Morgunblaðið - 06.05.1988, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. MAÍ 1988
Efri deild:
Bjórinn samþykktur
13-8 í annarri umræðu
ÖNNUR af Boeing 737 þotum
Amarflugs flaug til Bretlands á
miðnætti i nótt og gengst i dag
undir málmpróf. Bandarísk flug-
málayfirvöld hafa fyrirskipað
rannsókn á 737 þotum eftir að
þak rifnaði af flugvél þeirrar
gerðar frá Aloha-flugfélaginu
yfir Hawaii. Athyglin beinist að
samskeytum á byrðingi þotunnar
þar sem málmplötur eru hnoð-
aðar saman. í óhappinu á Hawaii
rifnaði kafli úr farþegarými
þotunnar frá flugstjórnarklefan-
um að fremri hluta vængjanna.
Skoðunin nær aðeins til elstu 737
þota en byrjað var að framleiða
þær árið 1968.
í október síðastliðnum létu
bandarísk stjómvöld skoða efri
hluta byrðingins á ölium Boeing 737
þotum sem áttu ákveðinn flölda
flugferða að baki. Að sögn tímarits-
ins Time höfðu þá komið í ljós
spmngur í málmbyrðingi eldri flug-
véla þessarar tegundar. Eftir
óhappið á Hawaii fóm bandarisk
flugmálayfirvöld fram á skoðun á
langelstu Boeing 737 þotum en á
miðvikudag var ákveðið að skoða
þyrfti allar 737 vélar sem ættu
fleiri en 60.000 flugtök að baki.
Flugmálayfírvöld hér á landi
fylgja þeirri meginreglu að kröfum
stjómvalda í framleiðslulandi flug-
véla skuli fylgt. Amarflug rekur
nú tvær Boeing 737 þotur og er
sú eldri nálægt fyrmefndum mörk-
um. Þotan kom til iandsins fyrir
fáeinum vikum. Iiún var tekin á
leigu í Bandaríkjunum en hefur
lengst af verið á Nýja Sjálandi.
EFRI deild Alþingis samþykkti i
gær bjórfrumvarpið eftir aðra
umræðu um máiið með þrettán
atkvæðum gegn átta. Engin
breytingartillaga var flutt við
þessa umræðu en líklegt þykir
að tillaga um þjóðaratkvæða-
greiðslu verði flutt þegar frum-
Þessi vél var framleidd árið 1969
og er því jafngömul þotunni á
Hawaii.
Að sögn Þorsteins Þorsteinsson-
ar yfirmanns flugrekstrardeildar
Amarflugs hafa báðar Boeing 737
þotumar verið háðar reglubundnu
eftirliti vegna sprungumyndunar.
Hann átti því ekki von á því að
nokkurt nýtt kæmi í ljós við skoðun-
ina.
„Þotan á enn 600 flug eftir að
þeim mörkum sem voru sett, en við
vildum klára skoðunina strax áður
en annatíminn hefst," sagði Þor-
steinn. „Hér á landi em hvorki
tæki né mannskapur til þess að
skoða þotuna og því verður farið
til næstu skoðunarstöðvar sem er í
Luton á Englandi.
Eftirlit yfírvalda með flugvélum
varpið kemur til þriðju og síðustu
umræðu i þinginu á mánudaginn.
Ef breytingartiliaga um þjóðarat-
kvæðagreiðslu verður samþykkt
þarf frumvarpið að fara aftur til
meðferðar neðri deildar en hún
hafnaði á sínum tíma breytingartil-
í Evrópu er mun strangara en í
Bandaríkjunum. Þotan sem lenti í
óhappinu á Hawaii átti til að mynda
86.000 lendingar að baki en vélam-
ar eru hannaðar fyrir um 70.000
lendingar. Sú þota sem Amarflug
átti fyrir hefur árlega verið skoðuð
vegna spmngumyndunar og sú sem
við tókum nýlega á leigu var undir
jafn ströngu eftirliti."
Skoðunin í Luton beinist að sam-
lögu þess efris. Þar sem þingslit
em fyrirhuguð á þriðjudag er ólík-
legt að hægt yrði að taka málið til
meðferðar. Ef breytingartillagan
yrði hins vegar felld og atkvæða-
greiðsla um frumvarpið færi líkt
og í gær væri bjórfrumvarpið orðið
að lögum.
Nokkrir þingmenn gerðu grein
fyrir atkvæði sínu þegar frum-
varpið kom til afgreiðslu í gær.
Guðrún Agnarsdóttir, Kvennalista,
sagði að ef bjórinn yrði leyfður
myndi það hafa í för með sér aukna
heildameyslu áfengis og þar með
aukin félagsleg vandamál.
Guðmundur H. Garðarsson,
Sjálfstæðisflokki, sagði að eina
raunhæfa leiðin í nútíma þjóðfélagi
í baráttunni gegn áfengisneyslu
væri að efla forvamarstarf með
stórauknum flárframlögum. Boð og
bönn dygðu ekki.
Sjá frásögn á þingsfðu bls. 37.
Hleri hefur
áður brotnað af
Flugleiðaþotu
ATVIKIÐ sem gerðist yfir Lund-
únum sfðastliðinn mánudag þeg-
ar hlerí féll af Flugleiðaþotu f
bakgarð er ekki einsdæmi f sögu
félagsins. Fyrir átta árum brotn-
aði hlerí af hjólahúsi DC-8 þotu
eftir flugtak frá London. Hlutur-
inn hafnaði fjarrí mannabyggð-
um að sögn Boga Ágústssonar
blaðafulltrúa Flugleiða.
Atvikið gerðist 13. nóvember
árið 1980. Að sögn Boga var þotan
á þessum tíma leigð Air India og á
leið frá Lundúnum til Dehli. Flug-
stjóri var bandarískur en aðstoðar-
flugstjóri og flugvélstjóri íslending-
ar. Þegar í ljós kom að hlerinn
hafði brotnað af var vélinni beint
til Parísar.
Eftir því sem næst verður komist
rannsakaði breska flugmálastjómin
óhappið. í upplýsingabréfi Flug-
málastjómar fyrir árið 1980 og seg-
ir að sennileg orsök óhappsins sé
að dekk hafi sprangið.
Vélin sem bar skrásetningar-
númerið TF-FLC er ekki lengur í
eigu Flugleiða.
KRGN / Morgunblaöió /BenStef
skeytum milli málmplatna á byrð-
ingi þotunnar. Þar sem plötumar
skarast þarf að beita mælitækjum
til að kanna hvort sprangur geti
leynst undir samskeytunum. Að
sögn Þorsteins koma slíkar
skemmdir stundum í ljós við reglu-
bundna skoðun og þarf þá aðeins
að skipta um hnoð til að treysta
samskeytin.
Moi-gunblaðið/Sigurður Jónsson
Tfu sjúklingar voru sendir heim af Sjúkrahúsi Suðurlands á Sel-
fossi f gær vegna yfirvofandi verkfalls starfsfólks á þvottahús-
inu, sem átti að hefjast á miðnætti í gær og var myndin tekin
þegar einn sjúklinganna, Ólafur Bjömsson, var að yfirgefa sjúkra-
húsið.
Samkomulag
tókst í nótt
SAMKOMULAG tókst f kjara-
deilu starfsfólks á Sjúkrahúsi
Suðurlands á Selfossi og dvalar-
heimilisins Lundar á Hellu um
miðnættið og var þá stefnt að
þvf að undirrita samninga sfðar
f nótt. Sigurður óskarsson, for-
seti Alþýðusambands Suður-
lands, og Karl Björnsson, bæjar-
stjóri á Selfossi og f launanefnd
sveitarfélaganna, lýstu báðir
yfir ánægju sinni með sam-
komulagið f samtali við Morgun-
blaðið f nótt en vUdu ekki gefa
upp efnisatriði samningsins fyrr
en að lokinni undirritun hans.
Á miðvikudag slitnaði upp úr
samningaviðræðum Launanefndar
sveitarfélaganna og Alþýðusam-
bands Suðurlands vegna kjaradeilu
ræstingafólks í sjúkrastofnunum á
Suðurlandi og skilaði Launanefnd-
in umboði til samninga aftur til
stofnananna. Ríkissáttasemjari
boðaði forsvarsmenn dvalarheimil-
isins Lundar á Hellu og Sjúkra-
húss Suðurlands á Selfossi og full-
trúa verkalýðsfélaganna Þórs á
Selfossi og Rangæings í- Rangár-
vallasýslu til fundar í Reykjavík
klukkan 13 í gær og tókust samn-
ingar rétt fyrir miðnætti eins og
áður segir.
Þróunarfélagið:
Beiðnir um hlutafjár-
kaup í stað beiðna um lán
ÞRÓUNARFÉLAGINU bárust f
febrúar og mars beiðnir frá 34
fyrirtækjum um kaup á hlutafé
fyrir um 400 milljónir króna. Á
samatfma hafa beiðnir til Þróun-
arfélagsins um lán og ábyrgðir,
sem mikið var um á sfðasta ári,
lagst af að mestu, segir Gimn-
laugur Sigurmimdsson forstjóri
félagsins. Langflestum beiðnun-
um hefur verið hafnað, einungis
hefur verið gengið til samstarfs
við tvö fyrirtæki og nemur hlut-
afjáreign Þróunarf élagsins f
þeim samtals um 10 mil\jónum
að sögn forstjórans. Fyrir stjórn
fyrirtækisins liggja nú óaf-
greiddar beiðnir um 60 milljón
króna hlutafjárkaup, sem bárust
f aprílmánuði
„Það era fyrirtæki í öllum grein-
um, allt frá veitingahúsum til fyrir-
tækja sem stunda framleiðslu á
vélbúnaði til útflutnings, sem vilja
fá okkur til Iiðs við sig," sagði
Gunnlaugur Sigurmundsson for-
stjóri Þróunarfélagsins. „Hvort það
er vegna þess að menn hafi fengið
ársreikningana sína í febrúar og
mars og uppgötvað þá að veralega
hafi gengið á eiginfjárstöðuna eða
vegna þess að farið er að sverfa
svo að fyrirtækjum að menn era
almennt famir að huga að því að
taka inn nýtt eigið fé, er ekki gott
að segja til um. Hvað sem ræður,
þá varð í febrúar veraleg og skyndi-
leg kúvending á þeim beiðnum sem
okkur hafa borist, lána- og
ábyrgðabeiðnir falla út en beiðir
um hlutafjárkaup margfaldast."
Gunnalugur sagði að þau fyrir-
tæki sem Þróunarfélagið samþykkt
að fjárfesta í, væri annars vegar
stofnun verslunarhúss, sem stunda
mun útflutning á íslenskum iðn-
vamingi, í Hamborg í Vestur-
Þýskalandi og hins vegar hug-
búnaðarfyrirtæki í Reykjavík.
„Staðreyndin er sú að flest þess-
ara fyrirtækja sem era að biðja um
þetta hlutafé koma of seint, þau
era þegar komin í veralegan
vanda," sagði Gunnlaugur. Hann
sagði að Þróunarfélagið þætti gera
strangar arðsemiskröfur en þar
væri litið til tveggja þátta. „í fyrsta
lagi þarf að kanna hvort reksturinn
stendur undir því fjármagni sem í
honum er bundið og í öðra lagi að
fínna út hver sé arðsemi af því hlut-
afé sem ætlunin er að leggja fram.
Þá verða menn að geta gefið sér
að þeir geti losað aftur sitt hlutafé
eftir ákveðinn eignahaldstfma, 6- 7
ár. Við skoðum ofan í kjölinn hvort
við eigum útgönguleið úr flárfest-
ingunni aftur, hveijir séu líklegir
til að kaupa, hvað sé líklegt að eig-
ið fé fyrirtækisins verði orðið eftir
þennan ákveðna tíma og, miðað við
þá prósentu af hlutafé sem við lögð-
um fram í upphafi, hvað eigum við
stóran hluta af því,“ sagði Gunn-
laugur. „Svo reiknum við til baka
hver ávöxtunin hefur verið á þessu
fé. Ef um er að ræða hefðbundinn
rekstur, sem menn þekkja, þá er
hægt að gera lægri arðsemiskröfur
heldur en ef um er að ræða nýsköp-
unarfyrirtæki þar sem óvíst er
hvemig ganga muni að koma fram-
leiðslunni á markað," sagði Gunn-
laugur Sigurmundsson.
Onnur þota Arnarflugs
kölluð til skyndískoðunar
Er sömu geröar og þotan sem þakið rifnaöi af á Hawaii
Leitaö aö sprungum í Boeing 737 þotum
Boelng 737-100 llugvél Aloha flugfélagsins á leiö frá Hilo til Honolulu á
Hawaii-eyjum nauölenti á flugvellinum f Kahului fimmtudagskvöldió 28. aprfl
eftir aö þriöjungur af efri hluta farþegarýmislns haföl rifnaó af á flugi.
Þannig rifnaöi þakiö af þotunni á Hawaii.
Athyglin beinist elnkum aö samskeytum
(fremri hluta vólarinnar, milli farþega-
rýmisins og flugstjórnarklefans.
Bandaríska flugumferöa-
stjórnin hefur fyrirskipaö
prófanir á samskeytum f
byröingi allra Boeing 737
þota sem eiga fleirí en
50.000 lendingar aö bakl.
önnur af þotum Arnarflugs
heyrir undir þessa skil-
greiningu. Hún var fram-
leidd áriö 1969, eins og
þotan sem var hætt komin
á Hawaii.