt áður greint frá þessari væntanlegu sýningu hér í blaðinu, og má vissulega ekki seinna vera að gera það, þar sem FINLANDIA 88 hefst eftir rúman mánuð eða 1. júní nk. í Helsinki og stendur til 12. júní. Eins og venjulega á alheimssýn- ingum urðu umsóknir um þátttöku í FINLANDIU 88 miklu fleiri en hægt var að sinna. Þær fréttir, sem ég hef nýjastar, eru þær, að sýning- arrammar verða tæplega 4 þúsund í samkeppnisdeild og svo Jjúsund rammar utan samkeppni. I síðari hópnum verða áhugaverð stimpil- merkjasöfn víðs vegar að úr heimin- um. Þá verða 192 rit í bókmennta- deild. Frímerkjakaupmenn verða með 37 sölubása eða „sölustanda", eins og þeir eru oftast nefndir með- al safnara, og póststjómir verða með 21 bás. Auk þess verða þar að auki §órir umboðsmenn fyrir 66 póst- stjómir. Af þessari upptalningu má ljóst vera, að hér verður bæði margt að skoða og eins kaupa í söfn sín hjá póststjómum og kaupmönnum. Reynslan hefur líka orðið sú, að oft eru mikil þrengsli við sölubásana. Sjö þátttakendur verða héðan með sýningarefni og sumt af því er mjög athyglisvert. Hálfdan Helgason, sem verður í hópi dómara á sýningunni, sýnir í sérstakri deild þeirra hluta aíf hinu frábæra íslenzka bréf- spjaldasafni sínu í fjórum römmum. Nær það jrfir árin 1879-1920. í samkeppnisdeild sýna svo eftir- taldir safnarar hluta af söfnum sínum: Hjalti Jóhannesson safn sitt af íslenzkum upgrunastimplum 1873-1930, Páll H. Ásgeirsson hið íslenzka flugsögusafn sitt 1928- 1945 og Jón Aðalsteinn Jónsson Danmörku 1870-1905. Hefur hver þeirra fimm ramma undir söfn sín. Þar sem þessum söfnum hefur svo oft verið gerð skil í þáttum þessum, er ástæðulaust að segja nánar frá þeim hér. Hitt veit ég með sanni, að öll eru þau í framfór og hafa tekið nokkrum breytingum frá í haust, þegar þau voru á HAFNIU 87 í Danmörku. í bókmenntadeild sýnir Þór Þor- steins rit sitt, sem nefnist Pósthús og bréfhirðingar á íslandi. — Sigurð- ur H. Þorsteinsson sýnir verðlista sinn íslenzk frímerki 1988. — Loks sýnir Landssamband íslenzkra frímerkjasafnaratímarit sitt, Grúsk. Einn er sá þáttur í þessari sýn- ingu, sem má alls ekki liggja í þagn- argildi. Er það spumingakeppni unglinga. Á STOCKHOLMIU 86 fór slík keppni fram um Alfred Nobel, líf hans og störf, eins og þau koma m.a. fram á frímerkjum. Á vegum LÍF fór þá harðsnúið lið unglinga undir stjóm Guðna F. Gunnarsson- ar, stjómarmanns i FF og LÍF. Stóðu unglingar okkar sig svo vel, að þeir lentu í þriðja til fjórða sæti eftir mjög skemmtilega keppni og vöktu verðskuldaða athygli. - Nú endur- taka Finnar sams konar keppni milli norrænna unglinga, og enn sendum við lið þriggja unglinga undir stjóm Guðna. Ég veit, að þeir hafa þegar unnið dyggilega við að undirbúa sig og eiga auðvitað enn eftir að gera það allan næsta mánuð. Keppnin sjálf skiptist í tvennt og fer fram 4. og 5. júní. Fyrri daginn verður spurt um Finnland og frímerki lands- ins 1911-1938, en síðari daginn verður spurt um frímerki frá öllum Norðurlöndum frá 1. jan. 1970 til 31. des. 1985. Að auki verður spurt um fyrstu útgáfur allra Norður- landa. Keppnin verður örugglega hörð, en unglingum okkar og farar- stjóra fylgja allar hinar beztu ámað- aróskir héðan að heiman. Gestgjafamir munu sjá bæði sýn- endum og gestum sýningarinnar fyrir alls konar afþreyingu, meðan á sýningunni stendur, enda vart við að búast, að menn endist til þess að vera á sýningarsvæðinu allan tímann, sem opið er. Sjálf sýningin verður haldin í Kaupstefnumiðstöð Helsinki, sem er mjög rúmgóður sýningarstaður og ekki langt frá miðborginni. Sem umboðsmaður vakti ég snemma athygli íslenzkra frímerkjasafnara á FINLANDIU 88, sem ég hef ástæðu til að ætla, að verði mjög góð sýning. Ekki gat samt orðið úr hópferð þeirra þangað austur á bóginn. Þegar þetta er rit- að, veit ég því ekki nákvæmlega, hversu margir leggja leið sína héðan að heiman á FINLANDIU 88, en >eir verða samt nokkrir. 88 26. 8 4 9 1988 PRAGA88 Dagana 26. ágústtil 4. september 1988 verður svo önnur alheimssýn- ing haldin í Prag í Tékkóslóvakíu. Er hún að hluta til haldin til að minnast upphafs tékkneska lýðveld- isins 1918 og tékkneskra frímerkja, sem þá voru fyrst gefin út. Jafn- framt nota núverandi stjómvöld tækifærið til að minnast þess, að á þessu ári eru 40 ár liðin frá valdar- áni kommúnista í landinu. Ekki er að efa, að mikil áherzla verður lögð á að gera sýninguna sem bezt úr garði, en þar mun rammafjöldi verða um 4500. Umboðsmaður PRAGA 88 hér á landi er Guðmundur Áma- son. Sýnendur héðan að heiman í samkeppnisdeild verða Hálfdan Helgason með bréfspjöld sín og Páll H. Ásgeirsson með flugsögusafn sitt. Þá sýnir Þór Þorsteins bók sína um íslenzk pósthús og stimpla í bók- menntadeild. Vel er hugsanlegt, að nánar verði greint frá PRAGA 88, þegar nær dregur sýningunni og eitthvað meira hefur frétzt af henni. DAFILO ^88 í 22.-24. \ > APRIL l DAFILO ’88 Eftir frásögn af tveimur næstu alheimssýningum er rétt að bæta við nýjustu fréttum um árangur íslenzkra safnara á erlendri gmnd. Dagana 22.-24. apríl var haldin landssýning í Odense á Fjóni, sem nefnd var DAFILO '88. Héldu danskir frímerkjasafnarar hana þar af því tilefni, að borgin á 1000 ára afmæli á þessu ári. Buðu þeir söfnur- um frá öllum Norðurlöndum að taka þátt í sýningunni. Héðan að heiman fóru tvö söfn. Páll H. Ásgeirsson sendi flugsögusafn sitt og hlaut fyr- ir gyllt silfur. Jón Egilsson þreytti nú sína frumraun erlendis með átt- hagasafn sitt, sem hann nefndi Hafnaríjörður 1894-1950. Fyrir það fékk hann bronsverðlaun. Landsþing- Landssambands íslenzkra frímerkjasafnara Eftir rétta viku eða 7. maí nk. verður Landsþing LÍF haldið hér í Reylqavík í félagsheimili þess í Síðumúla 17. Auk venjulegra þing- starfa og kosningar nýrrar stjórnar verða vafalaust mörg mál, sem varða frímerkjasöfnun rædd L þinginu. Ekki er ólíklegt, að þar beri einna hæst umræður um NORDIU 91, enda þarf örugglega að mörgu að hyggja, áður en hún verður að veru- leika í Laugardalshöllinni sumaríð 1991. FINLANDIA 88 Að marggefnu tílefní eftir Ólaf Björnsson Þeir sletta skyrinu sem eigaþað Síðan skýrsla Skreiðamefndarinn- ar birtist, hefir að vonum verið mik- ið um hana fjallað, bæði af flölmiðl- um og mönnum sem telja sig ábyrga. Lítt hefir málið þó verið krufið til mergjar og mest hefir þessi umfjöllun opinberað algert skilningsleysi og ráfræði flestra sem um málið hafa fjallað. Útyfir allt tekur þó leiðari í Morgunblaðinu þann 16. aprfl sl., víðlesnasta blaðinu, sem gjaman vill vera talið það ábyrgasta. Ef litið er til þess að blaðið ogþó einkum leiðar- ar þess túlka skoðanir Sjálfstæðis- flokksins, sem oft á tiðum hefir sleg- ið Framsókn út í refaskottapólitík og styrkjasukki, mætti ætla að þetta væri tímamótaleiðari. Einhliða umfjöllun Öll umfjöllun um skreiðarviðskipt- in við Nígeríu hefir verið með þeim hætti að ætla mætti að hér sé um séríslenskt fyrirbæri að ræða. Tal- andi aðeins um skreið mætti nefna sjónvarpsþátt sem hér var sýndur um skreiðarviðskipti Norðmanna. Þar lék landi okkar „Joe Grimson" eitt aðalhlutverkið. Þessi viðskipti buðust okkur á undan Norðmönnum. En erfiðleikar í viðskiptum við Nígeríu eru ekki aðeins bundnir við skreiðina. Árið 1984 bauð Central- banki Nígeríu þeim sem það vildu þiggja að fá vanskilaskuldir sínar greiddar með skuldabréfum til 6 ára (þeim hefir nú verið breytt í 22 ár). Nær allir kröfuhafar tóku þessu boði og gefin voru út slík bréf fyrir um 3,6 milljarða dollara. Það gerðu lfka skreiðarframleiðendur hér í fullu samráði við bankana, sem ætluðu að kaupa bréfin og tóku það litla sem kom. Pappírsflækjur eru miklar í Nígeríuviðskiptum og sífellt verið að breyta reglum og formum. Allir pappírar fóru í gegnum mikla endur- skoðun áður en skuldabréf voru gef- in út, og misvel tókst til um að koma öllu saman og heim. Hvað varðar Skreiðarsamlagið urðu útundan kröf- ur upp á 4,2 milljónir dollara, vegna þess sem kalla mætti mannleg mis- tök, sem tæpast verða skrifuð á sam- lagið nema að litlum hluta. Hvort bankamir hefðu keypt þessi bréf 1985 eins og til stóð eða keyptu þau nú ætti ekki að skipta höfuðmáli. Stærra mál er að allir sitji við sama borð í þessum viðskiptum þegar upp er staðið. Framtíð Nígeríu Meðan olíuævintýrið stóð hæst dældu Nígeríumenn 2,5 milljónum tunna upp á dag og seldu hverja tunnu á 36—40 dollara. Nú skammt- ar OPEK þeim 1,3 miiljón tunnur á dag og verðið er 14—15 dollarar, og oft tekst ekki að selja það allt. Áður en olíuæðið greip um sig var Nígería sjálfri sér nóg um flest, þeir voru stærstu útflytjendur heims í pálmaolíu, með þeim stærstu í kókó, og margt fleira fluttu þeir út. Þessar greinar eru þeir nú að efla aftur. Að vísu gengur hægt, en með bættri stjómun og vaxandi trausti á stjóm- völdum, má ætla að framfarir verði örar. Þegar horfa margir til að flár- festa í Nígeríu í þessum greinum og fleirum. Álit FAO og fleiri alþjóða- stofnana er að Nígería gæti hæglega brauðfætt alla Afríkubúa, slflct „gós- en“land er hún. Stjómvöld hafa ákveðið að eyða ekki meira en aflað er, og það litla sem aflögu er af gjald- eyri er boðið upp tvisvar i mánuði og þar við situr. Að öllu athuguðu er líklegast að efnahagsspekingar hér séu vart þess umkomnir að slá því föstu að skuldabréf sem Nígería gefur út verði ekki pappírsins virði eftir 20 ár eða svo, Færi svo að „blokkin" okkar fengi viðlíka vask í magni og verði og olía Nígeríu- manna, gæti farið svo að til þeirra mætti sækja ráð. Jafnvel væri það athugandi „strax í dag“. Skreiðin hefir verið veit- andi, ekki styrkþegi Tómas Þorvaldsson sagði eitt sinn: „Það var brotist inn hjá mér í nótt og stolið kr. 600 þúsund." Alþingi hafði þá um nóttina samþykkt lög um töku gengismunar og sem oftar kom það harðast niður á skreiðinni. Tómas hafði slegið á að um það bil 600 þúsund krónur yrði hann að láta af sínum skreiðarbirgðum í þessa millifærsluhít. Gegnum árin hefír þessi saga „Aö vísu er tekin nokk- ur áhætta varöandi gfreiðslugetu Nígeríu- manna, en ef þetta dæmi stenst varðandi kaupverð bréfanna ieyfi ég mér að halda fram að bankar og sjóð- ir hér á landi hafi oft gert vafasamari kaup.“ margendurtekið sig og aldrei hefur skreiðarframleiðslan fengið krónu til baka. Af skreið hafa yfirleitt verið greidd hæstu útflutningsgjöld. Nú á að kalla það styrk að „gefa eftir“ gengismun og lækka gjöld í það sama og hjá mörgum öðrum greinum. Einnig á það að heita styrk- ur þótt skreiðin fái sinn hlut úr end- urgreiddum ofteknum vöxtum. Svip- að má segja um flest það sem Skreið- amefndin tíundar sem fyrirgreiðslu og aðstoð við skreiðarframleiðendur. Skuldabréfakaup Ólíklegustu menn hafa nú áhyggj- ur af skattgreiðendum, þegar talað er um að Seðlabankinn kaupi skulda- bréf vegna skreiðarviðskipta. Skreið- amefndin varpaði fram þeirri hug- mynd að Seðlabankinn verði 4 millj- ónum Bandaríkjadala til kaupa á skuldabréfum Centralbanka Nígeríu og gerði ráð fyrir að með þvi feng- just bréf að nafnvirði 20 milljónir dala. Mismuninn á kaupverði og nafnverði, 16 milljónir dala, notaði bankinn til þess að kaupa allar úti- standandi skreiðarkröfur fslenskra útflytjenda í Nígeríu. Hvers virði þær endanlega verða veit enginn í dag. Hins vegar verður að ætla að Seðlabankanum yrði meira úr þeim en útflytjendum. Að vísu er tekin nokkur áhætta varðandi greiðslugetu Nígeríu- manna, en ef þetta dæmi stenst varð- andi kaupverð bréfanna leyfí ég mér að halda fram að bankar og sjóðir hér á landi hafi oft gert vafasamari kaup. Eftir sem áður stæðu framleið- endur uppi með mikið tjón, því þetta dygði aðeins til að borga hluta af því verði sem fékkst fyrir skreiðina 1982—83. Sfðan er búið að borga hundmð milljóna í vexti af lánum hennar vegna. Þáttur stjórnvalda Ámm saman hefir Samlag skreið- arframleiðenda samþykkt á aðal- fundum sínum áskoranir á stjómvöld

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.