Morgunblaðið - 06.05.1988, Síða 11

Morgunblaðið - 06.05.1988, Síða 11
11 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. MAÍ 1988 Tússmynd eftir Jan Knap. Grafík og teikningar Myndllst Bragi Ásgeirsson í Nýlistasafninu stendur nú yfir samsýning á verkum fímm erlendra listamanna til 8. maí. Listamennimir, sem allir hafa átt verk á samsýningum hér áð- ur, eru þeir John Van t’Slot, Jan Knap, Peter Angerman, Pieter Holstein og Martin Disler. Mest eru þetta tækifærisriss, sem hafa yfir sér svip af „comic- strip“-myndum mörg hver — augnabliksmyndir, sem minna um sumt á það, sem teiknað er í gestabækur á góðum stundum. Og sem slík eru þau æði misjöfn og oft erfitt fyrir utanaðkom- andi, sem ekki er inni í hug- myndaheimi gerandanna, að átta sig á því hvert þeir eru að fara. Ekki bætir úr skák, að myndim- ar eru ótölusettar og sýningar- skrá engin, svo að í heild virkar þetta nokkuð klén framkvæmd og mikil spum, fýrir hveija sýn- ingin er sett upp. Varla er þetta gert fyrir íslenzkan almenning nema þá i því skyni að fæla hann frá innliti á staðinn aftur, sem er frakar slakt, þar sem í hlut á áhugasamasta fólk í Evrópu. En fyrir einhverja hlýtur sýn- ingin að vera sett upp og í sér- stökum tilgangi og væri heiðar- legast að gera hér hreint borð. Það er nefnilega alls engin afsök- un að ganga ekki betur frá sýn- ingum, hvorki frumlegt né snið- ugt, og þá einkum þegar mynd- imar em þess eðlis að vekja fáa til umhugsunar nema fyrir það, hve mikili kauðsskapur er yfir útfærslu sumra myndanna. En fréttir af slíkum tiltektum, sem nær enga athygli vekja hér, rata þó í Hsttímarit erlendis, á meðan merkum listviðburðum er ekki að neinu getið frekar en að þeir hafi ekki skeð! Á þessari sýningu bera myndir þeirra Pieter Holstein og Jan Knap af fyrir einlæg vinnubrögð og þeim virðist báðum liggja ýmislegt á hjarta í list sinni. Grafík og klipp f Gaileríi Lást f Skipholti 50b heldur Helga Armanns sína fyrstu einkasýningu og kynnir aðallega grafísk verk en einnig nokkrar klippimyndir. Helga lauk prófi úr grafíkdeild MHÍ fyrir tveim árum og hefur undanfarið starfað á grafíkverk- stæði í Hafnarfirði. Straumur kvenna hefur ekki síður legið í grafíkdeild MHÍ en aðrar myndlistardeildir og er nú svo komið að karlmenn eru í mikl- um minnihluta í Grafíkfélaginu. Hér áður fyrr var það hin ensk- fædda Barbara Ámason, sem var eini kvenmaðurinn hérlendis, sem hafði eitthvað að ráði komið ná- lægt grafík, en hún mætti víst aldrei á félagsfundi. Nú er svo komið, að kjami þeirra sem mæta að staðaldri á fundi telur ca. 10 konur en 2—4 karlmenn og sýnir það ljóslega umskiptin. Flestar vinna konumar í hinum þýða og blæbrigðafagra miðli inn- an málmgrafíkurinnar er æting nefnist og er hér Helga Armann engin undantekning þótt hún fari fyrir sumt öðmvísi að. Grunnurinn er þá einlitur og ákaflega þýður en ekki að sama skapi blóðríkur né safamikill. Hér má læra mikið af sýningu á verkum meistara Soulages. En það er áberandi hve vel Helga Armann fer með svart og á það í senn við klippimyndimar, ætingamar og litógrafíumar og þetta tel ég sterkustu hlið hennar enn sem komið er. Hún er enn að taka út þroska enda er nokkur byijandabragur á sumum mynd- anna. Bestu myndimar bera þó ótvírætt vott um umtaisverða meðfædda hæfíleika og þá einkum er mjúkur svartur tónn liðast um allan myndflötinn svo sem gerist á myndinni er fylgir þessu skrifi. Valgerður Bergsdóttir í sýningaflóði vorsins geta mis- tök alltaf átt sér stað, enda standa sumar sýningar svo stutt, að ekk- ert má útaf bera ef að listdómur á að koma á síður blaðsins meðan hún varir. Þegar ég skoðaði sýningu Val- gerðar Bergsdóttur við opnun hennar var það í frítíma mínum frá skrifum og rann mér síst í gmn að það kæmi í minn hluta að skrifa um hana. Og er ég tók saman sýningar sem ástæða var að skrifa um í óvæntum forföllum starfsbróður míns við blaðið þá datt mér ekki annað f hug en að sýningin stæði út þessa viku. Ég gleymdi hreinlega í miklum önn- um að athuga þetta betur. En þetta gefur augaleið, að sýningar- salir ekki síður en gagnrýnendur verða að laga sig að breyttum aðstæðum og þannig tel ég sýn- Valgerður Bergsdóttir ingartfma meiri háttar listvið- burða ekki mega vera skemmri en tvær vikur, sem gerir þijár helgar, en sýningar verða að hafa svigrúm til að vinna sig upp. Það gefur og einnig hinum al- menna sýningaigesti aukið tæki- færi til að fylgjast með því helsta á sýningarvettvangi en sýning- amar eru orðnar það margar að fólk veigrar sér við að skoða meira en brot þeirra á þeim stutta tíma sem þær standa yfir eða hreinlega missir af þeim. Ég harma mjög að hafa ekki náð að skoða sýningu Valgerðar Bergsdóttur það vel að ég teldi mér fært að skrifa umsögn um hana en vil staðfesta að margt á henni féll mér vel í geð. Hér var um athyglisverða og kraftmikla sýningu á stórum og umbúðalaus- um teikningum að ræða og satt að segja hlakkaði ég til að skoða hana aftur við tækifæri. En þannig getur þetta gengið fyrir sig og við því er fátt að segja. Heima o g heiman Sverrir Páll Bókmenntir Jóhann Hjálmarsson Sverrir Páll: ÞÚ OG HEIMA. Teikningar eftir Þorvald Þor- steinsson. Umsjón, Akureyri 1988. Ljóð Sverris Páls í Þú og heima bera þess merki að vera hnitmiðuð og fáguð eftir föngum. Mörg þeirra eru stutt, sum aðeins fáeinar línur, önnur lengri, en ekkert langt. Augun segja er dæmi um þetta:' Augun segja allt Ekki orðin nei nei Augun segja allt Allt Heima og heiman eru orð sem lýsa yrkisefnum Sverris Páls. Hann yrkir um bemsku sína í norðlensku þorpi og hann ferðast til annarra landa og ber þau saman við heim- byggðina. Ljóð Sverris Páls eru af því tagi sem geta kallast svip- myndir. Hann dregur upp myndir og forðast yfirleitt að gefa yfírlýs- ingar um eigin skoðanir eða túlka sjálfur það sem fyrir augu ber. Lesandinn á að ráða í málið, sjónar- mið höfundarins að koma fram í gerð myndanna. Það reynist engum erfiðleikum bundið því að Sverrir Páll yrkir ljóst og einfalt. Eins og til dæmis í Við ána: Þú ert eins og skólp af óhreinu gólfi Samt vaka fiskar um þig alta og vínfeitir veiðikarlar með voðalega langar stengur verða ekki varir (það vantaði ekki vöffin hér í vísuna) Hvernig ættu líka aumingja fiskamir að sjá önglana og beituna í þessu skólpi? Ef ég væri fiskur mundi ég samt bita á Bara til að komast í burtu Þessi kankvfsi tónn er áberandi i ljóðum Sverris Páls, en stemmn- ingar af alvarlegri gerð era líka í bókinni. Dæmi um slíka er Andar- tök lífe, vel heppnað ljóð um sálina sem á síðasta andartaki flýgur af stað til nýs lífs. Maður hefur Sverri Pál grunaðan um að hann vilji ekki vera alltof hátíðlegur og kjósi þess vegna að þræða leiðir glettninnar. En eftir Þú og heima að dæma er honum óhætt að róa á dýpri mið. Ljóðin verka mörg hver eins og æfing í ljóðrænni tjáningu. En nokkur þeirra gefa góð fyrirheit, standa vel fyrir sínu. Bókmenntlr Jóhann Hjáimarsson Dúi Másson: ÆVINTÝRI GULA JAKKAFATAMANNSINS. Ljóð og sögur. Guðrún Lijja mynd- skreytti. Skellandi hurðir slamm hf. 1987. Ævintýri gula jakkafatamanns- ins era dæmigerð fyrir neðanjarð- arútgáfu, bækur sem ekki eiga samleið með venjulegum bókum. Dúi Másson er ungur höfundur sem einkum lýsir óvæntum uppá- komum í anda hugarflugs og ekki alltaf ljóst hvert stefnir í frásögn- inni. Það skiptir ekki heldur máli þegar stemmningin er aðalatriði, það að koma lesandanum helst rækilega á óvart. Guli jakkafata- maðurinn og loðna skrýmslið byij- ar til að mynda þannig: „Kyrkingsleg kona stóð á götu- horni með lítið loðið skrýmsli í bandi. Maður í gulum jakkafötum, grænum skóm með bleikt bindi ... hallærislegt? Kannski. Ert þú eitthvað skárri? Hvað um það, þessi náungi sparkaði af ógnar krafti í litla loðna skrýmslið svo það kastaðist eins og loðin melóna beint fyrir nýuppgerðan líkbfl. Otrúlegt? Látt’ ekki svona, þetta er alveg satt.“ í ljóðinu Malbiksmaðurinn segir m.a.: „Hann horfði alltaf á þig/ dreymandi blár, vel klæddur/ og kannski fór hrollur um þig/ er þú leist í malbikslituð augun.“ Ljóð og sögur renna saman í eitt hjá Dúa Mássyni. Draumkenndur textinn sver sig í ætt við ýmsar tilraunir i íslenskum skáldskap að undanfömu, ekki síst þær sem líta á fantasíuna sem æskilega leið, en hafa hið venjubundna raunsæi að engu. Þessi texti gerist stund- um í málinu sjálfu og hefur til- hneigingu til að vera skrautlegur og dálítið upphafinn. Ævintýri gula jakkafatamanns- ins era þegar best lætur vísbend- ing, en ekki nógu markvís til þess að unnt sé að átta sig á höfundin- um. reiknin/élaf* prentarar tölvuhúsgögn Til sölu í Haf narf irði Timburhús í Norðurbæ Fallegt álklætt 96 fm einnar hæðar hús við Heiðvang. 4 herb., eldhús, bað, geymsla og geymslukjallari. Stór lóð. Laust strax, Einkasala. Árni Gunnlaugsson, hrl., Austurgötu 10, sími: 50764.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.