Morgunblaðið - 06.05.1988, Page 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. MAÍ 1988
Heimili Verndar við Laugateig.
Mortfunblaðið/Sverrir
Framkvæmdastjórn Verndar ásamt heiðursformanni og húsráðsmanni heimilisins við Laugateig. Talið
frá vinstri: Stella Magnúsdóttir, Sigurjón Kristjánsson, Hanna Johannessen, Sigríður Heiðberg, Þóra
Einarsdóttir heiðursformaður, Bjöm Einarsson, Jóna Gróa Sigurðardóttir formaður, Siguijón Jósepsson
húsráðsmaður, Hrafn Pálsson og Ottó Öra Pétursson.
Heimili Veradar
við Laugateig vígt
Félagasamtökin Vernd reka heimili fyrir fyrrverandi fanga við
Laugateig i Reykjavík. Heimilið var vígt síðastliðinn miðvikudag
að viðstöddu fjölmenni. Á heimilinu dve^ja nú 16 menn. Áður hef-
ur Verad rekið sambærileg heimili við Ránargötu og Skólavörð-
ustíg. Húsið við Laugateig var keypt sumarið 1985 og tekið i
notkun 1. október það ár. Ailan timann hefur aðsókn að heimilinu
verið mikil og er biðlisti eftir dvöl þar. Við vígsluathöfnina flutti
formaður Verndar, Jóna Gróa Sigurðardóttir ávarp og séra Jón
Dalbú Hróbjartsson sóknarprestur Laugarnessóknar sá um helgi-
stund.
Jóna Gróa Sigurðardóttir form- sögu samtakanna í ávarpi sínu.
aður Vemdar rakti í stuttu máli Söguna má rekja til ársins 1959,
en fyrsta starfsár félagasamtak-
anna var 1960, þó tók jólanefnd
samtakanna til starfa haustið
1959. Tilgangur Vemdar hefur
allt frá upphafi verið að aðstoða
þá, sem gerst hafa brotlegir við
refsilöggjöf landsins og aðstand-
endur þeirra í samvinnu við stjóm-
völd, stofnanir og einstaklinga.
Reynt er að hjálpa þeim yfir byij-
unarörðugleika þegar þeir koma
út í lífíð eftir afplánun refsivistar,
Séra Jón Dalbú Hróbjartsson
sóknarprestur Laugarnessóknar
blessar heimilið á vígsludaginn.
þannig að þeir vinni aftur traust
samfélagsins. Það er gert með því
meðal annars að útvega þeim at-
vinnu, húsnæði og þá félagslegu
aðstöðu sem þeim er nauðsynleg.
Markmið vemdar er hjálp til
sjálfshjálpar. „Ég fullyrði að við
eigum góða nágranna og við emm
góðir nágrannar," sagði Jóna
Gróa í ávarpi sínu og þakkaði
þann stuðning sem Vemd hefur
fengið víða að.
Jóna Gróa Sigurðardóttir sagði
í samtali við Morgunblaðið, að
rekstur heimilisins væri einn mik-
ilvægasti þátturinn í starfí Vemd-
ar. Húsið var keypt árið 1985 og
kostaði 9,5 milljónir króna. Það
var fjármagnað m.a. með andvirði
húseignar Vemdar við Ránargötu
sem gekk upp í kaupverðið. Það
var 1,5 milljónir króna. Tekið var
lán hjá Húsnæðisstofnun ríkisins,
6,5 milljónir. „Þess sem á vantar
höfum við aflað með aðstoð góðra
manna. Við höfum fengið mikinn
stuðning frá Reykjavíkurborg og
Textun og þýðingar á sjónvarpsefni:
Guðbrandur víssi hvað
hann var að geraþegar
hann þýddi Biblíuna
- segirHans
Kristján Árnason,
stjórnarmaður í
Stöð 2
UNDANFARIÐ hafa tvö mál,
er snerta sjónvarp og sjónvarps-
efni, verið ofarlega á baugi.
Annars vegar hefur Stöð 2 sótt
um aðild að Evrópusambandi
útvarpsstöðva, EBU, sem sér
sjónvarpsstöðvum innan sam-
bandsins fyrir fréttaefni. Hins
vegar hefur mikið verið rætt
um þátt sjónvarpsstöðvanna í
verndun tungunnar og í út-
varpslögum er kveðið á um að
útvarps- og sjónvarpsstöðvum
beri að stuðla að almennri menn-
ingarþróun og efla íslenska
tungu. Einnig eru í útvarpslög-
um ákvæði um að texta eða þýða
beri allt erlent sjónvarpsefni.
Nú hefur Ingi Björa Albertsson
hins vegar lagt fram á Alþingi
tillögu til þingsályktunar um að
útvarpsstöðvar verði eftirleiðis
ekki skyldaðar til að nota þuli
til þess að kynna eða endursegja
á íslensku erlent dagskrárefni,
sem sent er beint um gervihnött
og sýnir atburði, er gerast í
sömu andrá. Morgunblaðið átti
stutt spjall við Hans Kristján
Ámason hjá íslenska sjónvarps-
félaginu, sem rekur Stöð 2.
Hans var fyrst inntur eftir því
hvers konar samtök EBU væru og
hvaða hag íslenskar útvarps- og
sjónvarpsstöðvar hefðu af því að
vera aðilar að þeim.
„EBU er Evrópusamtök út-
varpsstöðva, gamalt samband sem
í fyrstu var fyrst og fremst sam-
band ríkisútvarpsstöðva, vegna
þess að einkastöðvar voru ekki til
staðar," sagði Hans. „í áranna rás
hefur þetta samband hins vegar
breyst þannig að einkastöðvar fá
þar einnig inni. Gott dæmi er til
dæmis frá Bretlandi, þar sem
einkastöðin ITV og BBC eru báðar
aðilar að EBU. Sama gildir í
Frakklandi, þar eru fimm stöðvar
saman aðilar að EBU, þar á meðal
Canal Plus, sem er eiginlega fyrir-
mynd Stöðvar 2. Við sóttum fyrst
um aðild árið 1985, en fuilnægðum
þá ekki öllum skilyrðum. Forsend-
umar voru þær að ekki væri kom-
in nægileg reynsla á starfsemi
stöðvarinnar og að við næðum
ekki til nægilegs hluta lands-
manna. Við sóttum aftur um í fyrra
og höfum síðan fundað með fulltrú-
um EBU í Genf. Þar hefur okkur
verið sagt að ekkert væri því til
fyrirstöðu að við fengjum aðild að
samtökunum, við uppfylltum öll
lagaleg skilyrði, og við náum nú
til um 93% landsmanna. Hins veg-
ar þarf umsögn Ríkisútvarpsins að
koma til, þar sem þeir eru fullgild-
ir aðilar að sambandinu."
Hans sagði að aðild að EBU
skipti Stöð 2 verulegu máli, vegna
þess að EBU hefði mjög fullkomna
fréttaþjónustu fyrir sjónvarp. „Það
segir sig sjálft að fyrir okkur, sem
náum til þorra þjóðarinnar og telj-
um okkur hafa skyldum að gegna
við áhorfendur okkar, er það mjög
bagalegt að fá til dæmis engar
fréttir frá Norðurlöndunum svo
dæmi sé tekið," sagði Hans.
„Dæmi um þetta var í stðustu viku.
Þar var sagt frá jámbrautarslysi
í Danmörku þar sem nokkrir létust
og margir slösuðust. Við urðum
að láta okkur nægja að lesa þetta
upp af blaði, þar sem við höfðum
engar myndir. Hjá Ríkissjónvarp-
inu var þetta hins vegar fyrsta
frétt, með myndum frá Danmörku.
Frá slíkum fréttamyndum erum
við útilokaðir. EBU verður til dæm-
is líka með mikið efni frá Ólympíu-
leikunum í haust, auk annars
íþróttaefnis. RÚV veit þess vegna
alveg hver styrkur þess er, á þessu
sviði hafa þeir yfírburði. Við höfum
hins vegar haldið þvf fram að við
eigum að hafa aðgang að sömu
upplýsingum erlendis frá. Fréttim-
ar verða aldrei þær sömu, áhersl-
umar eru svo ólíkar. Þetta er sam-
bærilegt við það að Þjóðviljinn og
Morgunblaðið hafa aðgang að
sömu fréttunum hjá Reuter-frétta-
stofunni.
Ekkí hlutverk •
þingkjörinnar nefndar að
bregða fæti fyrir aðra
Þess má líka geta að vera RÚV
í EBU gerir Ríkissjónvarpinu kleift
að fá mikið af dagskrárefni frá
erlendum stöðvum á mjög hag-
stæðu verði. EBU er hins vegar
þannig uppbyggt að það gerir ráð
Morgunblaðið/Bjami
Hans Kristján Áraason
fyrir fleiri en einum aðila frá hveiju
landi. Það er því ekkert til fyrir-
stöðu af þeirra hálfu að við ger-
umst aðilar, en þeir vilja að við
komum okkur saman við RÚV um
skiptinguna á efninu. Það þarf að
finna einhveija vinnureglu, draga
kannski um það hver sýnir þennan
eða hinn íþróttaleikinn og þar fram
eftir götunum. Einn þáttur í þessu
máli er líka sá að kostnaður RÚV
af vem sinni í EBU, sem er áætlað-
ur yfír 20 milljónir króna, skiptist
jafnt á milli sjónvarpsstöðvanna
ef við fáum aðild líka. Þannig spara
báðir aðilar á því. Ég veit að út-
varpsráð hefur þetta mál til um-
ijöllunar núna. Ráðið hefur ekki
neitunarvald í þessu máli, en um-
sögn þess til ÉBU er hins vegar
nauðsynleg og það sem ég óttast
mest er að það reyni að tefja um-
sögnina. Umsóknir um aðild að
EiBU eru nefnilega teknar fyrir
aðeins einu sinni á ári, seint í maí
og ég er hræddur um að útvarpsr-
áð geti beðið svo lengi með um-
sögnina að heilt ár fari enn í va-
skinn hjá okkur. Auðvitað eru Stöð
2 og Ríkissjónvarpið í hörkusam-
keppni og sem dæmi um metnaðinn
hjá báðum stöðvum er hvemig við
keppumst alltaf við að vera með
sem mest innlent efni, núna þess
vikuna sýnir RÚV tæpar 1000
mínútur af innlendu efni, en við
rúmar 1100. Við verðum hins veg-
ar líka að geta lyft okkur yfir
dægurþrasið og forðast að koma
höggi hvor á annan. Það skiptir
líka miklu máli í þessu tilviki, að
útvarpsráð er þingkjörin nefnd, og
að mínu mati eiga fulltrúar Al-
þingis þar ekki að heita valdi sínu
til þess að koma höggi á aðra ís-
lendinga, þegar um það er að ræða
að fá aðgang að alþjóðastofnunum.
Það er ekki hlutverk þeirra.
Hugsanteg aukning & framboði
erlends sjónvarpsefnis vekur
spumingar um málvernd í sjón-
varpinu. Hver er til dæmis stefna
Stöðvar 2 varðandi textun og þýð-
ingar á erlendu efni?
„Við rekum Stöð 2 auðvitað eft-
ir íslenskum lögum, þar sem segir
að útvarpsstöðvar skuli stuðla að
almennri menningarþróun og efla
íslenska tungu. íslenskur texti eða
tal fylgir því öllu efni á Stöð 2. í
tillögu Inga Bjöms Albertssonar
er farið fram á breytingu á út-
varpslögunum, þannig að atburð-
um, sem sendir em um gervihnött
og gerast í sömu andrá og þeir em
sýndir, þurfi ekki að fylgja íslensk
kynning eða endursögn. Hættan
er hins vegar sú, að verði farið að
veita undanþágur frá því, sem nú
tíðkast, sé stíflan brostin. Það er
ómögulegt að fara að tína úr til
dæmis dagskrá erlendra sjónvarps-
stöðva það sem er sent beint og
sleppa því við þýðingu. Menn geta
þá haldið því fram að þeir horfi
bara á beinar útsendingar á slíkum
stöðvum, en slökkvi svo á tækjun-
um þegar kemur að fyrirfram
framleiddu efni, sem lögum sam-
kvæmt ber að texta. Mér fínnst
tillagan dálítið vanhugsuð að þessu
leyti. Menn geta ekki stjómað
þessum loftárásum, sem til dæmis
erlendar gervihnattastöðvar